Las fòrmas ancianas son : Alairacum en 1095, Ecclesia Sancti Germani de Allairac en 1115, Allairacum en 1229, Alerachum, Alairacum en 1247, Alayrachum en 1309, Alaracum en 1366, Alayrac en 1340-41, Leyrac en 1591, Lairac al sègle XVII, Alairac en 1781. La prononciacion occitana es Lairác[1], dins la grafia de l'abat Antòni Savartés, donc [laj'ɾak].
L'origina es la meteissa que la d'Alairàs (ambe un autre sufixe), vilatge del departament del Naut Léger, Alairac (Auvèrnhe), Alairac (Droma), Alairac, comuna de Vindrac e Alairac e un vilatjòt de la comuna de Sautairargues, citat en 804 jol nom de villa Alairanicos. L'etimologia seriá, segon Dauzat, lo nom d'òme latin Alarius o Hilarius ambe'l sufixe -acum[2], latinizacion del sufixe gallic -ācon; i a una autra possibilitat, allariācon, del nom gallic Allarios (e Xavier Delamarre precisa que Allarius es pas un nom latin, çò que concernís probablament tanben Alarius prepausat per Dauzat) [3]. Se tractariá doncas de la proprietat antica d'un òme del nom d'Allarios, Alarius o Hilarius. Lo nom a conegut una aferèsi, coma Lairac en Agenés (confusion de A- inicial ambe la preposicion).
Pendent la Crosada dels Albigeses, cap a la fèsta de Pascas de 1210 benlèu, Simon de Montfort assetjèt lo castèl d'Alairac pendent onze jorns aprèp que los abitants, per pas se rendre, fugiguèron de nuèit. En 1309, lo darrièr perfèit catar conegut, Guilhèm de Belibasta, fugiguèt cap a Catalonha amb Felip d'Alairac. Aquel, al retorn al país, plan segur foguèt pres e brutlat.
Sul bruch de l'arribada de las grandas companhiá dels Rotièrs, en 1366, los oficièrs de la senescauciá de Carcassona ordonèront als abitants del castèl d'Alairac de fortificar e de destruire los borgs. Coma s'executava pas l'òrdre, lo vescomte de colèra brutlèt lo castèl. Mai tard, lo comte d'Armanhac donèt la tèrra d'Alairac al marqués de Mirapeis (1404). La senhoriá foguèt venduda al començament del sègle XVIII, a un borgés de Carcassona fins a 1789.
Vilaseca-Bassa, parròquia despareguda a la fin de l'Edat Mejana, èra un vilatge que son nom se vei encara sus la mapa de Cassini al nòrd de Lairac [4], remplaçat auèi per Les Rougeats (nom d'un propietari del sègle XVIII). Un còp la parròquia sense curat, la glèisa desrocada en 1716, l'anciana parròquia se recampèt ambe la de Lairac e a la Revolucion venguèt pas comuna. L'ancian terrador de la parròquia despareguda s'alonga del sud-oèst al nòrd-èst en limit del territòri d'Arzens sus una superficia de 525 ha [5],[6].
.svg){kind=small}
