Suid-Afrikaanse Klas 16 en 16R 4-6-2![]()
SAR Klas 16 no. 800 in Braamfontein, ongeveer 1930 |
| Tipe en oorsprong |
|---|
| Kragtipe |
Stoom |
|---|
| Ontwerper |
Suid-Afrikaanse Spoorweë[1] |
|---|
| Vervaardiger |
North British Locomotive Co. |
|---|
| Serienommer |
20430-20441 [2][3] |
|---|
| Model |
Klas 16 |
|---|
| Klas |
Klas 16, Klas 16R |
|---|
| Vervaardig |
1914 |
|---|
| Aantal gebou |
12 |
|---|
| Bouspesifikasies |
|---|
| Konfigurasie |
4-6-2 "Pacific" |
|---|
| Spoorbreedte |
Kaapspoor |
|---|
| Voorwielomtrek |
762 mm (30 dm) |
|---|
| Dryfwielomtrek |
1 520 mm (60 dm) |
|---|
| Agterwielomtrek |
838 mm (33 dm) |
|---|
| Wielbasis |
Totaal: 17.980 m
Enjin: 3.277 m per gekoppelde deel, 8.979 m totaal
Tender: 1.880 m boegie,
6.223 m totaal |
|---|
| Lengte |
20.409 m |
|---|
| Hoogte |
3.912 m |
|---|
| Asbelasting |
18.3 t op die 1ste en 2de drywers |
|---|
| Massa op dryfwiele |
54.8 t |
|---|
| Lokomotiefmassa |
85.0 t |
|---|
| Tendermassa |
Tipe MP1: 22.4 t leeg
51.9 t gelaai
Tipe MT: 27.9 t leeg
67.1 t gelaai |
|---|
| Gesamentlike massa |
81.4 t leeg |
|---|
| Tendertipe |
Tipe MP1 en Tipe MT |
|---|
| Aandrywing |
|---|
| Brandstof |
Steenkool |
|---|
| Brandstofkapasiteit |
Tipe MP1: 12.2 t
Tipe MT: 10.2 t |
|---|
| Waterkapasiteit |
Tipe MP1: 27 000 ℓ
Tipe MT: 19 300 ℓ |
|---|
| Stoomketel |
1.641 m binneomtrek |
|---|
| Stoomketeldruk |
1 310 kPa |
|---|
| Vuurroosteroppervlak |
3.437 m2 |
|---|
139 buise met 57.1 mm omtrek
24 buise met 140 mm omtrek |
| – Vuurkas |
13.564 m2 |
|---|
| 203.086 m2 |
| Oorverhitteroppervlak |
47.845 m2 |
|---|
| Silinders |
Twee |
|---|
| Silindergrootte |
559 mm (22 dm) boor
660 mm (26 dm) slag |
|---|
| Klepwerk |
Walschaerts |
|---|
| Werkverrigting |
|---|
| Trekkrag |
133.0 kN (29 890 lbf) teen 75% keteldruk |
|---|
| Diensgeskiedenis |
|---|
| Gebruiker |
Suid-Afrikaanse Spoorweë [4] |
|---|
| Aantal in klas |
12 |
|---|
| Vlootnommer(s) |
790-801 |
|---|
| Plek gebruik |
Johannesburg - Volksrust trajekte |
|---|
| Afleweringsdatum |
1914 |
|---|
| Eerste tog |
1914 |
|---|
Die Klas 16 is 'n tipe stoomlokomotief wat deur die Suid-Afrikaanse Spoorweë gebruik is. Die klas is ontwerp vir snelpassasiersdienste. Daar is agt subklasse in die klas.
Klas 16 en Klas 16R
Twaalf lokomotiewe is in 1914 deur North British Locomotive Company afgelewer. Die lokomotiewe is toegerus met Walschaerts-klepratwerk en superverhitters. Hulle is op die Johannesburg - Volksrust trajekte gebruik.
Wanneer hulle stoomketels vervang moes word, is dit vervang met Nr. 2B stoomketels en die lokomotiewe is hergeklassifiseer as Klas 16R.
Klas 16A
Twee van die lokomotiewe in dié klas was toegerus met vier silinders en Walschaerts klepratwerk en geklassifiseer as Klas 16A. Die twee lokomotiewe was nie baie suksesvol nie as gevolg van die beperkte toegang tot die middelste twee silinders en is in 1945 onttrek.
Klas 16B
Die volgende tien lokomotiewe is weereens bestel vanaf North British Locomotive Company. Hulle het verskil van die Klas 16; wyer Hendrie kajuite is geïnstalleer en derhalwe is hulle geklassifiseer as Klas 16B.
Klas 16C en Klas 16CR
Tussen 1919 en 1921 het North British Locomotive Company 30 Klas 16C lokomotiewe afgelewer. Hierdie lokomotiewe is bykans identies aan Klasse 16 en 16B behalwe dat Hendrie 'n verbrandingskamer by die stoomketel gevoeg het. Hierdie masjiene was uiters suksesvol en is grootliks gebruik op die Witwatersrand. Lokomotiewe wat nuwe stoomketels nodig gehad het se stoomketels is vervang met Nr. 2B stoomketels en die lokomotiewe is hergeklassifiseer as Klas 16CR.
Nadat die klasse eers diens gedoen het op spoeddienste, is hulle later op minder glorieryke diens gebruik. Gedurende die 1950's is party van die lokomotiewe oorgeplaas na Durban om die Klas 14R-lokomotiewe by te staan op die Suidkus. Nadat die spoorlyn geëlektrifiseer is, is die lokomotiewe oorgeplaas na Port Elizabeth. Hier het hulle diens gedoen tot by Uitenhage totdat hulle in 1976 uit diens gestel is.
Die laaste diens wat die lokomotiewe op die Witwatersrand gedoen het was op Pretoria - Pietersburg en Springs - Nigel trajekte. Dit is gestaak in 1975.
Klas 16D en Klas 16DA
Saam met die aflewering van Klas 15C lokomotiewe (vervaardig deur Baldwin Locomotive Works) in 1925 was twee tipe 4-6-2 lokomotiewe wat as Klas 16D of Big Bertha bekend gestaan het. Kort daarna is daar nog vyf afgelewer. Hierdie klas lyk baie soos die Klas 15C.
Die lokomotiewe is aanvanklik op die Beaufort Wes - Johannesburgtrajek gebruik, maar toe groter lokomotiewe beskikbaar word, is hulle na Bloemfontein verskuif. Hiervandaan het hulle tot in Johannesburg gewerk. Gedurende die 1930's is hulle almal Kaapstad toe gestuur waar hulle die plaaslike treine na Wellington en Malmesbury getrek het, totdat hulle in 1972 uit diens gestel is.
Na die tweede bestelling is nog 14 lokomotiewe bestel wat weereens baie soortgelyk was aan Klas 15CA. Hierdie lokomotiewe is deur Baldwin en Hohenzolleren in 1928 gebou en is geklassifiseer as Klas 16DA.
Om die vermoë van die lokomotiewe te verbeter het die Hoofmeganiese Ingenieur, A.G. Watson, 'n stoomketel met 'n vuurkas ontwerp wat min of meer dieselfde grootte het as dié wat op Klas 15E en Klas 23 is. Ses modelle met die ontwerp is in 1929 deur Henschel afgelewer en hulle het die Klas 16DA klassifikasie behou. Een van die lokomotiewe, nommer 879, was toegerus met Caprotti-klepratwerk as 'n eksperiment.
Die Klas 16DAs het diens gedoen tussen Johannesburg en Kimberley en het gereeld die Union Express en Union Limited getrek totdat die Klas 16E's afgelewer is. Hulle is toe na Bloemfontein verskuif. Hier het hulle tot in Johannesburg en ook suidwaarts diens gedoen totdat die Klas 15F beskikbaar was. Hulle is toe vir voorstedelike diens gebruik totdat hulle uit diens onttrek is in 1973.
Klas 16E
Die hoogtepunt in die klas was ongetwyfeld die Klas 16E. Watson het die lokomotief ontwerp met dryfwiele met 'n deursnee van ses voet, 'n verkorte weergawe van die Klas 15E se stoomketel en toegerus met R.C. klepratwerk. Ses van die lokomotiewe is afgelewer deur Henschel in 1936 en in diens gestel in Johannesburg. Hulle het al die Union-sneltreine getrek. In 1939 is al die Union-sneltreine se waens vervang met lugversorgde staalwaens (die treine het as die Bloutrein bekend gestaan na die Tweede Wêreldoorlog) en die Klas 16E is te swak geag om die treine te trek. Hulle is toe na Bloemfontein verskuif waar hulle passasierstreine getrek het, onder andere ook die Oranjesneltrein. Toe die treine ook met lugversorgingwaens toegerus word, is hulle uit diens gehaal in 1973.
Galery
Eksterne skakels
Verwysings
- ↑ Paxton, Leith & Bourne, David. Locomotives of the South African Railways. Struik. Kaapstad. ISBN 0 86977 211 2
- ↑ Holland, D.F. (1972). Steam Locomotives of the South African Railways, Volume 2: 1910-1955 (1st ed.). Newton Abbott, Devon: David & Charles. p. 27. ISBN 978-0-7153-5427-8
- ↑ North British Locomotive Company works list
- ↑ South African Railways and Harbours Locomotive Diagram Book, 2’0” & 3’6” Gauge Steam Locomotives, 15 Augustus 1941
|
|---|
| Tenderlokomotiewe: | |  tot 1928 1928–1994 sedert 1994 |
|---|
| Tenklokomotiewe: | |
|---|
| Geartikuleerde lokomotiewe: | |
|---|
| Smalspoor: | |
|---|
.jpg)
.jpg)
_Playing_Cards.jpg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
