Kalendarium historii Katowic

Herb Katowic na fasadzie kamienicy przy ulicy Dyrekcyjnej 10 z datą „1866”, kiedy to został wprowadzony zarząd miejski

Kalendarium historii Katowic – chronologiczne zestawienie najważniejszych wydarzeń, które miały miejsce na obszarze Katowic w jego współczesnych granicach bądź były z nimi ściśle związane.

XII–XVIII wiek

Mieszko I Plątonogi

• 1178 lub 1179:
  • Teren kasztelanii bytomskiej, na terenie którego znajdowały się współczesne Katowice, został włączony do dzielnicy śląskiej; książę Kazimierz II Sprawiedliwy odstąpił wówczas te tereny księciu raciborskiemu Mieszkowi Plątonogiemu^[1][2].

• 1299:
  • 19 marca – wydanie przez księcia bytomskiego Kazimierza dokumentu ze wzmianką o wsi Dąb (Crasni Domb)^[1][3].

• 1340:
  • 13 października – prawdopodobnie najstarsza wzmianka o Dąbrówce Małej; w dokumencie wystawionym przez księcia bytomskiego Władysława pojawiło się określenie Myleyowicz und Dambroua^[4].

• 1360:
  • 15 grudnia – w dokumencie wystawionym przez księcia opawski-raciborskiego Mikołaja II dla wojewody sandomierskiego Ottona z Pilczy wymieniono po raz pierwszy: Bogucice, Jaźwce, Ligota, Rozdzień, Szopienice i Załęże^[1][5].

• 1397:
  • W dokumencie dotyczącym zakończeniu sporu o kolatorę kościoła mysłowickiego zostały wspomniane Szopienice i po raz pierwszy Kuźnica Bogucka^[1][6].

• 1414:
  • Wzmianka o kościele w Bogucicach (bądź już w 1403^[5]) na dokumencie wydanym przez dziedziców Mysłowic Adama i Jana^[7].

• 1430:
  • Zniszczenie Szopienic w czasie wojen husyckich^[8].

• 1467 lub 1468:
  • Wzmianka w protokolarzu pszczyńskim o wsi Uniczowy, z której to w późniejszych latach wyodrębniły się osobne miejscowości – Piotrowice, Podlesie i Zarzecze^[9][10].

• 1474:
  • Pierwsza wzmianka o wsi Brwinów (późniejszy Brynów)^[9] w dokumencie dotyczącym oddaniu w zastaw dóbr mysłowickich wojewodowi sandomierskiemu Jakubowi z Dębna przez księcia rybnickiego Wacława^[11].

• 1486:
  • 9 września – Jurga Kleparski uzyskał zezwolenie na ponowne uruchomienie produkcji w Kuźnicy Boguckiej^[1][5].

Aleksy Thurzon na płaskorzeźbie

• 1517:
  • 21 lutego – Aleksy Thurzo zakupił od książąt cieszyńskich Kazimierza II i jego syna Wacława ziemię pszczyńską wraz z większością obszarów współczesnych Katowic^[5].

• 1536:
  • 22 lutego – dobra Kuźnicy Boguckiej zostały wydzielone z państwa pszczyńskiego i w wyniku ich sprzedaży wraz z innymi dobrami przez Jana Thurzona Stanisławowi Salomonowi z Krakowa weszły one w skład ziemi mysłowickiej^[12][13].

• 1546:
  • Założenie przez mistrza Zycha kuźnicy w Roździeniu^[14].

• 1576:
  • W piśmie Mikołaja Salomona pojawiła się wzmianka o Dąbrówce Małej jako niezamieszkanej wówczas pustej wsi; należała ona wóczas do dóbr mysłowickich i wydzierżawiona była jako folwark opactwu św. Jakuba we Wrocławiu^[15].

• 1580 (ok.):
  • Kuźnik Andrzej Bogucki założył wieś zagrodniczą Katowice, w której osadził kilku chłopów^[14].

• 1586:
  • W aktach pojawiły się samodzielnie nazwy Podlesie i Zarzecze; wcześniej wymieniane były one z przedrostkiem Uniczowy^[10][16].

Akt wizytacji parafii bogucickiej z 1598, w którym po raz pierwszy pojawiła się wzmianka o Katowicach

• 1598:
  • W protokole wizytacji bogucickiej parafii po raz pierwszy pojawiła się nazwa Katowice (ad parochiam pertinent village Boguczycze, Zalęzie et nova villa Katowicze); jest to też pierwsze świadectwo kultu obrazu Matki Bożej Boguckiej^[17].

• 1619:
  • Pierwsza wzmianka o szkole w Bogucicach; była to placówka funkcjonująca przy kościele parafialnym^[18].

• 1636:
  • 24 sierpnia – dokonano rozgraniczenia pomiędzy Czeladzią a Dąbrówką Małą, Jakubowicami, Siemianowicami i Bańgowem^[19].

• 1640:
  • Pierwsza wzmianka o kuźnicy w Załężu; funkcjonowała ona do 1730^[6]; wskazywana jest też data 1524 jako pierwsza pośrednia wzmianka o załęskiej kuźnicy^[5].

• 1644
  • 28 sierpnia – okres wojny trzydziestoletniej; doszło wówczas w rejonie Piotrowic do bitwy pomiędzy wojskami szwedzkimi a połączonymi siłami, zgromadzonymi w ramach układu księcia pszczyńskiego Zygfryda II Promnitza i biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego; wojska te wyparły Szwedów w kierunku Mikołowa^[20].

• 1666:
  • Wzmianka o młynie na Koczotce (Koszutce); wymieniono wówczas żonę młynarza Koczota^[19].

Najdawniejszy plan sytuacyjny obszarów dzisiejszych Katowic z 1686 (mapa w orientacji wschodniej)

• 1686:
  • 26 stycznia – Jan Mieroszewski z Mysłowic i Rudolf Józef Kamieński ze Świętochłowic zawarli ugodę; do aktu dołączono odręczny plan sytuacyjny obszaru spornego, będący najstarszym planem współczesnych Katowic^[21].

• 1698:
  • 19 sierpnia – Karol Mieroszewski kupił Katowice i jeszcze w tym samym roku, 18 września stały się one własnością Jerzego Holly’ego z Ponięcic^[22][19].

• 1700:
  • Pojawiły się pierwsze wzmianki o Zawodziu^[23].

• 1702:
  • 1 maja – Jerzy Holly sprzedał dobra wraz z Katowicami hrabiemu Baltazarowi Erdmannowi Promnitzowi^[24].

• 1723:
  • 7 maja – został spisany dokument katastralny, na którym zachował się najstarszy wizerunek herbu Kuźnicy Boguckiej, przedstawiający ręczny młot wsparty głowicą na masywnym kowadle^[25].

• 1724
  • 30 stycznia – pierwsza pisemna wzmianka o folwarku Janowiec, wokół którego wyrosła osada Janów^[19][26]; w 1742 wymieniono po raz pierwszy Janów jako osadę leśną^[27].

• 1736:
  • W czerwcu w Dąbrowie – przysiółku Podlesia w okresie wojny sukcesyjnej o tron polski został założony obóz dla chorych żołnierzy elektora saskiego Augusta III^[28].
  • 3 października – Katowice wraz z Kuźnicą Bogucką i Brynowem zostały zakupione od Erdmanna Promnitza przez starostę i sędziego ziemskiego księstwa siewierskiego Jana Krzysztofa Mieroszewskiego^[24][19].

• 1742:
  • Włączenie w wyniku wojem śląskich terenów Katowic wraz z większością Śląska do Królestwa Prus^[29].

Bogucicki kościół przedstawiony na rycinie z XVIII wieku

• 1755:
  • Dobra bogucickie odziedziczyła Józefa Schwellengrebel; kupił je 24 czerwca 1764 Jan Nepomucen Schwellengrebel^[29].

• 1769:
  • Rozpoczęcie regularnej eksploatacji w kopalni węgla kamiennego „Emanuelssegen” (niem. Błogosławieństwo Emanuela; późn. „Murcki”) w Murckach – jednego z najstarszych tego typu zakładów na Górnym Śląsku^[24].

• 1787:
  • Rozpoczęcie regularnej eksploatacji węgla kamiennego w Dębie – nadanie pola górniczego kopalni „Fürstin Hedwig” (niem. Księżna Jadwiga)^[30].

• 1793:
  • Otrzymanie przez klasztor bożogrobców w Miechowie i Johna Baildona nadania na pole górnicze „Arthur” w Dębie^[30].

• 1799:
  • Nabycie dóbr katowickich przez przedsiębiorcę hutniczego Johanna Ferdinanda Koulhaasa z Kalet^[30].

XIX wiek

Huta „Hohenlohe” na litografii Ernesta Knippla z połowy XIX wieku

Johann Friedrich Wedding – właściciel dóbr katowickich od 1809

• 1801:
  • Założenie kopalni „Beate” w Brynowie przez Johanna Ferdinanda Koulhaasa^[31][32].

• 1804:
  • Początek budowy huty żelaza „Hohenlohe” w Wełnowcu^[33]; założył ją właściciel Bytkowa książę Fryderyk Ludwik Hohenlohe; w hucie działały dwa wielkie piece^[34].

• 1809:
  • Własność dóbr katowickich przeszły na własność Johanna Friedricha Weddinga, męża córki Johanna Ferdinanda Koulhaasa^[33].

• 1816:
  • Na późniejszej ulicy św. Jana ustawiono figurę św. Jana Ewangelisty^[35].
  • 26 marca – najwcześniejszy zachowany dokument z odciśniętą pieczęcią zawierającą godło Katowic z młotem wodnym(inne języki)^[36].

• 1818:
  • W Bogucicach została założona huta cynku „Franz”^[37].
  • Zmiana granic niektórych powiatów na Górnym Śląsku; wówczas to do powiatu bytomskiego przyłączono Katowice, Bogucice, Szopienice i Załęże^[13].

Pudlingarnia Johna Baildona na litografii z połowy XIX wieku

• 1821:
  • 16 lipca – na mocy bulli papieża Piusa VII De salute animarum dekanaty pszczyński i bytomski, które obejmowały także obszar współczesnych Katowic, zostały oddzielone od diecezji krakowskiej i przyłączone do diecezji wrocławskiej^[37].

• 1822:
  • Książę zu Hohenlohe wraz z Johnem Baildonem otrzymali nadanie na hutę cynku „August” w Wełnowcu^[38].
  • 2 grudnia – zostało wydane nadanie, na mocy której w rejonie późniejszego Spodka została założona huta cynku „Fanny”^[37].

• 1823:
  • John Baildon na granicy Dębu i Załęża, w miejscu kuźnicy załęskiej rozpoczął budowę pudlingarni, która dała początek hucie żelaza „Baildon”^[32][39].
  • 3 maja – została nadana kopalnia „Ferdinand” (późn. „Katowice”) w Bogucicach^[37].

• 1826:
  • Działalność rozpoczęła szkoła w Roździeniu, do której uczęszczali także uczniowie z Szopienic^[40].
  • Ks. Józef Beder założył na terenie gminy Dąb osadę Józefowiec, która została nazwana jego imieniem; zabudowano wówczas 30 chałup oraz karczmę^[41].

• 1827:
  • Otwarcie pierwszej szkoły na terenie ówczesnych Katowic; mieściła się ona w chałupie przy ulicy Pocztowej^[7].
  • Została założona pierwsza szkoła w Załężu; znajdowała się ona w wiejskiej chacie na wysokości późniejszej ulicy J. Zarębskiego^[42].

• 1828:
  • 1 stycznia – ukończenie budowy pierwszego budynku szkoły w Dębie; był to obiekt drewniany, zlokalizowany przy późniejszej ulicy Chorzowskiej; nowy, murowany budynek w miejsce starego powstał w 1856^[43].

Katowice w latach 30. XIX wieku na litografii Ernesta Knippla

Fragment kolonii Alfred w 2020

• 1832:
  • Zakup Katowic od rodziny Weddingów przez królewskiego nadzorcę górniczego Karla Friedricha Lehmanna z Królewskiej Huty^[30].

• 1833:
  • Uruchomienie huty „Katowickiej”, przekształconej z kuźnicy boguckiej przez Gustava von Weddinga^[32].

• 1834:
  • Powstała kopalnia „Alfred”; przy niej wyrosła osada robotnicza^[44].
  • Założenie w Szopienicach przez spółkę Georg von Giesches Erben huty cynku „Wilhelmina”^[45].

• 1835:
  • Aleksander Mieroszewski ustawił na janowskich plantach przy swoim dworku myśliwskim rzeźbę ogrodową – pomnik z inskrypcją w języku polskim^[27].
  • Uruchomienie kopalni „Morgenroth” w Janowie; była czynna do 1883^[32].

• 1836:
  • Ukończenie budowy nowej drogi z Tarnowskich Gór do Mysłowic przez Wełnowiec i Katowice^[38].

• 1837:
  • Kuźnica w Roździeniu weszła w skład huty żelaza „Dietrich”^[46].

• 1838:
  • Franz Winckler został właścicielem dóbr katowickich; rok później jego żona Maria kupiła od ostatniego ordynata Aleksandra Mieroszewskiego fideikomisowe dobra mysłowickie^[47].
  • 12 marca – nadano na wniosek Johna Baildona kopalnię „Waterloo” w Dębie^[48]; wydobycie węgla rozpoczęto w niej następnym roku^[32][47].

• 1839:
  • W marcu dyrektorem zarządu dóbr Franza Wincklera został Friedrich Wilhelm Grundmann; pełnił tę funkcję aż do przejścia na emeryturę w 1872^[49].

• 1840:
  • Uruchomienie huty cynku „Kunegunde” (późn. „Kunegunda”) w Zawodziu^[23].
  • 15 lipca – została nadana kopalnia „Cleophas” (późn. „Kleofas”) w Załężu, założona przez Karola Godulę i właściciela dóbr w Załężu Loebela Freunda^[48]; w latach 80. XIX wieku została ona wykupiona przez koncern Georg von Giesches Erben^[32].

Franz von Winckler – posiadacz ziemski, który przeniósł zarząd swoich dóbr do Katowic

Hotel Welta na zdjęciu z 1872

• 1841:
  • Rozpoczęto wydobycie węgla w kopalni „Victor” w Załężu^[50].
  • Franz von Winckler przeniósł zarząd swoich dóbr do Katowic; był to pierwszy organ administracji przemysłowej na terenie miejscowości i zalążek funkcji dyspozycyjnej przyszłego miasta^[45].

• 1842:
  • Powstała huta cynku „Norma” na pograniczu Bogucic i Dąbrówki Małej; przy niej wzniesiona została kolonia robotnicza^[51].
  • Rozpoczęto produkcję w hucie cynku „Emma”, która znajdowała się na terenach Karbowej, obok folwarku^[52].

• 1846:
  • 3 października – otwarcie w Katowicach przystanku kolejowego^[53] na oddanej wówczas do użytku trasy Kolei Górnośląskiej na odcinku Świętochłowice – Mysłowice^[54].

• 1847:
  • 2 czerwca – została utworzona kopalnia „Georg” (późn. „Jerzy”) w Dąbrówce Małej, która eksploatowała połączone pola górnicze „Georg” i „Norma”^[55].
  • W listopadzie ukończono budowę szkoły w Dąbrówce Małej, do której uczęszczały dzieci z miejscowości i okolicznych kolonii; nauczanie w niej rozpoczęło 109 dzieci^[56][57].

• 1848:
  • Początek działalności pierwszego w Katowicach hotelu, który istniał w narożniku Rynku i ulicy Warszawskiej – hotel Welta^[58].
  • Uruchomienie huty „Ida” w Kokocińcu, która powstała w miejscu kuźnicy; została ona unieruchomiona w latach 60. XIX wieku^[59].

Dwór na terenie dawnego folwarku Tiele-Wincklerów w Dąbrówce Małej

Kościół ewangelicki (przed rozbudową) i budynek szkoły ewangelickiej w latach ok. 1860–1870

Budynek dworca koejowego z 1859 przy ulicy Dworcowej

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w 1865

• 1851:
  • Do Katowic przeprowadził się Richard Holtze; stał się sojusznikiem Friedricha Wilhelma Grundanna w jego staraniach na rzecz przekształcenia Katowic w miasto; był on też pierwszym lekarzem w Katowicach, a po nadaniu miejscowości praw miejskich pierwszym przewodniczącym Rady Miejskiej^[60][61].
  • 1 kwietnia – otwarcie w Katowicach ekspedycji pocztowej II klasy; katowicka poczta początkowo mieściła się przy ulicy Młyńskiej^[62].

• 1852:
  • Uruchomienie produkcji w hucie „Martha” (późn. „Marta”); początkowo był to zakład cynkowy, a od 1857 produkowano w nim żelazo i stal^[63][60].
  • 1 grudnia – oddano do użytku połączenie kolejowe łączące Katowice z Murckami (do kopalni „Emanuelssegen”) przez Ligotę^[64].

• 1853:
  • Oddano do użytku nowe zabudowania dworskie folwarku Tiele-Wincklerów w Dąbrówce Małej^[65].
  • Po śmierci Franza von Wincklera i jego żony Marii właścicielką dóbr katowickich została Waleska von Winckler^[66].

• 1854:
  • Ukończenie budowy drogi z Katowic przez Dąb do Królewskiej Huty^[38].
  • Założenie gminy ewangelickiej w Katowicach; pierwszym pastorem został Gotthold Christian Clausnitzer^[62].

• 1855:
  • Oddano do użytku osobny budynek szkoły w Katowicach^[7] bądź też istniejący obiekt powiększono^[67].

• 1856:
  • Heinrich August Nottebohm opracował pierwszy plan zabudowy Katowic, który zakładał wytyczenie dwóch placów (Rynek i plac Wolności), które miały zostać połączone ze sobą centralnym traktem (ulica 3 Maja)^[68].
  • Odbyły się pierwsze pochówki zmarłych na cmentarzu ewangelickim przy ulicy K. Damrota; został on zlikwidowany w latach 50. XX wieku^[69].

• 1858:
  • 29 września – poświęcenie ewangelickiego kościoła Zmartwychwstania Pańskiego – pierwszej murowanej świątyni w mieście^[70].
  • 20 grudnia – oddanie do użytku odcinka linii Kolei Wilhelma na trasie Mikołów – Ligota^[64].

• 1859:
  • 24 sierpnia – oddanie do użytku linii kolejowej Szopienice – Sosnowiec^[64]; równocześnie z tą inwestycją otwarto nowy dworzec kolejowy przy ulicy Dworcowej; został on zaprojektowany w stylu klasycystycznym, a na początku XX wieku został on rozbudowany^[71].

• 1860:
  • Wzniesienie tymczasowego, drewnianego kościoła katolickiego w rejonie współczesnego placu Wolności, wybudowanego przez budowniczego Juliusa Haasego^[72][73].
  • 27 sierpnia – poświęcono budynek szkoły ewangelickiej przy ulicy Szkolnej, wzniesiony obok kościoła ewangelickiego^[69][74].
  • 11 listopada – poświęcenie cmentarza katolickiego przy ulicy Gliwickiej^[75].

Stara Synagoga około 1872

Podobizna burmistrza Katowic Louisa Diebla w Illustrirte Zeitung (1870)

• 1861:
  • W Burowcu uruchomiono hutę cynku „Paul”^[56].
  • W Katowicach powołano Turnverein – pierwszą niemiecką organizację gimnastyczną w miejscowości^[61].

• 1862:
  • 4 września – otwarcie pierwszej katowickiej synagogi na rogu ulic 3 Maja i J. Słowackiego^[76].

• 1863:
  • Oddanie do użytku prywatnej brukowanej drogi Kobiór – Tychy – Murcki, za przejazd której pobierano myto^[77].
  • Zbudowanie w Katowicach przez rodzinę Kremskich gazowni^[78]; w 1867 wydzierżawili oni ją miastu na okres 25 lat^[79].

• 1864:
  • Powstała prywatna Wyższa Szkoła Żeńska w Katowicach, która działała przy ulicy Młyńskiej; została ona przejęta przez władze miejskie w 1875^[80][61].
  • Zawaleniu uległa Karczma Katowicka^[69].

• 1865:
  • 11 września – nadanie Katowicom praw miejskich na podstawie edyktu króla Prus Wilhelma I Hohenzollerna wystawionego na zamku w Babelsbergu^[81].
  • 27 października – wyodrębnienie z Katowic terenów Brynowa, Katowickiej Hałdy i Muchowca, z których utworzono gminę Brynów^[81].

• 1866:
  • 1 stycznia – powstanie w Katowicach samodzielnej gminy żydowskiej; w jej skład weszli początkowo wyznawcy z Katowic, Załęskiej Hałdy i Brynowa^[82].
  • 11 stycznia – przystąpienie do tworzenia w Katowicach administracyjnych struktur miasta^[81].
  • 5 marca – pierwsze wybory do katowickiej Rady Miejskiej; wybory uzupełniające odbyły się 4 kwietnia tego samego roku^[83].
  • 28 grudnia – Louis Diebel został oficjalnie pierwszym burmistrzem Katowic^[84]; pełnił tę funkcję do 1870, kiedy to uciekł do Stanów Zjednoczonych ze zdefraudowanymi pieniędzmi z kasy miejskiej^[85].

• 1867:
  • Dawid Czwiklitzer założył w Katowicach zakład produkujący mydło – późniejsze Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej „Pollena-Savona” w Załężu^[86].

• 1868:
  • 9 września – wraz z ukończeniem budowy domu przedpogrzebowego nastąpiło przekazanie do użytku cmentarza żydowskiego przy ulicy Kozielskiej^[87].

• 1869:
  • Ks. Rudolf Lubecki założył w Katowicach Kółko Katolickie, które zrzeszało około 80 członków; jego działalność polegała m.in. na organizowaniu spotkań towarzyskich i przedstawień teatralnych^[88].
  • 1 października – ukazująca się pierwsza gazeta w Katowicach pod tytułem Allgemeiner Anzeiger für den oberschlesischen Industriebezirk, w 1874 zmieniono jej nazwę na Kattowitzer Zeitung^[89][85].

• 1870:
  • 1 lutego – otwarto trasę Kolei Prawego Brzegu Odry na odcinku Bytom – Szopienice Północne^[90]; 24 czerwca linię przedłużono do Dziedzic przez Murcki^[90].
  • 20 listopada – konsekrowano kościół Mariacki; dokonał tego biskup sufragan wrocławski Adrian Włodarski^[73].

Ks. Leopold Markiefka – fundator szpitala bonifratrów Bogucicach

Ulica Starowiejska w 1872; w tle kościół Mariacki

• 1871:
  • Ks. Leopold Markiefka ufundował ze swoich środków Szpital i Konwent Bonifratrów w Bogucicach; został on oddany do użytku w 1874^[91].
  • Wydanie pierwszej monografii Katowic Die Stadt Kattowitz. Eine kulturhistorische Studie napisanej przez Richarda Holtzego^[83].
  • W kwietniu burmistrzem Katowic został Oswald Kerner^[81][85].
  • 9 października – działalność rozpoczęło gimnazjum miejskie w Katowicach (późniejsze III Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza); pierwszym dyrektorem szkoły został Ernst Müller, a pierwszą jej siedzibą był budynek szkoły dla dziewcząt przy ulicy Młyńskiej^[92].

• 1872:
  • Bracia Goldsteinowie wznieśli przy placu Wolności swoją reprezentacyjną siedzibę^[89].

• 1873:
  • Oddano do użytku budynku gimnazjum miejskiego przy ulicy 3 Maja^[92].
  • Wstrzymanie produkcji w hucie „Katowickiej”^[46] (bądź w 1871^[32]).
  • Została zbudowana Reichshalle przy ulicy Sokolskiej – późniejsza siedziba Filharmonii Śląskiej im. H.M. Góreckiego^[93].
  • 1 marca – została uruchomiona huta cynku „Hohenlohe” w Wełnowcu^[94] (późniejsze Zakłady Cynkowe „Silesia”^[95]).
  • 27 marca – Katowice zostały siedzibą powiatu katowickiego, który został wydzielony z powiatu bytomskiego^[96]; pierwszym starostą powiatu został baron Hans Hermann von Berlepsch-Seebach^[97].
  • 14 czerwca^[85][98] – erygowano pierwszą parafię katolicką na terenie ówczesnych Katowic; jej proboszczem został ks. Wiktor Schmidt^[73][99].

• 1874:
  • 1 lipca – burmistrzem Katowic został Otto Rüppell^[81][84].
  • Powstanie spółki Rhein et Company Eisengiesserei Zawodzie (niem. Rheim i Spółka – Odlewnia Żeliwa Zawodzie), która stała się początkiem powstałej w 1890 huty „Ferrum”^[100].

• 1876:
  • Oddano do użytku gmachu starostwa powiatowego przy ulicy Warszawskiej^[71].
  • Założenie przez gminę żydowską w Katowicach prywatnej szkoły elementarnej dla dzieci wyznania mojżeszowego^[101].

• 1880:
  • Oddanie do użytku budynku szkoły w Ligocie przy ulicy Hetmańskiej^[102].
  • Początek tworzenia sieci bibliotek Towarzystwa Czytelni Ludowych^[103].

Szyby „Richthofen” („Wilson I”) i „Hulda” („Wilson II”) kopalni „Giesche” (późn. „Wieczorek”) około 1915

Delegaci na konferencji w Katowicach w 1884

• 1883:
  • Dobra załęskie kupiła spółka Georg von Giesches Erben^[103].
  • Powstanie dużej skonsolidowanej kopalni węgla kamiennego „Giesche” (późn. „Wieczorek”)^[104].
  • W kwietniu otwarto Męską Szkołę Średnią w Katowicach^[103].

• 1884:
  • Powstanie drugiej w Katowicach nekropolii ewangelickiej, znajdującej się pomiędzy ulicami K. Damrota a Francuską^[69].
  • 6-11 listopada – odbyła się Konferencja Katowicka, zorganizowana przez ruch Miłośnicy Syjonu^[93].

• 1887:
  • 26 września – uruchomiono pierwszy wodociąg w Katowicach^[103].

• 1888:
  • Rozpoczęto budowę gmachu Królewskiego Sądu Powiatowego przy skrzyżowaniu ulic Andrzeja i Mikołowskiej, a także sąsiadującego z nim więzienia^[105][106].
  • W okolicy kopalni „Beate” w Brynowie wytyczono park miejski, który po modernizacji w latach 90. XIX wieku nadano nazwę Südpark (niem. Park Południowy) – późniejszy park im. Tadeusza Kościuszki^[107].

• 1889:
  • 23 września – przekształcenie dyrekcji górniczej w Katowicką Spółkę Akcyjną dla Górnictwa i Hutnictwa^[108][109].

• 1890:
  • Burmistrzem Katowic został August Schneider^[103] (bądź w 1891^[81]).

Tramwaje na katowickim Rynku na przedwojennej pocztówce

Zdjęcie z 1904 przedstawiające pomnik Dwóch Cesarzy na współczesnym placu Wolności

• 1893:
  • Oddano do użytku budynek poczty przy ulicy Pocztowej 9; miał on pierwotnie formę neorenesansową, a w 1904 nadano jej cechy modernistyczne^[110].

• 1894:
  • 1 kwietnia – do gminy Dąb ponownie włączono Józefowiec; osobna gmina Józefowiec istniała w okresie 1875–1894^[111].
  • 25 października – konsekrowano kościół św. Szczepana w Bogucicach, wzniesiony w stylu neogotyckim^[112] (bądź dzień wcześniej^[113][114]).

• 1895:
  • Oddano do użytku położony przy ulicy A. Mickiewicza gmach Łaźni Miejskiej^[115].
  • Utworzono dyrekcję kolei w Katowicach^[116].
  • 1 czerwca – oddanie do użytku szpitala Spółki Brackiej przy ulicy Francuskiej; był on wówczas największym szpitalem w okolicy i posiadał 450 łóżek^[115].

• 1896:
  • 3/4 marca – w jednym z szybów w kopalni „Cleophas” w Załężu wybuch pożar, w wyniku którego śmierć poniosło 104 górników; dla ich upamiętnienia ufundowano kościół pw. św. Józefa powstały według projektu Ludwiga Schneidera; został poświęcony 8 listopada 1900^{[117][118][116]}.
  • 30 grudnia – uruchomienie trasy wąskotorowego tramwaju parowego łączącego Katowice (Marta) z Hutą Laurą; w sierpniu 1898 na podstawie tej samej koncesji ukończono linię Katowice Rynek – Dąb – Królewska Huta^[119].
  • W Katowicach założono gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”; kolejne powstały dwa lata później w Szopienicach i Roździeniu^[120].

• 1897:
  • 25 listopada – został otwarty gmach szpitala św. Elżbiety przy ulicy Warszawskiej; w późniejszych latach został on przebudowany^[121].

• 1898:
  • 3 października – elektryfikacja trasy tramwajowej Katowice – Huta Laura^[119]; w tym samym roku zbudowano także linię tramwajową do Zawodzia i do Załęża^[122].
  • 18 października – odsłonięcie pomnika Dwóch Cesarzy (Wilhelma I i Fryderyka III) na katowickim placu Wolności^[35].
  • Na przełomie 1898 i 1899 w Brynowie uruchomiono kopalnię „Oheim” („Wujek”)^[123].

• 1899:
  • Oddanie do użytku budynku Grand Hotelu przy alei W. Korfantego; został on zaprojektowany w stylu nawiązującym do neorenesansu^[124][125].
  • 1 kwietnia – Katowice nadano status powiatu miejskiego; w jego zakład wchodziły Bogucice, Zawodzie, Dąb, Wełnowiec i Załęże (bądź w 1897)^[96][126].

• 1900:
  • 23 czerwca – nastąpił odbiór trasy tramwajowej Zawodzie – Roździeń; linię do Mysłowic uruchomiono 31 października tego samego roku^[122].
  • 12 września – poświęcenie Synagogi Wielkiej przy ulicy A. Mickiewicza, wzniesioną przez firmę budowlaną Ignatza Grünfelda; była ona zaprojektowana w stylu neorenesansowym z elementami neogotyku^[73][127].
  • 9 października – oddanie do użytku nowego gmachu gimnazjum miejskiego przy ulicy A. Mickiewicza^[92][128]; gimnazjum do nowego gmachu przeniosło się z budynku późniejszego VIII Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej-Curie^[129].

XX wiek

Rejon dzisiejszej ulicy ks. P. Skargi na początku XX wieku; po prawej stronie poprzecinana jazami Rawa

Pocztówka z 1908 przedstawiająca panewnicka bazylikę

Fragment osiedla patronackiego Giszowiec na pocztówce z około 1915

Kolonia Bóze Dary w rejonie placu J. Filaka na pocztówce z około 1915

Osiedle patronackie Nikiszowiec (rejon placu Wyzwolenia) na pocztówce z 1912

• 1901:
  • 6 marca – uroczyste poświęcenie kościoła ewangelickiego im. Zbawiciela przy ulicy ks. bp. H. Bednorza; świątynie wzniesiono w stylu neogotyckim^[130].
  • 20 kwietnia – oddano do dyspozycji Królewskiej Szkoły Budowlanej gmach szkolny przy ulicy Wojewódzkiej (późniejsza siedziba Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego)^[131].
  • Wojciech Korfanty wraz z Janem Jakubem Kowalczykiem założył w Poznaniu dziennik Górnoślązak; wkrótce jego redakcja została przeniesiona do Katowic^[132].

• 1902:
  • 19 marca – poświęcenie kościoła pw. śś. Jana i Pawła Męczenników w Dębie^[133].
  • 27 kwietnia – poświęcenie kościoła pw. śś. ap. Piotra i Pawła przy ulicy Mikołowskiej; świątynię wzniesiono w stylu neogotyckim, a jej projektantem był Joseph Ebers^[73][134].
  • 1 maja – konsekracja kościoła pw. św. Jadwigi Śląskiej w Szopienicach; został on wzniesiony w stylu neogotyckim^[135].
  • 22 grudnia – na terenie Panewnik osiedlili się franciszkanie z Wrocławia; wówczas to został erygowany tymczasowy klasztor^[136].

• 1903:
  • Powołano w Katowicach Zawodową Straż Pożarną – pierwszą taką formację na Górnym Śląsku; na strażnicę zakupiono budynek przy ulicy Wojewódzkiej 11^[137].
  • Rozpoczęto budowę sieci kanalizacyjnej w Katowicach^[138].
  • Ukończenie budowy kopalni „Böer” (późn. „Boże Dary”) w Kostuchnie, założonej przez księcia pszczyńskiego^[32]; przy zakładzie powstała kolonia robotnicza^[139].
  • Wojciech Korfanty uzyskał mandat do parlamentu Rzeszy z okręgu Katowice-Zabrze^[140].
  • 20 sierpnia – na Wzgórzu Beaty uroczyście otwarto wieżę Bismarcka^[47].

• 1904:
  • W marcu został oddany do użytku szpital miejski przy ulicy Raciborskiej, z 80-100 miejscami dla pacjentów^[141].

• 1905:
  • Liborius Otto otworzył w Katowicach kawiarnię i cukiernię „Otto”; po II wojnie światowej pn. „Kryształowa”^[138].
  • Otwarcie hotelu „Monopol” przy ulicy Dworcowej; został on zaprojektowany przez Josepha Kutza^[71] (bądź w 1907^[142]).
  • Ukończono budowę narożnej kamienicy mieszkalnej przy ulicy 3 Maja 40, wzniesionej w stylu historyzującym^[143].
  • Utworzenie w Wełnowcu spółki akcyjnej Hohenlohe-Werke (niem. Zakłady Hohenlohego)^[104]; zarząd mieścił się w gmachu późniejszego Sądu Apelacyjnego przy alei W. Korfantego^[109].

• 1906:
  • 22 czerwca – Wydział Powiatowy w Katowicach wydał zezwolenie na budowę osiedla patronackiego Giszowiec dla pracowników kopalni „Giesche” („Wieczorek”)^[138][144].
  • 23 sierpnia – W Załężu przy kopalni „Cleophas” („Kleofas”) rozpoczął działalność pierwszy górniczy klub sportowy – Sport Club „06” Zalenze, protoplasta Klubu Sportowego 06 Kleofas^[145][138].
  • 22 grudnia – nadanie uzyskała kopalnia „Eminenz” („Eminencja”) w Dębie^[138].

• 1907:
  • Założono w Piotrowicach fabrykę urządzeń i maszyn górniczych – późniejszy Famur^[146].
  • 10 marca – otwarto pierwsze stałe kino w Katowicach „Welt-Theater”, które mieściło się przy ulicy Warszawskiej^[138].
  • 1 lipca – powołano obszar dworski Giszowiec^[147].
  • 2 października – premierą sztuki Wilhelm Tell Friedricha Schillera rozpoczął działalność Teatr Miejski – późniejszy Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego^[80]; gmach teatru zaprojektował architekt Carl Moritz^[148][138].

• 1908:
  • Ukończono budowę szpitala hutniczego na 110 łózek przy ulicy J. Korczaka w Roździeniu; gmach projektowali Georg i Emil Zillmannowie^[149].
  • 19 lipca – konsekracja kościoła św. Ludwika Króla przez biskupa wrocławskiego kard. Georga von Koppa; jest ona częścią kompleksu klasztornego zaprojektowanego przez Mansuetusa Fromma OFM w stylu neoromańskim; od 1974 kościół nosi tytuł bazyliki mniejszej^[150][151].
  • 16 grudnia – została wydana zgoda na budowę osiedla patronackiego Nikiszowiec, który powstawał dwuetapowo do 1927, kiedy to oddano do użytku kościół św. Anny; osiedle składa się z dziewięciu kwartałów zabudowy wzniesionej z czerwonej cegły, uzupełnionych o obiekty użyteczności publicznej; projektantami Nikiszowca byli Georg i Emil Zillmannowie^[152][153].

• 1909:
  • 19 września – w Zadolu zorganizowano pierwszy zjazd Związku Śląskich Kół Śpiewaczych z terenów z Górnego Śląska^[153] (bądź 19 kwietnia^[154]).
  • 25 grudnia – otwarto kino „Colosseum” przy ulicy 3 Maja (późniejsze kino „Światowid”)^[153].

• 1910:
  • Ukończenie budowy osiedla patronackiego Giszowiec, zaprojektowanego przez Georga i Emila Zillmannnów; osiedle powstało w myśl idei miasta-ogrodu z inicjatywy dyrektora kopalni „Giesche” Antona Uthemanna^[124].

Ratusz gminy Bogucice w Zawodziu na pocztówce z około 1930

Kino „Rialto” na pocztówce z okresu międzywojennego

Powstańcy śląscy przed restauracją Pilcha przy ulicy Załęskiej

Pogrzeb Andrzeja Mielęckiego, zamordowanego w Katowicach 17 sierpnia 1920

Działacze Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na Górnym Śląsku na zdjęciu z około 1921

• 1911:
  • 1 kwietnia – erygowano parafię św. Antoniego z Padwy w Dąbrówce Małej^[155].
  • Założono gniazda „Sokoła” w Bogucicach i Załężu^[120].

• 1912:
  • Oddano od użytku gmachu ratusza gminy Bogucice w Zawodziu, zaprojektowanego w stylu neoklasycystycznym^[23].
  • Powstało kino „Kammerlichtspiele”; w 1928 przemianowane na „Rialto”^[156].
  • 14 czerwca – oddano do użytku trasę tramwajową do parku T. Kościuszki^[122] wraz z zajezdnią^[153].
  • 2 listopada – oddano do użytku linii kolejowej Ligota – Podlesie – Tychy, która skróciła dotychczasową trasę z Katowic do Pszczyny^[90].
  • 17 listopada – poświęcenie kościoła pw. św. Antoniego z Padwy w Dąbrówce Małej^[157].

• 1913:
  • 17 listopada – w Katowicach rozpoczął działalność Chór Mieszany „Ogniwo”^[153].

• 1914:
  • 6 stycznia – Dyrekcja Okręgowa Kolei w Katowicach zezwoliła na prowadzenia ruchu osobowego pomiędzy szybem „Carmer” a Giszowcem; pociągi osobowe, które kursowały prawdopodobnie od 1916, były potocznie określane Balkanem^[158].
  • Wybuch I wojny światowej; Katowice w okresie od sierpnia do listopada leżały na obszarze przyfrontowym, a później po przesunięciu frontu nastąpił dla przemysłu regionu okres koniunktury ze względu na wzmożone zapotrzebowania wojenne^[159].

• 1916:
  • W Katowicach powstała rejonowa komenda policji bezpieczeństwa (niem. Sicherheitspolizei)^[160].

• 1918:
  • 11 listopada – podpisanie rozejmu w Compiègne, kończącego działania zbrojne I wojny światowej; klęska wojenna Niemiec wzmogła na Górnym Śląsku oraz na obszarze zaboru pruskiego działania propolskie mające na celu zespolenie tych terenów z nowo odrodzonym państwem polskim^[161].
  • 13 listopada – ukonstytuowały się pierwsze polskie rady ludowe na terenie współczesnych Katowic – w Giszowcu i Załężu^[162].

• 1919:
  • 11 stycznia – zawiązanie w Katowicach Głównego Komitetu Wykonawczego Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska^[162].
  • 28 czerwca – podpisanie traktatu wersalskiego; zapowiadał on m.in. przeprowadzenie na Górnym Śląsku plebiscytu^[163].
  • 6 lipca – w Katowicach odbyła się propolska manifestacja, w której wzięło udział około 15 tys. osób^[163].
  • 11 sierpnia – rozpoczęcie strajków przez górników, w którym uczestniczyło 80% pracowników wszystkich katowickich zakładów wydobywczych; domagano się zaprzestania redukcji zatrudnienia, przyjęcia do pracy wcześniej zwolnionych oraz usunięcia z zakładów pracy oddziałów Freikorpsu^[164].
  • 16/17 sierpnia – wybuch I powstania śląskiego, do którego doszło na wieść o krwawych starciach w kopalni „Mysłowice” 15 sierpnia; działania zbrojne podczas powstania odbywały się w miejscowościach powiatu katowickiego, a wokół samych Katowic Niemcy skoncentrowali silne oddziały wojskowe^[164].
  • 24 sierpnia – komendant POW Alfons Zgrzebniok podjął decyzję o przerwaniu działań zbrojnych^[165].
  • 9 listopada – wybory komunalne w Katowicach; do Rady Miejskiej weszło m.in. ośmiu przedstawicieli Polskiej Partii Narodowej, w tym pierwsza w historii Polka – Aleksandra Szyperska^[166].

• 1920:
  • 11 lutego – objęcie w Opolu władz na obszarze plebiscytowym przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową pod kierownictwem gen. Henriego Le Ronda^[167].
  • 16 lutego – powstał pierwszy polski klub sportowy w Katowicach – „Pogoń”^[168].
  • 25 kwietnia – z inicjatywy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego odbyły się wiece protestacyjne przeciwko dyskryminacji ludności polskiej, w tym na terenie współczesnych Katowic^[169].
  • 3 maja – odbyły się uroczyste obchody święta 3 Maja na placu sportowym w Zawodziu i na katowickim Rynku z udziałem ok. 72 tys. osób^[168].
  • 15 lipca – Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę zawierającą Statut Organiczny Województwa Śląskiego^[167].
  • 17 sierpnia – odbyła się zorganizowana przez Niemców duża antypolska i antyfrancuska manifestacja, podczas której zaatakowali oni siedzibę francuskiego kontrolera powiatowego i zabili działacza narodowego Andrzeja Mielęckiego^[170].
  • 18 sierpnia – Niemcy zaatakowali gmach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, podczas którego budynek zdemolowano i pobito Henryka Jarczyka^[171].
  • 18/19 sierpnia – doszło do wybuchu II powstania śląskiego; walki toczyły się na terenach gmin podmiejskich^[172].
  • 22 sierpnia – cały teren powiatu katowickiego został opanowany przez powstańców, a samo miasto Katowice otoczono kordonem posterunków powstańczych^[173].
  • 25 sierpnia – komendant POW Alfons Zgrzebniok w porozumieniu z Wojciechem Korfantym wydał rozkaz o zakończeniu powstania^[173].
  • 13 grudnia – został zniszczony stojący na placu Wolności pomnik Dwóch Cesarzy^[168].

Uroczystość wkroczenia do Katowic polskich wojsk 20 czerwca 1922

Alfons Górnik – pierwszy prezydent miasta Katowice (1922–1928)

Centrum Szopienic w 1922

Siedziba Szkoły Budowlanej, od 1922 roku Sejmu Śląskiego, a potem Konserwatorium Muzycznego; pocztówka prawdopodobnie z okresu II wojny światowej

Gmach Sejmu Śląskiego na zdjęciu z lat międzywojennych

Dworzec lotniska Katowice-Muchowiec w 1929

• 1921:
  • 20 marca – odbył się plebiscyt na Górnym Śląsku; 85,4% mieszkańców miasta Katowice opowiedziało się za przyłączeniem regionu do Niemiec, a w powiecie katowickim było ich 44,4% osób; za Polską opowiedziało się ponad 14% mieszkańców Katowic i 55,6% mieszkańców powiatu katowickiego^[174].
  • 2/3 maja – wybuch III powstania śląskiego; jego dyktatorem został Wojciech Korfanty, a kwaterę Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych zlokalizowano w Szopienicach; w czasie powstania tereny wokół Katowic zostały zajęte przez powstańców, a w samym mieście stacjonowały wojska sojusznicze^[175].
  • 5 lipca – zakończenie III powstania śląskiego^[176].
  • 30 lipca – przeniesienie do Katowic siedziby Naczelnej Rady Ludowej na Górnym Śląsku, kierowniczego organu życia politycznego i narodowego^[176]; na jej czele stanął Józef Rymer^[177].
  • 21 sierpnia – poświęcenia kościoła pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Podlesiu^[178].

• 1922:
  • 6 lutego – wybór przez miejskich radnych Alfonsa Górnika na pierwszego prezydenta Katowic^[179][180] (lub 30 stycznia^[181]).
  • 19 czerwca – oficjalne przekazanie miasta przez przedstawiciela Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku mjr. Salerona burmistrzowi Katowic Alfonsowi Górnikowi; tegoż dnia mieszkańcy Katowic na Rynku pożegnali żołnierzy francuskich^[179].
  • 20 czerwca – wkroczenie do Katowic wojsk polskich na czele z gen. Stanisławem Szeptyckim; rozpoczęcie procesu przejmowania miasta przez władze polskie^[182].
  • 15 lipca – z inicjatywy Feliksa Bocheńskiego zawiązało się Towarzystwo Przyjaciół Teatru Polskiego; na pierwszym posiedzeniu zarząd towarzystwa postanowił utworzyć w Katowicach scenę teatralną pn. Teatr Polski – późniejszy Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego^[183].
  • 16 lipca – podpisanie w Katowicach aktu przejęcia części Górnego Śląska przez Polskę^[176].
  • 8 sierpnia – został otwarty Bank Śląski, oparty na francuskim kapitale^[184].
  • 27 sierpnia – do Katowic przybył Naczelnik Państwa Józef Piłsudski; była to jego jedyna wizyta w mieście^[185].
  • 10 października – w gmachu szkoły budowalnej w Katowicach odbyła się uroczysta inauguracja Sejmu Śląskiego; marszałkiem Sejmu I kadencji został Konstanty Wolny^[186].
  • Powołano spółkę akcyjną Giesche, która przejęła zakłady koncernu Georg von Giesches Erben na terenie Polski; w tym samym roku spółka w Zawodziu uruchomiła fabrykę porcelany^[187].

• 1923:
  • Rozpoczęcie produkcji w Wytwórni Maszyn i Urządzeń Górniczych „Elewator” w Zawodziu^[188].
  • 1 marca – bp August Hlond ustanowił dekanat katowicki, który został wydzielony z dekanatu mysłowickiego^[189]; pierwszym dziekanem mianowano ks. Józefa Kubisa, proboszcza załęskiej parafii^[185].
  • 9 września – zaczął się ukazywać tygodnik dla rodzin katolickich Gość Niedzielny, wydawany przez Kurię Diecezjalną w Katowicach^[190][185].

• 1924:
  • 30 czerwca – likwidacja obszarów dworskich na terenie powiatu katowickiego; dzień później tereny te weszły w skład poszczególnych gmin, także powołano gminę Wełnowiec^[191].
  • 15 lipca – Sejm Śląski przyjął ustawę, na mocy której do Katowic włączono Bogucice, Brynów, Dąb (bez Józefowca), Załęże i Zawodzie z powiatu katowickiego i Ligotę Pszczyńską z powiatu pszczyńskiego; sam zaś Józefowiec wraz z kolonią Agnieszki został włączony nowo gminy Wełnowiec^[192]; ustawa weszła w życie 15 października^[193].
  • 30 września – likwidacja obszarów dworskich na ternie powiatu pszczyńskiego; dzień później weszły one pod zarząd sąsiednich gmin, a także utworzono nową gminę Murcki^[191].

• 1925:
  • 1 stycznia – podział Katowic na 4 dzielnice: Śródmieście, Bogucice-Zawodzie, Załęże-Dąb i Ligota-Brynów^[194].
  • 28 października – powstanie diecezji katowickiej, której stolicą zostały Katowice^[195]; jej pierwszym ordynariuszem został bp August Hlond^[196].
  • W listopadzie poświęcono grób Nieznanego Powstańca, który znajdował się na placu Wolności^[197].

• 1926:
  • We wrześniu urząd wojewody śląskiego objął Michał Grażyński^[198].
  • 14 listopada – w polskiej części Górnego Śląska odbyły się pierwsze wybory komunalne; w Katowicach zwyciężyli kandydaci z listy niemieckiej^[199].

• 1927:
  • 27 marca – wojewoda śląski Michał Grażyński podpisał umowę z naczelnym dyrektorem Polskiego Radia o założeniu rozgłośni radiowej w Katowicach^[200].
  • 5 czerwca – biskup katowicki Arkadiusz Lisiecki, symbolicznym wykopaniem ziemi pod fundamenty, rozpoczął uroczyście budowę katowickiej katedry^[195]; jej budowę ukończono po II wojnie światowej^[201]
  • 23 października – poświęcono kościół św. Anny na osiedlu patronackim Nikiszowiec^[202]

• 1928:
  • Rozpoczęcie budowy Domu Oświatowego przy ulicy Francuskiej 12^[200].
  • Zawieszenie produkcji w hucie żelaza „Marta”^[46].
  • 30 maja – wybór Adama Kocura na prezydenta Katowic^[181].
  • 28 października – został otwarty Instytut Pedagogiczny w Katowicach; jego pierwszym dyrektorem został Zygmunt Mysłakowski^[203][204].

• 1929:
  • 3 stycznia – PLL LOT rozpoczął obsługę stałej linii lotniczej Katowice – Warszawa; samoloty odlatywały z powstałego w tym okresie lotniska na Muchowcu^[205].
  • 23 stycznia – Sejm Śląski przyjął ustawę o utworzeniu Muzeum Śląskiego^[206]; jego zorganizowanie powierzono Tadeuszowi Dobrowolskiemu^[207].
  • 5 maja – odbyła się uroczystość poświęcenia gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego z udziałem m.in. prezydenta Polski Ignacego Mościckiego^[208].
  • 18 sierpnia – w Podlesiu odbyły się centralne dożynki Polski; w uroczystości tej wziął udział m.in. prezydent Polski Ignacy Mościcki, biskup katowicki Arkadiusz Lisiecki, wojewoda śląski Michał Grażyński i gen. Stanisław Wróblewski^{[209][210][211]}.
  • 28 września – odbył się inauguracyjny koncert, który zapoczątkował działalność Konwersatorium Muzycznego^[212] (od 1934 Śląskie Konserwatorium Muzyczne^[213]) z siedzibą przy ulicy Wojewódzkiej – późniejsza Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego^[214].
  • 2 października – prezydent Polski Ignacy Mościcki dokonał uroczystego oddania kolonii 44 dwurodzinnych domów bliźniaczych w Załężu, która została nazwana jego imieniem^[215].
  • 1 listopada – spółka Śląskie Linie Autobusowe zainaugurowały przewozy na linii Katowice – Siemianowice^[216].

• 1930:
  • Oddano do użytku gmach Banku Gospodarstwa Krajowego przy ulicy A. Mickiewicza; obiekt zaprojektował Stanisław Tabeński^[217].
  • 8 czerwca – odsłonięcie na placu K. Miarki pomnika Stanisława Moniuszki^[218].
  • 1 grudnia – Roździeń połączono z Szopienicami w jedną gminę Roździeń-Szopienice; od 1934 nosiła ona nazwę Szopienice^[193].
  • 7 grudnia – przy ulicy Bankowej oddano pierwszy w Polsce sztuczny tor łyżwiarski – Torkat^[219].

Gmach Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych na pocztówce z lat 1937–1939

Panorama południowego Śródmieścia Katowic; pośrodku widoczny gmach Urzędu Skarbowego

Siedziba Polskiego Radia Katowice w dniu uroczystości jego poświęcenia w 1937 roku

Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach w trakcie budowy w 1939

Żołnierze 73 Pułku Piechoty na defiladzie w 1936 (ul. Warszawska)

Niemiecka uroczystość zorganizowana w ramach tzw. Dnia Wolności 15 października 1939 na współczesnym placu Sejmu Śląskiego

• 1931:
  • Oddano do użytku gmach magistratu przy ulicy Młyńskiej^[220].
  • Oddano do użytku ratusz w Janowie przy ulicy Szopienickiej; powstał on w stylu funkcjonalistycznym według projektu Tadeusza Michejdy^[217].
  • Powołano fabrykę żarówek „Helios” w Zawodziu^[221] (bądź w 1933^[222]).
  • W Kostuchnie została otwarta cynkowania blach i wyrobów blaszanych (d. „Heyden”), w której pracował m.in. inżynier Tadeusz Sędzimir^[223].
  • 30 marca – Sejm Śląski przyjął ustawę o powołaniu Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych^[224][225].
  • 22 listopada – poświęcenie kościoła garnizonowego pw. św. Kazimierza Królewicza przez bp. Stanisława Galla^[226].

• 1932:
  • 4 września – Odbyła się uroczystość położenia kamienia węgielnego pod budowę katedry pw. Chrystusa Króla^[226].
  • 10 listopada – wojewoda śląski wydał dekret o utworzeniu Archiwum Akt Dawnych – późniejsze Archiwum Państwowe w Katowicach^[227].

• 1934:
  • 1 maja – działalność rozpoczął Instytut Śląski^[228][229].
  • 28 października – bp Teofil Bromboszcz poświęcił kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Murckach^[230].
  • Ukończono budowę gmachu Urzędu Skarbowego przy ulicy Żwirki i Wigury projektu Tadeusza Kozłowskiego i konstrukcji stalowej projektu Stefana Bryły^[227].

• 1935:
  • Rozpisano konkurs na plan przebudowy i regulacji Katowic, w wyniku którego do realizacji przyjęto koncepcję inżynierów Władysława Czarneckiego i Mariana Spychalskiego^[231].
  • W Załężu oddano do użytku największą otwartą pływalnię w ówczesnej Polsce, którą nazywano Buglowizną (późniejszy Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy „Bugla”)^[219].

• 1936:
  • Początek budowy kolonii urzędniczej w Ligocie, z założenia miała to być modelowa dzielnica miasta zaprojektowana według zasad nowoczesnej urbanistyki z zastosowaniem nowych form architektury^[232].
  • Rozpoczęła działalność Śląska Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego, która powstała z połączenia Biblioteki Sejmu Śląskiego i Publicznej Biblioteki Towarzystwa Czytelni Ludowych^[207].
  • 1 listopada – erygowano parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Piotrowicach^[233].
  • W grudniu powstało w Katowicach Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych, które było zalążkiem współczesnego Uniwersytetu Ekonomicznego; jego organizatorem i rektorem był Józef Lisak^[214].

• 1937:
  • Oddanie do użytku gmachu rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach przy ulicy J. Ligonia^[234].
  • Powstał gmach Urzędów Niezespolonych przy placu Sejmu Śląskiego; został on zaprojektowany przez Lucjana Sikorskiego i Witolda Kłębkowskiego^[235].
  • Rozpoczęcie budowy samodzielnego gmachu Muzeum Śląskiego; jego otwarcie zaplanowano na 1940, lecz realizację tych zamierzeń uniemożliwił wybuch II wojny światowej^[236].
  • Ukończono budowę Domu Powstańca Śląskiego przy ulicy J. Matejki według projektu Zbigniewa Rzepeckiego^[217].
  • 12 maja – odsłonięcie na terenie huty „Baildon” pomnika Józefa Piłsudskiego; był to pierwszy monument upamiętniający marszałka na terenie Górnego Śląska^[237].
  • 5 lipca – przy współczesnej alei W. Korfantego został oddany do użytku dworzec dla autobusów dalekobieżnych^[238].

• 1938:
  • 17 czerwca – została oddana do użytku wieża spadochronowa wybudowana w parku T. Kościuszki staraniem Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej^[219][239].
  • W sierpniu z Syryni do parku T. Kościuszki został przeniesiony drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła pochodzący z XVI wieku^[197][240].

• 1939:
  • 1 kwietnia – z powiatu pszczyńskiego wydzielono gminy Panewniki i Piotrowice, które włączono do powiatu katowickiego^[193].
  • 20 sierpnia – odbył się w Katowicach manifestacyjny pogrzeb Wojciecha Korfantego; kondukt przeszedł przez całe centrum miasta, zatrzymując się w miejscach związanych ze zmarłym^[241].
  • 1 września – wybuch II wojny światowej; zbombardowanie przez Niemców lotniska na Muchowcu^[242];
  • 1/2 września – 73 Pułk Piechoty wymaszerował z Katowic na front pod Mikołów^[243].
  • 3 września – ewakuacja z Katowic wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego i prezydenta miasta Adama Kocura, którzy przez Rumunię oraz Węgry dostali się na zachód Europy^[243].
  • 4 września – walki obronne w Katowicach, m.in. pod wieżą spadochronową; wkroczenie oddziałów niemieckiej 239 Dywizji Piechoty do miasta; początek budowy niemieckiej administracji miasta^[242]; egzekucje obrońców miasta przy Rynku i w Lasach Panewnickich^[243].
  • 8 września – podpalenie i zniszczenie Synagogi Wielkiej^[244].
  • 6 października – w Katowicach związała się konspiracyjna organizacja niepodległościowa „Ku Wolności”, której dowódcą został Franciszek Galbierz, a jego zastępcą Paweł Chrószcz^[245].
  • 2 października – powołano katowicki oddział Gestapo; jego siedziba mieściła się w gmachu przy obecnej ulicy Powstańców 31^[246], natomiast w gmachu Urzędów Niezespolonych siedzibę miało Prezydium Policji (niem. Polizeipräsidium)^[247].
  • 15 października – przed gmachem Urzędu Wojewódzkiego odbyła się wielka manifestacja zorganizowana przez okupacyjne władze niemieckie^[248].
  • 1 listopada – z terenów Górnego Śląska oraz części dawnych województw kieleckiego i krakowskiego została utworzona rejencja katowicka^[249].
  • W listopadzie rozpoczął działalność Podokręg Śląski Krakowskiego Okręgu Służby Zwycięstwu Polski; pierwszym jego komendantem został Józef Korol^[250].

• 1940:
  • Na początku roku nadburmstrzem Katowic został Hans Tießler; zarządzał on miastem do momentu wyzwolenia Katowic z niemieckiej okupacji^[251].
  • 3-4 kwietnia – Niemcy w Dąbrówce Małej rozstrzelali około 40 osób z terenów Sosnowca i Dąbrowy Górniczej w odwecie za zabójstwo niemieckiego komendanta policji Giebelmanna^[252]
  • Na przełomie maja i czerwca przesiedlono pozostałych katowickich Żydów do gett w Chrzanowie i Olkuszu; po likwidacji zagłębiowskich gett w okresie 1942–1943 zostali oni deportowani do obozu zagłady KL Auschwitz, gdzie zostali wymordowani^[253].
  • 18-19 grudnia – katowickie Gestapo aresztowało na terenie Górnego Śląska około 450 osób działających w strukturach Związku Walki Zbrojnej, rozbijając górnośląski okręg tejże organizacji^[254].
  • 20 grudnia – z połączenia rejencji katowickiej i opolskiej utworzono prowincję górnośląską ze stolicą w Katowicach; nadprezydentem został Fritz Bracht^[249].

Ks. Jan Macha, zgilotynowany w katowickim więzieniu w 1942

Pochód pierwszomajowy na ulicy Warszawskiej w 1945

Aleksander Zawadzki ok. 1949

Pomnik Żołnierzy Radzieckich na placu Wolności (2007)

Grzegorz Fitelberg (1948)

• 1941:
  • Rozpoczęcie rozbiórki gmachu Muzeum Śląskiego; do końca II wojny światowej rozebrano go do fundamentów^[255].
  • 28 lutego – z Katowic do Generalnego Gubernatorstwa wywieziono biskupów diecezji katowickiej – Stanisława Adamskiego i Juliusza Bieńka^[256].
  • 4 marca – minister spraw wewnętrznych Rzeszy Wilhelm Frick i szef niemieckiej policji Heinrich Himmler wydali rozporządzenie o niemieckiej liście narodowościowej – Volksliste^[254].
  • 11 marca – w Berlinie odbyła się konferencja poświęcona deglomeracji górnośląskiego okręgu przemysłowego i przebudowy Katowic^[254].

• 1942:
  • 14 lutego – Polskie Siły Zbrojne przekształcono w Armię Krajową; powstał katowicki inspektorat AK, który zajmował się głównie sabotażem i wywiadem^[257].
  • 1 czerwca – władze okupacyjne ustanowiły sąd doraźny, z którego wyroku zgilotynowano w czasie wojny blisko 700 osób, w tym m.in. ks. Jana Machę i Karola Kornasa^[258].

• 1944:
  • 21/22 marca – na skutek prowokacji kolaborantów Gestapo został rozbity inspektorat katowicki Armii Krajowej; aresztowano por. Wacława Stacherskiego i jego zastępcę Pawła Wybierskiego, kilkudziesięciu funkcjonariuszy sztabowych i kilkuset żołnierzy AK; po tych wydarzeniach inspektoratu katowickiego już nie odbudowano^[259][260].

• 1945:
  • 25 stycznia – początek ewakuacji niemieckich władz z Katowic^[261].
  • 27 stycznia – zajęcie miasta przez Armię Czerwoną^[261]; w walkach o Katowice zginęło 1270 żołnierzy niemieckich i 300 żołnierzy sowieckich^[262].
  • 29 stycznia – organizacja wiecu propagandowego w kinie „Zorza” przez przybyłe do Katowic grupy komunistów^[263]; tego samego dnia z terenów dawnego Generalnego Gubernatorstwa do Katowic wrócił bp Juliusz Bieniek, a 6 lutego bp Stanisław Adamski^[264].
  • 30 stycznia – wznowiono wydobycie węgla kamiennego w kopalni „Katowice”^[265].
  • 2 lutego – zaczęto wydawanie dziennika Trybuna Śląska, przemianowana w marcu tego samego roku na Trybunę Robotniczą^[266].
  • 5 lutego – powołano Tymczasowy Zarząd Miejski w Katowicach; prezydentem został Józef Wesołowski^[267].
  • 6 lutego – odbyły się oficjalne uroczystości powitania w Katowicach nowych władz polskich i Wojska Polskiego; uczestniczyli w nich m.in. gen. Aleksander Zawadzki i ppłk Jerzy Ziętek^[268]; tego samego dnia odbyło się zebranie reaktywowanej Polskiej Partii Socjalistycznej^[269], a także zaczęto wydawać Dziennik Zachodni^[266].
  • 9 lutego – odbyło się konstytucyjne posiedzenie Tymczasowej Miejskiej Rady Narodowej, w skład którego wchodziło 26 osób, a na przewodniczącego wybrano Herberta Kuchtę^[270].
  • 11 lutego – wznowiono wydawanie Gościa Niedzielnego, którego redaktorem naczelnym został ks. Klemens Kosyrczyk^[264]; w tym samym dniu wznowiło działalność Śląskie Konserwatorium Muzyczne^[271].
  • 23 lutego – na placu Wolności został odsłonięty tymczasowy pomnik Armii Czerwonej – docelowy stanął w listopadzie 1949^[264].
  • 27 lutego – powołanie miejskiej oraz powiatowej komendy Milicji Obywatelskiej w Katowicach^[272].
  • Od marca zaczęła koncertować Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji – późniejsza Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia^[273]; również w marcu wznowiła działalność katowicka rozgłośnia Polskiego Radia^[274].
  • 11 marca – gen. Aleksander Zawadzki stanął na czele województwa śląsko-dąbrowskiego; do tego czasu obowiązki wojewody pełnił ppłk Jerzy Ziętek, który po mianowaniu Zawadzkiego został I wicewojewodą^[268].
  • 2 kwietnia – pierwsza powojenna premiera z katowickim Teatrze im. S. Wyspiańskiego; pierwszy sezon teatralny oficjalnie zainaugurowano w Zemstą Aleksandra Fredry^[275][276].
  • Pod koniec maja została otwarta Filharmonia Śląska^[273].
  • 14 czerwca – odbyło się pierwsze posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach; przewodniczącym został Zygmunt Alfus z PPS^[260].
  • 16 czerwca – wznowienie działalności Instytutu Śląskiego w Katowicach^[275].
  • 20 lipca – ukazał się pierwszy numer Sportu^[260].
  • 1 września – Śląskie Konserwatorium Muzyczne podniesiono do rangi Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej^[277].
  • 11 września – Prezydentem Katowic został Zenon Tomaszewski^[278].

• 1946:
  • 31 marca – Prezydent Zenon Tomaszewski złożył rezygnację ze swojego stanowiska; jego obowiązki przejął Stanisław Garwiński (p.o.), a po nim Aleksander Willner^[278].
  • 30 czerwca – W Polsce odbyło się referendum ludowe, w którym w Katowicach „3×Tak” głosowało 24% osób, a „3×Nie” 32,5% głosujących^[279].
  • 3 maja – w mieście doszło do zamieszek w związku z obchodami święta 3 Maja^[278].
  • W grudniu powołano Państwowy Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego^[280].
  • Przy Zakładowym Domu Kultury Kopalni „Wieczorek” w Janowie zaczęła się skupiać grupa malarzy amatorów, nazwana Grupą Janowską; należeli do niej m.in. Teofil Ociepka, Paweł Wróbel, Ewald Gawlik czy Erwin Sówka^[273].

• 1947:
  • 1 stycznia – Szopienice otrzymały prawa miejskie^[281].
  • 8 sierpnia – Odbył się pierwszy koncert Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga^[278].
  • 18 września – Oddanie do użytku przedłużonej linii tramwajowej z parku T. Kościuszki do Brynowa^[282].

• 1948:
  • 6 maja – po raz pierwszy w Katowicach odbył się jeden z etapów kolarskiego Wyścigu Pokoju^[278].
  • 30 października – nastąpiło uroczyste otwarcie Państwowego Domu Towarowego (późniejszy „Pedant”) przy ulicy 3 Maja^[283].

• 1949:
  • Oddano do użytku gmach szkoły podstawowej i średniej Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Zawodzi – późniejsze X Liceum Ogólnokształcące^[284].
  • Powołano agencję Estrada Śląska^[278].
  • 15 grudnia – ukończono odbudowę Torkatu^[278]; obiekt spłonął w 1973^[219].

• 1950:
  • 28 czerwca – przemianowanie województwa śląsko-dąbrowskiego na województwo katowickie^[285].
  • 1 lipca – powołano Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Katowicach; siedziba placówki mieściła się przy ulicy Szkolnej 9^[286][287].

Pałac Młodzieży w Katowicach w sierpniu 2014

Archikatedra Chrystusa Króla od frontu w kwietniu 2021

D. gmach Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych (2008)

• 1951:
  • 1 kwietnia – został zniesiony powiat katowicki; włączono wówczas do Katowic Wełnowiec z Józefowcem, część Panewnik i Piotrowic oraz Ochojec^[288].
  • 4 grudnia – została oficjalnie oddana do użytku największa w Polsce placówka pozaszkolna – Pałac Młodzieży, położony przy ulicy Mikołowskiej; gmach placówki wzniesiono w stylu socrealistycznym^[289].
  • Odbudowano wieżą spadochronową w parku T. Kościuszki^[290].

• 1952:
  • 1 września – działalność dydaktyczno-wychowawczą rozpoczęło Technikum Wychowania Fizycznego – zalążek późniejszej Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki^[290].
  • 7 listopada – władze komunistyczne wysiedliły z Katowic biskupów Stanisława Adamskiego i Juliusza Bieńka^[291].

• 1953:
  • 7 marca – podjęto uchwałę na mocy której Katowice przemianowano na Stalinogród; weszła ona w życie dwa dni później^[292][293].

• 1954:
  • 5 października – na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej miasto podzielono na 3 dzielnice: Bogucice-Zawodzie, Śródmieście-Załęże i Ligota^[294].

• 1955:
  • 30 października – podczas tzw. wysiedlenia biskupów katowickich ordynariusz częstochowski Zdzisław Goliński konsekrował katedrę Chrystusa Króla^[291][295].
  • Został wzniesiony gmach Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych, zaprojektowany w stylu socrealizmu przez Henryka Buszkę i Aleksandra Frantę^[294].

• 1956:
  • 23 października – okres polskiego października 1956; przed budynkiem KW PZPR w Katowicach (późniejsza siedziba Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego) odbyła się demonstracja z udziałem około 2 tys. osób, w których padały okrzyki popierające Władysława Gomułkę, a także domagano się usunięcia oficerów radzieckich z Wojska Polskiego^[296].
  • 30 października – Miejska Rada Narodowa przyjęła uchwałę, w której nadano powstałej pomiędzy 1950 a 1956 drodze nazwę Aleja Walentego Roździeńskiego^[297].
  • 5 listopada – w wyniku odwilży październikowej do Katowic wrócili biskupi Stanisław Adamski i Juliusz Bieniek^[291].
  • 3 grudnia – szabliści Zygmunt Pawlas i Ryszard Zub na Igrzyskach Olimpijskich w Melbourne wywalczyli pierwszy w dziejach katowickiego sportu medal olimpijski^[298].
  • 10 grudnia – podjęto uchwałę, na mocy której przywrócono nazwę Katowice; weszła ona w życie 20 grudnia^[299].

• 1957:
  • 13 lutego – powołano Śląski Instytut Naukowy, który został reaktywowany po likwidacji w 1949 Instytutu Śląskiego^[298].
  • 1 czerwca – oddano do użytku po elektryfikacji linię kolejową Gliwice – Katowice – Sosnowiec^[300].
  • 4 grudnia – pierwszy swój program wyemitował katowicki ośrodek Telewizji Polskiej^[274].
  • 20 grudnia – ustanowiono dwie katowickie parafie: katedralną Chrystusa Króla i Opatrzności Bożej^[298].

• 1958:
  • Z powodu szkód górniczych zostało zamknięte dla regularnego ruchu lotniczego lotnisko na Muchowcu^[298].

• 1959:
  • 31 grudnia – włączenie do Katowic miasta Szopienice wraz z Janowem, Giszowcem, Nikiszowcem i Dąbrówką Małą^[288].

Fragment osiedla Tysiąclecia w lipcu 2013

Spółdzielczy Dom Handlowy „Zenit” w sierpniu 2008

Dom Prasy z pierwotną elewacją w 2007 (widok z ulicy św. Jana)

Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1964 – późniejszy rektorat Uniwersytetu Śląskiego

• 1961:
  • Rozpoczęcie budowy osiedla Tysiąclecia według projektu Henryka Buszki, Aleksandra Franty, Tadeusza Szewczyka i Marian Dziewońskiego; pierwsze domy gotowe były w 1964, a całe osiedle było przewidziane na 45 tys. osób^[301].

• 1962:
  • Oddano do użytku zajezdnię tramwajową w Zawodziu przy ulicy 1 Maja^[302].
  • Rozpoczęcie budowy osiedla Przedwiośnie w Burowcu^[303]
  • Został opracowany plan przebudowy śródmieścia Katowic autorstwa Zygmunta Majerskiego, Juliana Duchowicza i Wiktora Lipowczana, który wszedł w fazę realizacji^[304].
  • 4 września – został oddany do użytku dom handlowy „Zenit”^[305].

• 1963:
  • Oddano do użytku późniejszy Dom Prasy projektu Mariana Śramkiewicza^[304].
  • Przeniesienie cmentarza żołnierzy Armii Czerwonej z parku Powstańców Śląskich na teren parku T. Kościuszki^[262].
  • urodzona w Katowicach Maria Goeppert-Mayer otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki^[275]; mieszkała ona w kamienicy przy ulicy Młyńskiej 5^[306].
  • 1 października – otwarcie w Katowicach zamiejscowego Studium Uniwersytetu Jagiellońskiego – od 1966 Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego^[298].
  • 5 listopada – utworzono GKS Katowice, powstały z połączenia kilku katowickich górniczych klubów sportowych^[298]; uchwała została uprawomocniona 27 lutego 1964^[307].

• 1964:
  • 20 lipca – w Giszowcu na polach rezerwowych kopalni „Wieczorek” rozpoczęła wydobycie kopalnia „Staszic”^[308][309].
  • 4 grudnia – w Janowie otwarto lodowisko Jantor^[309].

• 1965:
  • Oddano do użytku rondo, nazwane później im. gen. Jerzego Ziętka^[310].
  • Otwarcie kino „Kosmos” na Koszutce^[309].
  • Wybudowano hotel Katowice, zaprojektowany przez Tadeusza Łobosa^[311].
  • 8 sierpnia – piłkarze GKS-u Katowice zadebiutowali w I lidze^[309].

• 1966:
  • Na granicy Ligoty i Panewnik przy ulicy Medyków rozpoczęto budowę zespołu kliniczno-dydaktycznego Śląskiej Akademii Medycznej^[312].

• 1967:
  • 1 stycznia – Kostuchna i Murcki uzyskały prawa miejskie^[313].
  • 1 września – odbyło się uroczyste osłonięcie pomnika Powstańców Śląskich, wykonanego według projektu architekta Wojciecha Zabłockiego i rzeźbiarza Gustawa Zemły^[304].

• 1968:
  • Ukończono budowę biurowca Głównego Biura Studiów i Projektów Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla „Separator”, zaprojektowanego przez Stanisława Kwaśniewicza^[311].
  • 1 stycznia – korekta granicy miast Katowice i Chorzów w rejonie osiedla Tysiąclecia i ówczesnego Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku^[313].
  • 14 marca – w marcu w Polsce doszło kryzysu politycznego, w wyniku którego w Katowicach doszło do zajść ulicznych z udziałem studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej i Wyższej Szkoły Muzycznej, a na wiecu zorganizowanym w tym dniu I Sekretarz KW PZPR Edward Gierek mówił o istniejącym w Polsce „spisku syjonistycznym” i poparł działania władz centralnych przeciwko „wichrzycielom”^[314].
  • 8 czerwca – z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej i filii Uniwersytetu Jagiellońskiego powstał Uniwersytet Śląski w Katowicach; jego pierwszym rektorem został Kazimierz Popiołek^[277][315].

• 1969:
  • Oddano do użytku Pałac Ślubów przy alei W. Korfantego, zaprojektowany przez Mieczysława Króla^[309].
  • 1 stycznia – została oddana do eksploatacji Zautomatyzowana Doświadczalna Kopalnia „Jan”; włączono ją w 1976 do kopalni „Wieczorek”^[316][309].

Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek w 1979

Brutalistyczny dworzec kolejowy na stacji Katowice w 1973

Budynek Biura Wystaw Artystycznych oraz Ślizgowiec w 2019

Fragment osiedla Walentego Roździeńskiego w 2020

Pomnik Żołnierza Polskiego w 2020

• 1971:
  • Oddano do użytku hotel Silesia projektu Tadeusza Łobosa^[311].
  • 9 maja – nastąpiło oficjalne przekazanie hali widowiskowo-sportowej „Spodek”, zaprojektowanej przez Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego; hala w czasach Polski Ludowej stała się miejscem organizacji imprez sportowych oraz wieców polityczno-propagandowych^[304][317]; jej uroczyste otwarcie z udziałem ponad 12 tys. gości odbyło się dzień wcześniej^[318].
  • 24 maja – oddano do użytku aleję Górnośląską na odcinku pomiędzy rondem mikołowskim (skrzyżowanie z ulicą Mikołowską) a skrzyżowaniem z ulicą Murckowską^[319].

• 1972:
  • Oddano do użytku biurowiec Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych^[311] (bądź też rozpoczęła się wówczas jego budowa^[320]).
  • Ukończono budowę nowego dworca kolejowego dla stacji Katowice; został on zaprojektowany w stylu brutalizmu przez zespół warszawskich „Tygrysów” – Wacława Kłyszewskiego, Jerzego Mokrzyńskiego i Eugeniusza Wierzbickiego^[311].
  • 5 stycznia – przy obecnej alei W. Korfantego otwarto nowy budynek Biura Wystaw Artystycznych, wzniesiony według projektu Stanisława Kwaśniewicza^[321] (bądź też został on przekazany do użytku w 1969^[322]).

• 1973:
  • 17 grudnia – po reformie administracyjnej, w której władzę miejską oddano urzędom miejskim, stanowisko prezydenta Katowic objął Paweł Podbiał, dotychczasowy przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej^[323].
  • 20 grudnia – powołano Centralny Szpital Kliniczny w Katowicach-Ligocie; 19 sierpnia 1974 przyjął on pierwszych pacjentów^[320].

• 1974:
  • Wyższą Szkołę Ekonomiczną przekształcono w Akademię Ekonomiczną im. Karola Adamieckiego^[286].
  • 1 stycznia – połączono kopalnie „Gottwald” i „Kleofas” w jeden zakład wydobywczy^[324].

• 1975:
  • Oddano do użytku dom handlowy „Skarbek” zaprojektowany przez Juranda Jareckiego^[304].
  • Rozpoczęto przebudowę Zawodzia w związku z przebudową układu komunikacyjnego trasy i węzła FSM^[284].
  • 27 maja – do Katowic włączono miasta Murcki i Kostuchnę oraz Podlesie i Zarzecze^[294][325]
  • 1 czerwca – powstało 49 województw, w tym katowickie, a także zlikwidowano powiaty^[270].

• 1976:
  • Pod patronatem Katowickiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego powołano Społeczne Muzeum Historii Katowic^[320].
  • Rozpoczęto wyburzanie osiedla domków fińskich w Załęskiej Hałdzie; w ich miejsce rozpoczęto budowę osiedla W. Witosa^[326].

• 1977:
  • Połączono kopalnie „Boże Dary” i „Murcki” w jeden zakład – KWK „Murcki”^[327].
  • Pod koniec roku otwarto w Ochojcu przy ulicy Ziołowej Centralny Szpital Górniczy na 750 łóżek^[328].

• 1978:
  • Rozpoczęto budowę osiedla A. Zgrzebnioka, znajdującego się w rejonie ulic A. Zgrzebnioka, T. Kościuszki i Gawronów^[329].
  • Ukończenie budowy osiedla W. Roździeńskiego w Zawodziu, budowanego od 1970; powstały na nim budynki wzniesione na planie ośmioramiennej gwiazdy^[330] (bądź do 1982^[331]).
  • 23 lutego – Kazimierz Świtoń założył w Katowicach Komitet Wolnych Zawiązków Zawodowych^[332]; 24 października został on napadnięty przez nieumundurowanych funkcjonariuszy i aresztowany, a sprawa ta przyczyniła się do rozpropagowania informacji na temat WZZ^[333].
  • 18 sierpnia – ochroną konserwatorską objęto środkową część osiedla patronackiego Giszowiec celem jego ochrony przed wyburzeniem pod nowe budownictwo wielorodzinne^[334].
  • 3 września – poświęcenie po przebudowie świątyni Przemienienia Pańskiego przez bp. Herberta Bednorza^[240].
  • 6 października – na osiedlu I.J. Paderewskiego został odsłonięty pomnik Żołnierza Polskiego autorstwa Bronisława Chromego^[301].

• 1979:
  • Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej nadano status Akademii Muzycznej^[277].
  • Przy placu Sejmu Śląskiego zbudowano Centrum Kształcenia Ideowo-Wychowawczego Kadr Robotniczych, w którym zaczęto organizować pokazowe zebrania PZPR i zjazdy wojewódzkie^[294].
  • Rozpoczęcie budowy osiedla Odrodzenia; pierwsze budynki zaczęto wznosić w rejonie ulic Spokojnej i Tyskiej^[335].
  • Uruchomiono pierwszy kocioł elektrociepłowni „Katowice” w Dąbrówce Małej^[336].
  • Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego w Katowicach przekształcono w Akademię Wychowania Fizycznego^[337].
  • 9-16 grudnia – w Katowicach odbyła się I edycja Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga^[338].

• 1980:
  • Ukończono budowę osiedla I.J. Paderewskiego w rejonie ulic K. Damrota, gen. W. Sikorskiego, gen. K. Pułaskiego i alei Górnośląskiej^[339].
  • 20 października – przyjazd do Katowic Lecha Wałęsy, który odwiedził najpierw MKZ Katowice, a następnie spotkał się z mieszkańcami regionu górnośląskiego w katowickim Spodku^[340].
  • 3 listopada – z Krakowa do Katowic przeniesiono Wyższe Śląskie Seminarium Duchowe^[341][342].
  • 10 grudnia – Powołano Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”; jego przewodniczącym został Andrzej Rozpłochowski^[332].
  • Pod koniec roku rozpoczęto wyburzanie familoków kolonii Norma; w ich miejscu do 1982 powstało nowoczesne osiedle mieszkaniowe^[51].

Pomnik poległych górników KWK „Wujek”, upamiętniający ofiary pacyfikacji strajku z grudnia 1981

Papież Jan Paweł II wewnątrz katowickiej katedry 20 czerwca 1983

• 1981:
  • W styczniu powołano Muzeum Historii Katowic jako oddział Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu^[343][344].
  • 30 kwietnia – rozpoczęła się I edycja Rawa Blues Festival, zorganizowany przez Ireneusza Dudka^[343].
  • 25 maja – w centrum Katowic odbył się Marsz Wolności zorganizowany przez Regionalny Komitet Obrony Więzionych za Przekonania^[343].
  • 20 października – doszło do rozruchów, zapoczątkowanych na Rynku, kiedy to członkowie NSZZ „Solidarność” sprzedawali z samochodu niezależną prasę; gdy Milicja Obywatelska chciała samochód usunąć, w obronie sprzedających stanął tłum ludzi^[345].
  • 13 grudnia – wprowadzono na trenie Polski stan wojenny; rozpoczęły się internowania działaczy „Solidarności”, w tym rektora Uniwersytetu Śląskiego Augusta Chełkowskiego; nazajutrz doszło do wybuchu strajków w kilku katowickich zakładach pracy, w tym w kopalniach „Staszic”, „Wieczorek” oraz hucie „Baildon”^[345].
  • 16 grudnia – akcja pacyfikacyjna w kopalni „Wujek”, podczas której w wyniku użycia brani przez oddziały ZOMO zginęło siedmiu górników, a kolejni dwaj zmarło kilka dni później w szpitalu^[345].
  • Oddano do użytku kompleks biurowców przy ulic A. Mickiewicza, w którym siedzibę miały centrale handlu zagranicznego Centrozap, Stalexport i Węglokoks^[311].

• 1982:
  • 15 kwietnia – na terenie Leśnictwa Ochojec został ustanowiony rezerwat przyrody „Ochojec”, w którym występują stanowiska liczydła górskiego^[328][346].
  • 31 sierpnia – odbyła się manifestacja kilku tysięcy osób, próbujących przemaszerować ulicą Warszawską pod kościół Mariaki; został on brutalnie rozbity przez ZOMO^[347].

• 1983:
  • 20 czerwca – papież Jan Paweł II odprawił mszę św. na katowickim lotnisku Muchowiec oraz spotkał się z chorymi w katedrze Chrystusa Króla^[348].
  • 4 września – odsłonięto pomnik Harcerzy Września projektu Zygmunta Brachmańskiego; stanął on na placu Obrońców Katowic^[349].
  • 20 listopada – rozpoczęło działalność Muzeum Diecezji Katowickiej; od 1993 Muzeum Archidiecezjalne^[349][350].

• 1984:
  • 20 czerwca – zostało wydane zarządzenie wojewody, na podstawie którego reaktywowano Muzeum Śląskie; placówka rozpoczęła działalność w gmachu dawnego Grand Hotelu przy obecnej alei W. Korfantego^[274].
  • W Zawodziu na Mrówczej Górce został oddany do użytku Centralny Cmentarz Komunalny^[351].

• 1985:
  • Ukończenie budowy kościoła I Zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów w Katowicach przy ulicy Morawskiej^[352].

• 1989:
  • Nadanie osiedlu mieszkaniowemu we wschodniej części Bogucic imienia Jerzego Kukuczki^[353].
  • 2 stycznia – w Katowicach rozpoczął działalność Bank Śląski^[354].
  • 4 czerwca – odbyła się pierwsza tura częściowo wolnych wyborów do Sejmu i Senatu RP, w wyniku których w województwie katowickim do obu izb parlamenty zostali wybrani w pierwszej turze wszyscy kandydaci z lity posolidarnościowego Komitetu Obywatelskiego^[289].
  • 27 czerwca – na placu Synagogi, w miejscu zburzonej we wrześniu 1939 Synagogi Wielkiej został odsłonięty pomnik-obelisk ku czci pomordowanych przez Niemców katowickich Żydów^[355].
  • 30 czerwca – został powołany Związek Górnośląski^[354].

• 1990:
  • Powstał Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia” pod dyrekcją Anny Szostak-Myrczek^[356].
  • W Chorzowie powstał niezależny Teatr Korez; po kilku latach przeniósł się on tzw. Dezember Palastu przy placu Sejmu Śląskiego^[356].
  • 1 marca – rozpoczęła się prywatyzacja największego przedsiębiorstwa handlowego w Katowicach – Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego^[356].
  • 14 marca – z inicjatywy Polish Heritage Society podpisano w Katowicach proklamację o miastach siostrzanych z Mobile w Stanach Zjednoczonych^[356].
  • 27 maja – wybory samorządowe w Polsce; w wyborach do katowickiej Rady Miejskiej kandydaci z listy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” uzyskali 49 z 55 miejsc^[357].
  • 18 czerwca – wybór przez Radę Miejską Katowic Jerzego Śmiałka na prezydenta miasta; był on związany z NSZZ „Solidarność” i ze Związkiem Górnośląskim^[358].

Ulica 3 Maja w maju 1991

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych (ul. Mieszka I) w 2014

Damian Zimoń – pierwszy arcybiskup metropolita katowicki

Aleja Górnośląska (część autostrady A4) w 2006

Kaplica zboru Kościoła Zielonoświątkowego „Betania” w Katowicach (2014)

• 1991:
  • Na początku roku działalność rozpoczął Górnośląski Bank Gospodarczy (późniejszy Getin Bank), powołano z inicjatywy Górnośląskiego Towarzystwa Gospodarczego^[359].
  • 15 marca – podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Katowicami a Kolonią w Niemczech^[358].
  • 14 września – poświęcenie kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych osiedlu Tysiąclecia; został on zaprojektowany przez Henryka Buszkę i Aleksandra Frantę^[360].
  • 7 października – w wypadku samochodowym na trasie Warszawa – Katowice zginął poseł na Sejm RP, prezes Najwyższej Izby Kontroli Walerian Pańko^[358].
  • 15 grudnia – odsłonięcie i poświęcenie pomnika Dziewięciu z „Wujka”^[360]; dzień wcześniej poświecono położony przy ulicy Pięknej kościół Podwyższenia Krzyża Świętego^[361].

• 1992:
  • W oparciu o zaplecze techniczne Ośrodka Postępu Technicznego przy ulicy Bytkowskiej powołano instytucję Międzynarodowe Targi Katowickie^[362].
  • 1 stycznia – weszła w życie uchwała, na mocy której Katowice podzielono na 22 pomocnicze jednostki samorządowe i 22 obszary ich działania^[363]; tego samego dnia rozpoczął działalność Miejski Dom Kultury „Szopienice” (poźn. „Szopienice-Giszowiec”)^[364].
  • 1 marca – powołano Straż Miejską w Katowicach^[365].
  • 25 marca – na mocy bulli papieża Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae Populus powołano metropolię katowicką; metropolitą został abp Damian Zimoń^[361].
  • 31 grudnia – decyzją wojewody katowickiego rozwiązano Śląski Instytut Naukowy^[366]; tego samego dnia powołano do życia Wojewódzką Stację Pogotowia Ratunkowego^[367].

• 1993:
  • Powstała Gmina Wyznaniowa Żydowska^[367]
  • W kwietniu powołano pierwszą niepubliczną uczelnię w Katowicach – Śląską Wyższą Szkołę Zarządzania, a jej założycielem był Zakład Doskonalenia Zawodowego w Katowicach^[368].
  • 16 maja – poświęcenia kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Herberta na osiedlu W. Witosa^[369].
  • 6 listopada – na placu Bolesława Chrobrego odsłonięto pomnik Józefa Piłsudskiego autorstwa chorwackiego rzeźbiarza Antuna Augustinčića^[367].

• 1994:
  • Po raz pierwszy odbyła się uroczystość wręczenia nagrody metropolity górnośląskiego Lux ex Silesia – dostała ją Irena Bajerowa^[367].
  • 15 czerwca – została powołania Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa (późniejsza Akademia Górnośląska im. W. Korfantego)^[367][370].
  • 19 czerwca – wybory samorządowe w Polsce; najwięcej mandatów (19) do Rady Miejskiej zdobyli kandydaci Katowickiego Porozumienia Samorządowego^[357].
  • 1 lipca – Rada Miejska na prezydenta Katowic wybrała Henryka Dziewiora^[367].
  • We wrześniu otwarto linię tramwajową wzdłuż ulicy Gliwickiej; trasa została częściowo przeniesiona poza zwartą zabudowę Załęża^[371].

• 1995:
  • Powstała grupa kabaretowa, działająca od 1999 pod nazwą Teatr Epty-a, a później przemianowana została na Mumio^[367].

• 1996:
  • 1 stycznia – powołanie Szpitalu Klinicznego nr 6 – Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki^[372].
  • 4 stycznia – podpisano umowę o współpracy z Ostrawą w Czechach^[372][373].
  • 30 października – oddano do użytku odcinek autostrady A4 Katowice Murckowska – Mysłowice, a także zmodernizowany odcinek alei Górnośląskiej pomiędzy ulicami Francuską a Murckowską^[319].

• 1997:
  • Oddano do użytku budynek zboru Kościoła Zielonoświątkowego „Betania” przy ulicy Gliwickiej w Załężu; posiada on charakterystyczną kopułę o średnicy 40 m^[374].
  • Został powołany Teatr Gry i Ludzie^[372].

• 1998:
  • 11 października – wybory samorządowe w Polsce; najwięcej mandatów w Radzie Miejskiej uzyskała Akcja Wyborcza „Solidarność” (26 na 55 miejsc)^[357].
  • 24 października – uroczyste otwarcie nowego budynku Biblioteki Śląskiej przy placu Rady Europy 1; gmach wzniesiono w okresie 1990–1997^[375].
  • 3 listopada – Rada Miejska wybrała na prezydenta miasta Piotra Uszoka^[372].

• 1999:
  • Na ulicy św. Jana umieszczono replikę figury św. Jana^[35].
  • 6 stycznia – w Piotrowicach-Ochojcu otwarto Szkołę Policji^[376].
  • 24 marca – podjęto decyzję o likwidacji Ruchu II „Katowice” KWK „Katowice-Kleofas”^[377].
  • 19 czerwca – osłonięcie pomnika Wojciecha Korfantego na placu Sejmu Śląskiego; zaprojektowanego przez Zygmunta Brachmańskiego^[372].
  • 10 listopada – oddano do użytku przebudowaną do parametrów autostrady trasę alei Górnośląskiej Katowice Mikołowska – Katowice Francuska^[378].

• 2000:
  • 4 czerwca – odbyła się uroczysta koronacja obrazu Matki Bożej Boguckiej koronami papieskimi, poświęconymi w 1999 w Gliwicach przez papieża Jana Pawła II^[379].
  • 1 września – powołano Miejski Dom Kultury „Południe” w Katowicach, składający się z trzech filii^[380][381].
  • 21 września – w Katowicach został zorganizowany I Festiwal Nauki „Śląsk 2000”^[382].
  • 27 października – w budynku kina „Kosmos” otwarto Filmotekę Śląską^[381].

XXI wiek

Zabudowania d. KWK „Gottwald” przed wybudowaniem w 2005 roku galerii handlowej Silesia City Center

Katastrofa budowlana na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich 28 styczniu 2006

Uczestnicy II Marszu Równości w Katowicach na placu Sejmu Śląskiego

Jedna z sesji IV Europejskiego Kongresu Gospodarczego

Grób senator Krystyny Bochenek w październiku 2010, zmarłej 10 kwietnia w katastrofie smoleńskiej

• 2001:
  • Oddano do użytku kompleks biurowy Chorzowska 50, liczący 14 kondygnacji^[383].
  • 16 maja – rozpoczęto proces likwidacji spółki akcyjnej Huta Baildon^[384].
  • 1 września – z katowickiej filii Akademii Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie powstała Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach^[385].

• 2002:
  • 6 lipca – otwarto pierwsze w Katowicach kino wielosalowe – Punkt 44 przy ulicy Gliwickiej w Załężu^[381].
  • W październiku zakończono przebudowę placu Grunwaldzkiego na Koszutce; w kolejnych latach zagospodarowano na nim Galerię Artystów, a jako pierwszego uhonorowano Zbigniewa Cybulskiego^[381].
  • 27 października – wybory samorządowe w Polsce; 16 na 31 mandatów w Radzie Miejskiej uzyskało KWW Forum Samorządowe i Piotr Uszok, a prezydentem w I turze głosowania został wybrany Piotr Uszok (zdobył 54,06% głosów)^[357].

• 2003:
  • Ukończenie budowy przy ulicy Uniwersyteckiej najwyższego wówczas budynku biurowo-usługowego w Polsce – Altus, zaprojektowanego przez Dietera Paletę^[386].
  • Wyburzenie hali sportowej huty „Baildon” przy ulicy Chorzowskiej 82, którą wzniesiono w latach 1965–1969^[387].
  • W sierpniu oddano do użytku 600-metrową, dwujezdniową estakadę nad ulicą Bracką, której nadano imię Orląt Lwowskich^[381].

• 2004:
  • Oddanie do użytku gmachu Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego^[388], a także gmachu Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego projektu Henryka Wilkosza, Tadeusza Orzechowskiego i Jacka Kusia^[389].
  • W listopadzie zakończono wydobycie w Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice-Kleofas”^[390].

• 2005:
  • 18 listopada – otwarcie największego wówczas centrum usługowo-handlowego w Katowicach – Silesia City Center; w latach 2010–2011 zostało ono rozbudowane^[386][391].

• 2006:
  • 28 stycznia – zginęło 65 osób, a ponad 140 zostało rannych w wyniku zawalenia się hali na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich^[388].
  • 6 października – otwarto Centrum Sztuki Filmowej z Filmoteką „Silesianów”^[388].
  • 12 listopada – wybory samorządowe w Polsce; w Radzie Miejskiej KWW Forum Samorządowe i Piotr Uszok uzyskał 14 na 31 mandatów, a w wyborach prezydenckich Piotr Uszok uzyskał reelekcję w I turze głosowania (73,16% ważnych głosów)^[392].
  • 9 grudnia – został otwarty tunel pod rondem gen. J. Ziętka^[393].

• 2007:
  • Zakończenie przebudowy ciągu dróg: ulica Chorzowska – rondo gen. J. Ziętka – aleja W. Roździeńskiego, stając się częścią Drogowej Trasy Średnicowej^[394].
  • 11 grudnia – nastąpiło otwarcie Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”^[389][395].

• 2008:
  • Przebudowano ulicę Mariacką, przekształcając ją w deptak; droga ta stała się miejscem organizacji imprez i koncertów^[396].
  • 17 maja – odbył się I Marsz Równości w Katowicach pod hasłem „Mniej złości, więcej miłości”^[397].

• 2009:
  • 15-17 kwietnia – odbyła się pierwsza edycja Europejskiego Kongresu Gospodarczego^[398].
  • 29 września – oddano do użytku gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Francuskiej, zaprojektowany przez Małgorzatę Pilinkiewicz i Tomasza Studniarka^[399][400].
  • Rozpoczęto działania na rzecz starania się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016; w listopadzie Katowice zaczęto promować hasłem „Miasto Ogrodów”^[401].

• 2010:
  • 10 kwietnia – doszło do katastrofy lotniczej samolotu rządowego pod Smoleńskiem, w wyniku którego zginęła wicemarszałek Senatu VII kadencji Krystyna Bochenek, a także urodzony w Katowicach prezes NBP Sławomir Skrzypek^[401].
  • 21 listopada – odbyły się w Polsce wybory samorządowe; w Radzie Miasta Katowice najwięcej mandatów (13 z 28) zdobyła Platforma Obywatelska, a w wyborach na prezydenta miasta Piotr Uszok uzyskał reelekcję w I turze, zdobywając ponad 51,7% ważnych głosów^[401].

Zniszczona 23 października 2014 kamienica na rogu ulic Sokolskiej i F. Chopina (2021)

Turniej Intel Extreme Masters w katowickim Spodku w 2015

Głowy państw na szczycie COP24 w Katowicach w 2018

• 2011:
  • 28 stycznia – osiedle patronackie Nikiszowiec znalazło się na liście pomników historii^[402].
  • 8 kwietnia – odbyło się uroczyste otwarcie nikiszowieckiej filii Muzeum Historii Katowic, w której działalność zaczął Dział Etnologii Miasta^[401].

• 2012:
  • 12 października – nastąpiło uroczyste otwarcie gmachu Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej, zaprojektowanego przez pracownię HS99 Herman i Śmierzewski^[401][403].
  • 29 października – uroczyste otwarcie nowego dworca kolejowego w Katowicach^[404].

• 2013:
  • 18-20 stycznia – w Katowicach po raz pierwszy zorganizowano turniej e-sportowy Intel Extreme Masters^[405].

• 2014:
  • 1 października – odbyło się uroczyste otwarcie siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia przy placu W. Kilara^[406].
  • 23 października – doszło do wybuchu gazu w kamienicy przy ulicy F. Chopina 18, w wyniku którego śmierć poniósł dziennikarz TVN Dariusz Kmiecik, jego żona Brygida Frosztęga-Kmiecik i ich syn^[407].
  • 20 listopada – II tura wyborów samorządowych w Polsce; nowym prezydentem Katowic z poparciem m.in. Piotra Uszoka został Marcin Krupa, pokonując Andrzeja Sośnierza wynikiem 71,31% ważnych głosów^[408].

• 2015:
  • 1 kwietnia – oddanie do użytku tzw. „placu kwiatowego” w strefie Rondo-Rynek, która była modernizowana od 2012^[409].
  • W marcu zakończono budowę Międzynarodowego Centrum Kongresowego^[410].
  • 26 czerwca – otwarto nową siedzibę Muzeum Śląskiego^[411].

• 2017:
  • 1 lipca – powołano Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię z siedzibą w Katowicach^[412].
  • 13 grudnia – wojewoda śląski Jarosław Wieczorek wydał zarządzenie zastępcze, zmieniające nazwę katowickiego placu przed dworcem kolejowym z placu Wilhelma Szewczyka na plac Marii i Lecha Kaczyńskich^[413]; działanie to doprowadziło m.in. do protestów zorganizowanych 16 grudnia przeciwko zmianie nazwy^[414].

• 2018:
  • 21 października – wybory samorządowe w Polsce; prezydent miasta Marcin Krupa uzyskał w I turze reelekcję, zdobywając 55,41% ważnych głosów^[415].
  • 2-14 grudnia – Katowice były gospodarzem Szczytu Klimatycznego ONZ – COP24, podczas którego zostało zawarte porozumienie Katowice Rulebook^[416][417].

• 2019:
  • 15 sierpnia – z okazji święta Wojska Polskiego i 100. rocznicy wybuchu I powstania śląskiego w Katowicach odbyła się defilada pod hasłem „Wierni Polsce”^[418].
  • 5-7 listopada – w Międzynarodowym Centrum Kongresowym odbyła się Światowa Konferencja Antydopingowa organizowana przez Światową Agencję Antydopingową^[419].

Budowa kompleksu biurowców .KTW w listopadzie 2020

• 2021:
  • W lipcu na terenie osiedla patronackiego Nikiszowiec pojawiły się dwie pierwsze figurki beboków^[420][421].
• 2022:
  • 11 lutego – 134-metrowy wieżowiec .KTW II dostał pozwolenie na użytkowanie^[422][423].
  • 3 marca – Rada Miasta Katowice przyjęła oświadczenie w sprawie solidarności z mieszkańcami Ukrainy wobec pełnoskalowej agresji Federacji Rosyjskiej rozpoczętej 24 lutego^[424].
  • 26-30 czerwca – w Katowicach odbyło się Światowe Forum Miejskie(inne języki) WUF11^[425].
  • 7 lipca – ostatni odcinek przebudowanego węzła w Giszowcu stał się przejezdny; była to największa inwestycja w infrastrukturę drogową w Katowicach od czasu budowy tunelu pod rondem gen. J. Ziętka^[426].

• 2023:
  • 27 stycznia – doszło do wybuchu w budynku plebanii ewangelicko-augsburskiej parafii w Szopienicach-Burowcu, w wyniku którego życie straciły dwie osoby, a sam budynek został zniszczony^[427].
  • 22 grudnia – została oddana do użytku linia tramwajowa wzdłuż ulicy F.W. Grundmanna o długości 1475 m toru pojedynczego; była to pierwsza od 76 lat nowa trasa tramwajowa w Katowicach^[428][429].

• 2024:
  • Miasto Katowice posiadało tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024 przyznanego przez organizację EuroScience we współpracy z Komisją Europejską^[430].
  • 7 kwietnia – wybory samorządowe w Polsce; prezydent Katowic Marcin Krupa przy poparciu m.in. Koalicji Obywatelskiej uzyskał w I turze reelekcję, uzyskując 62,43% ważnych głosów^[431][432].
  • W połowie kwietnia zakończono budowę ostatniego budynku kompleksu Global Office Park^[433].
  • 26 maja – po zwycięskim meczu z Arką Gdynia piłkarze GKS-u Katowice awansowali do Ekstraklasy, wracając na najwyższy poziom rozgrywek ligowych po 19 latach przerwy^[434][435].
  • 7-10 sierpnia – w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach miała miejsce konferencja Wikimania 2024, w którym brali udział wolontariusze i goście z całego świata, w tym założyciel Wikipedii Jimmy Wales^[436][437].
  • 2 września – rozpoczęto prace budowlane związane z modernizacją katowickiego węzła kolejowego na odcinku Katowice Szopienice Południowe – Katowice – Katowice Piotrowice^[438][439].

Zobacz też

• Historia Katowic

Przypisy

1. Starnawska 1990 ↓, s. 3.
2. Rzewiczok 2006 ↓, s. 11.
3. Rzewiczok 1999 ↓, s. 11.
4. Bulsa 2023 ↓, s. 12-13.
5. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 754.
6. Rzewiczok 2006 ↓, s. 12.
7. Starnawska 1990 ↓, s. 8.
8. Szaraniec 1996 ↓, s. 232.
9. Rzewiczok 2006 ↓, s. 10.
10. Szaraniec 1996 ↓, s. 211.
11. Szaraniec 1996 ↓, s. 73.
12. Szaraniec 1996 ↓, s. 141.
13. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 134.
14. Starnawska 1990 ↓, s. 4.
15. Bulsa 2023 ↓, s. 15.
16. Szaraniec 1996 ↓, s. 273.
17. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 17.
18. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 188.
19. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 755.
20. Gierlotka 2005 ↓, s. 53.
21. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 18.
22. Rzewiczok 2006 ↓, s. 15.
23. Szaraniec 1996 ↓, s. 277.
24. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 19.
25. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 619.
26. Wilczok 1991 ↓, s. 8.
27. Szaraniec 1996 ↓, s. 108.
28. Gierlotka 2005 ↓, s. 57.
29. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 20.
30. Rzewiczok 2006 ↓, s. 16.
31. Starnawska 1990 ↓, s. 9.
32. Rzewiczok 2006 ↓, s. 17.
33. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 21.
34. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 756.
35. Rzewiczok 2006 ↓, s. 49.
36. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 22.
37. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 757.
38. Rzewiczok 2006 ↓, s. 18.
39. Rzewiczok 1999 ↓, s. 32.
40. Szaraniec 1996 ↓, s. 220.
41. Szaraniec 1996 ↓, s. 115.
42. Pierończyk 2019 ↓, s. 38.
43. Rzewiczok 1999 ↓, s. 36.
44. Szaraniec 1996 ↓, s. 55.
45. Starnawska 1990 ↓, s. 10.
46. Starnawska 1990 ↓, s. 5.
47. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 25.
48. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 758.
49. Rzewiczok 2006 ↓, s. 20.
50. Szaraniec 1996 ↓, s. 262.
51. Szaraniec 1996 ↓, s. 163.
52. Szaraniec 1996 ↓, s. 120.
53. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 759.
54. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 703.
55. Bulsa 2023 ↓, s. 62.
56. Szaraniec 1996 ↓, s. 93.
57. Bulsa 2023 ↓, s. 50.
58. Rzewiczok 2006 ↓, s. 21.
59. Rzewiczok 2006 ↓, s. 13.
60. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 26.
61. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 760.
62. Rzewiczok 2006 ↓, s. 22.
63. Szaflarski 1978 ↓, s. 68.
64. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 704.
65. Bulsa 2023 ↓, s. 38.
66. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 27.
67. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 545.
68. Rzewiczok 2006 ↓, s. 48.
69. Rzewiczok 2006 ↓, s. 23.
70. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 18.
71. Rzewiczok 2006 ↓, s. 50.
72. Starnawska 1990 ↓, s. 12.
73. Rzewiczok 2006 ↓, s. 25.
74. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 546.
75. Rzewiczok 2006 ↓, s. 26.
76. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 28.
77. Szaraniec 1996 ↓, s. 156.
78. Rzewiczok 2006 ↓, s. 53.
79. Szaflarski 1978 ↓, s. 110.
80. Rzewiczok 2006 ↓, s. 45.
81. Rzewiczok 2006 ↓, s. 39.
82. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 645.
83. Rzewiczok 2006 ↓, s. 40.
84. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 751.
85. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 761.
86. Szaraniec 1996 ↓, s. 263.
87. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 646.
88. Rzewiczok 2006 ↓, s. 71.
89. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 30.
90. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 705.
91. Szaraniec 1996 ↓, s. 64.
92. Rzewiczok 2006 ↓, s. 46.
93. Rzewiczok 2006 ↓, s. 44.
94. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 741.
95. Szaraniec 1996 ↓, s. 244.
96. Rzewiczok 2006 ↓, s. 42.
97. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 265.
98. Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP: Rys historyczny. mariacki.katowice.pl. [dostęp 2024-05-05]. (pol.).
99. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 599.
100. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 271.
101. Rzewiczok 2006 ↓, s. 24.
102. Szaraniec 1996 ↓, s. 145.
103. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 762.
104. Starnawska 1990 ↓, s. 14.
105. Bulsa 2018 ↓, s. 150.
106. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 27.
107. Bulsa 2018 ↓, s. 124.
108. Starnawska 1990 ↓, s. 13.
109. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 269.
110. Bulsa 2018 ↓, s. 189.
111. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 137.
112. Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 16.
113. Szaraniec 1996 ↓, s. 63.
114. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 600.
115. Rzewiczok 2006 ↓, s. 54.
116. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 763.
117. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 33.
118. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 601.
119. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 707.
120. Starnawska 1990 ↓, s. 19.
121. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 673-674.
122. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 708.
123. Szaflarski 1978 ↓, s. 83.
124. Rzewiczok 2006 ↓, s. 51.
125. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 29.
126. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 136.
127. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN: Synagoga Wielka w Katowicach (pl. Synagogi). sztetl.org.pl. [dostęp 2024-05-05]. (pol.).
128. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 559.
129. Bulsa 2018 ↓, s. 146.
130. Bulsa 2018 ↓, s. 50-51.
131. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 554.
132. Rzewiczok 2006 ↓, s. 76.
133. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 608.
134. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 35.
135. Szaraniec 1996 ↓, s. 234.
136. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 623.
137. Rzewiczok 2006 ↓, s. 55.
138. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 764.
139. Szaraniec 1996 ↓, s. 71.
140. Starnawska 1990 ↓, s. 21.
141. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 671.
142. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 730.
143. Bulsa 2018 ↓, s. 42.
144. Tofilska 2016 ↓, s. 27.
145. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 736.
146. Szaraniec 1996 ↓, s. 204.
147. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 138.
148. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 36.
149. Szaraniec 1996 ↓, s. 222.
150. Szaraniec 1996 ↓, s. 196.
151. Bulsa 2018 ↓, s. 179.
152. Rzewiczok 2006 ↓, s. 52.
153. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 765.
154. Gierlotka 2005 ↓, s. 77.
155. Szaraniec 1996 ↓, s. 94.
156. Rzewiczok 2006 ↓, s. 129.
157. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 603.
158. Tofilska 2016 ↓, s. 48.
159. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 37.
160. Rzewiczok 2006 ↓, s. 77.
161. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 277.
162. Starnawska 1990 ↓, s. 23.
163. Starnawska 1990 ↓, s. 24.
164. Rzewiczok 2006 ↓, s. 81.
165. Starnawska 1990 ↓, s. 25.
166. Rzewiczok 2006 ↓, s. 41.
167. Rzewiczok 2006 ↓, s. 84.
168. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 766.
169. Rzewiczok 2006 ↓, s. 85.
170. Janota 2010 ↓, s. 9.
171. Starnawska 1990 ↓, s. 26.
172. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 38.
173. Starnawska 1990 ↓, s. 27.
174. Rzewiczok 2006 ↓, s. 89.
175. Starnawska 1990 ↓, s. 28.
176. Starnawska 1990 ↓, s. 29.
177. Rzewiczok 2006 ↓, s. 101.
178. Gierlotka 2005 ↓, s. 97.
179. Rzewiczok 2006 ↓, s. 102.
180. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 338.
181. Janota 2010 ↓, s. 16.
182. Janota 2010 ↓, s. 10.
183. Rzewiczok 2006 ↓, s. 127.
184. Rzewiczok 2006 ↓, s. 132.
185. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 768.
186. Starnawska 1990 ↓, s. 31.
187. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 767.
188. Rzewiczok 2006 ↓, s. 131.
189. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 144.
190. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 40.
191. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 139.
192. Rzewiczok 2006 ↓, s. 108.
193. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 140.
194. Rzewiczok 2006 ↓, s. 136.
195. Janota 2010 ↓, s. 26.
196. Rzewiczok 2006 ↓, s. 106.
197. Rzewiczok 2006 ↓, s. 146.
198. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 41.
199. Rzewiczok 2006 ↓, s. 109.
200. Rzewiczok 2006 ↓, s. 128.
201. Rzewiczok 2006 ↓, s. 141.
202. Szaraniec 1996 ↓, s. 111.
203. Rzewiczok 2006 ↓, s. 121.
204. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 770.
205. Rzewiczok 2006 ↓, s. 143.
206. Starnawska 1990 ↓, s. 46.
207. Rzewiczok 2006 ↓, s. 123.
208. Rzewiczok 2006 ↓, s. 139.
209. Szaraniec 1996 ↓, s. 214.
210. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 771.
211. Gierlotka 2005 ↓, s. 115.
212. Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Historia [online], am.katowice.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
213. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 120.
214. Rzewiczok 2006 ↓, s. 122.
215. Rzewiczok 2006 ↓, s. 138.
216. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 711-712.
217. Rzewiczok 2006 ↓, s. 140.
218. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 44.
219. Rzewiczok 2006 ↓, s. 147.
220. Starnawska 1990 ↓, s. 34.
221. Starnawska 1990 ↓, s. 41.
222. Bulsa 2018 ↓, s. 29.
223. Szaraniec 1996 ↓, s. 134.
224. Starnawska 1990 ↓, s. 44.
225. Szaflarski 1978 ↓, s. 303.
226. Rzewiczok 2006 ↓, s. 107.
227. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 772.
228. Szaflarski 1978 ↓, s. 292.
229. MichałM. Lis MichałM., Historia Stowarzyszenia Instytut Śląski [online], instytutslaski.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
230. Szaraniec 1996 ↓, s. 157.
231. Szaflarski 1978 ↓, s. 205.
232. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 56.
233. Szaraniec 1996 ↓, s. 208.
234. Starnawska 1990 ↓, s. 51.
235. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 46.
236. Rzewiczok 2006 ↓, s. 124.
237. Rzewiczok 1999 ↓, s. 69.
238. Rzewiczok 2006 ↓, s. 142.
239. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 773.
240. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 604.
241. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 47.
242. Kałuska i Węcki 2013 ↓, s. 17.
243. Rzewiczok 2006 ↓, s. 164.
244. Kałuska i Węcki 2013 ↓, s. 18.
245. Starnawska 1990 ↓, s. 58.
246. Kałuska i Węcki 2013 ↓, s. 49.
247. Kałuska i Węcki 2013 ↓, s. 52.
248. Rzewiczok 2006 ↓, s. 166.
249. Rzewiczok 2006 ↓, s. 165.
250. Starnawska 1990 ↓, s. 59.
251. Rzewiczok 2006 ↓, s. 167.
252. Bulsa 2023 ↓, s. 213.
253. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 656-657.
254. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 774.
255. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 53.
256. Rzewiczok 2006 ↓, s. 173.
257. Rzewiczok 2006 ↓, s. 176.
258. Rzewiczok 2006 ↓, s. 172.
259. Starnawska 1990 ↓, s. 60.
260. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 775.
261. Kałuska i Węcki 2013 ↓, s. 14.
262. Rzewiczok 2006 ↓, s. 178.
263. Rzewiczok 2006 ↓, s. 191.
264. Rzewiczok 2006 ↓, s. 197.
265. Rzewiczok 2006 ↓, s. 216.
266. Rzewiczok 2006 ↓, s. 214.
267. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 423.
268. Rzewiczok 2006 ↓, s. 183.
269. Rzewiczok 2006 ↓, s. 192.
270. Rzewiczok 2006 ↓, s. 185.
271. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 124.
272. Rzewiczok 2006 ↓, s. 193.
273. Rzewiczok 2006 ↓, s. 213.
274. Rzewiczok 2006 ↓, s. 215.
275. Rzewiczok 2006 ↓, s. 210.
276. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 49.
277. Rzewiczok 2006 ↓, s. 209.
278. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 776.
279. Rzewiczok 2006 ↓, s. 195.
280. Rzewiczok 2006 ↓, s. 211.
281. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 141.
282. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 710.
283. Urząd Miasta Katowice, Państwowy Dom Towarowy [online], katowice.eu [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
284. Szaraniec 1996 ↓, s. 283.
285. Rzewiczok 2006 ↓, s. 184.
286. Rzewiczok 2006 ↓, s. 208.
287. Dz.U. z 1950 r. nr 55, poz. 498.
288. Rzewiczok 2006 ↓, s. 220.
289. Rzewiczok 2006 ↓, s. 207.
290. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 777.
291. Rzewiczok 2006 ↓, s. 198.
292. M.P. z 1953 r. nr 23, poz. 280.
293. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51.
294. Rzewiczok 2006 ↓, s. 221.
295. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 606.
296. Rzewiczok 2006 ↓, s. 199.
297. Bulsa 2018 ↓, s. 198.
298. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 778.
299. Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269.
300. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 706.
301. Rzewiczok 2006 ↓, s. 224.
302. Bulsa 2018 ↓, s. 31.
303. Bulsa 2023 ↓, s. 263.
304. Rzewiczok 2006 ↓, s. 222.
305. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 54.
306. Bulsa 2018 ↓, s. 159.
307. GKS Katowice: Historia. gkskatowice.eu. [dostęp 2024-05-05]. (pol.).
308. Rzewiczok 2006 ↓, s. 218.
309. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 779.
310. Bulsa 2018 ↓, s. 112.
311. Rzewiczok 2006 ↓, s. 223.
312. Szaraniec 1996 ↓, s. 150.
313. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 142.
314. Rzewiczok 2006 ↓, s. 200.
315. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 69.
316. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 509.
317. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 58.
318. Urząd Miasta Katowice: 50-lecie Spodka. katowice.eu. [dostęp 2024-12-21]. (pol.).
319. Bulsa 2018 ↓, s. 91.
320. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 780.
321. Rzewiczok 2006 ↓, s. 212.
322. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 57.
323. Rzewiczok 2006 ↓, s. 186.
324. Rzewiczok 1999 ↓, s. 77.
325. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87.
326. Szaraniec 1996 ↓, s. 259.
327. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 510.
328. Szaraniec 1996 ↓, s. 169.
329. Szaraniec 1996 ↓, s. 192.
330. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 60.
331. Szaraniec 1996 ↓, s. 181.
332. Rzewiczok 2006 ↓, s. 203.
333. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 491.
334. Tofilska 2016 ↓, s. 144.
335. Szaraniec 1996 ↓, s. 176.
336. Bulsa 2023 ↓, s. 280.
337. Bulsa 2018 ↓, s. 195.
338. Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga, I MKD 9-16 XII 1979. O konkursie [online], konkurspl.fitelbergcompetition.com [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
339. Szaraniec 1996 ↓, s. 180.
340. Rzewiczok 2006 ↓, s. 204.
341. Szaraniec 1996 ↓, s. 46.
342. e-ncyklopedia, Śląskie Seminarium Duchowne [online], silesia.edu.pl  (pol.).
343. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 781.
344. Muzeum Historii Katowic, O Muzeum [online], mhk.katowice.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
345. Rzewiczok 2006 ↓, s. 205.
346. M.P. z 1982 r. nr 10, poz. 74.
347. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 519.
348. Rzewiczok 2006 ↓, s. 206.
349. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 782.
350. Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach, O muzeum [online], muzeum.katowicka.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
351. Rzewiczok 2006 ↓, s. 226.
352. Szaraniec 1996 ↓, s. 68.
353. Szaraniec 1996 ↓, s. 172.
354. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 67.
355. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 56.
356. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 783.
357. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 528.
358. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 784.
359. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 534.
360. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 70.
361. Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓, s. 71.
362. Szaraniec 1996 ↓, s. 249.
363. Rada Miejska w Katowicach, Uchwała Nr XXVI/148/91 Rady Miejskiej w Katowicach z dnia 16 września 1991 r. w sprawie: utworzenia na terenie miasta Katowice 22 pomocniczych jednostek samorządowych i podziału miasta na 22 obszary ich działania [online], bip.katowice.eu, 16 września 1991  (pol.).
364. Bulsa 2023 ↓, s. 335.
365. Straż Miejska Katowice: Historia. strazmiejska.katowice.pl. [dostęp 2024-05-05]. (pol.).
366. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 115.
367. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 785.
368. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 134.
369. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 602.
370. Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach, Historia Uczelni [online], gwsh.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
371. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 711.
372. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 786.
373. Urząd Miasta Katowice, Historia współpracy [online], katowice.eu [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
374. Bulsa 2018 ↓, s. 87.
375. Bulsa 2018 ↓, s. 173.
376. Szkoła Policji w Katowicach, Informacje o szkole [online], katowice.szkolapolicji.gov.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
377. EwaE. Strzałkowska EwaE., PiotrP. Strzałkowski PiotrP., Ostatnie kopalnie w centrum Katowic, „CUPRUM – Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud” (2 (87)), 2018, s. 53 [dostęp 2024-05-08] .
378. Bulsa 2018 ↓, s. 93.
379. Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 13.
380. Uchwała Nr XXVI/345/00 Rady Miejskiej Katowic z dnia 28 sierpnia 2000 r. w sprawie utworzenia Miejskiego Domu Kultury "POŁUDNIE" w Katowicach [online], bip.katowice.eu, 28 sierpnia 2000 [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
381. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 787.
382. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 136.
383. Bulsa 2018 ↓, s. 64.
384. Beata Szypuła: Upadły Baildon. katowice.naszemiasto.pl, 2001-05-17. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
385. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 132.
386. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 75.
387. Bulsa 2018 ↓, s. 63.
388. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 788.
389. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 537.
390. Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 127.
391. Bulsa 2018 ↓, s. 66.
392. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 529.
393. Bulsa 2018 ↓, s. 200.
394. Bulsa 2018 ↓, s. 62.
395. Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Historia [online], am.katowice.pl [dostęp 2024-12-23]  (pol.).
396. Bulsa 2018 ↓, s. 133.
397. Stowarzyszenie Tęczówka: Historia. teczowka.org.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
398. Europejski Kongres Gospodarczy [online], prawo.gazetaprawna.pl, 23 kwietnia 2009 [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
399. Bulsa 2018 ↓, s. 80.
400. Urbanity: Sąd Okręgowy. urbanity.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
401. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 789.
402. Dz.U. z 2011 r. nr 20, poz. 101.
403. CINIBA, Historia [online], ciniba.edu.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
404. Justyna Przybytek; Dorota Niećko: Dworzec Katowice już otwarty!. dziennikzachodni.pl, 2012-10-29. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
405. KatarzynaK. Pachelska KatarzynaK., Intel Extreme Masters Katowice 2013 [online], dziennikzachodni.pl, 7 stycznia 2013 [dostęp 2024-05-08] .
406. Bulsa 2018 ↓, s. 202.
407. Wybuch gazu w Katowicach: Dramatyczna akcja ratunkowa. Była nadzieja. dziennikzachodni.pl, 2014-10-23. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
408. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory Samorządowe 2014. Katowice. Wybory Burmistrza – II tura. samorzad2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
409. Bulsa 2018 ↓, s. 246.
410. Międzynarodowe Centrum Kongresowe, O MCK [online], mckkatowice.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
411. Otwarcie Muzeum Śląskiego – 26 czerwca 2015 r. [online], dzieje.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
412. Dz.U. z 2017 r. poz. 1290.
413. Justyna Przybytek: Katowicki plac Szewczyka to teraz plac Marii i Lecha Kaczyńskich. Wojewoda zmienił nazwę. katowice.naszemiasto.pl, 2017-12-14. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
414. Plac Szewczyka, nie Kaczyńskich. tvn24.pl, 2017-12-16. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
415. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory Samorządowe 2018. Miasto Katowice. Wyniki głos. i wyb. Prezydenta. wybory2018.pkw.gov.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
416. Urząd Miasta Katowice: COP24 Katowice. katowice.eu. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
417. UN Climate Change: COP 24. unfccc.int. [dostęp 2024-05-08]. (ang.).
418. Serwis Województwa Śląskiego, Defilada Wierni Polsce [online], slaskie.pl [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
419. Łukasz Kądziołka: W Katowicach zapadną ważne decyzje dla światowego sportu. katowice24.info, 2018-04-04. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
420. GrzegorzG. Chudy GrzegorzG., Beboki na Nikiszu [online], grzegorzchudy.pl, 25 lipca 2021 [dostęp 2024-12-23]  (pol.).
421. AgnieszkaA. Strzelczyk AgnieszkaA., Beboki atakują! Można ich szukać w katowickim Nikiszowcu [WIDEO] [online], tvs.pl, 27 lipca 2021 [dostęp 2024-12-23]  (pol.).
422. .KTW II już oficjalnie najwyższym budynkiem Katowic. miasto.pro, 2022-02-11. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
423. .KTW II z pozwoleniem na użytkowanie [online], tdjestate.pl, 11 lutego 2022 [dostęp 2024-12-23]  (pol.).
424. OŚWIADCZENIE RADY MIASTA KATOWICE z dnia 3 marca 2022 r. w sprawie solidarności z mieszkańcami Ukrainy wobec agresji Federacji Rosyjskiej, bip.katowice.eu, Katowice, 3 marca 2022 [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
425. Światowe Forum Miejskie WUF11. gov.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
426. Urząd Miasta Katowice: Od czwartku 7 lipca węzeł Kolista w pełni przejezdny. katowice.eu, 2022-07-06. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
427. JakubJ. Dyl JakubJ., KamilK. Zatoński KamilK., Trwa rozbiórka kamienicy na Bednorza w Katowicach. Te zdjęcia pokazują, jak kruche jest ludzkie życie [online], wkatowicach.eu, 1 lutego 2023 [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
428. KacperK. Jurkiewicz KacperK., Nowa linia tramwajowa na ul. Grundmanna gotowa. Pierwsze kursy od 22 grudnia [online], www.wkatowicach.eu, 21 grudnia 2023 [dostęp 2024-12-23]  (pol.).
429. Zarząd Transportu Metropolitalnego, Otwarcie linii wzdłuż ulicy Grundmanna w Katowicach [online], www.metropoliaztm.pl, 21 grudnia 2023  (pol.).
430. Uniwersytet Śląski w Katowicach: O Mieście Nauki. us.edu.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
431. Katowicka Koalicja Obywatelska zaprezentowała kandydatów do Rady Miasta. wkatowicach.eu, 2024-02-24. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
432. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory Samorządowe 2024. Wyniki w wyborach Prezydenta Miasta Katowice. wybory.gov.pl. [dostęp 2024-05-08]. (pol.).
433. KatarzynaK. Pachelska KatarzynaK., W Katowicach wyrosła nowa Superjednostka, ale w pionie. Kompleks Global Office Park już gotowy [online], slazag.pl, 19 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
434. WojciechW. Papuga WojciechW., Wielki powrót po 19 latach. Czterokrotny wicemistrz Polski awansował do Ekstraklasy! [online], sport.tvp.pl, 26 maja 2024 [dostęp 2024-07-22]  (pol.).
435. GKS Katowice awansował do PKO BP Ekstraklasy! [online], pap.pl, 26 maja 2024 [dostęp 2024-07-22]  (pol.).
436. Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach: Wikimania 2024. mckkatowice.pl. [dostęp 2024-08-12]. (pol.).
437. Patryk Obarski: Twórca Wikipedii przyjedzie do Polski. Rozpoczęło się święto twórców popularnej encyklopedii. onet.pl, 2024-08-07. [dostęp 2024-08-12]. (pol.).
438. Wielka przebudowa kolejowa w Katowicach. Jakie prace we wrześniu? [online], slaskienatorach.pl, 17 lipca 2024 [dostęp 2024-12-23]  (pol.).
439. Przebudowa Katowickiego Węzła Kolejowego. Od 2 września pierwsze prace [online], www.rynek-kolejowy.pl, 23 sierpnia 2024 [dostęp 2024-12-23]  (pol.).

Bibliografia

• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012a, ISBN 978-83-87727-24-6  (pol.).
• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012b, ISBN 978-83-87727-29-1  (pol.).
• MichałM. Bulsa MichałM., Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9  (pol.).
• MichałM. Bulsa MichałM., Dąbrówka Mała. Dzieje dzielnicy Katowic, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2023, ISBN 978-83-64356-57-5  (pol.).
• AdamA. Frużyński AdamA., GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., PiotrP. Rygus PiotrP., Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, ISBN 978-83-63780-23-4  (pol.).
• StefanS. Gierlotka StefanS., Uniczowy. Kalendarium Historii południowych dzielnic Katowic: Kostuchna, Ochojec, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Katowice: „Śląsk”. Wydawnictwo Naukowe, 2005, ISBN 83-7164-471-X  (pol.).
• GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., PiotrP. Tabaczyński PiotrP., Parafie i kościoły Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2014, ISBN 978-83-63780-06-7  (pol.).
• JoannaJ. Kałuska JoannaJ., MirosławM. Węcki MirosławM., W okupowanym mieście: topografia Katowic w latach 1939–1945, Katowice: Muzeum Historii Katowic. Archiwum Państwowe w Katowicach, 2013, ISBN 978-83-63031-16-9  (pol.).
• WojciechW. Janota WojciechW., Katowice między wojnami: miasto i jego sprawy 1922–1939, wyd. pierwsze, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2010, ISBN 978-83-7729-021-7  (pol.).
• JerzyJ. Moskal JerzyJ., WilhelmW. Szewczyk WilhelmW., StanisławS. Gadomski StanisławS. (red.), Bogucice, Załęże et nova villa Katowice: rozwój w czasie i przestrzeni, wyd. pierwsze, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1993, ISBN 978-83-85831-35-8  (pol.).
• GinterG. Pierończyk GinterG., Plecionka, Kotórz Mały: Silesia Progress, 2019, ISBN 978-83-65558-24-4  (pol.).
• UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU., Dzieje Dębu (1299–1999), Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, ISBN 83-87727-30-X  (pol.).
• UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU., Zarys dziejów Katowic 1299–1990, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2006, ISBN 978-83-87727-42-0  (pol.).
• JoannaJ. Starnawska JoannaJ., Dzieje Katowic (1299–1945), Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990  (pol.).
• JózefJ. Szaflarski JózefJ. (red.), Katowice 1865–1945: zarys rozwoju miasta, Katowice: Śląski Instytut Naukowy. Wydawnictwo „Śląsk”, 1978  (pol.).
• LechL. Szaraniec LechL., Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9  (pol.).
• JoannaJ. Tofilska JoannaJ., Giszowiec. Monografia historyczna, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2016, ISBN 978-83-64356-19-3  (pol.).
• EmanuelE. Wilczok EmanuelE., Janów: od osady leśnej do gminy wielkoprzemysłowej, Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1991  (pol.).