Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben (pol.Towarzystwo Górnicze Spadkobierców Jerzego von Giesche[2]) – spółka przemysłowa zarejestrowana w 1860 roku[3] we Wrocławiu[4] przez spadkobierców przemysłowca Georga von Giesche, prowadząca działalność głównie w zakresie górnictwa węgla kamiennego i galmanu oraz hutnictwa cynku na Górnym Śląsku. Zarząd koncernu znajdował się we Wrocławiu[5].
1834 – uruchomienie przez „Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben” huty cynku „Wilhelmina” w Szopienicach (później Huta Metali Nieżelaznych Szopienice).
1860 – spadkobiercy majątku zarejestrowali we Wrocławiu spółkę: „Bergwerksgeseltschaft Georg von Giesche’s Erben” (Spółka Górnicza Spadkobierców Georga von Giesche), która rozwinęła się na przełomie XIX i XX wieku w jeden z najpotężniejszych koncernów górniczo-hutniczych na Śląsku.
1922 – utworzono spółkę o nazwie: „Giesche SA w Katowicach”[3]; cały majątek koncernu Giesche’s Erben, znajdujący się po ostatecznym ustaleniu granicy polsko-niemieckiej po polskiej stronie – w tym kopalnie Giesche, Kleofas, Orzeł Biały i osiedla Nikiszowiec i Giszowiec[4], zostaje wniesiony aportem do spółki Giesche Spółka Akcyjna z siedzibą w Katowicach.
1926 – wszystkie akcje Giesche Spółki Akcyjnej w Katowicach zostają sprzedane amerykańsko-niemieckiej spółce Silesian-American Corporation (SACO), w której ponad 50% udziałów mieli Amerykanie (grupa Harrimana i Anaconda Copper Minning Co.)[3]. W to miejsce spółka „Georg von Giesches Erben” nabyła większościowy pakiet akcji Belgijskiej Spółki Akcyjnej Górniczej i Przemysłowej[5].
1939 – Niemcy przejmują spółkę Giesche pod zarząd komisaryczny[4]
1941 – spółka próbowała, za pośrednictwem banków szwajcarskich, odkupić od Amerykanów za cenę 20 mln marek w złocie[5] akcje Giesche Spółki Akcyjnej i w tym celu utworzyła spółkę zależną w Katowicach pod nazwą „Gieschebetriebe GmbH”. Do transakcji nie doszło, gdyż rząd amerykański nie dopuścił do sprzedaży Niemcom akcji spółki Giesche SA na podstawie „Trading with Enemy act” (ustawa o handlu z wrogiem)
1960 – Polska Rzeczpospolita Ludowa wypłaciła stronie amerykańskiej odszkodowanie w wysokości 40 milionów dolarów, w tym 30 milionów za spółkę Giesche, w zamian za zwrot przedwojennych akcji i rezygnację z dalszych roszczeń[4]
16 lutego 1973 – spółka Georg von Giesches Erben AG z siedzibą w Hamburgu ogłosiła bankructwo[7]
Zakłady należące do spółki
Piece w hucie cynku Bernhardi przed 1912 rokiemHuty Paulus i Recke przed 1912 rokiem
W dwudziestoleciu międzywojennym udziałowcami spółek powiązanych z Georg von Giesches Erben były m.in. przedsiębiorstwa amerykańskie, co przedstawia poniższy schemat[10].
↑Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 129.
↑Frank A. Southard: The evolution of international business 1800–1945. T. 6: American industry in Europe. London and New York: Routledge, 2000 (reprint wydania z 1931), s. 84. ISBN 0-415-19013-4.
Giesche SA. [w:] Słownik [on-line]. Muzeum Historii Żydów Polskich. [dostęp 2019-02-11].
Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00648-6. Brak numerów stron w książce
