Jurand Jarecki

Jurand Jarecki

Jurand Jarecki, Katowice, 25 października 2019 r.
Data i miejsce urodzenia	4 października 1931 Kraków
Data i miejsce śmierci	13 marca 2024 r. Katowice
Narodowość	polska
Alma Mater	Politechnika Krakowska
Praca
Biuro	"Miastoprojekt" Katowice ARAR s.c.
Budynki	Dom Handlowy "Zenit" w Katowicach, Dom Handlowy "Skarbek" w Katowicach, gmach Biblioteki Śląskiej w Katowicach
Odznaczenia

Arch. Jurand Jarecki i Iga Herok-Turska przy makiecie Biblioteki Śląskiej - wystawa „Tożsamość. 100 lat polskiej architektury” NIAiU, Katowice, gmach NOSPR, 25 października 2019

arch. Jurand Jarecki i Iga Herok-Turska przy makiecie gliwickiej Palmiarni Miejskiej arch. Andrzeja Musialika - wystawa „Tożsamość. 100 lat polskiej architektury” NIAiU, Katowice, gmach NOSPR, 25 października 2019

Biblioteka Śląska

Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek” (2019)

Dom Handlowy „Zenit”

Jurand Jarecki (ur. 4 października 1931 w Krakowie, zm. 13 marca 2024 w Katowicach^[1][2]) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu, twórca lub współautor takich budynków i zespołów budowlanych, jak Spółdzielczy Dom Handlowy „Zenit”, Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”, Biblioteka Śląska, kino „Kosmos”, aleja Wojciecha Korfantego czy Osiedle Paderewskiego.

Projekty architektoniczne Jareckiego wpłynęły na obecny kształt urbanistyczny Katowic i stanowią jedne z najbardziej rozpoznawalnych ikon funkcjonalizmu w Polsce.

Życiorys

Urodzony w Krakowie, młodość spędził w Zakopanem by jeszcze jako uczeń wraz z rodzicami przenieść się na Śląsk i właśnie z nim związać swoją życiową i zawodową ścieżkę. Jurand Jarecki projektuje od 1957 roku, po ukończeniu studiów na Politechnice Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki wyjechał na stypendium do Francji, gdzie doskonalił warsztat pod okiem Georges’a Candilisa. Po przyjeździe rozpoczął pracę w „Miastoprojekt Katowice” realizując w latach 1958-1962 wraz z Mieczysławem Królem jeden z największych projektów Dom Handlowy „Zenit” w Katowicach, który szybko okazał się niewystarczający dla dużej ilości mieszkańców aglomeracji miejskiej i już dziesięć lat później obok „Zenitu” stanął kolejny dom towarowy, Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”. Oba obiekty były pierwszymi preselekcyjnymi domami handlowymi w Polsce i przykładem nowoczesnych rozwiązań architektonicznych przypadających na trudny gospodarczo i ekonomicznie czas w dziejach polskiej architektury.

Jest również współautorem Kina Kosmos oraz alei Korfantego. Zaprojektował Haperowiec (właściwie HaPeeRowiec) zwany „Żyletą”, a także blok mieszkalny na ulicy Poniatowskiego, w którym w ramach konkursu zamieszkał z rodziną. W latach 80. XX wieku wraz z Markiem Gierlotką i Stanisławem Kwaśniewiczem zaprojektował Bibliotekę Śląską. Od 1990 do 2001 roku prowadził samodzielną pracownię architektoniczną „ARAR”, następnie do 2006 roku realizował projekty dla firmy „AAMG”. Zainspirowany wizją Le Corbusiera, z którym zetknął się podczas pobytu we Francji wdrażając na Śląsku idee modernizmu, przełamywał klasyczne myślenie o architekturze. Jego projekty stanowią do dziś inspirację dla architektów i przykład artystycznego kunsztu.

Realizacje na terenie Katowic

• Budynek mieszkalny na Al. Korfantego
• Dom Handlowy „Zenit” w Katowicach z M.Królem
• Dom Handlowy „Skarbek”
• Stacja Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach
• Budynek administracyjny PMUG
• Zespół pawilonów Handlowych wzdłuż ulicy Chorzowskiej
• Zespół mieszkaniowy przy ul. Powstańców
• 24-kondygnacyjny budynek mieszkaniowy z M. Skalkowskim
• Osiedle Paderewskiego (Katowice) z R. Ćwiklińskim i S. Kwaśniewiczem
• Budynki mieszkalne na Osiedlu Paderewskiego
• Dom Książki
• Biblioteka Śląska z M. Gierlotka i S. Kwaśniewiczem
• Biblioteka Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki z M. Gierlotka

Przypisy

1. Nie żyje Jurand Jarecki. Słynne budynki w Katowicach to jego dzieło. www.se.pl. [dostęp 2024-03-14].
2. Jurand Jarecki nie żyje. Odszedł budowniczy Katowic XX wieku. katowice.wyborcza.pl. [dostęp 2024-03-14].

Linki zewnętrzne

• wywiad z Jurandem Jareckim

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000115961910
• VIAF: 12064958
• LCCN: no2006082337
• PLWABN: 9810801359305606
• NUKAT: n2005010631