Józef Wesołowski (polityk)

Józef Wesołowski

Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1889 Tarnopol
Data i miejsce śmierci	1954 Katowice
Prezydent Katowic (tymczasowo)
Okres	od 5 lutego 1945 do 19 czerwca 1945
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Prezydent Katowic (z wyboru MRN)
Okres	od 19 czerwca 1945 do 13 września 1945
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Następca	Zenon Tomaszewski
Odznaczenia

Józef Wesołowski (ur. 3 grudnia 1889 w Tarnopolu, zm. 1954 w Katowicach) – polski działacz niepodległościowy, samorządowy i sportowy, kapitan piechoty Wojska Polskiego, inżynier, pierwszy powojenny prezydent Katowic.

Życiorys

Urodził się 3 grudnia 1889 roku w Tarnopolu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Hilarego^[1][2]. Około 1910 roku ukończył Instytutu Chemii w Innsbrucku.

Wykazany w stopniu porucznika, w X randze, jako funkcyjny oficer ordynansowy przy c. i k. Komendzie Grupy Legionów Polskich w Piotrkowie^[3]. Od 1 września 1915 roku przebywał na stałym urlopie w stopniu szeregowca^[3]. Decyzją nr 13765 Naczelnej Komendy Armii z 1 września 1915 roku został zwolniony^[3][a].

Był żołnierzem 3 pułku piechoty Legionów. W 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Austriaków, a rok później w wojnie polsko-ukraińskiej. W 1920 roku uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej i był adiutantem gen. Władysława Sikorskiego. 21 grudnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[5]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie 3 Armii, a jego oddziałem macierzystym był 4 pułk piechoty Legionów^[6]. Na początku 1922 roku został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 4 pułku piechoty Legionów^[7][8]. 8 stycznia 1924 roku został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 351. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[9]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 81 pułku piechoty w Grodnie^[10]. W 1934 roku, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Hrubieszów. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”^[11].

Po przejściu do rezerwy Józef Wesołowski pracował m.in. w 1939 roku jako inspektor pracy w Katowicach, a także prowadził działalność konspiracyjną w Armii Krajowej na terenie Krakowa^[12].

27 stycznia 1945 roku Katowice zostały zdobyte przez wojska sowieckie^[13], a pierwszy po II wojny światowej katowicki Zarząd Miejski zaczął funkcjonować na przełomie stycznia i lutego. Józef Wesołowski został mianowany na tymczasowego prezydenta 5 lutego 1945 roku, a wraz z tym otrzymał uprawnienia do organizowania Zarządu Miejskiego. Wiceprezydentami zostali: członek PPR Karol Tkocz i bezpartyjny Mieczysław Kłapa. Za najpilniejsze zadania władz miejskich uznano rozwiązanie problemów lokalowych i zlikwidowanie śladów niemieckiej obecności w mieście^[14].

W czerwcu tego samego roku ruszyły prace nad powołaniem stałych organów katowickiego samorządu. 19 czerwca, a drugim posiedzeniu Miejskiej Rady Narodowej Józef Wesołowski związany wówczas z PPS-em został oficjalnie wybrany prezydentem Katowic^[15]. 6 września katowiccy radni zebrali się, by dokonać wyboru nowego prezydenta w miejsce ustępującego Józefa Wesołowskiego. Zamianę tę zarządziła III sekretarz KW PPR w Katowicach Jadwiga Ludwińska, zajmująca się w partii sprawami kadrowymi. Mimo sprzeciwu części radnych rezygnację prezydenta przyjęto, a na nowego zaproponowano Zenona Tomaszewskiego vel Sobota^[16]. Józef Wesołowski funkcję prezydenta pełnił do 13 (bądź 6^[17]) września 1945 roku^[18].

15 marca 1945 roku Józef Wesołowski został wybrany prezesem Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, a po nim 20 stycznia 1946 roku funkcję tę objął wicewojewoda Józef Salcewicz^[19]. Józef Wesołowski został też prezesem reaktywowanego w 1946 roku Automobilklubu Śląskiego^[20], a jeszcze w tym samym roku nowym prezesem został Zygmunt Płaczkiewicz^[21].

Józef Wesołowski zmarł w 1954 roku w Katowicach. Pochowany został na cmentarzu przy ulicy H. Sienkiewicza^[12].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości – 17 marca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[22][1][23]

Uwagi

1. Na stronie internetowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podano dane biograficzne innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie inż. Józefa I Wesołowskiego (ur. 9 czerwca 1877), urzędnika wojskowego pełniacego służbę w Centralnych Zakładach Lotniczych, który z dniem 1 marca 1924 został przemianowany go na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1920 i 127. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny^[4].

Przypisy

1. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-24]., tu podano, że urodził się w Stanisławowie
2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-24].
3. Wesołowski Józef. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-08-24].
4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 27 marca 1924, s. 154.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 22 grudnia 1920, s. 1367.
6. Spis oficerów 1921 ↓, s. 33.
7. Druga lista 1922 ↓, s. 2.
8. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 314.
9. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 472.
10. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 359.
11. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 8, 860.
12. Antoni Steuer: Leksykon ludzi katowickiej kultury fizycznej i turystyki. W. www.mhk.katowice.pl. [dostęp 2024-08-05]. (pol.).
13. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 421.
14. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 423.
15. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 424.
16. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 425.
17. Rzewiczok 2006 ↓, s. 247.
18. Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 752.
19. Śląski Związek Piłki Nożnej: Z kart Historii 100-lecia Śląskiego Związku Piłki Nożnej - Prezesi stulecia. www.slzpn.pl, 2020-05-04. [dostęp 2024-08-05]. (pol.).
20. Rosiak 2014 ↓, s. 33.
21. Rosiak 2014 ↓, s. 36.
22. M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82.
23. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-24].

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Druga lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-01-26.
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012a, ISBN 978-83-87727-24-6  (pol.).
• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012b, ISBN 978-83-87727-29-1  (pol.).
• GrzegorzG. Rosiak GrzegorzG., Dzieje Automobilklubu Śląskiego w latach 1924–2014 na tle przeobrażeń społeczno-politycznych, Katowice: Automobilklub Śląski, 2014, ISBN 978-83-940594-0-8 [dostęp 2024-08-05] .
• UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU., Zarys dziejów Katowic 1299–1990, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2006, ISBN 978-83-87727-42-0  (pol.).