207 000
Қытай
мулам тілі,
қытай тілі
Мулао (өз атауы — буцзян)[1] — Қытай Халық Республикасының Гуанси-Чжуан автономиялық ауданында тұратын халық.[2][3][4] Жалпы саны 207 мың адам.(2000 ж.)[5]
Мулао ұлты-ежелгі Қытай ұлттарының бірі. III ғасырдан бастап олар әртүрлі тарихи кітаптарда айтыла бастады. Тарихи құжаттар мен аңыздар бойынша, юань немесе Мин әулеті дәуірінен мулао Қазіргі Гуанси-Чжуан автономиялық ауданында орналасқан Лочэн ауданында өмір сүрген. Мулаотиялықтар өздерін "лин", "цзинь", ал чжуандар мулаотянды "буцзинь", "молао" деп атады. Қытай Халық Республикасы құрылғаннан кейін ұлттың өз қалауы негізінде ол ресми түрде «мулао» деп атады.[6]
Олар тай-кадай отбасының кам-суй (Дун-Шуй) тобының мулам тілінде (мулао) сөйлейді, чжуан және қытай тілдері де жиі кездеседі.[7]
Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі сенімдер.[8]
Негізгі кәсібі: егіншілік (күріш, көкөніс, жүгері, тәтті картоп, жержаңғақ, рами). Қолөнері – иіру, тоқу, маталарды бояу, қыш, металл өңдеу т.б.дамыған.[9]
Отбасы шағын, моногамды, жасты үйлену тойынан кейін бірінші бала туылғанға дейін ата-анасының үйіне қайтару дәстүрі болған. Қоғамдық өзара көмек дәстүрлері, патронимдік бірлестіктер сақталған.
Ата-бабалар культі мен анимистік нанымдар дамыған, діни синкретизм тән. Мереке күндері ғибадатханаларда құрбандық шалынатын. Ауызша ауыз әдебиеті мол, мерекелік шара әуенмен, әнмен, бимен бірге жүреді.[10]
Тұрғын үйлері саман, іргетаста орналасқан, бір қабатты, төбесі жабынқышпен жабылған. Шығыс бөлігінде буйвол, құс, шошқа ұстайды, орталық бөлмеде ата-баба құрбандық орны бар қонақ бөлме, батыс бөлмелері тұрғын үй болып табылады.[11]
Ерлер мен әйелдердің киімі бір үлгіде: күрте немесе көкірекше, шалбар киеді. Әйелдер - алжапқыш, күміс әшекейлер, қарт адамдар қара орамал тағып жүреді.
Негізгі тағамдары - көкөністер пен ет қосылған күріш, оның ішінде ит еті, олар қышқыл және бұрышты тағамдарды жақсы көреді. Күріштен әлсіз алкогольді сусын дайындалады.[12]
Абунгтер • Айндар • Алас • Алоро-Пантар халықтары • Алорлар • Алтайлықтар • Алундар • Алюторлар • Амбелаундар • Амбон-Тимор халықтары • Амбондықтар • Андамандықтар • Апайо • Апатани • Арабтар • Армяндар • Ассамдықтар • Ассириялықтар • Асуралар • Ауғандықтар • Афридилер • Ачандар • Ачех • Аэталар • Әзербайжандар • Багоболар • Бадагалар • Баджолар • Бадуйлар • Бай • Байга • Балантак • Балиліктер • Балти • Банар • Банджарлар • Баоань • Бартангтар • Батақтар • Батиндер • Батуаса • Бахрейндіктер • Бахтиарлар • Белудждер • Бенгалдықтар • Бесая • Биак • Бикол • Билаан • Бима-Сумбан халықтары • Бирхорлар • Бихарлықтар • Болаанг-монгондоу • Бонток • Брагуи • Бру • Бугистер • Буи • Буид • Букиднон • Булан • Бунак • Бунгку • Буриш • Буруандар • Бутунг • Буряттар • Бхилдер • Бхумидж • Ва • Вандамен • Варопен • Ватубелдер • Вахандар • Веддалар • Вемал • Ветарлар • Висайя • Вьетнамдықтар • Вьеттер • Гадаба • Гаддандар • Гайо • Галела • Галештер • Гаошань • Гаро • Гилзай • Гиляндар • Гондтар • Горонтало • Грузиндер • Гуджар • Гуджараттар • Гурунг • Гэлао • Дархаттар • Даур • Дафла • Даяктар • Дербеттер • Джакун • Джат • Джарава • Джемшид • Джуанг • Догра • Долғандар • Донголар • Друкпа • Дулун • Дұң ұлты • Дүнгендер • Дунсян • Еврейлер • Жапондар • Захчиндер • Зярай • Ибандар • Иватандар • Инибалои • Иорданиялықтар • Ирактықтар • Ирула • Ителмендер • Ифугао • Ицзу • Ишкашымдықтар • Йемендіктер • Кадазан • Кайелдер • Калинга • Канканай • Каннара • Капауку • Карендер • Катарлықтар • Катулар • Качарлар • Качиндер • Кашмирліктер • Каялар • Каян • Кей • Келабиттер • Кемактар • Керинчилер • Кеттер • Клемантан • Кодагу • Конкандар • Корейлер • Корку • Коряктар • Кота • Кубу • Куи • Куки • Күрдтер • Курумба • Кусунда • Кхамти • Кханг • Кхасилер • Кхмерлер • Кхму • Кхолар • Кхондалар • Қажарлар • Қазақтар • Қалмақтар • Қарақалпақтар • Қытайлар • Қырғыздар • Ладактар • Лактар • Ламахолоттар • Ламеттер • Лао • Лати • Лахалар • Лаху • Лепча • Летийлер • Ли • Лимбу • Лио • Лису • Лоба • Лоинанг • Лубу • Лурлар • Лы • Ма • Мааньян • Магарлар • Магинданао • Мадурлар • Макасар • Малайлар • Малаялилер • Малер • Мазендерандар • Мальдивтер • Мамак • Манг • Манггараи • Мангиан • Мандайя • Мандар • Манипури • Манобо • Мансилер • Манусела • Маньчжурлар • Маонань • Маранао • Маратхи • Марокколықтар • Маринд-Аним • Маронене • Меланау • Ментавайлар • Месхет түріктері • Мизо • Микирлер • Минангкабау • Минахас • Мнонг • Моғолдар • Моңғолдар • Монгорлар • Мондар • Мори • Моро • Мулао • Муна • Мунда • Мунжандар • Мыонг • Мэньба • Мяо • Нага • Наге • Нанайлар • Наси • Нгада • Нгаджу • Нганасандар • Ндау • Неварлар • Негидалдар • Ненецтер • Непалдықтар • Ниастар • Нивхтар • Никобарлар • Ну • Нунг • Нұрыстандықтар • Ойраттар • Омандықтар • Ониндер • Ораондар • Ориялар • Ороктар • Орочтар • Орочондар • Отданум • Өзбектер • Палавеньо • Палаунг • Плестиналықтар • Памир халқы • Пампанган • Пангасинандар • Пенджабдықтар • Парсылар • Пасемах • Пахарилер • Пашаи • Пуми • Пунандар • Реюньондар • Ротилар • Савара • Саларлар • Самаль • Самбал • Сангирлер • Санзиу • Санталдар • Сантяй • Сарыұйғырлар • Сасактар • Саудиялықтар • Сахалар • Сахурлар • Солтүстік Халмахер халықтары • Седанг • Селькуптар • Семангтар • Сеноилар • Сибо • Сикка • Сикхи • Симуле • Сингалдар • Синдхтар • Синьмун • Сириялықтар • Срэ • Стиенг • Суай • Субанон • Суи • Сула • Сулу • Сумбавтар • Сумбандар • Сунварлар • Сундтар • Тагакаоло • Тагалдар • Тагбануа • Тәжіктер • Тай • Таймандар • Талыштар • Тамангтар • Тамилдер • Таойлар • Таттар • Теймури • Теленгиттер • Телеуіттер • Телугулер • Тенггерлер • Тернатандар • Тетумдер • Тёро • Тибеттіктер • Тидорлықтар • Тингиан • Трипура • Тобело • Тогутил • Тода • Томини • Тораджа • Торғұттар • Тофалар • Тулу • Тубалар • Туцзя • Түріктер • Түрікмендер • Тхай • Тхакали • Тхару • Тхо • Тывалар • Тьыт • Тям • Удиндер • Үзімшіндер • Урали • Ұйғырлар • Үдегейлер • Филиппиндіктер • Фирузкухтер • Хаву • Хазарейлер • Хакастар • Халха • Хамнигандар • Хани • Ханттар • Хелонг • Хиндустандықтар • Хо • Хотогойттар • Хошуттар • Хрэ • Хуэй • Хиналугтар • Цзино • Цзяжун • Цян • Чакма • Чантель • Чараймактар • Чахарлар • Чепанг • Чжуан • Чин • Чувандар • Чукчалар • Чурулар • Шалқандар • Шан • Шахсевендер • Шерпалар • Шина • Шорлар • Шугнандар • Шуй • Шұлымдар • Шэ • Эвенкілер • Эвендер • Эде • Эйну • Энггандар • Энде • Энец • Юан • Юкагирлер • Явалықтар • Ягнобилер • Язгулямдар • Яо