Чурулар (тюру, куру, гуру) — Вьетнамның оңтүстік аумағындағы халық. Жалпы саны – 14 978 адам (1999 жылғы халық санағы). Вьетнамның ресми түрде танылған 54 халқының бірі.[1]
Тілі
Малай-полинезиялық кіші отбасының чам тобының тюру тілінде сөйлейді. Жазуы латын әліпбиіне негізделген.[2]
Діні
Дәстүрлі діни наным-сенімдерін сақтап қалғанымен, қазіргі таңда чурулар ұлттық болмыс-бітімін біртіндеп жоғалта бастаған.[3]
Тарихы
Олардың ата-бабалары тяммен ортақ болуы мүмкін. Чуру аңыздарына сәйкес, бұрын Орталық Вьетнамның жағалауындағы ойпаңды жерлерінде өмір сүрген олардың ата-бабалары чамдардан бөлініп, Оңтүстік Вьетнамның таулы және тау етегіндегі аймақтарына қоныс аударған.
Кәсібі
Дәстүрлі кәсібі - егіншілік, суармалы және құрғақ егіншілік (күріш, жүгері, түйнек, маниок, асқабақ, т.б.), мал шаруашылығы (буйвол, бұқа, шошқа, ешкі, жылқы), құс шаруашылығы, терушілік, аңшылық және балық аулау. Қолөнерден қамыс пен бамбуктан ыдыс тоқу, ұсталық, керамика өнері дамыған.[4]
Өмір салты
Ауылдық қауымдарды (плей) басшы (поплей) басқарды, қауым өмірінде маңызды рөлді бақсы (гру, йух) атқарды. Үлкен матрилиндік отбасы (3-4 ұрпаққа дейін) басым. Неке матрилокальды болып табылады, некеге тұру арқылы неке қию бастамасы қыздарға тиесілі, некеге тұрғаннан кейін екі аптадан кейін әйелі күйеуінің үйінде тұрады. Мұрагерлік құқық қыздарға тиесілі.
Дәстүрлі тұрғын үйлері ағаштан немесе бамбуктан жасалған, қадаларда орналасқан. Ұзын үйлер жиі кездеседі.[5]
↑В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 637. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
