1937
Rządzący państwami w 1937
Rok 1937 ogłoszono
Wydarzenia w Polsce
Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – Anastasio Somoza García został dyktatorem Nikaragui.
- 2 stycznia – Włochy i Wielka Brytania zawarły porozumienie o wzajemnym poszanowaniu praw i interesów w rejonie Morza Śródziemnego.
- 3 stycznia – w Leeds odbyła się pierwsza konwencja science fiction.
- 7 stycznia – odbył się ślub przyszłej królowej Holandii Juliany i niemieckiego arystokraty Bernharda zu Lippe-Biesterfelda.
- 9 stycznia – wszedł do kin film animowany Don Donald, w którym Kaczor Donald wystąpił po raz pierwszy w głównej roli i ze zmienionym wizerunkiem.
- 11 stycznia – w USA ukazało się w sprzedaży pierwsze wydanie magazynu LOOK.
- 13 stycznia – ustanowiono honorowy tytuł Ludowego Artysty ZSRR.
- 19 stycznia – Howard Hughes przeleciał z Los Angeles do Nowego Jorku w czasie 7:28.25 s. (ustanawiając nowy rekord lotniczy).
- 20 stycznia – sędzia Sądu Najwyższego Charles Evans Hughes zaprzysiągł Franklina Delano Roosevelta na drugą kadencję jako prezydenta Stanów Zjednoczonych. Zmiana daty zaprzysiężenia prezydenta była związana z ratyfikacją w 1933 roku dwudziestej poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych.
- 23 stycznia – wielki terror: w Moskwie rozpoczął się proces siedemnastu przywódców komunistycznych, oskarżonych o udział w spisku rzekomo zorganizowanym przez Lwa Trockiego, a mającym na celu obalenie ustroju komunistycznego i zamordowaniu Józefa Stalina.
- 25 stycznia – w amerykańskim radiu NBC nadano pierwszy odcinek Guiding Light, najdłużej emitowanego serialu na świecie.
- 26 stycznia:
- 30 stycznia:
- 31 stycznia:
- 5 lutego
- Turcja przyjęła kemalizm jako ideologię państwową.
- prezydent Franklin D. Roosevelt przedstawił plan zwiększenia składu osobowego Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych.
- 8 lutego – hiszpańska wojna domowa: oddziały sił nacjonalistycznych, zdobyły miasto Malaga.
- 8–27 lutego – hiszpańska wojna domowa: nierozstrzygnięta bitwa nad rzeką Jarama.
- 11 lutego:
- 16 lutego – Wallace Hume Carothers opatentował syntetyczny polimer – Nylon.
- 19 lutego:
- 21 lutego:
- Liga Narodów zabroniła krajom postronnym udziału w hiszpańskiej wojnie domowej.
- amerykański wynalazca Waldo Waterman dokonał pierwszego udanego lotu latającym samochodem (Aerobile).
- 26 lutego – Jan Alfred Szczepański i Justyn Wojsznis dokonali pierwszego wejścia na Ojos del Salado, najwyższy (6893 m) wulkan na Ziemi (obecnie nieczynny), położony w Andach Środkowych, na granicy Argentyny i Chile.
- 27 lutego – podczas obrad plenum KC WKP aresztowano Mikołaja Bucharina i Aleksieja Rykowa; w ZSRR rozpoczął się kolejny etap czystek politycznych.
- 1 marca – Kyösti Kallio został prezydentem Finlandii.
- 4 marca – odbyła się 9. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 8 marca – hiszpańska wojna domowa: rozpoczęła się bitwa pod Guadalajarą.
- 12 marca – Aimo Cajander został po raz trzeci premierem Finlandii.
- 14 marca – papież Pius XI ogłosił encyklikę Mit brennender Sorge dotyczącą sytuacji Kościoła w III Rzeszy i potępiającą narodowy socjalizm.
- 15 marca – przy Cook County Hospital w Chicago utworzono pierwszy na świecie bank krwi.
- 16 marca:
- 17 marca – w San Francisco ukazał się raport prywatnego detektywa Edwina Athertona dokumentujący wady i korupcję policji miejskiej.
- 18 marca:
- doszło do wybuchu gazu w szkole w miejscowości New London w stanie Teksas. Eksplozja pozbawiła życia 295 osób spośród uczniów i nauczycieli.
- założono klub piłkarski Neftçi PFK.
- 19 marca – papież Pius XI w encyklice Divini Redemptoris potępił antyreligijny charakter komunizmu.
- 21 marca:
- w Niemczech odczytano w kościołach encyklikę Piusa XI Mit brennender Sorge, potępiającą ideologię III Rzeszy.
- 19 osòb (w tym 2 policjantów) zginęło, a 235 zostało rannych w czasie rozpędzania demonstracji nacjonalistów w Ponce na Portoryko.
- 23 marca – hiszpańska wojna domowa: zwycięstwo wojsk republikańskich w bitwie pod Guadalajarą.
- 26 marca:
- 1 kwietnia – Aden stał się kolonią brytyjską.
- 5 kwietnia – otwarto port lotniczy Praga-Ruzyně.
- 9 kwietnia – japoński samolot Kamikadze (九七式司令部偵察機 – Boski Wiatr – Mitsubishi Ki-15) wylądował na londyńskim lotnisku, był to pierwszy samolot japońskiej produkcji, który przyleciał do Europy.
- 10 kwietnia:
- 12 kwietnia – Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych zawyrokował, że akt prawny zabezpieczający prawa robotników w sektorze prywatnym z 1935 r. (ang. National Labor Relations Act), jest zgodny z konstytucją.
- 17 kwietnia – w filmie animowanym pod tytułem Prosiaka Porky’ego Polowanie (ang. Porky’s Duck Hunt), w reżyserii Texa Avery’ego z serii Zwariowane melodie, zadebiutowała postać Kaczora Daffy’ego.
- 20 kwietnia – pożar w szkole podstawowej w miejscowości Kilingi-Nõmme w Estonii, pozbawił życia 17 osób i ranił 50.
- 21 kwietnia – założono chilijski klub piłkarski CD Universidad Católica.
- 26 kwietnia – hiszpańska wojna domowa: niemiecki Legion Condor zbombardował baskijską Guernikę; zginęło ponad 1600 osób.
- 27 kwietnia – premiera filmu Narodziny gwiazdy.
- 28 kwietnia – na przedmieściach Rzymu Benito Mussolini dokonał otwarcia największego włoskiego studia filmowego Cinecittà.
- 1 maja – we Francji w Paryżu doszło do strajku powszechnego.
- 2 maja – reprezentacja Polski w koszykówce mężczyzn zadebiutowała w Mistrzostwach Europy, przegrywając w Rydze z Francją 24:29.
- 3 maja:
- 6 maja:
- 7 maja – hiszpańska wojna domowa: niemiecki Legión Cóndor wyposażony w samoloty Heinkel He 51 wylądował w Hiszpanii, by wspomagać oddziały falangi generała Francisco Franco.
- 8 maja – powołano metropolię ryską.
- 12 maja – w Londynie w Opactwie Westminsterskm odbyła się koronacja Jerzyego VI Windsora i jego małżonki Elżbiety.
- 17 maja – w mieście Solna pod Sztokholmem został otwarty Råsundastadion.
- 20 maja – dokonano oblotu brytyjskiego samolotu pasażerskiego i pocztowego de Havilland Albatross.
- 21 maja:
- sowiecka stacja polarna wybudowana na pływającej krze stała się pierwszą naukową placówką na Oceanie Arktycznym.
- w ramach akcji odwetowej za próbę zamachu na włoskiego gubernatora Rodolfo Grazianiego w Etiopii, włoskie oddziały dokonały masakry w klasztorze Debre Libanos, 297 mnichów zostało zamordowanych i 23 osoby świeckie.
- 22 maja – wielki terror: w Kujbyszewie, w czasie konferencji organizacji partyjnej Okręgu, pod zarzutem szpiegostwa i uczestnictwa w kontrrewolucyjnej organizacji został aresztowany marszałek Michaił Tuchaczewski.
- 26 maja:
- wielki terror: w ZSRR poinformowano o aresztowaniu pod sfabrykowanym zarzutem szpiegostwa na rzecz Niemiec marszałka Michaiła Tuchaczewskiego.
- Egipt został członkiem Ligi Narodów.
- 27 maja – uroczyście otwarto most Golden Gate, łączący San Francisco z hrabstwem Main.
- 28 maja:
- 29 maja:
- 30 maja – hiszpańska wojna domowa: w czasie walk pomiędzy „Republikanami” i „Nacjonalistami”, hiszpański statek „Ciudad de Barcelona” został storpedowany.
- Maj – w Stanach Zjednoczonych bezrobocie osiągnęło poziom 7 mln osób.
- 3 czerwca:
- książę Windsoru Edward (do czasu abdykacji w 1936 roku król Edward VIII) poślubił we Francji Amerykankę Wallis Simpson.
- MS „Batory” został poważnie uszkodzony w wyniku pożaru w odległości 800 mil morskich od brzegów amerykańskich.
- 4 czerwca:
- 8 czerwca:
- 9 czerwca – działacze antyfaszystowscy Carlo i Nello Rosselli zostali zamordowani we Francji przez włoską bojówkę faszystowską.
- 11 czerwca – wielki terror: na rozkaz Józefa Stalina dokonano egzekucji ośmiu wysokich dowódców wojskowych, m.in. marszałka Michaiła Tuchaczewskiego.
- 13 czerwca – w Marsylii otwarto Stade Vélodrome.
- 14 czerwca – stan Pensylwania wprowadził Święto Flagi, jako święto stanowe, jedyny spośród stanów w USA.
- 15 czerwca – w Paryżu odbyła się premiera baletu Szach-mat Arthura Blissa.
- 21 czerwca – we Francji koalicyjny rząd Léona Bluma podał się do dymisji.
- 22 czerwca – Camille Chautemps został po raz trzeci premierem Francji.
- 23 czerwca – w ramach Hiszpańskiej Armii Ludowej utworzono „150 Brygadę Międzynarodową im. Jarosława Dąbrowskiego”.
- 1 lipca:
- 2 lipca:
- 5 lipca – padł rekord temperatury w Kanadzie, w miejscowości Yellow Grass odnotowano 45 °C.
- 6 lipca – hiszpańska wojna domowa: rozpoczęła się bitwa pod Brunete.
- 7 lipca – incydent na moście Marco Polo – początek wojny chińsko-japońskiej (przez niektórych dzień ten jest uważany za początek II wojny światowej w Azji).
- 8 lipca – Japonia wypowiedziała wojnę Chinom.
- 11 lipca – w Nowym Jorku, Amerykanin Elroy Robinson ustanowił rekord świata w biegu na 800 m wynikiem 1.49,6 s.
- 12 lipca – na paryskiej wystawie światowej pokazano obraz Pabla Picassa Guernica.
- 16 lipca – w katastrofie kolejowej w indyjskim mieście Patna zginęło 107 osób.
- 19 lipca – w Monachium została otwarta zorganizowana przez nazistów Wystawa sztuki zdegenerowanej.
- 21 lipca – Éamon de Valera zostaje wybrany prezydentem Irlandii.
- 22 lipca – Nowy Ład (New Deal): Senat Stanów Zjednoczonych głosuje przeciwko propozycji prezydenta Franklina D. Roosevelta by zwiększyć liczbę sędziów w Sądzie Najwyższym Stanów Zjednoczonych.
- 25 lipca – hiszpańska wojna domowa: zakończyła się bitwa pod Brunete.
- 28 lipca – w Belfaście Irlandzka Armia Republikańska (IRA) dokonała nieudanej próby zamachu bombowego na króla Jerzego VI Windsora.
- 30 lipca – Nikołaj Jeżow wydał rozkaz nr 00447 (na podstawie decyzji KC WKP(b) z 2 lipca 1937 r., z podpisem Stalina), w którym zarządzał masową likwidację „elementów antyradzieckich”. Na jego mocy od sierpnia 1937 do września 1938 r. wydano zaocznie ponad 700 tys. wyroków śmierci.
- 1 sierpnia – w Berlinie, sprinterka Stanisława Walasiewicz ustanowiła rekord świata w biegu na 100 m (11,6 s.)
- 5 sierpnia – w ZSRR rozpoczęła się kampania mająca wyeliminować elementy antysowieckie, zwana Wielką Czystką. W następnym roku około 724 tys. osób zostało zamordowanych na skutek działalności komisji tzw. trzech (trojka), często komisje te wybierały swe ofiary ze względów etnicznych.
- 6 sierpnia – hiszpańska wojna domowa: artyleria falangistów ostrzelała Madryt.
- 10 sierpnia – w Tokio założono firmę Canon.
- 11 sierpnia:
- 25 sierpnia – dokonano oblotu samolotu szturmowego Su-2.
- 26 sierpnia – wojna chińsko-japońska: japoński samolot ostrzelał samochód z ambasadorem brytyjskim podczas powietrznego rajdu na Szanghaj.
- 28 sierpnia – założono Toyota Motor Corporation.
- 2 września – tajfun, który nawiedził Hongkong pozbawił życia około 11 tys. osób.
- 5 września – hiszpańska wojna domowa: Falangiści zdobyli miasto Llanes.
- 7 września:
- CBS nadało dwuipółgodzinny koncert radiowy dla upamiętnienia zmarłego w lipcu George’a Gershwina.
- hiszpańska wojna domowa: zakończyła się bitwa pod Belchite.
- 21 września – w Londynie ukazała się powieść Hobbit, czyli tam i z powrotem (ang. The Hobbit or There and Back Again) autorstwa J.R.R. Tolkiena.
- 22 września – „biały emigrant”, przywódca Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego generał Jewgienij Miller został przez wysłanników Wydziału Zagranicznego GUBG uprowadzony z Paryża do ZSRR.
- 25 września – wojna chińsko-japońska: w bitwie o Pingxingguan, Komunistyczna Czerwona Armia pokonała siły japońskie.
- 26 września – rozpoczęła się seria półgodzinnych programów radiowych pod tytułem Cień (ang. The Shadow), Orson Welles wystąpił w roli tytułowej.
- 27 września – ostatni tygrys balijski żyjący na wyspie Bali padł.
- 1 października:
- w USA weszło w życie prawo (ang. Marijuana Tax Act), które było pierwszym krokiem do sankcji prawnych eliminujących używanie Marihuany.
- sędzia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych Hugo Black, w przemówieniu radiowym, wyparł się związków z Ku Klux Klanem.
- 2 października – szwadrony śmierci dyktatora Dominikany, Rafaela Trujillo, rozpoczęły rzeź imigrantów z Haiti.
- 3 października – wojna chińsko-japońska: japońska armia rozpoczęła ofensywę w kierunku miasta Nankin.
- 5 października – w Chicago prezydent Roosevelt wygłosił przemówienie (ang. Quarantine Speech), w którym wzywał do objęcia kwarantanną narody agresywne. Przemówienie to wzmocniło wśród Amerykanów postawę izolacjonizmu.
- 13 października – Niemcy w nocie dyplomatycznej do Brukseli zagwarantowali nienaruszalność i integralność terytorialną Belgii, pod warunkiem że kraj ten nie podejmie żadnej akcji militarnej przeciw Niemcom.
- 15 października – ukazała się powieść Ernesta Hemingwaya Mieć i nie mieć (ang. To Have and Have Not). Na podstawie powieści w roku 1944 został nakręcony film Mieć i nie mieć.
- 17 października – Hyzio, Dyzio i Zyzio, siostrzeńcy Kaczora Donalda, po raz pierwszy pojawili się w gazetowym pasku komiksowym.
- 21 października:
- hiszpańska wojna domowa: całe północne wybrzeże Hiszpanii znalazło się w rękach Falangistów.
- Roberto María Ortiz został wybrany prezydentem Argentyny.
- 27 października – hiszpańska wojna domowa: siły republikańskie podpaliły zapasy paliw w mieście Gijón, wycofując się przed nacierającymi Falangistami.
- 3 listopada – na mocy orzeczenia „trójki NKWD” rozstrzelano Wołodymyra Czechiwskogo, byłego premiera Ukraińskiej Republiki Ludowej.
- 5 listopada:
- w Kancelarii Rzeszy odbyło się ściśle tajne zebranie, na którym Adolf Hitler przedstawił swój plan powiększenia przestrzeni życiowej dla Niemców.
- hiszpańska wojna domowa: w miejscowości Piedrafita de Babia pobliżu miasta León 35 tys. osób wspierających siły republikańskie zostało zamordowanych.
- 6 listopada – Włochy dołączyły do paktu antykominternowskiego.
- 9 listopada – wojna chińsko-japońska: armia japońska zdobyła Szanghaj.
- 10 listopada:
- 14 listopada – Japończycy zdobywają Szanghaj.
- 21 listopada – w Leningradzie odbyła się premiera V symfonii Dmitrija Szostakowicza.
- 26 listopada – w Moskwie został rozstrzelany Peldżidijn Genden, były premier Mongolskiej Republiki Ludowej.
- 28 listopada – Józef Stalin podpisał wniosek o rozwiązanie Komunistycznej Partii Polski.
- 11 grudnia – Włochy wycofały się z Ligi Narodów.
- 12 grudnia:
- 13 grudnia – wojna chińsko-japońska: armia japońska zdobyła Nankin, który stał się stolicą marionetkowego państwa chińskiego. Wojska dokonały masakry ludności cywilnej, w ciągu trzech miesięcy zamordowano ponad 300 tys. osób.
- 15 grudnia – hiszpańska wojna domowa: rozpoczęła się bitwa o Teruel.
- 21 grudnia – w amerykańskich kinach można było obejrzeć film animowany pełnometrażowy produkcji wytwórni Walta Disneya pod tytułem Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków.
- 22 grudnia – otwarto Tunel Lincolna łączący nowojorski Manhattan z New Jersey.
- 25 grudnia – w wieku 70 lat, legendarny dyrygent Arturo Toscanini dyrygował Orkiestrą Symfoniczną NBC w koncercie radiowym. Był to pierwszy występ dyrygenta z tą orkiestrą, który zapoczątkował 17-letnie występy. W pierwszym koncercie Toskanini dyrygował utwory Vivaldiego, Mozarta, Brahmsa. Miliony osób wysłuchało tego koncertu radiowego łącznie z prezydentem Franklinem Delano Rooseveltem.
- 28 grudnia – Octavian Goga został premierem Rumunii.
- 29 grudnia – Irlandia przyjęła konstytucję; de facto państwo stało się republiką, choć oficjalnie dopiero w 1949.
Urodzili się
- 1 stycznia:
- 2 stycznia:
- 3 stycznia:
- Jan Antoszkiewicz, polski ekonomista (zm. 2024)
- Tania Aszot-Harutunian, irańska pianistka (zm. 2022)
- Gernot Böhme, niemiecki filozof (zm. 2022)
- Zygmunt Konieczny, polski kompozytor muzyki teatralnej i muzyki filmowej
- Glen A. Larson, amerykański scenarzysta i producent filmowy (zm. 2014)
- Adam Medyński, polski szermierz, trener
- Jerzy Mikułowski Pomorski, polski socjolog i nauczyciel akademicki (zm. 2020)
- Andrzej Ramlau, polski operator filmowy
- Andrzej Sydor, polski szachista
- 4 stycznia:
- Cosmas Michael Angkur, indonezyjski duchowny katolicki, biskup Bogor
- Grace Bumbry, amerykańska śpiewaczka operowa, mezzosopran (zm. 2023)
- Dyan Cannon, amerykańska aktorka, reżyserka, scenarzystka, montażystka i producentka filmowa
- Tadeusz Godlewski, polski polityk i nauczyciel, poseł na Sejm I kadencji
- Dries Helsloot, holenderski kolarz torowy
- Mariusz Walter, polski przedsiębiorca, dziennikarz, reżyser filmowy, założyciel TVN (zm. 2022)
- 5 stycznia – Anni Laakmann, niemiecka szachistka
- 6 stycznia:
- 7 stycznia:
- 8 stycznia:
- 10 stycznia:
- 11 stycznia:
- 12 stycznia:
- 13 stycznia:
- 14 stycznia:
- 15 stycznia:
- 16 stycznia:
- 18 stycznia:
- 19 stycznia:
- 20 stycznia:
- Albert-Marie de Monléon, francuski duchowny katolicki, biskup Meaux (zm. 2019)
- Bailey Howell, amerykański koszykarz
- Jarosława Jóźwiakowska, polska siatkarka, lekkoatletka, skoczkini wzwyż
- Jacek Maziarski, polski dziennikarz, publicysta, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2009)
- 21 stycznia:
- 22 stycznia:
- 23 stycznia:
- 24 stycznia – Edward Warzecha, polski aktor (zm. 2011)
- 25 stycznia:
- 27 stycznia:
- 28 stycznia – Jerzy Jóźwiak, polski polityk
- 29 stycznia – Arnold Belgardt, rosyjski kolarz (zm. 2015)
- 30 stycznia:
- 31 stycznia:
- 1 lutego:
- 2 lutego:
- 3 lutego:
- 4 lutego:
- 5 lutego:
- 6 lutego:
- 7 lutego – Kazimierz Adamski, polski działacz
- 8 lutego:
- 9 lutego:
- 10 lutego – Roberta Flack, wokalistka amerykańska śpiewająca jazz, soul i folk
- 11 lutego:
- 12 lutego:
- 13 lutego:
- 14 lutego:
- 15 lutego:
- 16 lutego:
- 17 lutego:
- 18 lutego – Damir Jadgarow, radziecki i uzbecki polityk
- 19 lutego – Krzysztof Karasek, polski poeta
- 20 lutego:
- 21 lutego:
- 22 lutego:
- Tommy Aaron, amerykański golfista
- Dubravko Detoni, chorwacki kompozytor i pianista
- Werner Gitt, niemiecki inżynier, kreacjonista
- Edward Leja, polski fizyk (zm. 2009)
- Kazimierz Olesiak, polski polityk, minister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej, wicepremier
- Rolf Schafstall, niemiecki piłkarz (zm. 2018)
- John Vlazny, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup metropolita Portlandu
- 23 lutego:
- 25 lutego:
- 26 lutego – Ryszard Lassota, polski prozaik
- 27 lutego:
- 28 lutego:
- 1 marca:
- 2 marca:
- 3 marca – Walter Graf, szwajcarski bobsleista (zm. 2021)
- 4 marca:
- 5 marca – Carol Sloane, amerykańska wokalistka jazzowa (zm. 2023)
- 6 marca – Walentina Tierieszkowa, radziecka kosmonautka
- 8 marca:
- 9 marca:
- 11 marca:
- 12 marca:
- 13 marca:
- 14 marca:
- 15 marca – Andrzej Zawiślak, polski polityk (zm. 2015)
- 16 marca:
- Ben Aris, brytyjski aktor (zm. 2003)
- William Lester Armstrong, amerykański polityk, kongresman, senator ze stanu Kolorado (zm. 2016)
- Salvatore Di Cristina włoski duchowny katolicki, arcybiskup Monreale
- Peter Kreeft, amerykański apologeta katolicki, pisarz, publicysta
- Attilio Nicora, włoski duchowny katolicki, biskup Werony, kardynał (zm. 2017)
- Amos Tversky, izraelsko-amerykański psycholog (zm. 1996)
- 17 marca – Jolanta Umecka, polska aktorka niezawodowa
- 18 marca:
- 19 marca:
- Jan Cimanowski, polski profesor ogrodnictwa, polityk, senator RP (zm. 2019)
- Elżbieta Dzikowska, polska historyk sztuki, sinolog, dziennikarka, reżyserka i operatorka filmów dokumentalnych, podróżniczka
- Egon Krenz, niemiecki polityk, przewodniczący Rady Państwa NRD, sekretarz SED
- Carlo Mazzone, włoski piłkarz, trener (zm. 2023)
- Józef Mioduszewski, polski działacz organizacji rolniczych, polityk, poseł na Sejm RP
- 20 marca:
- 21 marca – Benedykt Wiśniewski, polski działacz partyjny, prezydent Gorzowa Wielkopolskiego (zm. 2014)
- 22 marca:
- 23 marca:
- 24 marca:
- 25 marca – Onésimo Cepeda Silva, meksykański duchowny katolicki, biskup Ecatepec (zm. 2022)
- 26 marca:
- Wayne Embry, amerykański koszykarz, działacz sportowy
- Roger Gries, amerykański duchowny katolicki
- Barbara Jones, amerykańska lekkoatletka, sprinterka
- Ahmad Kuraj, palestyński polityk, premier Autonomii Palestyńskiej (zm. 2023)
- Jan Syczewski, polski polityk, samorządowiec, działacz mniejszości białoruskiej, poseł na Sejm RP (zm. 2023)
- 27 marca:
- 28 marca:
- 30 marca:
- 31 marca:
- 1 kwietnia – Mohammad Hamid Ansari, indyjski naukowiec, dyplomata, polityk
- 2 kwietnia:
- 3 kwietnia:
- Iwan Antanowicz, białorusko-rosyjski językoznawca, filozof, polityk
- Lawrence Dane, kanadyjski aktor (zm. 2022)
- Adriana Elini-Xhajanka, albańska reżyserka (zm. 1994)
- Mark Rozowski, rosyjski reżyser teatralny, dramaturg i scenarzysta
- Maciej Wierzyński, polski dziennikarz, publicysta
- Aleksandra Zawieruszanka, polska aktorka
- 4 kwietnia:
- 5 kwietnia:
- 6 kwietnia:
- 7 kwietnia – Cornelius A. Smith, gubernator generalny Bahamów
- 8 kwietnia – Seymour Hersh, amerykański dziennikarz
- 9 kwietnia:
- 10 kwietnia – Bella Achmadulina, rosyjska poetka (zm. 2010)
- 11 kwietnia:
- 12 kwietnia:
- 13 kwietnia:
- 14 kwietnia:
- 15 kwietnia – Hussein el-Husseini, libański polityk
- 16 kwietnia:
- 17 kwietnia – Ferdinand Piëch, austriacki przemysłowiec (zm. 2019)
- 18 kwietnia:
- Joaquim Carvalho, portugalski piłkarz, bramkarz (zm. 2022)
- Alojzy Gryt, polski rzeźbiarz, architekt
- Robert Hooks, amerykański aktor
- Jan Kaplický, czeski architekt (zm. 2009)
- Natalia LL, polska artystka intermedialna, konceptualistka (zm. 2022)
- E.P. Sanders, amerykański badacz Nowego Testamentu (zm. 2022)
- Tatjana Szczełkanowa, rosyjska lekkoatletka, skoczkini w dal (zm. 2011)
- 19 kwietnia:
- 20 kwietnia:
- 21 kwietnia:
- 22 kwietnia – Jack Nicholson, amerykański aktor
- 23 kwietnia:
- 24 kwietnia:
- 25 kwietnia:
- 26 kwietnia:
- 27 kwietnia:
- 28 kwietnia:
- 29 kwietnia
- 30 kwietnia:
- 1 maja:
- 2 maja:
- 3 maja:
- 4 maja:
- 5 maja – Trần Đức Lương, wietnamski polityk, prezydent
- 6 maja:
- Louis Besson, francuski polityk
- Rubin Carter, czarnoskóry bokser wagi średniej, oskarżony o potrójne morderstwo i skazany na karę dożywocia podczas kontrowersyjnego procesu w 1967 roku (zm. 2014)
- 7 maja – Siarhiej Linh, białoruski agronom, polityk, premier Białorusi
- 8 maja:
- 9 maja:
- 10 maja:
- 11 maja:
- 12 maja:
- 13 maja:
- 14 maja:
- 15 maja:
- 16 maja:
- 18 maja:
- 19 maja:
- 21 maja – Bronisław Wolanin, polski ceramik (zm. 2013)
- 22 maja
- 23 maja:
- 24 maja:
- 26 maja:
- Alfredo Cattabiani, włoski publicysta, pisarz, wydawca i historyk religii, symbolista, tradycjonalista religijny i kulturowy (zm. 2003)
- Władysław Gollob, polski konstruktor lotniczy, przedsiębiorca, działacz żużlowy
- Mengystu Hajle Marjam, etiopski polityk, prezydent Etiopii
- Raúl Páez, argentyński piłkarz
- Livio Trapè, włoski kolarz szosowy
- 27 maja:
- 29 maja:
- 30 maja:
- 31 maja:
- 1 czerwca:
- 2 czerwca:
- 3 czerwca:
- 5 czerwca
- 6 czerwca – John MacIsaac, brytyjski lekkoatleta, sprinter
- 7 czerwca:
- 8 czerwca:
- 9 czerwca – Giuliano Urbani, włoski polityk
- 10 czerwca – Luciana Paluzzi, włoska aktorka
- 11 czerwca:
- 12 czerwca:
- 13 czerwca:
- 14 czerwca – Jørgen Leth, duński reżyser
- 15 czerwca:
- 16 czerwca:
- 17 czerwca:
- 18 czerwca:
- 19 czerwca:
- 20 czerwca:
- 22 czerwca
- 23 czerwca:
- 24 czerwca
- 25 czerwca:
- 26 czerwca:
- 27 czerwca:
- 28 czerwca:
- 29 czerwca:
- 30 czerwca:
- 1 lipca:
- 3 lipca
- 4 lipca:
- 5 lipca:
- 6 lipca:
- 7 lipca:
- 8 lipca – Kazimiera Goławska, polska działaczka samorządowa
- 9 lipca
- 11 lipca – Bai Xianyong, chiński pisarz
- 12 lipca:
- Bill Cosby, amerykański aktor, komik, producent telewizyjny, muzyk, kompozytor, aktywista społeczny
- Lionel Jospin, francuski polityk, premier Francji
- Fritz Kehl, szwajcarski piłkarz
- Michel Louvain, kanadyjski piosenkarz (zm. 2021)
- Alina Szostak-Grabowska, polska koszykarka (zm. 2015)
- 13 lipca – Neżdet Zalew, bułgarski zapaśnik (zm. 2011)
- 14 lipca:
- 15 lipca:
- 16 lipca:
- 17 lipca – Stanisław Tym, polski aktor, satyryk, reżyser
- 18 lipca:
- Jacek Fedorowicz, polski aktor, satyryk
- Roald Hoffmann, amerykański chemik pochodzenia polsko-żydowskiego, laureat Nagrody Nobla
- Benito Marczuk, polski malarz, rzeźbiarz, fotograf, projektant mody (zm. 2018)
- Hunter S. Thompson, amerykański pisarz, dziennikarz (zm. 2005)
- 20 lipca:
- 21 lipca:
- 22 lipca:
- 23 lipca:
- 24 lipca – George Young, amerykański lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 2022)
- 25 lipca:
- 26 lipca:
- 27 lipca:
- 28 lipca – Francis Veber, francuski reżyser
- 29 lipca
- 30 lipca:
- 31 lipca:
- 1 sierpnia:
- 2 sierpnia:
- Zofia Czyżyńska, polska poetka i nauczycielka
- Andrzej Gaberle, polski profesor nauk prawnych, kryminolog, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2012)
- Garth Hudson, kanadyjski muzyk, członek zespołu The Band
- Jarmo Jääskeläinen, fiński dziennikarz, reżyser i producent filmów dokumentalnych (zm. 2022)
- Gundula Janowitz, austriacka śpiewaczka operowa (sopran liryczny)
- Jacob Oudkerk, holenderski kolarz torowy i szosowy (zm. 2024)
- 3 sierpnia:
- Steven Berkoff, brytyjski aktor
- Roland Burris, amerykański polityk, senator ze stanu Illinois
- Andrés Gimeno, tenisista hiszpański (zm. 2019)
- Josef Haas, szwajcarski biegacz narciarski (zm. 2024)
- Stanisław Kocot, polski piłkarz, trener (zm. 2024)
- Małgorzata Prażmowska, polska aktorka (zm. 2021)
- Walerij Sajkin, radziecki i rosyjski działacz gospodarczy, polityk (zm. 2024)
- 4 sierpnia:
- 5 sierpnia:
- 6 sierpnia:
- 8 sierpnia:
- 9 sierpnia:
- 10 sierpnia:
- 11 sierpnia:
- 12 sierpnia – Herman De Croo, belgijski prawnik, polityk
- 15 sierpnia:
- 16 sierpnia – Lorraine Gary, brytyjska aktorka
- 17 sierpnia:
- Przemysław Busse, polski ornitolog
- Andrzej Czechowicz, polski agent wywiadu
- Marek Dąbrowski, polski aktor
- Michael Fitzgerald, brytyjski duchowny katolicki, kardynał
- Spiros Fokas, grecki aktor (zm. 2023)
- Jewgienij Iljin, rosyjski pułkownik służby medycznej, kosmonauta
- Paul Walsh, amerykański duchowny katolicki, biskup Rockville Centre (zm. 2014)
- 18 sierpnia:
- 19 sierpnia:
- 20 sierpnia:
- 21 sierpnia:
- 22 sierpnia:
- 23 sierpnia – Ewa Thompson, polsko-amerykańska literaturoznawczyni
- 24 sierpnia:
- 25 sierpnia:
- 26 sierpnia – Stanisław Mossakowski, polski historyk sztuki
- 27 sierpnia:
- 28 sierpnia – Tony Marchant, australijski kolarz
- 29 sierpnia:
- 30 sierpnia:
- 31 sierpnia – Tadeusz Żółtek, polski szachista, trener
- 1 września:
- 2 września:
- 4 września:
- 5 września:
- 6 września:
- Jerzy Bińczycki, polski aktor (zm. 1998)
- Janusz Kurczab, polski szermierz, taternik, alpinista, publicysta (zm. 2015)
- Wojciech Kwiatkowski, polski geodeta, inżynier, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2019)
- Irina Sołowjowa, radziecka kosmonautka
- 7 września:
- 8 września – Josef Panáček, czeski strzelec sportowy (zm. 2022)
- 10 września:
- 11 września:
- 12 września:
- 13 września:
- 14 września – Renzo Piano, włoski architekt, laureat Nagrody Pritzkera
- 15 września:
- 16 września – Aleksandr Miedwied, radziecki zapaśnik (zm. 2024)
- 17 września:
- 18 września:
- 20 września:
- 21 września:
- 22 września – Marian Gołębiewski, polski arcybiskup katolicki (zm. 2024)
- 23 września:
- 24 września:
- 25 września – Kyösti Toivonen, fiński menedżer, polityk
- 26 września – Anna Wróblówna, polska aktorka
- 27 września:
- 28 września
- 29 września:
- 30 września:
- 1 października:
- 2 października:
- 3 października – Wolfgang Nußbaumer, austriacki przedsiębiorca, polityk
- 4 października:
- 5 października – Ollan Cassell, amerykański lekkoatleta
- 6 października:
- 7 października – Maria Szyszkowska, filozof, polska działaczka polityczna
- 9 października:
- 10 października – Henry Mansell, amerykański duchowny katolicki
- 11 października:
- 12 października:
- 13 października:
- 14 października:
- 15 października:
- 16 października:
- 17 października:
- 18 października:
- 19 października – Teresa Ciepły, polska lekkoatletka, trzykrotna medalistka olimpijska, rekordzistka świata i Europy (zm. 2006)
- 20 października
- 21 października:
- 22 października:
- 23 października:
- 25 października:
- 26 października:
- 27 października
- 28 października:
- 29 października:
- 30 października:
- 31 października:
- 1 listopada – David Harris, brytyjski polityk i samorządowiec
- 2 listopada:
- 3 listopada – Konstanty Ciciszwili, polski scenarzysta, reżyser teatralny i filmowy pochodzenia żydowsko-gruzińskiego (zm. 2024)
- 4 listopada:
- 5 listopada – Harris Yulin, amerykański aktor
- 6 listopada:
- 7 listopada – Alberto Maria Careggio, włoski duchowny katolicki, biskup Ventimiglia-San Remo
- 8 listopada:
- 9 listopada:
- 10 listopada
- 11 listopada – German (Timofiejew), rosyjski duchowny katolicki
- 12 listopada – Richard Truly, amerykański astronauta (zm. 2024)
- 13 listopada:
- 14 listopada – Vittorio Adorni, włoski kolarz szosowy (zm. 2022)
- 15 listopada:
- 16 listopada – Krystyna Starczewska, polska polonistka, filozof, etyk i pedagog
- 21 listopada:
- 22 listopada:
- 23 listopada:
- 24 listopada:
- 25 listopada – Gerhard Sperling, niemiecki lekkoatleta
- 26 listopada:
- 28 listopada:
- 29 listopada – Franco De Piccoli, włoski bokser
- 30 listopada:
- 1 grudnia – Vaira Vīķe-Freiberga, łotewska polityk, prezydent Łotwy
- 2 grudnia – Brian Lumley, angielski pisarz (zm. 2024)
- 3 grudnia:
- 4 grudnia:
- 5 grudnia – Guy Thomazeau, francuski duchowny katolicki
- 7 grudnia:
- 8 grudnia:
- 10 grudnia – Karel Schwarzenberg, działacz ruchu obrony praw człowieka, minister spraw zagranicznych Czech (zm. 2023)
- 11 grudnia:
- 12 grudnia:
- 14 grudnia – Andrij Chimicz, ukraiński kajakarz, kanadyjkarz
- 15 grudnia:
- 16 grudnia
- 18 grudnia:
- 19 grudnia:
- 21 grudnia:
- 22 grudnia:
- 23 grudnia:
- 24 grudnia:
- Hansruedi Führer, piłkarz szwajcarski
- Kazimierz Górny, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy krakowski, biskup rzeszowski
- Mimika Luca, albańska aktorka, tancerka (zm. 2023)
- Ana Ramacake, fidżyjska wszechstronna lekkoatletka (zm. 2014)
- John David Taylor, brytyjski polityk, samorządowiec i przedsiębiorca
- Ola Wærhaug, norweski biathlonista
- 25 grudnia – Maung Aye, birmański wojskowy i polityk
- 26 grudnia:
- 27 grudnia:
- 28 grudnia – Ratan Tata, indyjski biznesmen, prezes Tata Motors (zm. 2024)
- 29 grudnia:
- 30 grudnia:
- 31 grudnia:
- Awram Herszko, izraelski biolog, laureat Nagrody Nobla
- Anthony Hopkins, brytyjski aktor
- Hal Rogers, amerykański polityk, kongresman ze stanu Kentucky
- Henryk Pijanowski, polski aktor reżyser teatralny-lalkarz, lektor filmowy
- Jan Plewako, polski aktor, lalkarz i pedagog
- Henryk Sytner, polski dziennikarz radiowy, promotor uprawiania sportu i turystyk
Zmarli
- 6 stycznia – Andrzej Bessette, kanadyjski zakonnik ze Zgromadzenia Świętego Krzyża, święty katolicki (ur. 1845)
- 12 stycznia – Wiktoria Valverde González, hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1888)
- 18 stycznia
- 28 stycznia:
- 30 stycznia – Jan Reliszko, polski oficer, kawaler Virtuti Militari (ur. 1886)
- 4 lutego – Władysław Przanowski, polski inżynier, pedagog, założyciel i dyrektor Państwowego Instytutu Robót Ręcznych (ur. 1880)
- 5 lutego – Lou Andreas-Salomé (ros. Луиза Густавовна Саломе), rosyjska arystokratka, pisarka i psychoanalityczka (ur. 1861)
- 7 lutego – Elihu Root, amerykański prawnik i polityk, laureat pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1845)
- 11 lutego:
- 14 lutego – Wincenty Vilar David, hiszpański inżynier, działacz społeczny, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1889)
- 15 lutego – Vincenzo Lancia, włoski konstruktor i producent samochodów (ur. 1881)
- 18 lutego – Sergo Ordżonikidze, sowiecki działacz partyjny i państwowy (ur. 1886)
- 9 marca – Jan Szkuta, major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, komisaryczny burmistrz Pucka (ur. 1886)
- 10 marca – Jewgienij Zamiatin, rosyjski pisarz science fiction (ur. 1884)
- 12 marca
- 13 marca – Elihu Thomson, amerykański inżynier, wynalazca i przemysłowiec (ur. 1853)
- 15 marca – H.P. Lovecraft, amerykański pisarz (ur. 1890)
- 17 marca – Austen Chamberlain, polityk brytyjski, laureat pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1863)
- 29 marca – Karol Szymanowski, polski kompozytor, pianista, pedagog i krytyk muzyczny (ur. 1882)
- 3 kwietnia – Maria Teresa Casini, włoska zakonnica, założycielka Oblatek Najświętszego Serca Jezusa, błogosławiona katolicka (ur. 1864)
- 4 kwietnia – Władysław Horyd, kapitan piechoty Wojska Polskiego (ur. 1892)
- 13 kwietnia – Izabela Calduch Rovira, hiszpańska klaryska kapucynka, męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1882)
- 19 kwietnia – Sigurd Agrell, szwedzki poeta, badacz run i innych znaków tajemnych, slawista (ur. 1881)
- 25 kwietnia – Michał Drzymała, chłop wielkopolski znany z oporu przeciwko niemieckiemu rugowaniu Polaków z ziemi (ur. 1857
- 26 kwietnia – Eugen Franz, niemiecki rewizor, działacz polityczny i społeczny, poseł na Sejm RP (ul. 1881)
- 27 kwietnia:
- 3 maja – Wacław Tokarz, polski historyk powstań narodowych i wojskowości, profesor UJ i UW (ur. 1873)
- 7 maja – David Morton, szkocki rugbysta i sędzia sportowy (ur. 1861)
- 9 maja – Walter Mittelholzer, szwajcarski pionier lotnictwa, fotograf, podróżnik i pisarz (ur. 1894)
- 23 maja – John D. Rockefeller, amerykański przedsiębiorca (ur. 1839)
- 28 maja – Alfred Adler, austriacki psychiatra, psycholog i pedagog (ur. 1870)
- 2 czerwca – Louis Vierne, organista i kompozytor francuski (ur. 1870)
- 7 czerwca:
- 10 czerwca – Robert Borden, polityk kanadyjski, premier Kanady (ur. 1854)
- 11 czerwca – Michaił Tuchaczewski, dowódca radziecki (ur. 1893)
- 18 czerwca – Gaston Doumergue, francuski polityk, minister spraw zagranicznych, premier i prezydent Francji (ur. 1863)
- 19 czerwca – James Matthew Barrie, szkocki dramaturg i powieściopisarz (ur. 1860)
- 2 lipca – Amelia Earhart, amerykańska pilotka, dziennikarka i poetka (ur. 1897)
- 4 lipca – Tom Dobson, walijski rugbysta (ur. 1871)
- 11 lipca – George Gershwin, kompozytor i pianista amerykański (ur. 1898)
- 15 lipca – Yngve Lindqvist, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (ur. 1897)
- 20 lipca – Guglielmo Marconi, włoski fizyk i inżynier, laureat Nagrody Nobla w 1909 roku (ur. 1874)
- 11 sierpnia – Edith Wharton, amerykańska pisarka (ur. 1862)
- 16 sierpnia – Carl August Kronlund, szwedzki curler (ur. 1865)
- 27 sierpnia – Walter Rothschild, brytyjski bankier, polityk i zoolog, członek arystokratycznej rodziny Rothschildów (ur. 1868)
- 29 sierpnia – Otto Ludwig Hölder, niemiecki matematyk (ur. 1859)
- 2 września – baron Pierre de Coubertin, inicjator nowożytnych igrzysk olimpijskich (ur. 1863)
- 3 września – Emil Lindh, fiński żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1867)
- 6 września – Ruth Hale, brytyjska alpinistka (ur. 1900)
- 14 września – Tomáš Masaryk, pierwszy i najdłużej urzędujący prezydent Czechosłowacji (ur. 1850)
- 15 września – Olaf Finsen, farerski farmaceuta i polityk, brat Nielsa Ryberga Finsena (ur. 1859)
- 24 września – Janina Giżycka, polska pielęgniarka, działaczka społeczna i oświatowa (ur. 1877)
- 26 września – Bessie Smith, amerykańska pieśniarka bluesowa (ur. 1894)
- 29 września – Ray Ewry, amerykański lekkoatleta (ur. 1873)
- 13 października – József Déry, węgierski taternik, działacz turystyczny, turysta i sędzia (ur. 1865)
- 15 października – Eino Sandelin, fiński żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1864)
- 16 października – Jean de Brunhoff, francuski autor literatury dziecięcej i ilustrator (ur. 1899)
- 19 października – Ernest Rutherford, chemik i fizyk z Nowej Zelandii, laureat Nagrody Nobla (ur. 1871)
- 26 października – gen. Józef Dowbor-Muśnicki, dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji, dowódca powstania wielkopolskiego (ur. 1867)
- 29 października – Percy Almstedt, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1888)
- 4 listopada – George Jeffery, angielski rugbysta (ur. 1861)
- 5 listopada – Bolesław Leśmian, polski poeta, tłumacz i literat (ur. 1877)
- 9 listopada – Ramsay MacDonald, polityk brytyjski pochodzenia szkockiego, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1866)
- 10 listopada – Ernest Greene, irlandzki rugbysta (ur. 1862)
- 16 listopada – Cecylia Glücksburg, grecka księżniczka (ur. 1911)
- 23 listopada – George Albert Boulenger, brytyjski zoolog pochodzenia belgijskiego (ur. 1858)
- 30 listopada – Daniel Rambaut, irlandzki rugbysta (ur. 1865)
- 3 grudnia – Attila József, węgierski poeta (ur. 1905)
- 7 grudnia – Richard Budworth, angielski rugbysta, duchowny (ur. 1867)
- 9 grudnia
- 20 grudnia – Erich Ludendorff, niemiecki generał (ur. 1865)
- 21 grudnia – Frank Billings Kellogg, polityk amerykański, dyplomata, sekretarz stanu (ur. 1856)
- 26 grudnia – Darsie Anderson, szkocki rugbysta (ur. 1868)
- 28 grudnia – Maurice Ravel, francuski kompozytor i pianista (ur. 1875)
- data dzienna nieznana:
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
Święta ruchome
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Stanisław Robert Brzostkiewicz: Wenus – siostra Ziemi. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza księgarnia”, 1989, s. 124. ISBN 83-10-09257-1.
|
|