Bolesław Faron

Bolesław Faron

Data i miejsce urodzenia	17 lutego 1937 Czarny Potok
Minister oświaty i wychowania
Okres	od 12 lutego 1981 do 12 listopada 1985
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Krzysztof Kruszewski
Następca	Joanna Michałowska-Gumowska
Dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu
Okres	od 1985 do 1990
Poprzednik	Włodzimierz Gierłowski
Następca	Marian Bizan
Odznaczenia

Bolesław Faron (ur. 17 lutego 1937 w Czarnym Potoku) – polski historyk literatury specjalizujący się w historii literatury polskiej, profesor nauk humanistycznych, krytyk, publicysta, polityk, przedsiębiorca. Minister oświaty i wychowania w latach 1981–1985.

Życiorys

Syn Jana i Anny. Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu (1954), studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (1954–1958). Po studiach pracował jako wychowawca w Internacie Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Nowej Hucie (1958–1961) i nauczyciel języka polskiego w II LO im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie (1959–1964). W 1966 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych WSP (praca Twórczość Zbigniewa Uniłowskiego na tle prozy drugiego dziesięciolecia międzywojennego). W latach 1971–75 został prorektorem WSP, a od 1975 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Historycznoliterackiej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (poprzednio sekretarz naukowy). W tym samym roku uzyskał stopień doktora habilitowanego (praca Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury), został także rektorem WSP (do 1981). W wieku 41 lat, w 1978 roku otrzymał od Rady Państwa tytuł profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych. Od 2000 roku dyrektor Instytutu Filologii Polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie^[1]. Wchodzi także w skład rady programowej Akademii Jakości Życia przy Małopolskiej Wyższej Szkole Zawodowej im. Józefa Dietla w Krakowie^[2]. Współpracownik i członek komitetu redakcyjnego „Rocznika Sądeckiego”. Członek Klubu Przyjaciół Ziemi Sądeckiej^[3].

W okresie 1952–1956 należał do Związku Młodzieży Polskiej. W 1956 roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był delegatem na VI i IX Zjazd PZPR, obejmował w latach 1966–1971 funkcję I sekretarza komitetu uczelnianego partii przy WSP, od 1981 do 1986 był zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR. Do Narodowej Rady Kultury należał w latach 1983–1986. Od lutego 1981 do listopada 1985 roku był ministrem oświaty i wychowania w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego (za jego rządów opracowano Kartę Nauczyciela oraz zniesiono obowiązkową maturę z matematyki^[4]).

Radca ds. kultury i nauki ambasady polskiej i dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu (1986–1990)^[5].

Uczestnik życia krytycznoliterackiego, współpracownik pism, np. („Ruch Literacki” – redaktor naczelny w latach 1977–81, „Twórczość”, „Odra”, „Życie Literackie”, „Ojczyzna-Polszczyzna”, „Przegląd Humanistyczny”). Założyciel i dyrektor naukowy Wydawnictwa Edukacyjnego w Krakowie (od 1993)^[6], inicjator edycji serii podręczników do nauki języka polskiego To lubię. Specjalista z zakresu literatury Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i piśmiennictwa współczesnego; znawca twórczości Władysława Orkana i Zbigniewa Uniłowskiego.

Mieszka w Krakowie. Jest bratem Stanisława Farona.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (6 sierpnia 2001)^[7]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1985)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1969)^[8]
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975)
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1989)^[9]
• Srebrny Order „Gwiazda Przyjaźni między Narodami” (Niemiecka Republika Demokratyczna, 1985^[10])

Publikacje

• BolesławB. Faron BolesławB., Zbigniew Uniłowski, Kraków: Państw. Wyd. nauk., 1969 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Stanisław Piętak, Kraków: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1971 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury., Wrocław: Ossolineum, 1976 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Oświatowe przekroje i zbliżenia., Warszawa: Ksia̜żka i Wiedza, 1985 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• StanisławS. Burkot StanisławS., BolesławB. Faron BolesławB., Współczesna poezja polska, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1971 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB. (red.), Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki. Pod redakcją B. Farona., Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• WładysławW. Orkan WładysławW., Komornicy i opowiadania wybrane: Wyboru dokonał i posłowiem opatrzył Bolesław Faron, (Warszawa 1975 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• ZbigniewZ. Uniłowski ZbigniewZ., BolesławB. Faron BolesławB., Wspólny pokój i inne utwory, Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk: Zakład narodowy imienia Ossolińskich, 1976 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• ZbigniewZ. Uniłowski ZbigniewZ. i inni, Żyto w dżungli ; Pamiętnik morski ; Reportaże, Kraków: Wydaw. Literackie, 1981, ISBN 83-08-00418-0 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• Boles·lawB.· Faron Boles·lawB.·, Spotkania i powroty: sylwetki i szkice o literaturze, Warszawa [u.a.: Wydawn. Edukacyjne, 1995, ISBN 83-86663-08-1 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Jama Michalika: przewodnik literacki, Kraków: Oficyna ¿7FCracovia", 1995, ISBN 83-85104-79-8 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Władysław Orkan, Kraków: Wydawn. Edukacyjne, 2004, ISBN 83-89434-70-9 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Okruchy: szkice o literaturze i kulturze XX wieku, Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, 2005 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• Boles·lawB.· Faron Boles·lawB.·, Powrót do korzeni, Kraków: Wydawn. Edukacyjne, 2000, ISBN 83-88365-01-0 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• BolesławB. Faron BolesławB., Powrót do korzeni: nowy, Kraków: Wydawn. Edukacyjne, 2010, ISBN 978-83-61009-30-6 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce

Przypisy

1. Bolesław Faron
2. Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa im. Józefa Dietla w Krakowie: Silva Rerum. 1 (11). [dostęp 2010-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-15)]. (pol.).
3. Klub Przyjaciół Ziemi Sądeckiej – Znani członkowie Klubu [online], sadeczanie.pl [dostęp 2018-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-19] .
4. LidiaL. Jastrzębska LidiaL., Krok do przodu, krok do tyłu [online], Perspektywy [dostęp 2019-01-13]  (pol.).
5. BolesławB. Faron BolesławB., Świat się zmienia, a my z nim, HenrykH. Czubata (red.), „Pismo Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej "Konspekt"”, 20, pbc.up.krakow.pl, Kraków jesień 2004, s. 11, ISSN 1509-6726 [dostęp 2019-09-05] .
6. Rozmowa z profesorem Bolesławem Faronem [online], wsp.krakow.pl:80 [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2002-03-07] .
7. M.P. z 2001 r. nr 38, poz. 620 „za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
8. Odznaczenia dla działaczy krakowskich. „Dziennik Polski”. Rok XXV, Nr 170 (7906), s. 4, 19 lipca 1969 r. Kraków. [dostęp 2023-05-02]. 
9. Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz (red.) 2006 ↓, s. 112.
10. Odznaczenia NRD dla Jana Dobraczyńskiego i Bolesława Farona [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 273, 23-24 listopada 1985, s. 2.

Bibliografia

• JadwigaJ. Czachowska JadwigaJ., Współcześni polscy pisarze i badacze literatury: słownik biobibliograficzny. AlicjaA. Szałagan (red.), t. 2, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1994, ISBN 83-02-05446-1 [dostęp 2018-03-18] . Brak numerów stron w książce
• Feliks Kiryk, Józef Hampel, Iwona Pietrzkiewicz (red.): Leksykon Profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946–2006. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2006. ISBN 83-7271-395-2.
• Katalog IPN

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000114836958
• VIAF: 166370198
• LCCN: n82010650
• GND: 124259014
• BnF: 12867435h
• SUDOC: 166882194
• NKC: mzk2009521938
• NTA: 070734860
• BIBSYS: 90084337
• CiNii: DA06328640
• PLWABN: 9810660815605606
• NUKAT: n93125815
• LIH: LNB:BvwL;=CL