Medal Komisji Edukacji Narodowej ustanowiony został ustawą z dnia 27 kwietnia 1956 r. o prawach i obowiązkach nauczycieli[1], która przewidywała, że medal ten nadawany będzie „osobom zasłużonym dla oświaty i wychowania, w szczególności za działalność w zakresie piśmiennictwa, nauk pedagogicznych, programów, podręczników i pomocy naukowych” (art. 31 ust. 2). Medal został utrzymany w aktualnie obowiązującej ustawie z 26 stycznia 1982 – Karta Nauczyciela, która określiła, że Medal Komisji Edukacji Narodowej nadawany będzie nauczycielom i innym osobom za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania[2].
Zasady nadawania Medalu zmieniały się w szczegółach na przestrzeni lat, aczkolwiek były zbliżone, określano je zarządzeniami z 1967[3], 1982[4], 1991[5]. Obecnie określa je rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 września 2000[6].
Zgodnie z nim, Medal jest nadawany za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania, w szczególności w zakresie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, twórczości dla dzieci i młodzieży oraz kształcenia i doskonalenia nauczycieli:
autorom wybitnych prac pedagogicznych, wyróżniających się nowatorskich podręczników i pomocy naukowych,
nauczycielom legitymującym się co najmniej siedmioletnią wyróżniającą się działalnością dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, inicjującym i podejmującym nowatorskie formy i metody pracy edukacyjnej,
autorom utworów literackich, popularnonaukowych, dzieł scenicznych, muzycznych, plastycznych, filmowych, widowisk telewizyjnych i audycji radiowych, które wywierają szczególnie wartościowy wpływ wychowawczy i edukacyjny na dzieci i młodzież,
działaczom społecznym i związkowym, fundatorom oraz innym osobom, których działalność wydatnie przyczynia się do rozwoju oświaty i wychowania,
wyróżniającym się pracownikom nadzoru i doradztwa pedagogicznego oraz doskonalenia zawodowego nauczycieli,
obywatelom polskim mieszkającym za granicą, cudzoziemcom i innym osobom, którzy swoją działalnością przyczyniają się do promowania Polski za granicą i rozwoju współpracy międzynarodowej w zakresie oświaty i wychowania,
innym osobom legitymującym się wybitnym, uznanym dorobkiem w zakresie oświaty i wychowania.
Medal Komisji Edukacji Narodowej nadaje minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, którego nazwa zmieniała się w czasie, obecnie jest to minister edukacji narodowej. Minister nadaje Medal z własnej inicjatywy albo na wniosek innych organów. Wraz z Medalem wręczana jest jego legitymacja. Do 2000 roku minister mógł osobę wyróżnioną pozbawić Medalu w razie stwierdzenia, że nadanie Medalu nastąpiło na podstawie sfałszowanych dokumentów lub gdy osoba ta stała się niegodna Medalu.
Od 16 kwietnia 2010 może być nadawany pośmiertnie[7].
Opis odznaki
Medal ma kształt koła o średnicy 36 mm i wykonany jest z metalu koloru jasnobrązowego. Na awersie Medalu widnieje wizerunek otwartej książki przełożonej gałązką drzewa laurowego oraz napis w otoku MEDAL KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ. Na rewersie Medalu jest umieszczony napis RZECZPOSPOLITA / POLSKA, a w dolnej i górnej części wizerunek gałązek drzewa laurowego. Do 1991 na rewersie znajdował się napis: POLSKA / RZECZPOSPOLITA / LUDOWA.
Medal jest zawieszony na czerwonej wstążce o szerokości 35 mm z trzema pionowymi białymi paskami – dwoma o szerokości 5 mm umieszczonymi po zewnętrznych stronach wstążki oraz środkowym o szerokości 2 mm.
↑Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 1967 r. w sprawie określenia zasad nadawania „Medalu Komisji Edukacji Narodowej”, jego wzoru oraz trybu jego wręczania i noszenia (M.P. z 1967 r. nr 54, poz. 266)
↑Zarządzenie nr 29 Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1982 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu nadawania „Medalu Komisji Edukacji Narodowej” (M.P. z 1982 r. nr 32, poz. 278)
↑Zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 maja 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu nadawania „Medalu Komisji Edukacji Narodowej” oraz ustalenia jego wzoru i sposobu noszenia (M.P. z 1991 r. nr 18, poz. 121)
↑Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 września 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad nadawania "Medalu Komisji Edukacji Narodowej", trybu przedstawiania wniosków, wzoru medalu, trybu jego wręczania i sposobu noszenia (Dz.U. z 2000 r. nr 99, poz. 1073)
↑Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad nadawania „Medalu Komisji Edukacji Narodowej”, trybu przedstawiania wniosków, wzoru medalu, trybu jego wręczania i sposobu noszenia (Dz.U. z 2010 r. nr 63, poz. 392)
.jpg)
.svg)
