15 września
15 września jest 258. (w latach przestępnych 259.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 107 dni.
Święta
Imieniny obchodzą : Albin , Dolores , Ekhard , Eutropia , Filotea , Filoteusz , Jakert , Jeremi , Jeremiasz , Kamil , Katarzyna , Maria , Nicetas , Nikomedes , Roland , Teodor i Walerian .
Gwatemala , Honduras , Kostaryka , Nikaragua , Salwador – Dzień Niepodległości
Japonia – do 2003 Dzień Szacunku dla Starszych (keiro-no hi); od 2003 Dzień Szacunku dla Starszych przypada na trzeci poniedziałek września
Międzynarodowe :
Polska
Słowacja – święto Matki Boskiej Bolesnej, patronki Słowacji
Wielka Brytania – dzień upamiętniający bitwę o Anglię
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim [6] [7] obchodzą:
Wydarzenia w Polsce
Bitwa pod Łomazami – Kazimierz Pułaski na miedziorycie Johanna Martina Willa (ok. 1769 ).
Wydarzenia na świecie
533 – Wojna Cesarstwa Bizantyńskiego z Wandalami : wódz bizantyński Belizariusz zdobył Kartaginę .
608 – Bonifacy IV został papieżem .
668 – Cesarz bizantyński Konstans II został zamordowany w Syrakuzach podczas kąpieli przez swego dworzanina. Nowym cesarzem został jego najstarszy syn Konstantyn IV .
921 – Księżna czeska Ludmiła została uduszona na polecenie swej synowej Drahomiry .
1231 – Został zamordowany książę Bawarii i Palatynatu Ludwik I Bawarski .
1324 – W rejonie francuskiego miasta Metz wybuchła tzw. wojna czterech władców .
1440 – Francuski arystokrata Gilles de Rais został aresztowany wraz ze wspólnikami pod zarzutem dokonania porwań, tortur, gwałtów i morderstw na co najmniej 30 dzieciach.
1464 – (lub 14 września ) Zwycięstwo wojsk albańsko-weneckich pod wodzą Skanderbega nad osmańskimi w bitwie pod Ochrydą .
1521 – Teodozjusz został hospodarem Wołoszczyzny .
1590 :
1644 – Kardynał Giovanni Battista Pamfili został wybrany na papieża i przyjął imię Innocenty X
1682 – Pojawiła się Kometa Halleya . Edmond Halley odkrył jej periodyczność i przewidział powrót w 1758 roku.
1732 – Jeremiasz III został po raz drugi ekumenicznym patriarchą Konstantynopola .
1762 – Odbyła się intronizacja Go-Sakuramachi , ostatniej kobiety-cesarza Japonii .
1771 – Wybuchło powstanie moskiewskie , które zostało wywołane radykalnymi działaniami władz w celu zwalczenia epidemii dżumy .
1776 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych : zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie nad Kip’s Bay .
1777 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: gen. George Washington promował Kazimierza Pułaskiego na stopień generała brygady kawalerii amerykańskiej.
1780 – W Mannheim założono stowarzyszenie meteorologiczne Societas Meteorologica Palatina .
1801 – Aleksander I Romanow został koronowany w Petersburgu na cesarza Rosji .
1813 – Powstanie Ośmiu Trygramów : nieudany atak powstańców na Zakazane Miasto w Pekinie .
1821 – Kostaryka , Gwatemala , Honduras , Nikaragua i Salwador proklamowały niepodległość (od Hiszpanii )
1830 – Podczas otwarcia linii kolejowej Liverpool -Manchester zginął polityk William Huskisson , pierwsza znana ofiara wypadku kolejowego.
1831 – Odbył się pierwszy kurs parowozu John Bull , skonstruowanego przez Roberta Stephensona .
1835 – Charles Darwin przybył na pokładzie statku HMS „Beagle” na wyspy Galapagos .
1851 – Na chorwackiej wyspie Krk znaleziono płytę z Baški , z napisem w głagolicy z ok. 1100 roku.
1857 – Niemiecki astronom Robert Luther odkrył planetoidę (47) Aglaja .
1859 – Otwarto Teatr Wielki w Göteborgu .
1861 – Wojna secesyjna : zwycięstwo wojsk Unii w bitwie pod Cheat Mountain .
1862 – Wojna secesyjna: zwycięstwo Konfederatów w bitwie o Harpers Ferry .
1864 – Podpisano francusko-włoską Konwencję wrześniową .
1875 – 150-300 osób zginęło w wyniku przejścia huraganu nad miastem Indianola w Teksasie .
1879 – Przyjęto oficjalnie hymn Salwadoru .
1883 – Założono Uniwersytet Teksański w Austin .
1890 – Wybuchł największy pożar w historii warownego zespołu pałacowego Alhambra w hiszpańskiej Grenadzie .
1893 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (373) Melusina .
1894 – Wojna chińsko-japońska : zwycięstwo wojsk japońskich w bitwie pod Pjongjangiem .
1896 – W czasie kontrolowanego zderzenia dwóch lokomotyw koło Waco w Teksasie zginęło 3 gapiów, a kilkuset zostało rannych.
1900 – Została założona jedna z głównych przedwojennych japońskich partii politycznych Rikken Seiyūkai .
1903 – Założono brazylijski klub piłkarski Grêmio Porto Alegre .
1910 – Partia Południowoafrykańska wygrała pierwsze po utworzeniu Związku Południowej Afryki wybory parlamentarne .
1911 – W portugalskim Porto założono klub piłkarski Académico FC .
1914 – I wojna światowa : zakończyła się I bitwa pod Aisne .
1915 – I wojna światowa: u wybrzeża Norwegii brytyjski okręt podwodny HMS E16 zatopił niemiecką jednostkę tej samej klasy SM U-6 , w wyniku czego zginęły 24 spośród 29 osób na pokładzie.
1916 – I wojna światowa: nad Sommą armia brytyjska po raz pierwszy w historii użyła w walce czołgów .
1920 :
1928 – W amerykańskim stanie Utah utworzono Park Narodowy Bryce Canyon .
1935 – Reichstag uchwalił tzw. ustawy norymberskie ustanawiające rasizm w III Rzeszy . Sztandar NSDAP został ustanowiony flagą państwową .
1938 – W Bad Godesberg odbyły się rozmowy premiera Wielkiej Brytanii Neville’a Chamberlaina z Adolfem Hitlerem na temat roszczeń III Rzeszy wobec Czechosłowacji .
1939 – Okręt podwodny ORP „Orzeł” został internowany w porcie w Tallinnie przez władze estońskie.
1940 :
1941 – Rozpoczęto seryjną produkcję radzieckiego czołgu T-60 .
1942 :
1943 :
1944 :
1946 – Powstała Ludowa Republika Bułgarii .
1947 – Utworzono Wolne Terytorium Triestu .
1949 – Konrad Adenauer został pierwszym kanclerzem RFN .
1950 :
1953 – W Chorwacji utworzono Park Narodowy Risnjak .
1955 – W Paryżu ukazała się powieść Vladimira Nabokova Lolita .
1956 :
1959 :
Na terenie szkoły podstawowej w Houston w Teksasie 49-letni Paul Harold Orgeron , któremu poprzedniego dnia odmówiono zapisania do niej jego 7-letniego syna, zdetonował ładunek wybuchowy, zabijając siebie, nauczycielkę, dozorcę i troje dzieci (w tym syna) oraz raniąc dyrektora i 17 uczniów.
Nikita Chruszczow jako pierwszy przywódca ZSRR przybył z wizytą do USA .
1960 – Premiera japońskiego filmu Zły śpi spokojnie w reżyserii Akiry Kurosawy .
1963 – cztery nastoletnie dziewczynki zginęły w zamachu bombowym przeprowadzonym przez Ku Klux Klan na kościół baptystów przy 16th Street w Birmingham w amerykańskim stanie Alabama .
1967 – Otwarto Brücke-Museum w Berlinie .
1969 – Premiera brytyjskiego filmu wojennego Bitwa o Anglię w reżyserii Guya Hamiltona .
1970 – Gen. Muhammad Dawud al-Abbasi został premierem Jordanii .
1973 – Karol XVI Gustaw został królem Szwecji .
1974 :
1975 :
1977 – Założono linie lotnicze Air Seychelles .
1980 – Premiera 1. odcinka amerykańskiego serialu telewizyjnego Szogun w reżyserii Jerry’ego Londona .
1981 – Vanuatu zostało członkiem ONZ .
1982 – Papież Jan Paweł II przyjął na audiencji szefa OWP Jasira Arafata .
1983 – Menachem Begin ustąpił ze stanowiska premiera Izraela .
1988 – Jan Paweł II beatyfikował Józefa Gerarda .
1989 – W Litewskiej SRR ogłoszono utworzenie polskiej autonomii w rejonach wileńskim i solecznickim .
1991 :
1996 :
1998 – Nad Atlantykiem uformował się huragan Georges , który spowodował w następnych dniach śmierć ponad 600 osób na Karaibach i w USA.
2000 :
2004 – Halldór Ásgrímsson został premierem Islandii .
2005 – Uchwalono nową konstytucję Iraku .
2007 :
2008 :
2010 – Eksperymentalny amerykański śmigłowiec Sikorsky X2 ustanowił nieoficjalny rekord prędkości w locie poziomym (460 km/h ).
2013 :
2015 – W Australii powstał rząd Malcolma Turnbulla .
2016 – Na japońskiej wyspie Okinawa utworzono Park Narodowy Yanbaru .
2021 – Zawarto porozumienie AUKUS między Australią , Wielką Brytanią i USA w zakresie wymiany technologii obronnych, obejmujące m.in. współpracę przy tworzeniu australijskiej floty okrętów podwodnych z napędem jądrowym .
2022 – Inwazja Rosji na Ukrainę : w lesie w pobliżu wyzwolonego przez wojska ukraińskie Iziumu znaleziono kilka masowych grobów osób zamordowanych przez Rosjan, w tym jeden, w którym pochowano co najmniej 440 ciał.
2023 – Evika Siliņa została premierem Łotwy .
Urodzili się
973 – Biruni , arabski uczony, encyklopedysta, historyk, astronom, badacz kamieni szlachetnych, astrolog, poliglota pochodzenia chorezmijskiego (zm. 1048 )
1254 – Marco Polo , wenecki kupiec, podróżnik (zm. 1324 )
1498 – Andreas Winkler , niemiecki drukarz, pedagog (zm. 1575 )
1505 – Maria Habsburżanka , arcyksiężniczka austriacka, księżniczka burgundzka, infantka kastylijska, królowa czeska i węgierska (zm. 1558 )
1533 – Katarzyna Habsburżanka , królowa Polski , wielka księżna litewska (zm. 1572 )
1563 – Elżbieta Anhalcka , margrabina-elektorowa Brandenburgii (zm. 1607 )
1586 – Antonius Sanderus , flamandzki teolog, filolog, historyk (zm. 1664 )
1602 – Ryōkei Shōsen , japoński mistrz zen (zm. 1670 )
1608 – Niccolò Albergati-Ludovisi , włoski duchowny katolicki, arcybiskup Bolonii , kardynał (zm. 1687 )
1613 – François de La Rochefoucauld , francuski pisarz, filozof (zm. 1680 )
1649 – Titus Oates , angielski duchowny anglikański, spiskowiec (zm. 1705 )
1650 – Luigi Priuli , włoski kardynał (zm. 1720 )
1663 – Tommaso Ruffo , włoski duchowny katolicki, arcybiskup Ferrary , kardynał (zm. 1753 )
1666 – Zofia Dorota z Celle , królowa brytyjska (zm. 1726 )
1675 – Wachtang VI , król Kartli (zm. 1737 )
1676 – Stanisław Poniatowski , polski szlachcic, podstoli wielki litewski , podskarbi wielki litewski , wojewoda mazowiecki (zm. 1762 )
1690 – Ignazio Prota , włoski kompozytor (zm. 1748 )
1712 – Pierre-Simon Fournier , francuski rytownik, giser, drukarz (zm. 1768 )
1721 – Kazimierz Poniatowski , polski generał-lejtnant, polityk, bibliofil, kolekcjoner (zm. 1800 )
1736 – Jean Sylvain Bailly , francuski astronom, polityk (zm. 1793 )
1737 – Jacob Philipp Hackert , niemiecki malarz (zm. 1807 )
1739 – Juan de Villanueva , hiszpański architekt (zm. 1811 )
1747 – Jan Nikodem Łopaciński , polski szlachcic, polityk (zm. 1810 )
1753 – Nikodem Puzyna , polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy wileński (zm. 1819 )
1754 – Ignacy Józef Działyński , polski ziemianin, działacz patriotyczny, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej (zm. 1797 )
1756 – Karl Philipp Moritz , niemiecki pisarz (zm. 1793 )
1760 – Wincenty Aksamitowski , polski generał (zm. 1828 )
1765 – Bocage , portugalski poeta (zm. 1805 )
1771 – Ephraim King Wilson , amerykański prawnik, polityk (zm. 1834 )
1777 – Henryk Lubomirski , polski polityk, kurator literacki, mecenas sztuki (zm. 1850 )
1787 – Guillaume-Henri Dufour , szwajcarski inżynier, kartograf, generał (zm. 1875 )
1789 – James Fenimore Cooper , amerykański pisarz (zm. 1851 )
1796 – Hermann Adam von Kamp , niemiecki pisarz, nauczyciel i historyk (zm. 1867 )
1799 – Maciej Mielżyński , polski działacz polityczny, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1870 )
1800 – Paweł Fryderyk , wielki książę Meklemburgii-Schwerinu (zm. 1842 )
1801 – Maurycy Prozor , polski działacz niepodległościowy, naczelnik powstania kowieńskiego (zm. 1886 )
1804 – Mychajło Maksymowycz , ukraiński historyk, folklorysta, poeta (zm. 1873 )
1808 – Louis Clapisson , francuski kompozytor, skrzypek, pedagog (zm. 1866 )
1814 – Ferdinand von Arnim , niemiecki architekt (zm. 1866 )
1815 – Mateusz Beksiński , polski kotlarz, przedsiębiorca, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1886 )
1816 – Edward Wolff , polski pianista, kompozytor (zm. 1880 )
1818 :
1819 – Francis Napier , brytyjski arystokrata, dyplomata, administrator kolonialny (zm. 1898 )
1822 – Henry Morley , brytyjski pisarz (zm. 1894 )
1824 – Adeline Dutton Train Whitney , amerykańska poetka, pisarka (zm. 1906 )
1827 – Karl Rudolf Friedenthal , niemiecki prawnik, przedsiębiorca, polityk (zm. 1890 )
1828 :
1829 – Manuel Tamayo , hiszpański pisarz (zm. 1898 )
1830 – Porfirio Díaz , meksykański polityk, prezydent Meksyku (zm. 1915 )
1834 – Heinrich von Treitschke , niemiecki historyk, polityk (zm. 1896 )
1835 – Richard Olney , amerykański polityk (zm. 1917 )
1843 – Maurycy , książę holenderski (zm. 1850 )
1844 – Kamila Emma von Damitz , niemiecka dramatopisarka (zm. 1921 )
1846 – Władysław Struszkiewicz , polski ziemianin, polityk (zm. 1919 )
1848 – Franciszek Maria Kandyd Ejsmont , polski poeta (zm. 1910 )
1849 – Mikołaj (Adoratski) , rosyjski biskup prawosławny (zm. 1896 )
1850 – Teodora Raczkowska , polska nauczycielka (zm. 1940 )
1851 – Emil Otto Oskar von Kirchner , niemiecki botanik, mykolog, fitopatolog, wykładowca akademicki (zm. 1925 )
1853 – Henry Fitch Taylor , amerykański malarz (zm. 1925 )
1856 – Feliks Jasiński , polski inżynier kolejowy (zm. 1899 )
1857 – William Taft , amerykański prawnik, polityk, prezydent USA (zm. 1930 )
1858 :
1859 – Arthur Evanson , angielski rugbysta (zm. 1934 )
1860 – Tomasz Fall , polski organmistrz (zm. 1922 )
1861 – Juliusz Leo , polski ekonomista, polityk, prezydent Krakowa (zm. 1918 )
1863 :
1864 :
1865 :
1867 :
1869 – Paweł Owerłło , polski aktor (zm. 1957 )
1870 – Lew Sztejnberg , rosyjski dyrygent, kompozytor (zm. 1945 )
1873 – Otto Wels , niemiecki polityk (zm. 1939 )
1876 – Bruno Walter , niemiecki kompozytor, dyrygent (zm. 1962 )
1877 – Ołena Kulczyćka , ukraińska malarka, graficzka (zm. 1967 )
1878 – Wacław Brzeziński , polski śpiewak operowy (baryton) (zm. 1955 )
1879 :
1880 – Frank Kramer , amerykański kolarz torowy (zm. 1958 )
1881 – Ettore Bugatti , włoski konstruktor samochodowy (zm. 1947 )
1882 – Otto Weddigen , niemiecki dowódca okrętów podwodnych (zm. 1915 )
1884 – Bronisław Rydzewski , polski geolog, wykładowca akademicki, polityk, senator RP (zm. 1945 )
1885 :
1886 – Paul Pierre Lévy , francuski matematyk (zm. 1971 )
1887 – Carlos Dávila , chilijski polityk, prezydent Chile (zm. 1955 )
1889 – Robert Benchley , amerykański pisarz (zm. 1945 )
1890 :
1891 – Hans Kohn , amerykański filozof, historyk pochodzenia żydowskiego (zm. 1971 )
1893 – Franciszek Strynkiewicz , polski rzeźbiarz (zm. 1996 )
1894 :
1895 – Magda Lupescu , Rumunka, metresa i żona króla Rumunii Karola II (zm. 1977 )
1896 – Stanisław Mysakowski , polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1942 )
1897 – Theodor Adrian von Renteln , niemiecki funkcjonariusz nazistowski, główny komisarz Rzeszy na Litwie , zbrodniarz wojenny (zm. 1946 )
1898 – Michał Białecki , polski żołnierz, kawaler Orderu Virtuti Militari (zm. ?)
1900 – Kazimierz Smulikowski , polski geolog, petrograf, mineralog, wykładowca akademicki (zm. 1987 )
1901 :
1902 – Józef Kobosko , polski lekarz, działacz społeczny (zm. 1968 )
1903 :
1904 :
1905 :
1906 :
Jacques Becker , francuski aktor, reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 1960 )
Jack Galbraith , amerykański gimnastyk (zm. 1994 )
Irving Jaffee , amerykański łyżwiarz szybki (zm. 1981 )
Dmitrij Nalbandian , ormiański malarz (zm. 1993 )
Gieorgij Popow , radziecki polityk, dyplomata (zm. 1968 )
Józef Wróbel , polski duchowny katolicki, pisarz, tłumacz (zm. 1971 )
1907 :
1908 :
1909 – Jean Batten , nowozelandzka pilotka (zm. 1982 )
1910 :
1911 :
1912 :
1913 – Johannes Steinhoff , niemiecki generał pilot, as myśliwski (zm. 1994 )
1914 :
1915 :
1916 :
1917 :
1918 – Gustaw Gottesman , polski dziennikarz, dramaturg, tłumacz pochodzenia żydowskiego (zm. 1998 )
1919 :
1920 :
1921 :
1922 :
1923 :
1924 :
1925 :
1926 :
1927 :
1928 :
1929 :
Halina Birenbaum , polsko-izraelska pisarka, poetka, tłumaczka
Johannes Dyba , niemiecki duchowny katolicki, arcybiskup Fuldy (zm. 2000 )
Murray Gell-Mann , amerykański fizyk teoretyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 2019 )
John Julius Norwich , brytyjski pisarz, historyk (zm. 2018 )
Archie Robertson , szkocki piłkarz, trener (zm. 1978 )
1930 :
1931 :
1932 :
1933 :
1934 – Wasilij Panin , radziecki admirał
1935 :
1936 :
1937 :
Robert Lucas Jr. , amerykański ekonomista, laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii (zm. 2023 )
Edward Paluch , polski trener narciarstwa alpejskiego i snowboardu (zm. 2005 )
Anatolij Pietrow , rosyjski reżyser i scenarzysta filmów animowanych (zm. 2010 )
Józef Puglisi , włoski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1993 )
Imre Rapp , węgierski piłkarz, bramkarz (zm. 2015 )
Wiktor Romanow , rosyjski kolarz torowy
Fernando de la Rúa , argentyński polityk, prezydent Argentyny (zm. 2019 )
1938 :
1939 :
1940 :
Chris Menges , brytyjski operator i reżyser filmowy
Aleksander Nawrocki , polski poeta, prozaik, eseista, krytyk, wydawca, tłumacz
Merlin Olsen , amerykański futbolista, aktor (zm. 2010 )
Norman Spinrad , amerykański pisarz science fiction
Marian Treliński , polski bokser (zm. 2021 )
1941 :
Flórián Albert , węgierski piłkarz (zm. 2011 )
Signe Anderson , amerykańska wokalistka, członkini zespołu Jefferson Airplane (zm. 2016 )
Etelka Barsiné Pataky , węgierska inżynier, dyplomata, polityk, eurodeputowana (zm. 2018 )
Domenico Umberto D’Ambrosio , włoski duchowny, arcybiskup Lecce
Mirosław Hermaszewski , polski generał brygady pilot, kosmonauta (zm. 2022 )
Józef Jarmuła , polski żużlowiec
Andrzej Kwiatkowski , polski dziennikarz, rolnik, poligraf
Jurij Norsztejn , rosyjski reżyser filmów animowanych
Irena Szczurowska , polska aktorka
Wiktor Zubkow , rosyjski ekonomista, polityk, premier Rosji
1942 :
1943 :
1944 :
1945 :
Ranveig Frøiland , norweska polityk, minister przemysłu i energii (zm. 2020 )
David Lepper , brytyjski polityk
Carmen Maura , hiszpańska aktorka
Jessye Norman , amerykańska śpiewaczka operowa (sopran dramatyczny) (zm. 2019 )
Hans-Gert Pöttering , niemiecki polityk, przewodniczący Parlamentu Europejskiego
Valentin Pozaić , chorwacki duchowny katolicki, biskup pomocniczy Zagrzebia (zm. 2023 )
Ron Shelton , amerykański reżyser filmowy
Mukrin ibn Abd al-Aziz Al Su’ud , saudyjski książę, polityk, następca tronu
1946 :
Ola Brunkert , szwedzki perkusista (zm. 2008 )
Tommy Lee Jones , amerykański aktor, reżyser i producent filmowy
Petro Juszczenko , ukraiński przedsiębiorca, polityk
Władysław Łazuka , polski prozaik, poeta
Salvatore Matano , amerykański duchowny katolicki pochodzenia włoskiego, biskup Rochester
Oliver Stone , amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy pochodzenia żydowskiego
1947 :
Adam Giersz , polski trener tenisa stołowego, działacz sportowy, polityk, minister sportu i turystyki
Bob Greacen , amerykański koszykarz
Wojciech Jankowiak , polski scenograf teatralny i telewizyjny (zm. 2019 )
Viggo Jensen , duński piłkarz, trener
Ana María Norbis , urugwajska pływaczka
Krystyna Sokołowska , polska polityk, poseł na Sejm RP
Peter Wilson , australijski piłkarz, trener pochodzenia angielskiego
1948 :
1949 :
1950 :
1951 :
1952 :
1953 :
1954 :
1955 :
Željka Antunović , chorwacka ekonomistka, polityk
Jesús Fernández González , hiszpański duchowny katolicki, biskup Astorgi
Samson Kimobwa , kenijski lekkoatleta, długodystansowiec (zm. 2013 )
Grzegorz Kołtan , polski kajakarz
Richard Lornac , francuski pianista
Kai Niemi , fiński żużlowiec
Henryk Pytel , polski hokeista, trener (zm. 2024 )
Linda Watson , zimbabwejska hokeistka na trawie
Anton Wembacher , niemiecki saneczkarz
1956 :
1957 :
1958 :
1959 :
Siergiej Abramow , rosyjski hokeista, trener
Andreas Eschbach , niemiecki pisarz science fiction
Steffen Grummt , niemiecki lekkoatleta, wieloboista, bobsleista
Mark Kirk , amerykański polityk, senator
Jerzy Lewandowski , polski fizyk, profesor nauk fizycznych (zm. 2024 )
1960 :
Scott Thompson Baker , amerykański aktor
Ołeksij Czerednyk , ukraiński piłkarz, trener
Connie Hedegaard , duńska dziennikarka, polityk
Dimants Krišjānis , łotewski wioślarz
Oscar Miñarro , argentyński duchowny katolicki, biskup pomocniczy Merlo-Moreno
Michalina Plekaniec , polska hokeistka na trawie (zm. 1991 )
Gianni Sacchi , włoski duchowny katolicki, biskup Casale Monferrato
Petri Sarvamaa , fiński politolog, dziennikarz, polityk, eurodeputowany pochodzenia rosyjskiego
Katsuyoshi Shintō , japoński piłkarz
Sergiu Sîrbu , mołdawski piłkarz, trener
Uwe Zötzsche , niemiecki piłkarz
1961 :
Cathy Bałdysz , polska brydżystka
Frank Emmelmann , niemiecki lekkoatleta, sprinter
Bengt Fjällberg , szwedzki narciarz alpejski
John Kim Son-tae , południowokoreański duchowny katolicki, biskup Jeonju
Dan Marino , amerykański futbolista pochodzenia włosko-polskiego
Damián Nannini , argentyński duchowny katolicki, biskup San Miguel
Ute Oberhoffner , niemiecka saneczkarka
Mihhail Stalnuhhin , estoński samorządowiec, polityk pochodzenia rosyjskiego
1962 :
1963 :
1964 :
Robert Fico , słowacki polityk, premier Słowacji
Joanna Kiliszek , polska menedżer kultury, krytyk sztuki, kuratorka wystaw
Berge Østenstad , norweski szachista
Jean-Claude Pagal , kameruński piłkarz
Waldemar Paruch , polski politolog, wykładowca akademicki, polityk (zm. 2022 )
Byron Talbot , południowoafrykański tenisista
1965 :
1966 :
1967 :
1968 :
Dirk Medved , belgijski piłkarz pochodzenia rosyjskiego
Gabriel Mestre , argentyński duchowny katolicki, biskup Mar del Plata
Orsat Miljenić , chorwacki prawnik, polityk
Danny Nucci , amerykański aktor pochodzenia włosko-marokańskiego
Kaspars Ozers , łotewski kolarz szosowy
Małgorzata Sadowska , polska aktorka
Robert Węgrzyn , polski przedsiębiorca, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
1969 :
Rewaz Arweladze , gruziński piłkarz, trener
Stefan Berger , niemiecki samorządowiec, polityk
Giuseppe D'Urso , włoski lekkoatleta, średniodystansowiec
Ahmad al-Dżarba , syryjski polityk
Mislav Kolakušić , chorwacki prawnik, polityk
Dan Lungu , rumuński pisarz, dziennikarz, polityk
Márcio Santos , brazylijski piłkarz
Roberto Solozábal , hiszpański piłkarz
Dariusz Śledź , polski żużlowiec
Bart Wuyts , belgijski tenisista
1970 :
1971 :
1972 :
1973 :
Giandomenico Basso , włoski kierowca rajdowy
Juraj Buček , słowacki piłkarz, bramkarz
Grzegorz Gowin , polski piłkarz ręczny
Indira Levak , chorwacka piosenkarka
Grzegorz Matlak , polski piłkarz
Alyn Smith , szkocki polityk, eurodeputowany
Daniel Westling , szwedzki trener fitness, mąż następczyni tronu księżnej Wiktorii
1974 :
1975 :
1976 :
Nanette Barragán , amerykańska polityk, kongreswoman
Funky Filon , polski raper, muzyk, kompozytor, autor tekstów
Jonathan Liebesman , południowoafrykański reżyser filmowy
Martijn Meerdink , holenderski piłkarz
Florian Myrtaj , albański piłkarz
Ryōhei Nishimori , japoński skoczek narciarski
Adriana Rakowska , polska dermatolog
Anna Rutkowska-Schock , polska pianistka, profesor sztuk muzycznych
Paul Thomson , szkocki perkusista, członek zespołu Franz Ferdinand
Tiko , hiszpański piłkarz
Kateřina Valachová , czeska prawnik, polityk
Rob Wiethoff , amerykański aktor
1977 :
Chimamanda Ngozi Adichie , nigeryjska pisarka
Angela Aki , japońsko-amerykańska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów
Tom Hardy , brytyjski aktor
Steven Miles , australijski polityk, premier Queenslandu
Caterina Murino , włoska aktorka
Jarosław Sobczyński , polski siatkarz
Wałentyn Slusar , ukraiński piłkarz
Mark Tacher , meksykański piosenkarz, gitarzysta
Jason Terry , amerykański koszykarz
1978 :
Radosław Bielecki , polski artysta kabaretowy
Zach Filkins , amerykański gitarzysta, członek zespołu OneRepublic
Rubén Garabaya , hiszpański piłkarz ręczny
Eiður Guðjohnsen , islandzki piłkarz
Kew Jaliens , holenderski piłkarz
Pavel Leus , litewski piłkarz
Wojciech Milan , polski hokeista
Denys Onyszczenko , ukraiński piłkarz
Marko Pantelić , serbski piłkarz
Mahonri Schwalger , samoański rugbysta
1979 :
Dave Annable , amerykański aktor
Lorenzo Bernucci , włoski kolarz szosowy
Irakli Czoczua , gruziński zapaśnik
Amy Davidson , amerykańska aktorka
Jarosław Gromadzki , polski informatyk, polityk, poseł na Sejm RP
Magdalena Grzywa , polska biathlonistka, prezenterka telewizyjna
Karamjeet Kaur , indyjska lekkoatletka, tyczkarka
Sebastian Lang , niemiecki kolarz szosowy
Patrick Marleau , kanadyjski hokeista
Ivan Režić , chorwacki piłkarz
Carlos Ruiz , gwatemalski piłkarz
1980 :
1981 :
1982 :
1983 :
1984 :
1985 :
1986 :
1987 :
1988 :
1989 :
1990 :
1991 :
Weronika Biela-Nowaczyk , polska snowboardzistka
Chris Czerapowicz , szwedzki koszykarz
Alex Florea , rumuński piosenkarz
Jasurbek Latipov , uzbecki bokser
Lee Jung-shin , południowokoreański aktor, raper, wokalista, basista, członek zespołu CNBLUE
Constantine Louloudis , brytyjski wioślarz
Phil Ofosu-Ayeh , ghański piłkarz
1992 :
1993 :
1994 :
1995 :
1996 – Jake Cherry , amerykański aktor
1997 :
1998 – Quenton Jackson , amerykański koszykarz
1999 :
2000 – Michał Sitnik , polski koszykarz
2001 – Aleksandra Wsołek , polska lekkoatletka, sprinterka
2002 :
2004 :
Zmarli
668 – Konstans II , cesarz bizantyński (ur. 630 )
921 – Ludmiła , księżna czeska, męczennica, święta (ur. ok. 860 )
1140 – Adelajda , księżniczka węgierska, księżna czeska (ur. 1105 –07 )
1231 – Ludwik I , książę Bawarii , hrabia Palatynatu (ur. 1174 )
1429 – Mikołaj Wulzak , polski duchowny katolicki (ur. ok. 1356 )
1437 – Helena Olgierdówna , księżna moskiewska (ur. 1360 )
1442 – Kazimierz II , książę mazowiecki i bełski (ur. ?)
1483 – Salvo Cassetta , włoski dominikanin, teolog (ur. 1413 )
1499 – Mikołaj z Latowicza , polski duchowny katolicki, prawnik (ur. ?)
1500 – John Morton , angielski duchowny katolicki, arcybiskup Canterbury , kardynał, lord kanclerz (ur. ok. 1420 )
1504 – Elżbieta Wittelsbach , księżniczka Bawarii -Landshut , księżna Palatynatu (ur. 1478 )
1510 – Katarzyna z Genui , włoska tercjarka franciszkańska, mistyczka, święta (ur. 1447 )
1521 – Neagoe Basarab , hospodar Wołoszczyzny (ur. ?)
1530 – Maria Paleolog , markiza Montferratu (ur. 1508 )
1557 – Juan Álvarez de Toledo , hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Santiago de Compostela , kardynał (ur. 1488 )
1559 – Izabela Jagiellonka , królewna polska, księżniczka litewska, królowa i regentka Węgier (ur. 1519 )
1562 – Jan Boner , polski szlachcic, polityk (ur. 1516 )
1580 – Gérard de Turnhout , flamandzki kompozytor (ur. ok. 1520 )
1596 – Leonhard Rauwolf , niemiecki lekarz, botanik, podróżnik (ur. 1535 )
1622 – Kamil Constanzi , włoski jezuita, misjonarz, męczennik, błogosławiony (ur. 1571 )
1660 – Jan Kazimierz , książę Anhalt-Dessau (ur. 1596 )
1687 – Dionigi Bussola , włoski rzeźbiarz (ur. 1615 )
1688 – Otto Wilhelm von Königsmarck , niemiecki arystokrata, dyplomata w służbie szwedzkiej (ur. 1639 )
1700 – André Le Nôtre , francuski ogrodnik (ur. 1613 )
1707 – George Stepney , angielski poeta, dyplomata (ur. 1663 )
1712 – Sidney Godolphin , brytyjski arystokrata, polityk, lord wielki skarbnik (ur. ok. 1645 )
1731 – Henning von Strahlenheim , szwedzki polityk, dyplomata (ur. 1663 )
1737 – Jan Kanty Moszyński , polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1769 – Franciszek Ksawery Pułaski , polski polityk, wojskowy, marszałek ziemi przemyskiej konfederacji barskiej (ur. 1743 )
1784 – Nicolas-Bernard Lépicié , francuski malarz, rysownik (ur. 1735 )
1803 – Giovanni Francesco Albani , włoski kardynał (ur. 1720 )
1807 – Franciszek Salezy Wiśniowski , polski poeta, tłumacz (ur. 1775 )
1813 – Janusz Tomasz Czetwertyński-Światopełk , polski książę, wojskowy, polityk (ur. 1743 )
1820 – Giovanni Battista Quarantotti , włoski kardynał (ur. 1733 )
1828 – Charles-Louis-Dieudonne Grandjean , francuski generał (ur. 1768 )
1830 – William Huskisson , brytyjski polityk (ur. 1770 )
1833 – Giovanni Caccia-Piatti , włoski kardynał, wysoki urzędnik Kurii Rzymskiej (ur. 1751 )
1834 – William H. Crawford , amerykański polityk (ur. 1772 )
1838 – Jerzy Głogowski , polski architekt, budowniczy, malarz, etnograf (ur. 1777 )
1840 :
1841 – Alessandro Rolla , włoski kompozytor, skrzypek (ur. 1757 )
1842 :
1843 :
1844 – Gustav von Hugo , niemiecki prawnik (ur. 1764 )
1847 – Jan Tomicki , polski ziemianin, generał brygady (ur. 1786 )
1858 – Małgorzata Karolina Wettyn , księżniczka saksońska, arcyksiężna austriacka (ur. 1840 )
1859 :
1862 – Władysław Syrokomla , polski poeta, poliglota, tłumacz (ur. 1823 )
1864 – John Hanning Speke , brytyjski podróżnik, badacz Afryki (ur. 1827 )
1873 – Aleksiej Fedczenko , rosyjski przyrodnik, podróżnik (ur. 1844 )
1875 :
1883 – Joseph Plateau , belgijski fizyk (ur. 1801 )
1885 – Juliusz Zarębski , polski kompozytor, pianista (ur. 1854 )
1889 – Ginter Fryderyk Karol II , książę Schwarzburg-Sondershausen (ur. 1801 )
1891 – Luigi Rotelli , włoski kardynał, nuncjusz apostolski (ur. 1833 )
1895 – Jan Kleczyński , polski pianista, kompozytor, krytyk muzyczny (ur. 1837 )
1907 :
1908 :
1909 – Edward Marjoribanks , brytyjski arystokrata, polityk (ur. 1849 )
1911 – Eugeniusz Lubomirski , polski ziemianin, działacz polityczny i gospodarczy, kolekcjoner dzieł sztuki, bibliofil (ur. 1825 )
1913 – Ármin Vámbéry , węgierski orientalista pochodzenia żydowskiego (ur. 1832 )
1914 :
1917 – Kurt Wolff , niemiecki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1895 )
1920 – Roberto Ardigò , włoski filozof (ur. 1828 )
1921 – Roman von Ungern-Sternberg , rosyjski generał, dowódca białej armii (ur. 1886 )
1923 – Walter Davidson , brytyjski urzędnik państwowy, dyplomata, administrator kolonialny (ur. 1859 )
1924 – Wilhelm Roux , niemiecki zoolog (ur. 1850 )
1926 – Rudolf Eucken , niemiecki pisarz, filozof, laureat Nagrody Nobla (ur. 1846 )
1927 – Herman Gorter , holenderski poeta (ur. 1864 )
1928 – Wasilij Nikiforow , jakucki poeta, etnograf (ur. 1866 )
1929 – Antoni Maria Schwartz , austriacki pijar, błogosławiony (ur. 1852 )
1930 :
1932 – Ferdinand Pelc , czeski prawnik, działacz narodowy, polityk (ur. 1876 )
1935 – Hermann Dernburg , niemiecki architekt (ur. 1868 )
1936 :
1937 :
1938 :
1939 :
1940 – Michał Brzezowski , polski sierżant pilot (ur. 1920 )
1941 :
Jurij Stiekłow , rosyjski historyk, dziennikarz, publicysta, działacz socjaldemokratyczny i komunistyczny (ur. 1873 )
Michał Wazowski , polski polityk, działacz społeczny i kulturalny (ur. 1882 )
1942 :
Jürgen Brocke , niemiecki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1922 )
Włodzimierz Dąbrowski , polski prawnik, adwokat, działacz niepodległościowy, polityk, wicemarszałek Sejmu Śląskiego (ur. 1892 )
Paolo Emilio Pavolini , włoski filolog, wykładowca akademicki (ur. 1864 )
Gabriel Terra , urugwajski polityk, prezydent Urugwaju (ur. 1873 )
1943 :
1944 – Polegli w powstaniu warszawskim :
Stefania Grzeszczak , polska łączniczka, żołnierz AK (ur. 1923 )
Edward Loth , polski lekarz, anatom, antropolog (ur. 1884 )
Andrzej Romocki , polski harcmistrz, kapitan, żołnierz AK (ur. 1923 )
Ludwik Zagórny-Marynowski , polski inżynier kolejnictwa, polityk, minister kolei żelaznych (ur. 1875 )
1945 :
1947 – Annie Russell Maunder , brytyjska astronom pochodzenia irlandzkiego (ur. 1868 )
1948 – Edward Kaczor , polski podporucznik piechoty (ur. 1898 )
1949 :
1950 :
1951 – Hans Rønne , duński gimnastyk (ur. 1887 )
1952 :
Naum Ancełowicz , radziecki związkowiec, polityk pochodzenia żydowskiego (ur. 1888 )
Paweł Manna , włoski duchowny katolicki, misjonarz, błogosławiony (ur. 1872 )
Zygmunt Noskowski , polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1880 )
Hugo Raudsepp , estoński dramaturg, prozaik, eseista (ur. 1883 )
1953 :
1954 – Jazep Drazdowicz , białoruski malarz, grafik, rzeźbiarz (ur. 1888 )
1955 – Eduard Strauch , niemiecki SS-Obersturmbannführer , zbrodniarz wojenny (ur. 1906 )
1958 :
1961 – Bronisław Idzikowski , polski żużlowiec (ur. 1936 )
1963 :
1965 – Wasilij Struwe , radziecki historyk (ur. 1889 )
1966 – Włodzisław Ziembiński , polski aktor (ur. 1892 )
1967 – Jerzy Szwajcer , polski rysownik, karykaturzysta (ur. 1892 )
1968 – Josef Kentenich , niemiecki duchowny katolicki, Sługa Boży (ur. 1885 )
1970 – Felicja Krysiewicz , polska muzyk, działaczka kulturalna (ur. 1897 )
1971 :
1972 – Ásgeir Ásgeirsson , islandzki polityk, premier i prezydent Islandii (ur. 1894 )
1973 :
Rafael Franco , paragwajski pułkownik, polityk, prezydent Paragwaju (ur. 1896 )
Ramón de la Fuente Leal , hiszpański piłkarz, trener (ur. 1907 )
Gustaw VI Adolf , król Szwecji (ur. 1882 )
Zygmunt Gużewski , polski major artylerii, polityk, starosta chełmiński (ur. 1894 )
Víctor Jara , chilijski bard, gitarzysta, poeta, autor tekstów piosenek (ur. 1932 )
1974 :
1975 :
1978 – Willy Messerschmitt , niemiecki konstruktor samolotów (ur. 1898 )
1980 – Bill Evans , amerykański pianista jazzowy (ur. 1929 )
1981 – Sara Haden , amerykańska aktorka (ur. 1899 )
1983 :
1985 – Aleksiej Jepiszew , radziecki generał, polityk (ur. 1908 )
1986 :
1987 :
1989 – Robert Penn Warren , amerykański prozaik, poeta, krytyk literacki (ur. 1905 )
1990 :
1992 – Władysław Wagner , polski żeglarz, publicysta (ur. 1912 )
1993 – Józef Puglisi , włoski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1937 )
1994 – Mark Stevens , amerykański aktor (ur. 1916 )
1995 :
1996 :
1997 – Marek Ziarnik , polski żużlowiec (ur. 1955 )
1998 :
1999 – Piotr Szełochonow , rosyjski aktor, reżyser filmowy i teatralny (ur. 1929 )
2001 :
2002 – Jenny Maakal , południowoafrykańska pływaczka (ur. 1913 )
2003 :
2004 :
2005 :
2006 :
Brunon Bendig , polski bokser (ur. 1938 )
Oriana Fallaci , włoska dziennikarka, publicystka, pisarka, krytyk islamu (ur. 1929 )
Mariusz Maliszewski , polski grafik, rysownik, poeta, typograf, wydawca (ur. 1956 )
2007 – Colin McRae , szkocki kierowca rajdowy (ur. 1968 )
2008 :
2011 :
Lhalu Cełang Dordże , tybetański książę, polityk (ur. 1914 )
Georges Fillioud , francuski polityk, deputowany, minister (ur. 1929 )
Nikodem (Rusnak) , ukraiński duchowny prawosławny, metropolita charkowski i bohoduchowski (ur. 1921 )
Regina Smendzianka , polska pianistka (ur. 1924 )
Otakar Vávra , czeski reżyser i scenarzysta filmowy, pedagog (ur. 1911 )
2012 – Jerzy Okulicz-Kozaryn , polski archeolog, prehistoryk (ur. 1931 )
2013 – Jackie Lomax , brytyjski gitarzysta i wokalista rockowy (ur. 1944 )
2014 – Wojciech Lipiński , polski inżynier (ur. 1944 )
2015 :
2016 :
2017 :
Violet Brown , jamajska superstulatka , najstarsza osoba na świecie (ur. 1900 )
Mircea Ionescu-Quintus , rumuński prawnik, polityk, poeta, aforysta (ur. 1917 )
Izidoro Kosinski , brazylijski duchowny katolicki pochodzenia polskiego, biskup Três Lagoas (ur. 1932 )
Albert Speer junior , niemiecki architekt (ur. 1934 )
Harry Dean Stanton , amerykański aktor, muzyk, wokalista (ur. 1926 )
2018 :
2019 :
Fausto Alvarado , peruwiański historyk, adwokat, polityk (ur. 1950 )
Mark von Hagen , amerykański historyk (ur. 1954 )
Roberto Leal , portugalski piosenkarz (ur. 1951 )
Ric Ocasek , amerykański wokalista, gitarzysta, członek zespołu The Cars (ur. 1944 )
Artur Rynkiewicz , polski inżynier, działacz społeczny i emigracyjny, polityk (ur. 1927 )
2020 :
2021 :
2022 :
2023 :
2024 :
Aleksandr Barysznikow , rosyjski lekkoatleta, kulomiot (ur. 1948 )
Iljas Churi , libański prozaik, krytyk literacki, publicysta (ur. 1948 )
Tito Jackson , amerykański piosenkarz, gitarzysta, członek zespołu The Jackson 5 (ur. 1953 )
Basil Losten , amerykański duchowny greckokatolicki, eparcha Stamford (ur. 1930 )
Przypisy