1846

Rządzący państwami w 1846

Król Polski (tytularny)	1831 Mikołaj I Romanow 1855
Emir Afganistanu	1842 Dost Mohammad Chan 1863
Współksiążęta Andory	1827 Simó Rojas de Guardiola y Hortoneda 1851 1830 Ludwik Filip I 1848
Prezydent Argentyny	1835 gen. Juan Manuel de Rosas 1852
Cesarz Austrii	1835 Ferdynand I Habsburg 1848
Król Bawarii	1825 Ludwik I 1848
Król Belgów	1831 Leopold I 1865
Premier Belgii	1845 Sylvain Van de Weyer 1846 1846 Barthélemy Théodor de Theux de Meylandt 1847
Prezydent Boliwii	1841 José Ballivián 1847
Cesarz Brazylii	1831 Pedro II 1889
Sułtan Brunei	1829 Omar Ali Saifuddin II 1852
Prezydent Chile	1841 Manuel Bulnes 1851
Cesarz Chin	1820 Daoguang 1850
Król Czech	1835 Ferdynand I Habsburg 1848
Król Danii	1839 Chrystian VIII 1848
Dalajlama	1838 Khedrub Gjaco 1856
Prezydent Dominikany	1844 Pedro Santana 1848
Władca Egiptu	1805 Muhammad Ali 1848
Prezydent Ekwadoru	1845 Vicente Ramón Roca 1849
Premier Francji	1840 Nicolas Jean de Dieu Soult 1847
Król Francji	1830 Ludwik Filip I 1848
Król Grecji	1831 Otton I 1862
Prezydent Gwatemali	1844 Rafael Carrera y Turcios 1848
Prezydent Haiti	1845 Jean-Louis Pierrot 1846 1846 Jean-Baptiste Riché 1847
Król Hawajów	1824 Kamehameha III 1854
Król Hiszpanii	1833 Izabela II 1868
Król Holandii	1840 Wilhelm II 1849
Prezydent Hondurasu	1845 Coronado Chávez 1847
Szach Iranu	1834 Mohammad Szah 1848
Państwo Wielkich Mogołów	1837 Bahadur Szah II 1858
Król Irlandii	1837 Wiktoria Hanowerska 1901
Cesarz Japonii	1817 Ninkō 1846 1846 Kōmei 1866
Kalif	1839 Abdülmecid I 1861
Prezydent Kolumbii	1844 gen. Tomás Cipriano de Mosquera 1849
Patriarcha Konstantynopola	1845 Antym VI 1848
Władca Korei	1834 Hŏnjong 1849
Emir Kuwejtu	1814 Dżabir I 1859
Książę Liechtensteinu	1836 Alojzy II 1858
Wielki książę Luksemburga	1840 Wilhelm II 1849
Sułtan Maroka	1822 Abd ar-Rahman 1859
Prezydent Meksyku	1846 Mariano Paredes y Arrillaga 1846 1846 Nicolás Bravo 1846 1846 Mariano Salas 1846 1846 Valentín Gómez Farías 1847
Książę Monako	1841 Florestan I 1856
Król Nepalu	1816 Rajendra 1847
Premier Nepalu	1845 Fateh Jung Shah 1846 1846 Jang Bahadur Rana 1856
Król Norwegii	1844 Oskar I 1859
Sułtan Omanu	1807 Sa’id ibn Sultan 1856
Papież	1831 Grzegorz XVI 1846 1846 Pius IX 1878
Prezydent Paragwaju	1844 Carlos Antonio López 1862
Książę Parmy i Piacenzy	1814 Maria Ludwika 1847
Prezydent Peru	1845 Ramón Castilla 1851
Król Portugalii	1834 Maria II 1853 1837 Ferdynand II Koburg (król iure uxoris) 1853
Król Prus	1840 Fryderyk Wilhelm IV 1861
Car Rosji	1825 Mikołaj I 1855
Król Saksonii	1836 Fryderyk August II Wettyn 1854
Prezydent Salwadoru	1845 Joaquín Eufrasio Guzmán (p.o.) 1846 1846 Fermín Palacios Ulloa (p.o.) 1846 1846 Eugenio Aguilar 1848
Kapitanowie Regenci San Marino	1845 Domenico Maria Belzoppi Pier Matteo Berti 1846 1846 Filippo Belluzzi Filippo Filippi 1846 1846 Francesco Guidi Giangi Costanzo Damiani 1847
Książę Serbii	1842 Aleksander Karadziordziewić 1858
Król Sardynii	1831 Karol Albert 1849
Król Szwecji	1844 Oskar I 1859
Król Tajlandii	1824 Rama III 1851
Sułtan Turków	1839 Abdülmecid I 1861
Prezydent Urugwaju	1843 Manuel Oribe 1851 1843 Joaquín Suárez (p.o.) 1852
Prezydent USA	1845 James Polk 1849
Prezydent Wenezueli	1843 Carlos Soublette 1847
Król Węgier	1835 Ferdynand VI 1848
Monarcha Wielkiej Brytanii	1837 Wiktoria 1901
Premier Wielkiej Brytanii	1841 Robert Peel 1846 1846 John Russell 1851
Cesarz Wietnamu	1841 Thiệu Trị 1847

Rok 1846 / MDCCCXLVI

stulecia: XVIII wiek ~ XIX wiek ~ XX wiek
dziesięciolecia: 1810–1819 • 1820–1829 • 1830–1839 • 1840–1849 • 1850–1859 • 1860–1869 • 1870–1879
lata: 1836 « 1841 « 1842 « 1843 « 1844 « 1845 « 1846 » 1847 » 1848 » 1849 » 1850 » 1851 » 1856

Wydarzenia w Polsce

• 19 lutego-kwiecień – rzeź galicyjska: spalono co najmniej 500 dworów, śmierć poniosło od 1,2 do 3 tys. ziemian i urzędników dworskich.
• 21 lutego-4 marca – powstanie krakowskie.
• 22 lutego – powstanie krakowskie: utworzono Rząd Narodowy.
• 22/23 lutego – powstanie krakowskie: ogłoszenie Manifestu Rządu Narodowego.
• 24 lutego – powstanie krakowskie: Jan Tyssowski został dyktatorem powstania.
• 26 lutego – powstanie krakowskie: porażka powstańców w bitwie pod Gdowem.
• 27 lutego – powstanie krakowskie: odbyła się tzw. procesja Dembowskiego.
• 1 marca – powstanie krakowskie: wojska austriackie stanęły pod Krakowem, żądając kapitulacji miasta w ciągu 48 godzin.
• 3 marca – powstanie krakowskie: wojska austriackie zdławiły powstanie krakowskie.
• 4 marca
  • powstanie krakowskie: wojska austriackie w Krakowie.
  • powstanie krakowskie: Jan Tyssowski wraz z oddziałem złożył broń na granicy pruskiej.
  • wydanie koncesji na budowę linii kolejowej ze Stargardu do Poznania, którą oddano do użytku w 1848.
• Marzec – powstanie krakowskie: kapitulacja oddziałów powstańczych, które wycofały się z Krakowa, na granicy pruskiej.
• Kwiecień – decyzja trzech państw zaborczych o likwidacji Wolnego Miasta Krakowa i włączeniu jego terenu do monarchii austriackiej.
• 1 maja – oddano do użytku dwutorową linię kolejową łączącą Szczecin Dąbie ze Stargardem (dł. 25,2 km).
• 7 czerwca – Car Mikołaj I Romanow wydał tzw. ukaz czerwcowy poprawiający sytuację ekonomiczną chłopów w Królestwie Polskim, zniesione zostały między innymi darmochy i najem przymusowy.
• 1 września – otwarto dwutorową linię kolejową Miłkowice-Bolesławiec-Żary (102,4 km).
• 3 października – Kolej Górnośląska uruchomiła połączenie Wrocławia z Mysłowicami.
• 1 listopada – otwarto dwutorową linię kolejową Żagań-Głogów (dł. 60,0 km).
• 16 listopada – Austria zaanektowała obszar Wolnego Miasta Krakowa.

Wydarzenia na świecie

• 1 stycznia – wobec zniesienia przez rząd meksykański autonomii Jukatanu ogłosił on ponownie niepodległość.
• 11 stycznia – na Nowej Zelandii zakończyła się (nierozstrzygnięta) brytyjsko-maoryska wojna o maszt flagowy.
• 28 stycznia – zwycięstwo wojsk brytyjskich nad Sikhami w bitwie pod Aliwal.
• 10 lutego – I wojna Brytyjczyków z Sikhami: zwycięstwo brytyjskie w bitwie pod Sobraon.
• 22 lutego – po raz ostatni zabrzmiał amerykański Dzwon Wolności.
• 9 marca – w Lahore podpisano traktat pokojowy, kończący I wojnę Brytyjczyków z Sikhami.
• 31 marca – Barthélémy de Theux de Meylandt został po raz drugi premierem Belgii.
• 22 kwietnia – w Portugalii wykonano dwa ostatnie wyroki śmierci.
• 25 kwietnia – wybuchła wojna amerykańsko-meksykańska. Bezpośrednim powodem konfliktu był spór o granice Teksasu.
• 8 maja – wojna amerykańsko-meksykańska: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie pod Palo Alto.
• 9 maja:
  • wojna amerykańsko-meksykańska: bitwa pod Resaca de la Palma.
  • wojna amerykańsko-meksykańska: wojska meksykańskie zakończyły nieudane oblężenie Fortu Texas.
• 12 maja – Z miasta Independence w stanie Missouri wyruszyła do Kalifornii Wyprawa Donnera.
• 13 maja – Kongres USA podjął decyzję o wypowiedzeniu wojny Meksykowi.
• 16 maja – w Portugalii wybuchło powstanie przeciwko królowej Marii II.
• 24 maja – wojna amerykańsko-meksykańska: gen. Zachary Taylor zajął Monterrey.
• 25 maja – Ludwik Napoleon Bonaparte zbiegł z twierdzy Ham, w której był osadzony za próbę przeprowadzenia zamachu stanu i udał się do Anglii.
• 14 czerwca – amerykańscy osadnicy w Kalifornii wszczęli antymeksykańskie powstanie i ogłosili utworzenie Republiki Kalifornii ze stolicą w Sonomie.
• 16 czerwca – 255 papieżem obrano kardynała Jana Mastai-Ferrettiego, który przyjął imię Piusa IX.
• 19 czerwca – Na terenie obecnego miasteczka Hoboken zostaje rozegrany pierwszy w historii mecz baseballowy. New York Nine Club wygrał z Knickerbockers 23-1^[1].
• 30 czerwca – John Russell został premierem Wielkiej Brytanii.
• 7 lipca – Kalifornia uznana za część Stanów Zjednoczonych Ameryki.
• 9 lipca – została zlikwidowana Republika Kalifornii.
• 17 lipca – ogłoszenie przez Piusa IX amnestii dla więźniów politycznych w Państwie Kościelnym^[2].
• 5 sierpnia – USA i Wielka Brytania podpisały traktat oregoński, wytyczający granicę amerykańską na odcinku z Kolumbią Brytyjską i Terytoriami Północno-Zachodnimi.
• 10 sierpnia – w Waszyngtonie założono Smithsonian Institution.
• 10 września – Elias Howe opatentował pierwszą działającą maszynę do szycia.
• 19 września – w La Salette dwojgu pastuszkom: Melanii Calvat i Maksyminowi Giraudowi objawiła się Matka Boża.
• 21 września – wojna amerykańsko-meksykańska: rozpoczęła się bitwa pod Monterrey.
• 23 września
  • niemiecki astronom Johann Gottfried Galle, dzięki obliczeniom Urbaina Le Verriera, odkrył nową planetę - Neptuna.
  • wojna amerykańsko-meksykańska: zwycięstwo Amerykanów w bitwie pod Monterrey.
• 25 września – żołnierze amerykańscy dowodzeni przez przyszłego prezydenta Zachary’ego Taylora zajęli meksykańskie miasto Monterrey.
• 30 września – amerykański dentysta William Morton po raz pierwszy użył narkozy do zabiegu usunięcia zęba.
• 10 października – został odkryty największy księżyc Neptuna Tryton. Odkrycia dokonał William Lassell.
• 16 października – w Bostonie (Massachusetts General Hospital) po raz pierwszy zastosowano narkozę jako środek uśmierzający ból podczas operacji chirurgicznej.
• 15 grudnia – otwarto linię kolejową Berlin - Hamburg.
• 21 grudnia – szkocki chirurg Robert Liston przeprowadził w Londynie pierwszą w Europie operację w znieczuleniu ogólnym, z wykorzystaniem eteru.
• 28 grudnia – Iowa została 29. stanem USA.

• Robert William Thomson opatentował oponę pneumatyczną dętkową (patent francuski w 1846, patent w USA w 1847, J.B. Dunlop wynalazł niezależnie oponę w 1888).

Urodzili się

• 5 stycznia – Maria Baouardy, palestyńska karmelitanka, stygmatyczka, święta katolicka (zm. 1878)
• 29 stycznia – Karol Olszewski, polski fizyk i chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1915)
• 30 stycznia – Aniela od Krzyża, hiszpańska zakonnica, święta katolicka (zm. 1932)
• 9 lutego – Wilhelm Maybach, niemiecki konstruktor i przemysłowiec (zm. 1929)
• 27 lutego – Franz Mehring, niemiecki filozof, teoretyk i historyk marksistowski (zm. 1919)
• 2 marca – Teresa Maria Manetti, włoska błogosławiona katolicka (zm. 1910)
• 3 marca - Kazimierz Zienkiewicz, polski kapitan, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1925)
• 19 marca - Maria Josefa Recio Martin, hiszpańska zakonnica, Służebnica Boża (zm. 1883)
• 23 kwietnia – Władysław Pieńkowski, burmistrz Radomska, prezydent Zgierza, prezydent Łodzi (zm. 1919)
• 2 maja – Zygmunt Noskowski, polski kompozytor, dyrygent i pedagog (zm. 1909)
• 5 maja – Henryk Sienkiewicz, polski pisarz, laureat nagrody Nobla, (zm. 1916)
• 16 maja – Ottomar Anschütz, niemiecki wynalazca i fotograf, pionier kinematografii (zm. 1907)
• 25 maja - Helena Koburg, księżniczka brytyjska, księżna Szlezwiku-Holsztynu (zm. 1923)
• 30 maja – Peter Carl Fabergé (ros. Петер Карл Фаберже), rosyjski jubiler i złotnik (zm. 1920)
• 15 czerwca – Leon Biliński, polski polityk, minister skarbu Austro-Węgier i Polski (zm. 1923)
• 8 lipca - Klotylda Maria Sachsen-Coburg-Saalfeld, arcyksiężna austriacka (zm. 1927)
• 22 sierpnia - Amalie Skram, norweska pisarka (zm. 1905)
• 28 sierpnia – August Sokołowski, polski historyk (zm. 1921)
• 18 września - Władysław Bylicki, polski ginekolog-położnik (zm. 1931)
• 29 września – Michał Michalski, poseł do Sejmu Galicyjskiego, prezydent miasta Lwowa (zm. 1907)
• 9 października – Maksymilian Gierymski, polski malarz (zm. 1874)
• 12 października – Archanioł Tadini, włoski ksiądz, święty katolicki (zm. 1912)
• 13 października – Julia Salzano, włoska zakonnica, święta katolicka (zm. 1929)
• 14 października – Albert Schickedanz, architekt i malarz związany z Budapesztem (zm. 1915)
• 21 października – Edmondo De Amicis, włoski pisarz (zm. 1908)
• 28 października - Louis Emory McComas, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1907)
• 2 listopada - Anna Działyńska, polska posiadaczka ziemska, działaczka społeczna i oświatowa (zm. 1926)
• 11 listopada - Anna Katharine Rohlfs, amerykańska pisarka, poetka (zm. 1935)
• 13 listopada – Jan Kubary, polski podróżnik i etnograf, badacz Oceanii (zm. 1896)
• 9 grudnia - Bernard Alojzy Łubieński, polski redemptorysta, kaznodzieja, misjonarz, pisarz, Sługa Boży (zm. 1933)
• 12 grudnia – Stanisław Szczepanowski, polski ekonomista, inżynier, przedsiębiorca naftowy (zm. 1900)
• 20 grudnia – Hermann Fritsche, austriacki działacz religijny i publicysta (zm. 1924)
• 21 grudnia – Baltazar Szopiński, polski prawnik, kolekcjoner dzieł tatrzańskich (zm. 1912)
• data dzienna nieznana:
  • Piotr Chŏng Wŏn-ji, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1866)
  • Ludwig Darmstädter, niemiecki taternik i alpinista (zm. 1925)
  • Wiktor Malewski, powstaniec styczniowy
  • Elżbieta Qin Bian, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)

• • Émile Rey, włoski przewodnik wysokogórski z Doliny Aosty (zm. 1895)
  • Kyŏnghŏ Sŏngu, koreański mistrz sŏn (jap. zen) (zm. 1912)

Zmarli

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 19 lutego
• Ostatki: 24 lutego
• Popielec: 25 lutego
• Niedziela Palmowa: 5 kwietnia
• Wielki Czwartek: 9 kwietnia
• Wielki Piątek: 10 kwietnia
• Wielka Sobota: 11 kwietnia
• Wielkanoc: 12 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny: 13 kwietnia
• Wniebowstąpienie Pańskie: 21 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja
• Boże Ciało: 11 czerwca

Zobacz multimedia związane z tematem: 1846

Przypisy

1. Wielka Encyklopedia Sportu, Kraków: PINNEX, 2006, ISBN 83-60149-29-1 . Brak numerów stron w książce
2. Mirosz 2007 ↓, s. 62.

Bibliografia

• Daniel Mirosz: Almanach dat 1799-1918. Warszawa: 2007. ISBN 978-83-11-10601-7.