Władcy Francji

Lilie francuskie

Władcy Francji – lista władców Francji

Stworzenie zestawienia władców Francji może nastręczać problemów ze względu na wątpliwości w ustaleniu początku państwa francuskiego. Zwykle przyjmuje się, iż był nim początek dynastii Kapetyngów w 987 roku.

Tytuł królewski za czasów Merowingów i Karolingów brzmiał: Król Franków (Rex Francorum, Roi des Francs), po traktacie z Verdun, dodawano dla rozróżnienia przymiotnik zachodnich. Od panowania Filipa II Augusta tytuł przybrał formę Król Francji (Roi de France). Ludwik XVI po wprowadzeniu monarchii konstytucyjnej oraz Ludwik Filip I przyjęli tytuł: Król Francuzów (Roi des Français). W okresach cesarstwa tytuł monarszy brzmiał: Cesarz Francuzów (Empereur des Français). W 1464 królowie Francji uzyskali od papieża prawo noszenia tytułu Królów Arcychrześcijańskich^[1].

Królestwo Franków przed 751

Królestwo Franków – Imperium Karolińskie (751–846)

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
KAROLINGOWIE
1	Pepin Krótki Pépin le Bref		714 Jupille	24 września 768 Saint Denis	listopad 751	24 września 768	Karol Młot Chrotruda
2	Karloman I Carloman Ier		751 Soissons	4 grudnia 771 Samoussy	24 września 768	4 grudnia 771	Pepin Krótki Bertrada z Laon
3	Karol I Wielki Charlemagne		2 kwietnia 742 Herstal	28 stycznia 814 Akwizgran		28 stycznia 814	Pepin Krótki Bertrada z Laon
–	Karol Młodszy Charles le Jeune[2]		772/3	4 grudnia 811	25 grudnia 800	4 grudnia 811	Karol I Wielki Hildegarda Sabaudzka
4	Ludwik I Pobożny Louis le Pieux		czerwiec 778 Casseuil-sur-Garonne	20 czerwca 840 Ingelheim	28 stycznia 814[3]	20 czerwca 840	Karol I Wielki Hildegarda Sabaudzka

Po śmierci Ludwika I i trwającym w latach 840–843 sporze pomiędzy braćmi (władzę sprawował oficjalnie tylko najstarszy z synów Ludwika cesarz Lotar I) państwo Franków zostaje podzielone (traktat w Verdun z sierpnia 843 r.) pomiędzy synów Ludwika I na:

• państwo Franków Zachodnich
• państwa Franków Środkowych – (PATRZ: Królowie Franków Środkowych);
• państwo Franków Wschodnich – (PATRZ: Królowie Franków Wschodnich)

Królestwo Franków Zachodnich (846–987)

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
KAROLINGOWIE
5	Karol II Łysy Charles II le Chauve		13 czerwca 823 Frankfurt	6 października 877 Avrieux	sierpień 843	6 października 877	Ludwik I Pobożny Judyta Bawarska
6	Ludwik II Jąkała Louis II le Bègue		1 listopada 846	11 kwietnia 879 Compiègne	6 października 877	11 kwietnia 879[4]	Karol II Łysy Ermentruda Orleańska
7	Ludwik III Louis III		863/5	5 sierpnia 882 Saint Denis	11 kwietnia 879[5]	5 sierpnia 882	Ludwik II Jąkała Ansgarda Burgundzka
8	Karloman II Carloman II		ok. 867	6 grudnia 884 Lyons-la-Forêt		6 grudnia 884	Ludwik II Jąkała Ansgarda Burgundzka
9	Karol Otyły Charles le Gros		13 czerwca 839 Neidingen	13 stycznia 888 Neidingen	6 grudnia 884[6]	11 listopada 887 Usunięty	Ludwik II Niemiecki Emma Bawarska
ROBERTYNOWIE
10	Odo I Eudes Ier		ok. 857	3 stycznia 898 La Fère	29 lutego 888[7]	3 stycznia 898	Robert IV Mocny Adelajda Frankijska
KAROLINGOWIE
11	Karol III Prostak Charles III le Simple		17 września 879	7 października 929 Peronne	3 stycznia 898[8]	30 czerwca 922 Usunięty	Ludwik II Jąkała Adelajda z Paryża
ROBERTYNOWIE
12	Robert I Robert Ier		ok. 860	15 czerwca 923 Soissons	29 czerwca 922[9]	15 czerwca 923	Robert IV Mocny Adelajda Frankijska
DYNASTIA BUVINIDEN
13	Rudolf I Burgundzki Raoul Ier		ok. 890	15 stycznia 936 Auxerre	15 czerwca 923	15 stycznia 936	Ryszard Sprawiedliwy Adelajda z Auxerre
KAROLINGOWIE
14	Ludwik IV Zamorski Louis IV d’Outremer		wrzesień 920/wrzesień 921 Laon	10 września 954 Reims	19 czerwca 936[10]	10 września 954	Karol III Prostak Eadgifu z Wessex
15	Lotar I (IV) Lothaire Ier		941 Laon	2 marca 986 Laon	10 września 954[11]	2 marca 986	Ludwik IV Zamorski Gerberga Saska
16	Ludwik V Gnuśny Louis V le Fainéant		ok. 967	21 maja 987 Forêt d’Halatte	2 marca 986 [12]	21 maja 987	Lotar I Emma Włoska

Królestwo Franków (Królestwo Francji od 1204) (987–1789)

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
KAPETYNGOWIE
17	Hugo Kapet Hugues Capet		938/41 Dourdan	24 października 996 „Les Juifs” niedaleko Prasville	3 lipca 987	24 października 996	Hugo Wielki Jadwiga Saska
18	Robert II Pobożny Robert II le Pieux		27 marca 972 Orlean	20 lipca 1031 Melun	24 października 996[13]	20 lipca 1031	Hugo Kapet Adelajda Akwitańska
–	Hugo (II) Magnus Hugues le Grand Koregent		1007	17 września 1025 Compiegne	19 czerwca 1017	17 września 1025	Robert II Pobożny Konstancja z Arles
19	Henryk I Henri Ier		4 maja 1008 Reims	4 sierpnia 1060 Vitry-en-Brie	20 lipca 1031[14]	4 sierpnia 1060	Robert II Pobożny Konstancja z Arles
20	Filip I Philippe Ier		23 maja 1052	29 lipca 1108 Melun	4 sierpnia 1060[15]	29 lipca 1108	Henryk I Francuski Anna Jarosławówna
21	Ludwik VI Gruby Louis VI le Gros		1 grudnia 1081 Paryż	1 sierpnia 1137 Bethisy-Saint-Pierre	30 lipca 1108[16]	1 sierpnia 1137	Filip I Francuski Berta Holenderska
–	Filip (II) Philippe Koregent		29 sierpnia 1116	13 października 1131 Paryż	14 kwietnia 1129	13 października 1131	Ludwik VI Gruby Adelajda de Maurienne
22	Ludwik VII Młody Louis VII le Jeune		1120	18 września 1180 Paryż	1 sierpnia 1137[17]	18 września 1180	Ludwik VI Gruby Adelajda de Maurienne
23	Filip II August Philippe II Auguste		21 sierpnia 1165 Paryż	14 lipca 1223 Mantes	18 września 1180[18]	14 lipca 1223	Ludwik VII Młody Adela z Szampanii
24	Ludwik VIII Lew Louis VIII le Lion		5 września 1187 Paryż	8 listopada 1226 Montpensier	14 lipca 1223[19]	8 listopada 1226	Filip II August Izabella z Hainaut
25	Ludwik IX Święty Louis IX le Saint		25 kwietnia 1214 Poissy	25 sierpnia 1270 Tunis	8 listopada 1226[20]	25 sierpnia 1270	Ludwik VIII Lew Blanka Kastylijska
26	Filip III Śmiały Philippe III le Hardi		1 maja 1245 Poissy	5 października 1285 Perpignan	25 sierpnia 1270[21]	5 października 1285	Ludwik IX Święty Małgorzata Prowansalska
27	Filip IV Piękny Philippe IV le Bel		kwiecień/czerwiec 1268 Fontainebleau	29 listopada 1314 Fontainebleau	5 października 1285[22]	29 listopada 1314	Filip III Śmiały Izabela Aragońska
28	Ludwik X Kłótliwy Louis X le Hutin		4 października 1289 Paryż	5 czerwca 1316 Vincennes	29 listopada 1314[23]	5 czerwca 1316	Filip IV Piękny Joanna I z Nawarry
29	Jan I Pogrobowiec Jean I le Posthume		15 listopada 1316 Paryż	20 listopada 1316 Paryż	15 listopada 1316	20 listopada 1316	Ludwik X Kłótliwy Klemencja Węgierska
30	Filip V Wysoki Philippe V le Long		17 listopada 1293 Lyon	3 stycznia 1322 Longchamp	20 listopada 1316[24]	3 stycznia 1322	Filip IV Piękny Joanna I z Nawarry
31	Karol IV Piękny Charles IV le Bel		18 czerwca 1294 Creil	1 lutego 1328 Vincennes	3 stycznia 1322[25]	1 lutego 1328	Filip IV Piękny Joanna I z Nawarry
WALEZJUSZE
32	Filip VI Philippe VI		1293	22 sierpnia 1350 Nogent-le-Roi	1 kwietnia 1328[26]	22 sierpnia 1350	Karol de Valois Małgorzata Andegaweńska
33	Jan II Dobry Jean II le Bon		16 kwietnia 1319 Le Mans	8 kwietnia 1364 Londyn	22 sierpnia 1350[27]	8 kwietnia 1364	Filip VI Walezjusz Joanna Burgundzka (Kulawa)
34	Karol V Mądry Charles V le Sage		21 stycznia 1338 Vincennes	16 września 1380 Beaute-sur-Marne	8 kwietnia 1364[28]	16 września 1380	Jan II Dobry (król Francji) Bonna Luksemburska
35	Karol VI Szalony Charles VI le Fol		3 grudnia 1368 Paryż	21 października 1422 Paryż	16 września 1380[29]	21 października 1422	Karol V Mądry Joanna de Burbon
–	Henryk VI Plantagenet[30]		6 grudnia 1421 Windsor	21 maja 1471 Tower	21 października 1422	19 października 1453	Henryk V Lancaster Katarzyna de Valois
36	Karol VII Zwycięski Charles VII le Victorieux		22 lutego 1403 Paryż	22 lipca 1461 Mehun-sur-Yevre	21 października 1422[31]	22 lipca 1461	Karol VI Szalony Izabela Bawarska
37	Ludwik XI Wytrwały Louis XI le Prudent		3 lipca 1423 Bourges	30 sierpnia 1483 Plessis-lez-Tours	22 lipca 1461[32]	30 sierpnia 1483	Karol VII Walezjusz Maria Andegaweńska
38	Karol VIII Życzliwy Charles VIII l’Affable		30 czerwca 1470 Chateau d’Amboise	7 kwietnia 1498 Chateau d’Amboise	30 sierpnia 1483[33]	7 kwietnia 1498	Ludwik XI Walezjusz Karolina Sabaudzka
WALEZJUSZE – LINIA ORLEAŃSKA
39	Ludwik XII Ojciec Ludu Louis XII le Père du peuple		27 czerwca 1462 Chateau de Blois	1 stycznia 1515 Paryż	7 kwietnia 1498[34]	1 stycznia 1515	Karol Orleański Maria kliwijska
WALEZJUSZE – LINIA ORLÉANS-ANGOULÊME
40	Franciszek I François Ier		12 września 1494 Cognac	31 marca 1547 Chateau de Rambouillet	1 stycznia 1515[35]	31 marca 1547	Karol d’Angoulême Ludwika Sabaudzka
41	Henryk II Henri II		31 marca 1519 Saint-Germain-en-Laye	10 lipca 1559 Paryż	31 marca 1547[36]	10 lipca 1559	Franciszek I Walezjusz Klaudia de Valois
42	Franciszek II François II		19 stycznia 1544 Fontainebleau	5 grudnia 1560 Orlean	10 lipca 1559[37]	5 grudnia 1560	Henryk II Walezjusz Katarzyna Medycejska
43	Karol IX Charles IX		27 czerwca 1550 Saint-Germain-en-Laye	30 maja 1574 Vincennes	5 grudnia 1560[38]	30 maja 1574	Henryk II Walezjusz Katarzyna Medycejska
44	Henryk III Henri III		19 września 1551 Fontainebleau	2 sierpnia 1589 Saint-Cloud	30 maja 1574[39]	2 sierpnia 1589	Henryk II Walezjusz Katarzyna Medycejska
BURBONOWIE
45	Henryk IV Wielki Henri IV le Grand		13 grudnia 1553 Pau	14 maja 1610 Paryż	2 sierpnia 1589[40]	14 maja 1610	Antoni de Burbon-Vendôme Joanna d’Albret
46	Ludwik XIII Sprawiedliwy Louis XIII le Juste		27 września 1601 Fontainebleau	14 maja 1643 Saint-Germain-en-Laye	14 maja 1610[41]	14 maja 1643	Henryk IV Wielki Maria Medycejska
47	Ludwik XIV Wielki, Król Słońce Louis XIV le Grand, Le Roi Soleil		5 września 1638 Saint-Germain-en-Laye	1 września 1715 Wersal	14 maja 1643[42]	1 września 1715	Ludwik XIII Burbon Anna Austriaczka
48	Ludwik XV Ukochany Louis XV le Bien-Aimé		15 lutego 1710 Wersal	10 maja 1774 Wersal	1 września 1715[43]	10 maja 1774	Ludwik Burbon (książę Burgundii) Maria Adelajda Sabaudzka
49	Ludwik XVI Król-Męczennik Louis XVI le Roi-Martyr		23 sierpnia 1754 Wersal	21 stycznia 1793 Paryż	10 maja 1774[44]	21 września 1792 Usunięty (21 stycznia 1793[45])	Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn
50	Ludwik XVII Louis-Charles de France (tzw. król z prawa)[46]		27 marca 1785 Wersal	8 czerwca 1795 Paryż	21 stycznia 1793	8 czerwca 1795	Ludwik XVI Król-Męczennik Maria Antonina Habsburg

I Republika Francuska (1795–1804)

• Konwent Narodowy (20 września 1792 – 2 listopada 1795)
• Dyrektoriat (2 listopada 1795 – 10 listopada 1799)
• Konsulat (10 listopada 1799 – 18 maja 1804)

I Cesarstwo Francuskie (1804–1814)

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
BONAPARTOWIE
51	Napoleon I Napoléon Ier		15 sierpnia 1769 Ajaccio	5 maja 1821 Wyspa św. Heleny	18 maja 1804[47]	11 kwietnia 1814 Abdykacja[48]	Carlo Maria Buonaparte Letycja Ramolino

Restauracja Burbonów, 100 dni Napoleona, monarchia lipcowa (1815–1848)

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
I RESTAURACJA
52	Ludwik XVIII Louis XVIII		17 listopada 1755 Wersal	16 września 1824 Paryż	11 kwietnia 1814	20 marca 1815	Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn
STO DNI
53	Napoleon I Napoléon Ier		15 sierpnia 1769 Ajaccio	5 maja 1821 Wyspa św. Heleny	20 marca 1815	22 czerwca 1815 Abdykował	Carlo Maria Buonaparte Letycja Ramolino
–	Napoleon II[49] Napoléon II		20 marca 1811 Paryż	22 lipca 1832 Wiedeń	22 czerwca 1815	7 lipca 1815	Napoleon Bonaparte Maria Ludwika Austriaczka
II RESTAURACJA
54	Ludwik XVIII Louis XVIII		17 listopada 1755 Wersal	16 września 1824 Paryż	7 lipca 1815	16 września 1824	Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn
55	Karol X Charles X		9 października 1757 Wersal	6 listopada 1836 Gorizia	16 września 1824	2 sierpnia 1830 Abdykował	Ludwik Ferdynand Burbon Maria Józefa Wettyn
56	Ludwik XIX Louis XIX (tzw. król z prawa[46])		6 sierpnia 1775 Wersal	8 czerwca 1844 Gorizia	2 sierpnia 1830 Abdykował		Karol X Burbon Maria Teresa Sabaudzka
57	Henryk V Henri V (tzw. król z prawa[46])		29 września 1820 Tuilerie	24 sierpnia 1883 Frohsdorf	2 sierpnia 1830	9 sierpnia 1830	Karol Ferdynand d’Artois Karolina Burbon-Sycylijska
MONARCHIA LIPCOWA
58	Ludwik Filip I Louis-Philippe Ier		6 października 1773 Paryż	26 sierpnia 1850 Claremont	9 sierpnia 1830	24 lutego 1848 Usunięty	Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański Ludwika Maria Burbon-Penthièvre

II Republika Francuska (1848–1852)

II Cesarstwo Francuskie (1852–1870)

#	Imię		Lata życia		Czas rządów		Rodzice
			Urodzony	Zmarł	Od	Do
BONAPARTOWIE
59	Napoleon III Napoléon III		20 kwietnia 1808 Paryż	9 stycznia 1873 Chislehurst	2 grudnia 1852	4 września 1870 Usunięty	Ludwik Bonaparte Hortensja de Beauharnais

III, IV, V Republika Francuska

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Władcy Francji

• angielskie roszczenia do tronu Francji
• drzewo genealogiczne władców Francji
• francuskie królowe i cesarzowe

Przypisy

1. Tomasz Orłowski, Protokół dyplomatyczny, Warszawa 2005,s. 149.
2. Koregent.
3. Koregent od 13 września 813.
4. Koronacja 8 grudnia 877 w Compiègne, 7 września 878 w Troyes.
5. Koronowani 4 września 879 w Ferrières-en-Gâtinais.
6. Koronowany 20 maja 885 w Grand.
7. Koronowany 29 lutego 888 w Compiègne, ponownie 13 listopada 888 w Reims.
8. Koronowany 28 stycznia 893 w Reims.
9. Koronowany 30 czerwca 922 w Reims.
10. Koronowany 19 czerwca 936 w Laon.
11. Koronowany 12 listopada 954 w Reims.
12. Koregent od 8 czerwca 979.
13. Koregent od 25 grudnia 987.
14. Koregent od 14 maja 1027.
15. Koregent od 23 maja 1059.
16. Koronowany 3 sierpnia 1108.
17. Koregent od 25 października 1131.
18. Koregent od 1 listopada 1179.
19. Koronowany 6 sierpnia 1223 w Reims.
20. Koronowany 29 listopada 1226 w Reims.
21. Koronowany 15 sierpnia 1271 w Reims.
22. Koronowany 6 stycznia 1286 w Reims.
23. Koronowany 24 sierpnia 1315 w Reims.
24. Koronowany 9 stycznia 1317 w Reims.
25. Koronowany 21 lutego 1322 w Reims.
26. Koronowany 29 maja 1328 w Reims.
27. Koronowany 26 września 1350 w Reims.
28. Koronowany 19 maja 1364 w Reims.
29. Koronowany 4 listopada 1380 w Reims.
30. Król Francji wskutek traktatu z Troyes. Koronowany na króla Francji 16 grudnia 1431. Faktycznie kontrolował Paryż lub inne terytoria we Francji w latach 1422–1453. Do końca życia tytułowany Królem Francji podobnie jak jego następcy na tronie angielskim i brytyjskim do 1801 roku.
31. Koronowany 17 lipca 1429 w Reims.
32. Koronowany 15 sierpnia 1461 w Reims.
33. Koronowany 30 maja 1484 w Reims.
34. Koronowany 27 maja 1498 w Reims.
35. Koronowany 25 stycznia 1515 w Reims.
36. Koronowany 26 lipca 1547 w Reims.
37. Koronowany 21 września 1559 w Reims.
38. Koronowany 5 maja 1561 w Reims.
39. Koronowany 13 lutego 1575 w Reims.
40. Koronowany 27 lutego 1594 w Chartres.
41. Koronowany 17 października 1610 w Reims.
42. Koronowany 7 czerwca 1654 w Reims.
43. Koronowany 25 października 1722 w Reims.
44. Koronowany 11 czerwca 1775 w Reims.
45. Monarchiści oraz mocarstwa europejskie nie uznały detronizacji i uznawały go za króla.
46. W większości źródeł nie są uznawani za królów Francji.
47. Koronowany 2 grudnia 1804 w Paryżu.
48. Pod wpływem nalegań marszałków Napoleon abdykował 4 kwietnia, zrzekając się władzy na rzecz syna. 6 kwietnia abdykował bez warunków. Koalicja zawiązana przeciwko Napoleonowi zażądała jednak bezwarunkowej kapitulacji i zrzeczenia się tronu, którego Bonaparte dokonał 11 kwietnia 1814 roku (tzw. traktat z Fontainebleau, wszedł w życie 13 kwietnia) Część historyków uznaje legalność władzy Napoleona II pomiędzy 4–6 kwietnia 1814 roku.
49. W wyniku abdykacji ojca de iure cesarz Francuzów, aż do formalnego wstąpienia na tron Ludwika XVIII. Nigdy nie sprawował realnej władzy.

Encyklopedie internetowe (lista w projekcie Wikimedia):

• DSDE: konger_i_den_franske_historie