1533

Rządzący państwami w 1533

Król Polski	1507 Zygmunt I Stary 1548 1530 Zygmunt II August 1572
Współksiążęta Andory	1532 Pedro Jordán de Urries 1533 1517 Henryk II 1555
Król Anglii	1509 Henryk VIII 1547
Władca Azteków	1530 Pablo Xochiquentzin 1536
Elektor Brandenburgii	1499 Joachim I Nestor 1535
Książę Bawarii	1508 Wilhelm IV 1550 1516 Ludwik X 1545
Sułtan Brunei	1521 Abdul Kahar 1575
Cesarz Chin	1521 Jiajing 1566
Król Czech	1526 Ferdynand I Habsburg 1564
Król Danii	1523 Fryderyk I 1533
Dalajlama	1475 Gendun Gjaco 1541
Cesarz Etiopii	1508 Lybne Dyngyl 1540
Król Francji	1515 Franciszek I 1547
Król Hiszpanii	1516 Karol I 1556
Hrabia Holandii	1515 Karol I Habsburg 1555
Szach Iranu	1524 Tahmasp I 1576
Państwo Wielkich Mogołów	1530 Humajun 1540
Władca Inków	1532 Atahualpa 1533 1533 Tupac Huallpa 1533 1533 Manco Inca 1545
Lord Irlandii	1509 Henryk VIII Tudor 1542
Cesarz Japonii	1526 Go-Nara 1557
Kalif	1520 Sulejman I 1566
Patriarcha Konstantynopola	1522 Jeremiasz I 1545
Władca Korei	1506 Chungjong 1544
Wielki książę litewski	1506 Zygmunt I Stary 1548 1530 Zygmunt August 1569
Sułtan Maroka	1524 Abu al-Abbas Ahmad 1545
Książę Mediolanu	1521 Franciszek II 1535
Senior Monako	1532 Honoriusz I 1581
Wielki książę moskiewski	1505 Wasyl III 1533 1533 Iwan IV Groźny 1547
Król Nawarry	1516 Henryk II 1555
Król Norwegii	1523 Fryderyk I 1533
Sułtan Omanu	1529 Bakarat ibn Muhammad 1560
Elektor Palatynatu	1508 Ludwik V 1544
Papież	1523 Klemens VII 1534
Król Portugalii	1521 Jan III 1557
Książę w Prusach	1525 Albrecht 1568
Cesarz Rzymski (niemiecki)	1519 Karol V Habsburg 1558
Kapitanowie Regenci San Marino	1532 Bartolo di Simone Belluzzi Sammaritano di Andrea Tini 1533 1533 Giacomo di Lodovico Calcigni Girolamo di Evangelista Belluzzi 1533 1533 Camillo di Menetto Bonelli Melchiorre di Francesco Belluzzi 1534
Elektor Saksonii	1532 Jan Fryderyk I 1547
Król Szkocji	1513 Jakub V 1542
Król Szwecji	1521 Gustaw I Waza 1560
Król Tajlandii	1529 Borommaracha Thirat IV 1533 1533 Ratsadathiratcha Kuman 1533
Sułtan Turków	1520 Sulejman Wspaniały 1566
Doża Wenecji	1523 Andrea Gritti 1538
Król Węgier	1526 Ferdynand I 1564 1526 Jan Zápolya 1540

Rok 1533 / MDXXXIII

stulecia: XV wiek ~ XVI wiek ~ XVII wiek
lata: 1523 « 1528 « 1529 « 1530 « 1531 « 1532 « 1533 » 1534 » 1535 » 1536 » 1537 » 1538 » 1543

Wydarzenia w Polsce

• 20 stycznia-12 lutego – w Piotrkowie obradował sejm^[1].
• 8 czerwca – poświęcono Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu. Kaplica Zygmuntowska została ukończona według projektu Bartłomieja Berrecciego.
• Pokój wieczysty z Turcją. Pierwszy układ państwa chrześcijańskiego z Imperium Osmańskim, drugim było porozumienie francusko-tureckie z 1535 r.

Wydarzenia na świecie

• 25 stycznia – król Anglii Henryk VIII potajemnie poślubił Annę Boleyn.
• 30 marca – Thomas Cranmer został arcybiskupem Canterbury.
• 23 maja – małżeństwo króla Henryka VIII z Katarzyną Aragońską zostało anulowane przez Arcybiskupa Canterbury Thomasa Cranmera. Jednak ponieważ wcześniej papież Klemens VII odrzucił petycję Henryka VIII o rozwód, Katarzyna Aragońska uważała się za jego żonę aż do śmierci.
• 1 czerwca – Thomas Cranmer koronował Annę Boleyn na królową Anglii.
• 22 czerwca – Ferdynand I Habsburg i Sulejman Wspaniały zawarli układ w sprawie podziału władzy na Węgrzech.
• 11 lipca – Klemens VII ekskomunikował Henryka VIII w odpowiedzi na unieważnienie jego ślubu z Katarzyną Aragońską.
• 14 października – powstanie we Fryzji: I bitwa pod Jemgum.
• 28 października – późniejszy król Francji Henryk II Walezjusz ożenił się w Marsylii z Katarzyną Medycejską.
• 15 listopada – Francisco Pizarro w imieniu króla Hiszpanii ostatecznie złamał potęgę państwa Inków, zajmując ich stolicę Cuzco oraz zabijając ich ostatniego króla Atahualpę.
• 4 grudnia – moskiewski tron wielkoksiążęcy przypadł trzyletniemu Iwanowi – pierworodnemu synowi zmarłego nocą z 3 na 4 grudnia Wasyla III; regencję objęła wdowa, Helena Glińska, zaś pieczę nad nią i jej synami miał sprawować stryj, Michał Gliński.
• Założenie Sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe w Meksyku.
• Poglądy, jakie Mikołaj Kopernik wyłożył w rękopisie „De revolutionibus orbium coelestium”, zreferowane zostały papieżowi Klemensowi VII.

Urodzili się

• 28 lutego – Michel de Montaigne, francuski polityk i pisarz, filozof-humanista (zm. 1592)
• 1 maja – Katarzyna z Palmy, hiszpańska augustianka, wizjonerka, święta katolicka (zm. 1574)
• 25 lipca – Alfons Rodríguez, hiszpański jezuita, mistyk, święty katolicki (zm. 1617)
• 7 września – Elżbieta I Tudor, królowa Anglii (zm. 1603)
• 15 września – Katarzyna Habsburżanka, trzecia żona Zygmunta II Augusta (zm. 1572)
• 27 września – Stefan Batory, książę Siedmiogrodu i król Polski (zm. 1586)
• 3 października - Adolf Bertram, niemiecki duchowny katolicki, arcybiskup metropolita wrocławski, kardynał (zm. 1945)
• 22 listopada – Alfons II, książę Ferrary i Modeny (zm. 1597)
• 13 grudnia – Eryk XIV Waza, król Szwecji (zm. 1577)
• data dzienna nieznana:
  • Jakub Kisai, japoński jezuita, męczennik z Nagasaki, święty katolicki (zm. 1597)

Zmarli

• 31 stycznia – Ludwika Albertoni, włoska tercjarka franciszkańska, błogosławiona katolicka (ur. 1473)
• 10 kwietnia – Fryderyk I Oldenburg, król Danii i Norwegii (ur. 1471)
• 6 lipca – Ludovico Ariosto, włoski poeta (ur. 1474)
• 26 lipca – Atahualpa, król Inków (ur. 1497)
• 13 listopada – Challcuchima, inkaski dowódca wojskowy
• Jesienią – Wit Stwosz (Veit Stoß, Veit Stoss), rzeźbiarz, grafik i malarz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli późnego gotyku w rzeźbie (ur. ok. 1448)
• 4 grudnia – Wasyl III, wielki książę moskiewski (ur. 1479)
• data dzienna nieznana:
  • Abraham Judaeus Bohemus, żydowski bankier

Przypisy

1. Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 81

Zobacz multimedia związane z tematem: 1533