Bolonia

Ten artykuł dotyczy miasta w północnych Włoszech. Zobacz też: inne znaczenie tego słowa.
Bolonia
Bologna
Ilustracja
Herb Flaga
herb Bolonii↗ Flaga
Państwo

 Włochy

Region

 Emilia-Romania

Prowincja

Bolonia

Burmistrz

Matteo Lepore (PD)

Powierzchnia

140,73 km²

Wysokość

54 m n.p.m.

Populacja (2015)
• liczba ludności
• gęstość


386 298[1]
2700 os./km²

Nr kierunkowy

051

Kod pocztowy

40100

Tablice rejestracyjne

BO

Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry znajduje się punkt z opisem „Bolonia”
Położenie na mapie Emilii-Romanii
Mapa konturowa Emilii-Romanii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Bolonia”
Ziemia44°29′38″N 11°20′34″E/44,493889 11,342778
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Dworzec Główny w Bolonii z 1859 roku
Wieża Asinelli (97,2 m), w tle wieża Garisenda (48 m)
Piazza Maggiore (Rynek Główny)
Typowe arkady w Bolonii
Nocne życie i kawiarnie przy Via Guglielmo Marconi
Widok na bazylikę san Petronio i plac Maggiore

Bolonia (wł. Bologna) – miasto w północnych Włoszech, położone jest między Padem a Apeninami na wysokości 54 m n.p.m. Miasto leży nad dwiema rzekami – Reno i Saveną. Stolica regionu Emilia-Romania.

Dane ogólne

Ośrodek administracyjny prowincji Bolonia, na Nizinie Padańskiej, pomiędzy rzeką Pad a Apeninami. Ważny ośrodek handlowy, przemysłowy, kulturowy, naukowy (najstarszy na świecie uniwersytet założony w 1088) i turystyczny.

Bolonia nazywana jest też La Grassa (tłusta) ze względu na swą tradycyjnie kaloryczną kuchnię. Międzynarodową sławę zyskał – według legendy – wymyślony tutaj sos „ragu alla bolognese”, ale miasto słynie także m.in. z malutkich, nadziewanych pierożków tortellini oraz produkowanej w regionie Emilia-Romania szynki crudo[2].

Historia miasta

Założone przez Etrusków (lub Umbrów) jako Felsina. W IV wieku p.n.e. zajęta przez celtyckie plemię Bojów, przybyłych z Galii Zaalpejskiej lub z północy przez Alpy Pennińskie. Po podboju Bojowie i Etruskowie stworzyli cywilizację nazywaną galijsko-etruską. Po bitwie pod Telamonem popadła w zależność od Rzymu. W czasie II wojny punickiej Bojowie pomogli Hannibalowi. Klęska Kartaginy oznaczała koniec niepodległości miasta. Rzymianie zniszczyli wiele miejscowości w okolicy i zdobyli miasto (192 p.n.e.).

Rzymska kolonia Bononia została założona w 189 p.n.e.[3] Po zbudowaniu drogi Via Aemilia w 187 p.n.e. miasto stało się centrum handlowym, połączonym z Arezzo dzięki Via Flaminia minor, a z Akwileją dzięki Via Aemilia Altinate. W czasach rzymskich Bolonia liczyła od 12 do 30 tys. mieszkańców i okresowo była drugim pod względem wielkości miastem w Italii oraz jednym z najważniejszych miast w cesarstwie z wieloma świątyniami, termami, teatrem i areną. Pomponiusz Mela wymieniał Bolonię wśród najbogatszych miast Italii. Za rządów Klaudiusza (41–54) zostało zniszczone przez pożar. Odbudowane w I wieku n.e. przez Nerona.

Po długotrwałym upadku w czasie wojen z Germanami świetność przywrócił Bolonii jej biskup święty Petroniusz. Zbudował on klasztor św. Stefana i odbudował wiele innych budowli. Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego w państwie Odoakra i Teodoryka Wielkiego. W VI-VIII wieku w egzarchacie raweńskim. Bizantyjczycy otoczyli miasto murami, jako że broniło ono granic egzarchatu. W 728 zdobyta przez króla Longobardów Liutpranda i przyłączona do Królestwa Longobardów. Od 756 w składzie Państwa Kościelnego.

Od początku XII wieku wolna komuna miejska (okres znacznego rozwoju). W 1088 założono Uniwersytet Boloński. W 1168 przystąpiła do Ligi Lombardzkiej, zawiązanej przeciwko cesarzowi Fryderykowi Barbarossie. W 1294 liczyła 60–70 tys. mieszkańców i była prawdopodobnie szóstym co do wielkości miastem w Europie, po Kordobie, Paryżu, Wenecji, Florencji i Mediolanie. Po przegranej bitwie pod Zappolino (1325) Bolonia oddała się pod opiekę papieża. W 1348 Czarna śmierć zabiła około 30 tys. mieszkańców. Przez jakiś czas była niezależna lub podlegała Mediolanowi. W latach 1506–1860 ponownie znalazła się pod władzą papieży.

W czasie wojen napoleońskich była stolicą Republiki Cispadańskiej (1796–1797), potem przyłączona do Republiki Cisalpińskiej (1797–1802), następnie w Republice Włoskiej (1802–1805) i w Królestwie Włoch (1805–1815). Bunty przeciwko władzy papieży wybuchały w 1831 i 1849. Po tym ostatnim w mieście stacjonował garnizon austriacki.

Od 1860 w zjednoczonych Włoszech.

W 1945 (od 9 do 21 kwietnia) walki między 2 Korpusem Polskim a oddziałami niemieckimi w rejonie Bolonii. Jej zdobycie zakończyło działania 2 Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej.

2 sierpnia 1980 na dworcu kolejowym nastąpił zamach terrorystyczny – zginęło 85 osób, a ponad 200 zostało rannych.

Zabytki

Gospodarka

Duży ośrodek przemysłowy, m.in. precyzyjny i ceramiczny (słynne majoliki), garbarski, skórzano-obuwniczy, środków transportu (wagony kolejowe, ciągniki, motocykle – Ducati), spożywczy (serowarski, winiarski, mięsny, owocowo-warzywny). Ważny węzeł komunikacyjny, ze stacjami kolejowymi Bologna Borgo Panigale, Bologna San Ruffillo, Bologna San Vitale oraz portem lotniczym.

Sławni bolończycy

Z Bolonii pochodzą:

Słynne firmy

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ La popolazione di Bologna al 28 febbraio 2015. comune.bologna.it, 28 lutego 2015. [dostęp 2016-02-05]. (wł.).
  2. ↑ Ł. Ropczyński, Bolonia [online], Kierunek Włochy, 16 marca 2018.
  3. ↑ Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, s. 283, Oficyna Wydawnicza Fogra, ISBN 83-85719-84-9.
  4. ↑ Bolonia nowym partnerem Poznania [online] [dostęp 2017-12-06] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Europejskie Stolice Kultury
Gminy prowincji Bolonia