Reykjavík (dawny polski egzonim: Rejkiawik[3]) – stolica oraz największe miasto Islandii, położone w jej południowo-zachodniej części nad Zatoką Faxa, najbardziej wysunięta na północ stolica świata. Na północ od Reykjavíku w odległości 10 km góruje masyw Esja[4].
Ludność islandzkiej stolicy wynosi 131,1 tys. mieszkańców (2020). Miasto wchodzi w skład gminy Reykjavíkurborg, która oprócz stolicy obejmuje jej okolice oraz tereny położone po drugiej stronie zatoki Kollafjörður. Całą gminę zamieszkuje 126,0 tys. osób (2018). Zespół miejski Wielkiego Reykjavíku (Stór-Reykjavík), obejmujący stolicę i sąsiednie miasta skupia 217,7 tys. (2018), a cały region stołeczny Höfuðborgarsvæðið 222,5 tys. (2018), czyli około 2/3 ludności kraju[5].
Klimat
30 lipca 2008 roku został pobity rekord ciepła dla tego miasta – obecnie wynosi +26,2 °C. Najniższa zanotowana temperatura wynosi –24,5 °C (21 stycznia 1918). Od 30 stycznia 1971 temperatura nigdy nie spadła poniżej –20 °C.
Źródło: climatebase.ru[6] (temperatury, od 2000 roku), WMO (opady, liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1961-1990)
Historia
Demografia
1786
167
1801
600
1860
1450
1901
6321
1910
11 449
1920
17 450
1930
28 052
1940
38 308
1950
55 980
1960
72 407
1970
81 693
1980
83 766
1985
89 868
1990
97 569
1995
104 258
2000
110 852
2005
114 800
2007
117 721
2010
118 326
2012
119 475
2018
124 847
W miejscu dzisiejszej stolicy Islandii powstała najstarsza, założona z myślą o stałym osadnictwie, osada na wyspie. Założył ją w 874 roku norweski wikingIngólfur Arnarson. Nazwał to miejsce Reykjavík, co po islandzku znaczy „dymiąca zatoka”, od znajdujących się tu gorących źródeł i gejzerów. Osada rozwijała się później dzięki założonemu w pobliżu w 1226 roku klasztorowiaugustiańskiemu. W połowie XVIII wieku lokalny przedsiębiorca próbował rozwinąć drobny handel i przemysł, by przełamać duńskimonopol handlowy.
18 sierpnia 1786, liczącej 167 mieszkańców osadzie przyznano prawa miejskie. Wkrótce miasto zostało siedzibą protestanckiegobiskupa Islandii, a także islandzkiego parlamentuAlthing. Od tej pory Reykjavík ciągle rozwija swój potencjał ludnościowy – w XX wieku zwiększył liczbę mieszkańców blisko 10-krotnie. W 1911 założono tu pierwszy w Islandii uniwersytetHáskóli Íslands (Uniwersytet Islandzki).
Na położonej na północ od miasta wyspie Viðey, wchodzącej w skład gminy stołecznej, znajdują się dwa historyczne budynki z XVIII wieku – rezydencja Viðeyjarstofa i kościół Viðeyjarkirkja[8].
Muzea
Narodowe Muzeum Islandii (isl. Þjóðminjasafn Íslands) otwarte w 1863, muzeum prezentuje m.in. w formie multimedialnej dzieje Islandii, od czasów przybycia pierwszych ludzi na wyspę po współczesność[9][4].
Miasto gościło uczestników finału C2 pucharu Europy w lekkoatletyce 1985[10], zawodów grupy A II ligi tych rozgrywek w 2004[10] oraz III ligi drużynowych mistrzostw Europy w lekkoatletyce w 2011[11]. Corocznie w mieście od 1964 odbywa się szachowy turniej Reykjavík Open, a od 1984 bieg maratoński[12].
W 1942 roku na cmentarzu Fossvogur w Reykjaviku pochowano 12 polskich marynarzy, którzy utonęli po katastrofie w zatoce Faxa statku SS Wigry – polskiego frachtowca Bałtyckiej Spółki Okrętowej. W pogrzebie uczestniczyli marynarze z polskich statków „Hel” i „Batory”. Grób załogi „Wigier”, odnowiony został przez polskich marynarzy na początku lat 60.
W mieście ma siedzibę Towarzystwo Przyjaźni Islandzko-Polskiej.
.jpg)
.jpg)
