Opactwo Westminsterskie

Opactwo Westminsterskie

Westminster Abbey (Collegiate Church of St Peter at Westminster)

nr rej. 1291494
Państwo	Wielka Brytania
Miejscowość	Londyn
Wyznanie	anglikanizm
Kościół	Anglii
	Royal peculiar
Wezwanie	św. Piotra
Historia Poprzednie wyznanie rzymskokatolicki
Położenie na mapie City of Westminster Opactwo Westminsterskie
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Opactwo Westminsterskie
Położenie na mapie Anglii Opactwo Westminsterskie
Położenie na mapie Wielkiego Londynu Opactwo Westminsterskie
51°29′58″N 0°07′39″W
Strona internetowa

Opactwo Westminsterskie
Westminster Palace, Westminster Abbey and Saint Margaret’s Church^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Wielka Brytania
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV
Numer ref.	426
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1987 na 11. sesji
Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Opactwo Westminsterskie nocą

Opactwo Westminsterskie^[1] (ang. Westminster Abbey; nazwa oficjalna Collegiate Church of St Peter at Westminster, kolegiata św. Piotra w Westminsterze) – najważniejsza, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w londyńskim City, świątynia anglikańska.

Opactwo, począwszy od Wilhelma Zdobywcy (1066), jest miejscem koronacji królów Anglii i królów Wielkiej Brytanii, z wyjątkiem Edwarda V i Edwarda VIII, którzy nie byli koronowani. Od XIII wieku opactwo to również miejsce pochówku królów i zasłużonych osób.

Historia

Według legend pierwsza świątynia powstała w roku 616 na miejscu, które nazywano wówczas Thorney Island. Datę powstania pierwszego klasztoru należy jednak przenieść w okolice roku 800.

Prawie 250 lat później Edward Wyznawca, który z powodów politycznych nie mógł dotrzymać ślubów udania się na pielgrzymkę do Rzymu, w zamian za zwolnienie z tych ślubów, zgodnie z sugestią papieża, miał przebudować opactwo. Przebudowa miała miejsce w latach 1045–1050 (w stylu romańskim), a nowe opactwo konsekrowano 28 grudnia 1065 (na tydzień przed śmiercią króla, który został tam pochowany). W 1066 w Opactwie Westminsterskim odbyła się pierwsza koronacja (Wilhelma Zdobywcy).

W 1220 Henryk III dobudował Lady Chapel, a 25 lat później rozpoczął gruntowną przebudowę całego opactwa w kształcie, który zachował się do dziś. Następna poważna przebudowa miała miejsce za Henryka VII w wieku XVI w stylu gotyku angielskiego.

W 1534 Henryk VIII przejął opactwo w czasie swojej walki z Kościołem katolickim, a w 1540 zlikwidował opactwo benedyktyńskie. Maria I Tudor w 1553 roku wskrzesiła opactwo na kilka lat, ale potem Elżbieta I ponownie je zlikwidowała. W 1560 Opactwo Westminsterskie zostało przekształcone w tzw. Royal peculiar, przechodząc bezpośrednio pod jurysdykcję monarchini^[2].

Dwie zachodnie wieże, w stylu neogotyckim, dzieło Nicholasa Hawksmoora, ucznia Wrena, dobudowano dopiero w 1745. Dalsza przebudowa i renowacja miała miejsce w XIX wieku.

Koronacje królów i królowych Anglii i Wielkiej Brytanii w kolegiacie św. Piotra

Tron koronacyjny świętego Edwarda

• 1066: Harald II
• 1066: Wilhelm I Zdobywca
• 1068: Matylda Flandryjska
• 1087: Wilhelm II Rudy
• 1100: Henryk I Beauclerc i Matylda Szkocka
• 1121: Adelajda z Lowanium
• 1135: Stefan z Blois
• 1136: Matylda Bulońska
• 1154: Henryk II Plantagenet i Eleonora Akwitańska
• 1189: Ryszard I Lwie Serce
• 1199: Jan bez Ziemi
• 1200: Izabela Andegaweńska
• 1220: Henryk III Plantagenet
• 1236: Eleonora Prowansalska
• 1274: Edward I Długonogi i Eleonora Kastylijska
• 1308: Edward II i Izabela Francuska
• 1327: Edward III
• 1328: Filipa de Hainault
• 1377: Ryszard II
• 1382: Anna Czeska
• 1397: Izabela Walezjuszka
• 1399: Henryk IV Lancaster
• 1403: Joanna Nawarrska
• 1413: Henryk V Lancaster
• 1421: Katarzyna Walezjuszka
• 1429: Henryk VI Lancaster
• 1445: Małgorzata Andegaweńska
• 1461: Edward IV York
• 1465: Elżbieta Woodville
• 1483: Ryszard III York i Anna Neville
• 1485: Henryk VII Tudor
• 1487: Elżbieta York
• 1509: Henryk VIII Tudor
• 1509: Katarzyna Aragońska
• 1533: Anna Boleyn
• 1547: Edward VI Tudor
• 1553: Maria I Tudor
• 1559: Elżbieta I Tudor
• 1603: Jakub I Stuart i Anna Duńska
• 1626: Karol I Stuart
• 1661: Karol II Stuart
• 1685: Jakub II Stuart
• 1685: Maria Modeńska
• 1689: Maria II Stuart i Wilhelm III Orański
• 1702: Anna Stuart
• 1714: Jerzy I Hanowerski
• 1727: Jerzy II Hanowerski i Karolina Ansbachska
• 1761: Jerzy III Hanowerski i Zofia Karolina Meklemburska
• 1821: Jerzy IV Hanowerski
• 1831: Wilhelm IV Hanowerski i Adelajda Saksońska
• 1838: Wiktoria Hanowerska
• 1902: Edward VII Koburg i Aleksandra Duńska
• 1911: Jerzy V i Maria Teck
• 1937: Jerzy VI Windsor i Elżbieta Bowes-Lyon
• 1953: Elżbieta II Windsor
• 6 maja 2023: Karol III Windsor i Kamila Rosemary Shand^[3]

W czasie koronacji Jerzego II Hanowerskiego George Frideric Handel wykonał cztery hymny koronacyjne, w tym hymn „Zadok the Priest”. Od tego czasu utwór ten powtarza się na każdym kolejnym nabożeństwie koronacyjnym, tradycyjnie sprawowanym w Opactwie Westminsterskim.

Ciekawe miejsca

Figury męczenników z XX wieku (pierwszy od lewej: św. Maksymilian Kolbe)

Płaskorzeźba Chrystusa na frontonie świątyni

• kaplica Edwarda Wyznawcy
• Grób Nieznanego Żołnierza
• kaplica św. Jerzego, pamięci miliona Brytyjczyków poległych w wojnach
• Zakątek Wigów
• Zakątek poetów (Poets' corner)
• kaplica św. Pawła
• podwójny grobowiec Marii I i Elżbiety I
• nagrobek Małgorzaty Beaufort, matki Henryka VII Tudora
• Sala Kapitulna (Chapter House)
• Kaplica Pyxu
• Ciemny Krużganek
• Muzeum Opactwa (Abbey Museum)
• Kolegium św. Piotra
• College Gardens
• Krypta Normandzka (Norman Undercroft)
• Kaplica Królewskich Sił Powietrznych – witraże poświęcone Dywizjonom 303 i 302, widać tam polskie orły i polską flagę
• Krzesło koronacyjne z 1301, na którym koronowano wszystkich, prócz dwóch królów Anglii.

Pochówki

Na terenie opactwa pochowanych jest około 3300 zmarłych. Wśród nich wybitni poeci i pisarze, muzycy, aktorzy, uczeni, politycy i architekci. Oprócz tego znajduje się tam ponad 600 tablic pamiątkowych poświęconych wybitnym osobom niepochowanym na terenie opactwa.

Pierwszym poetą pochowanym w Opactwie Westminsterskim był Geoffrey Chaucer w roku 1400. W opactwie znajdują się też groby:

• Bena Jonsona
• Davida Garricka
• Samuela Johnsona
• Karola Dickensa
• Roberta Browninga
• Rudyarda Kiplinga.

Wielu poetów i pisarzy (z powodu mało przykładnego życia, jakie prowadzili, albo braku uznania za życia) nie otrzymywało zgody na pochówek. Dopiero wiele lat po ich śmierci umieszczano tylko tablice pamiątkowe; wśród nich:

• William Szekspir
• William Blake
• Benjamin Britten
• Robert Burns
• John Keats
• George Gordon Byron
• Percy Bysshe Shelley
• David Herbert Lawrence
• William Wordsworth
• William Makepeace Thackeray
• Thomas Hardy.

Pochowani uczeni to między innymi:

• Isaac Newton
• Karol Darwin
• Lord Kelvin
• Ernest Rutherford
• Stephen Hawking^[4]

Muzycy: Georg Friedrich Händel, Henry Purcell, Muzio Clementi.

Architekci: Robert Adam, William Chambers, Charles Barry, George Gilbert Scott.

Zobacz też

• katedra westminsterska
• katedra św. Pawła w Londynie

Przypisy

1. Polski egzonim przyjęty na 111. posiedzeniu KSNG.
2. Anglicans Online | Church of England | Dioceses [online], anglicansonline.org [dostęp 2021-03-22] .
3. Pałac Buckingham ogłosił datę koronacji Karola III [online], tvp.info, 11 października 2022 [dostęp 2022-12-06]  (pol.).
4. Pogrzeb Stephena Hawkinga. Astrofizyk spoczął obok Izaaka Newtona i Karola Darwina [online], polsatnews.pl, 31 marca 2018 [dostęp 2018-03-31] .

Linki zewnętrzne

• Witryna internetowa opactwa westminsterskiego (ang.)

Kontrola autorytatywna (Royal peculiar):

• ISNI: 0000000123083054
• VIAF: 132460849
• ULAN: 500302052
• LCCN: n80008753
• GND: 4206437-5
• BnF: 12354524b
• SUDOC: 032533187
• NKC: kn20040209010
• J9U: 987007269723405171
• LNB: 000306504

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Westminster-Abbey
• NE.se: westminster-abbey
• SNL: Westminster_Abbey
• DSDE: Westminster_Abbey