Antoni Lesznowski (1815–1859)

Antoni Leon Ignacy Lesznowski

Data urodzenia	16 grudnia 1815
Data śmierci	13 października 1859
Zawód, zajęcie	wydawca i redaktor Gazety Warszawskiej

Grób Antoniego Lesznowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Antoni Lesznowski (ur. 16 grudnia 1815, zm. 13 października 1859) – właściciel i wydawca Gazety Warszawskiej.

Pochodzenie i rodzina

Był synem Antoniego i Adelajdy, miał dwoje rodzeństwa: Teresę i Ludwika^[1]. W 1847 pojął za żonę Pelagię Sędzimir^[2], z którą miał córki: Antoninę i Ludwikę.

Życiorys

Był urzędnikiem Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych. Wiosną 1841 przejął wydawanie podupadającej „Gazety Warszawskiej“, która miała zaledwie 400 prenumeratorów^[3].

Do współpracy udało mu się pozyskać Kraszewskiego, Korzeniowskiego, Kaczkowskiego oraz Szajnochę. Sam pisywał recenzje literackie i teatralne^[4]. Zmiany w piśmie i wzrost jego atrakcyjności sprawiły, że pod koniec lat 50. XIX w. tytuł posiadał już 7500 prenumeratorów, przynosząc spore dochody.

Tuż przed śmiercią Lesznowskiego w „Gazecie Warszawskiej” zaczęły pojawiać się artykuły, w których atakowano zwiększającą swe znaczenie w Kongresówce burżuazję żydowską. Doprowadziło to do konfliktu, który odbił się echem w całej Europie. W efekcie Leopold Kronenberg nabył Gazetę Codzienną, pozyskał jako redaktora Kraszewskiego, co wpłynęło niekorzystnie na pozycję pisma Lesznowskiego^[5].

Śmierć Lesznowskiego nastąpiła nieoczekiwanie, mimo że wiadomo było o jego otyłości, nadciśnieniu i zaburzeniach krążenia^[6][7]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (aleja katakumbowa, grób 141 i 142)^[8]

Przypisy

1. Informacja z portalu sejmwielki.pl [dostęp: 29 VII 2017 r.]
2. Ślub w warszawskiej parafii św. Krzyża, akt nr 254.[dostęp: 7 IX 2017 r.]
3. J. Łojek, Lesznowscy, [w:] Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 30, 1991, nr 3-4, s. 31.
4. K. Gajda, O krytyce teatralnej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2003, s. 12. ISBN 83-7271-194-1
5. T. Jeske-Choiński, Żydzi postępowi i ochrzczeni w XIX-em stuleciu, Warszawa 1919, s. 26.
6. J. Łojek, Lesznowscy, [w:] Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 30, 1991, nr 3-4, s. 33.
7. Akt zgonu nr 677 z warszawskiej parafii Nawiedzenia NMP. [dostęp: 7 IX 2017 r.]
8. Cmentarz Stare Powązki: LESZNOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-01-29] .

Bibliografia

• J. Łojek, Lesznowscy, [w:] Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 30, 1991, nr 3-4, s. 26-34.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 152985915
• PLWABN: 9810660628605606
• NUKAT: n2010145923
• WorldCat: viaf-152985915

Encyklopedie internetowe:

• ETP: 90357