Antoni Jan Goetz

Antoni Goetz-Okocimski
	; Antoni Goetz-Okocimski w 1935
Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1895 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	31 października 1962 ; Nairobi
	Poseł IV kadencji Sejmu (II RP)
Okres	od 8 września 1935; do 13 października 1938
Przynależność polityczna	Obóz Zjednoczenia Narodowego
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Jan Goetz, Antoni Jan Götz-Okocimski (ur. 17 grudnia 1895^[1] w Krakowie, zm. 31 października 1962 w Nairobi) – polski przemysłowiec, polityk, działacz sportowy, w latach 30. XX wieku właściciel Browaru Okocim, poseł na Sejm IV kadencji w II RP.

Życiorys

Kształcił się początkowo w domu rodzinnym. W latach 1905–1914 uczęszczał do II Gimnazjum w Krakowie. W lutym 1915 zgłosił akces wraz z bratem do I dywizji austriackiej artylerii konnej, służąc w niej podczas I wojny światowej. W 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego, także do artylerii konnej. W 1920 walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, po której powrócił do Okocimia. Od 1923 do 1930 był wójtem gminy Okocim. W 1924 zdobył wykształcenie ekonomiczne w Akademii Handlowej w Krakowie. Przez wiele lat zasiadał w Wydziale Powiatowym w Brzesku, Radzie Gromadzkiej, Radzie Szkolnej, a także Radzie Gminnej w Okocimiu. Był też radcą Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rolniczej w Krakowie. Należał do Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego, do Towarzystwa Ekonomicznego, a także do Towarzystwa Rolniczego w Brzesku, w którym był członkiem zarządu okręgowego. W 1931 został prezesem Rady Nadzorczej rodzinnej spółki akcyjnej. Od 1936 do 1939 był prezesem krakowskiej IPH. Udzielał się też jako filantrop i myśliwy.

Zasiadał w zarządzie głównym Polskiego Stronnictwa Zachowawczego. W latach 1935–1938 był posłem na Sejm, wybranym z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (w okręgu Bochnia-Brzesko-Limanowa), po jego rozpadzie reprezentując Obóz Zjednoczenia Narodowego (zasiadał w jego radzie obwodowej w Brzesku^[2]).

Od 1938 przychodziły do niego anonimy wzywające do przyznania się do niemieckich korzeni, on jednak nie chciał się wyrzec związków z Polską. Zanim oddziały niemieckie dotarły do Okocimia, opuścił swój majątek wraz z żoną i matką 5 września 1939. Przedostał się do Francji, gdzie został adiutantem dowódcy szkoły podoficerów artylerii w polskim Centrum Wyszkolenia Artylerii w Camp de Coëtquidan w Bretanii. Służył tam do 1940, kiedy przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został oficerem I pułku artylerii ciężkiej WP, stacjonując w Szkocji. W 1943 został zdemobilizowany, obejmując funkcję sekretarza generalnego Polskiego Czerwonego Krzyża w Londynie, którą pełnił do 1946. Następnie był sekretarzem Towarzystwa Pomocy Polakom, z której to funkcji zrezygnował w 1952, przenosząc się do Nairobi w Kenii, gdzie założył herbaciarnię, prowadząc ją do końca życia. Zmarł bezpotomnie w 1962 na gorączkę tropikalną. Pochowany został na cmentarzu Nairobi-Langato.

21 października 2017 jego prochy zostały sprowadzone do kraju dzięki staraniom Towarzystwa Miłośników Ziemi Okocimskiej (za zgodą rodziny) i pochowane w rodzinnym grobowcu w Okocimiu^[3].

Rodzina

Był wnukiem Jana Ewangelisty Goetza oraz synem Jana Albina Goetza, założycieli browaru w Okocimiu. Jego matką była hrabina Zofia Sumińska^[1] (1867–1945). Miał brata i dwie siostry. W 1925 ożenił się z Zofią z domu Chrząszcz^[1] (1898–1975).

Odznaczenia i nagrody

Odznaczony Karl Truppen Kreuz za waleczność na froncie austriacko-rosyjskim (kwiecień 1917), Tajnym Szambelaństwem Papieskim di Spada e Cappa Piusa XI (1936) oraz Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi na polu pracy społecznej (1937)^[4].

W 2017, pośmiertnie, przyznano Antoniemu Janowi Goetzowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Brzeska^[5].

Zobacz też

Pałac Goetza

Przypisy

↑ ^a ^b ^c StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 213 .
↑ Zjazd organizacyjny Organizacji Wiejskiej Obozu Zjednoczenia Narodowego w Krakowie, 5 listopada 1937, Kraków: [s.n.], 1937 (Kraków: L. Dudek), s. 34.
↑ Małgorzata Więcek-Cebula Brzesko, Brzesko. Prochy Antoniego Goetza Okocimskiego wróciły do domu, naszemiasto.pl, 21 października 2017
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411
↑ „Zasłużeni dla Brzeska” – kto otrzymał medal?. glos24.pl, 31 stycznia 2018. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-23)].

Bibliografia

R. Cuber, Goetz był pierwszy, „BIM. Brzeski Magazyn Informacyjny”, 2003, nr 7/8 (lipiec-sierpień), str. 26–27
Z chmielem w herbie, „Focus Historia”, nr 4, kwiecień 2009
Nota biograficzna autorstwa Jerzego Wyczesanego
Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

[kto213-1] StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 213 .

[2] Zjazd organizacyjny Organizacji Wiejskiej Obozu Zjednoczenia Narodowego w Krakowie, 5 listopada 1937, Kraków: [s.n.], 1937 (Kraków: L. Dudek), s. 34.

[3] Małgorzata Więcek-Cebula Brzesko, Brzesko. Prochy Antoniego Goetza Okocimskiego wróciły do domu, naszemiasto.pl, 21 października 2017

[4] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411

[5] „Zasłużeni dla Brzeska” – kto otrzymał medal?. glos24.pl, 31 stycznia 2018. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-23)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]