PROFILBARU.COM

Driskos Muharebesi
	Birinci Balkan Savaşı
	; Muharebeyi anlatan kartpostal
Tarih	9-11 Aralık 1912 (Jülyen Takviminde: 26–28 Kasım 1912)
Bölge	Driskos, Yanya Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu (şimdiki Yunanistan)
Sonuç	Osmanlı zaferi
Taraflar
Yunanistan Krallığı	Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Alexandros Romas × ; Peppino Garibaldi	General Esad Paşa
Çatışan birlikler
Metsovo Müfrezesi Italyan Kızıl Gömlekliler; Yunan Kızıl Gömlekli Kolordusu;	Yanya Kolordusu 19.Tümen;
Güçler
3,800	7,000–10,000
Kayıplar
200–400 ölü; 400 yaralı	1,000–2,000 ölü ve yaralı

Driskos Muharebesi (Yunanca: Μάχη του Δρίσκου,), 9-11 Aralık 1912'de (Jülyen Takviminde: 26-28 Kasım 1912'de) gerçekleşti.Ancak Konduravki köyü mevkiindeki çatışmalar nedeniyle bu muharebe Konduvraki- Driskos Muharebesi olarak da bilinir. Bu muharebe Birinci Balkan Savaşı sırasında Alexandros Romas komutasındaki Yunan kuvvetleri ile General Esad Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri arasında yapılan bir muharebedir. Muharebe, Yunan Ordusunun Hani Kamber Ağa'daki Osmanlı savunma hattına saldırmasıyla başladı.

Yunanlar, Driskos Dağı'ndaki Osmanlı kampını ele geçirdiler ve çevresini temizlediler. 10 Aralık'ta (J.T:27 Kasım)'da, Osmanlılar hem insan gücü hem de topçu olarak önemli takviyeler aldıktan sonra yeniden toplandı ve Yunan mevzilerine büyük bir saldırı başlattı. Yunanlar, yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya olduklarını anladıktan sonra, ertesi gün öğle saatlerinde geri çekilmeye başladılar. Driskos savaşı, Garibaldinlerin Yunan yayılmacı savaşlarına son müdahalesi oldu.

Arka Plan

1912'de Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan ve Karadağ Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Balkan Birliği'ne katıldı.Silahlı kuvvetlerini seferber etti. Osmanlı Imparatorluğu geçte olsa tehlikenin farkına varabildi. Balkanlar'da yeni bir savaştan korkan Osmanlılar, 14 Eylül'de silahlı kuvvetlerini harekete geçirdi ve Trakya'ya birlikler sevk etmeye başladı; Balkan Ligi'de aynı şekilde karşılık verdi. ^[1]

30 Eylül'de Birlik, Osmanlılara Hristiyan nüfusunun haklarıyla ilgili bir talep listesi sundu. Osmanlı İmparatorluğu talepleri reddetti, Sofya, Belgrad ve Atina'daki büyükelçilerini 4 Ekim'de geri çağırdı ve Birlik müzakerecilerini sınır dışı etti. Birlik Osmanlılara savaş ilan etti ve Birinci Balkan Savaşı savaşı başladı. Karadağ ise zaten 25 Eylül'de Osmanlılara saldırıp askeri operasyonlara başlamıştı.^[2]

Yunanistan Epir Ordusu ve Teselya Ordusu'nu sırasıyla Epir ve Teselya sınırlarına gönderdi. Epir Ordusu 20.000 asker ve 30 topdan oluşuyordu ve Korgeneral Konstantinos Sapountzakis tarafından komuta ediliyordu. Epir'de Yunanların karşısında General Esad Paşa komutasındaki 35.000 asker ve 102 top vardı; çoğu, bölgesel başkenti Yanya'yı koruyan Yanya Müstahkem Bölgesi'nde yoğunlaşmıştı.^[3]

Epir Ordusu'na yalnızca sınırlı sayıda saldırı operasyonu yürütmesi emredildi, özellikle Teselya Ordusu'nun batı kanadını korumaya odaklandı, çünkü Yanya çevresindeki Osmanlı savunmasını kırmak için çok küçüktü. ^[4]

Yanya Müstahkem Bölgesi, ana güney yaklaşımlarını koruyan iki büyük kaleyi, Bizani ve Kastritsa'yı ve batı ve kuzeybatı yaklaşımlarını kapsayan, şehrin çevresinde bir halka içinde beş küçük kaleyi içeriyordu. Yanya'nın güneyindeki arazi, şehre giden tüm yollar Bizani'den görülebildiği için mükemmel bir savunma alanı sağladı. Osmanlılar, Alman General Colmar Freiherr von der Goltz rehberliğinde inşa edilen kalıcı tahkimatlarla savunmalarını güçlendirmişlerdi. Bunlar beton topçu mevzileri, sığınaklar, hendekler, dikenli teller, ışıldaklar ve makineli tüfek mevzileriyle donatıldı. ^[5]^[6]

Epir Ordusu, 6 Ekim (Gregoryen takvimde 19 Ekim) öğlen vakti Arta Köprüsü'nü geçerek Osmanlı topraklarına girdi ve günün sonunda Gribovo tepelerini ele geçirdi. 9 Ekim'de (22 Ekim) Osmanlılar Komçiadis Muharebesi ardından Gribova Muharebesi'ni başlatarak karşı saldırıya geçtiler, 10-11 Ekim gecesi (23-24 Ekim) Komçiadis Muharebesi ile Yunanlar Arta'ya doğru geri itildiler. Ancak Gribova Muharebesi Osmanlı aleyhine sonuçlandı.Ertesi gün Yunanlar yeniden toplandıktan sonra, Gribova Muharebesindeki Osmanlı başarısızlığı sonucu Yunan Ordusu bir kez daha taarruza geçti ve Osmanlı mevzilerinin terk edildiğini gördü ve Filippiada kasabasını ele geçirdi. 19 Ekim'de (1 kasımda) Epir Ordusu, Yunan Donanması'nın İyonya filosu ile birlikte Preveze'ye bir saldırı başlattı ve 21 Ekim'de (3-4 Kasım da) şehri aldı. 23 Ekim'de (6 Kasım'da) Esat Paşa Beşpınar Muharebesi'nde Yunan savunmasına saldırdı.Kar yağışı, Osmanlıların büyük çaplı bir saldırı gerçekleştirmesini engellerken, Yunanlar yaşanan bir dizi çatışmada yerlerini korudu. 27 Ekim'de (10 Kasımda) Yunan Ordusu Maçova'yı (Metsovo) ele geçirdi ve Osmanlı düzensiz birliklerinin (milislerinin) 10 Kasım'da karşı saldırı ile burayı geri alma girişimini engelledi.^[7]

Bütün bunlar sırasında Filhelenizm ve Liberalizm düşüncelerinin etkisi altında,Giuseppe Garibaldi'nin oğullarından o sıradaki İtalyan Kızıl Gömleklilerinin lideri Ricciotti Garibaldi, yandaşlarını (Garibaldinler olarak da bilinirler) Osmanlılara karşı Yunanları savaşta desteklemeye çağırdı ve Yunanlar için asker toplamaya başladı. ^[8] Preveze'nin ele geçirilmesi aynı zamanda Yunanların Epir cephesi için yurt içi yanında dışından da takviyesini kolaylaştırmıştı. Garibaldi, ülke hükûmetinin ve İtalya'nın sol çevrelerindeki iç muhalefetin koyduğu idari engeller nedeniyle yalnızca 140-200 İtalyan gönüllüyü seferber etmeyi başardı. Bununla birlikte, çok sayıda Yunan vatandaşı ve Yunan diasporasının üyelerinin yanı sıra daha az sayıda Bulgar, İngiliz ve Fransız Kızıl Gömleklileri ve gönüllü bazı kimseler bu çağrıya yanıt vererek birliği 2.224 kişiye çıkardı. Birim dört tabura bölündü ^[9] bunlardan ikisi Yunan Kızıl Gömlekli Kolordusu olarak adlandırılıyordu ve eski Yunan Parlamentosu Başkanı ve kıdemli kızıl gömlekli, Kont Alexandros Romas tarafından komuta ediliyordu.^[10] Ricotti oğlu Peppino Garibaldi'yi de Yunanistan'a gönderdi. Garibaldini'ler, onlara modası geçmiş Gras tüfekleri ve eski artık kılıçlar sağlayan Yunan hükûmeti tarafından donatıldı, ancak Yunan hükûmeti onlara sonbahar ve kış için gerekli yeterli sayıda kışlık palto sağlayamadı.^[9] Garibaldini ve düzenli arka koruma taburu halini alan adamları 30 Kasım-2 Aralık (J.T:17-20 Kasım) tarihleri arasında Maçova'ya geldi ve burada 3.800 kişilik güçlü Metsovo Müfrezesini oluşturdu.^[11] Ancak bunun hemen öncesinde 5-6 Aralık 1912'de (J.T:22/23 Kasım 1912) Garibaldini ve Metsovo müfrezesi Konduravki Köyündeki Osmanlı birliklerine saldırdılar. Etkili yaylım ateşi karşısında o bölgedeki Osmanlı redif Arnavut birliklerini paniğe düşürüp kaçmalarına neden oldular.Cephaneleri ve ekipmanlarını dahi bırakıp kaçmalarıyla firarlarıyla öncü çatışmalar Garibaldin birliklerinin zaferi ile sonuçlandı. Bu askerler Driskos Dağı'nın batısındaki ova üzerinden Driskos- Yanya yoluna doğru kaçmışlardı. Yanya Kalesi Kurmay Başkanı Binbaşı Mehmet Emin (Koral) Bey'in makinalı tüfeklerini kaçan Arnavut Osmanlı askerlerine çevirmesi sayesinde kaçanlar, 23 Kasım 1912 sabahı Gastriça'nın kuzeydoğusunda toplattırıldı. Öte yandan Kumanova Muharebesi ne katılıp Sırplar tarafından mağlup edilmiş birliklerden olan 6000 er kuvvetine kadar inen Fâik Bey'in 19 ncu Piyade Tümeni Manastır - Görüce üzerinden yürüye yürüye 5 Aralık (J.T: 22 Kasım) 1912'de sabahın erken saatlerinde Yanya'ya moralleri bozuk şekilde varmıştı. Yöre halkı tarafından iyi şekilde karşılanan bu birliğin moralini komutanlık yükseltmeye çalışıyordu.^[12]

7 Aralık (J.T:24 Kasım)'ta Sapountzakis, Kızılgömleklilere Metsovo müfrezesine Driskos Dağı'nı ve Pamvotida Gölü'nün kuzeydoğu kıyısını ele geçirmelerini emretti.^[10] Garibaldinler daha sonra Epir Ordusu'nun geri kalanıyla birleşecek ve Bizani'ye koordineli bir saldırı başlatacaktı. ^[13]

Muharebe

9 Aralık 1912'de (Jülyen Takvime göre 26 Kasım'da) saat gece 1.00 sıralarında Yunan Kırmızı Gömleklileri Kolordusu, 600 Osmanlı ve 2 topçu tarafından savunulan Vigla ve Toufekistra tepeleri arasında bulunan Kamber Ağa kervansaray'ının olduğu yere saldırdı. Çatışmalar öğlene kadar sürdü, Garibaldiniler Lingiades ve Giobourtza köylerini ve Driskos'taki Osmanlı kampını ele geçirip güvence altına almayı başardı. Toplam 200 Osmanlı askeri öldürüldü ve sınırlı miktarda malzeme ele geçirildi.^[14] Öğleden sonra Romas'ın birlikleri, Garibaldi komutasındaki Kızıl Gömlekliler'in geri kalanı ve Kriaris ve Makris komutasındaki Girit gönüllülerinden oluşan bir birlik ile takviye edildi ve bu, Osmanlıları Driskos'un önündeki ovadan geri püskürtmelerini sağladı. Bu arada Garibaldi'nin karısı ve kızı, Yunanistan'ın arka tarafında Sotiros Manastırı'nda bir sahra hastanesi düzenledi.^[10]

10 Aralıkta (Jülyen Takvime göre 27 Kasımda) Osmanlı Ordusu tekrar organize edildi; ilaveten Faik Beyin moralleri düzeltilen 19.piyade tümeni çekilen birliklere yardıma geldi ayrıca güçlü bir projektör, 2 Mitralyöz ve Yunanlardan Soroviç Muharebesi'nde ele geçirilen topçu bataryaları da takviye olarak gönderildi.^[11]^[13] Osmanlılar Yanya ve Kastritsa'dan da topçu desteği alarak Tzoura yönünden karşı saldırıya geçti. Garibaldinler yerlerini korudu, ancak Makris öldürüldü ve Romas'ın yardımcısı Bardopoulos da dahil olmak üzere üç subay yaralandı. 11 Aralık'ta (J.T:28 Kasım) Osmanlılar bataryalarını Lefkas kervansarayına sevk ettikten sonra Driskos'a yeni bir saldırı başlattı. Yunanlar 44 asker ve tek bir 75 mm Schneider-Danglis 06 dağ topu ile takviye edildi. Grevena'dan gelen ikmal konvoyunun zamanında gelmemesi nedeniyle Yunanlar ciddi bir mühimmat sıkıntısı yaşamaya başladılar. Romas, Bardopoulos ve Lorentzos Mavilis de dahil olmak üzere diğer birçok Yunan subayı yaralandı ve Peppino Garibaldi komutayı devraldı.^[10] Görgü tanığı Nikos Karvounis'e göre, ikinci ve nihayetinde ölümcül bir yara almadan hemen önce Mavilis'in şöyle haykırdığı söyleniyor:

“

Bu savaştan onur bekliyordum ama Yunanistan için kendimi feda etme onurunu değil! ^[15]

”

Metsovo Müfrezesinin ciddi risk altında olduğuna inanan General Dimitrios Matthaiopoulos, öğlen saatlerinde Kamber Ağa kervansarayındaki mevziilerin boşaltılıp Metsovo'ya çekilmesini emretti.^[10] Muharebede sınırlı bir rol oynayan Garibaldin taburları, Yunan geri çekilmesini gizleme görevi üstlenerek ve yaralıları tahliye etti.^[13] Konduravki köyünü de Osmanlılar geri aldı.

Sonuçları

Driskos savaşında Yunan kayıpları 200-400 ölü ve yaklaşık 400 yaralı iken, Osmanlılar 1.000 ila 2.000 ölü ve yaralı kaybetti.^[16] Ricciotti Garibaldi, Yunan yenilgisini Garibaldini ve Epir Ordusu arasındaki zayıf iletişime bağladı. Daha sonra bir dizi Kızıl gömlekli, Yunan devletinin, birliklerini kasten sayısal olarak üstün bir güce maruz bıraktığını ve birliğin bir zamanlar Dömeke Savaşı'nda elde ettiği ihtişamı inkâr etmek için yetersiz şekilde tedarik ettiğini iddia etti.^[16]Her halükarda, Neapoli-Siatista Evzon Müfrezesi birkaç gün sonra Metsovo'ya geldi ve Metsovo Müfrezesinin maruz kaldığı kayıpların yerini aldı. ^[11] 30 Kasım'da Garibaldi, Garibaldini'yi dağıttı ve gönüllüler terhis etmeye başladı. Yunan Kırmızı Gömleklilerinin Yunan toplumu tarafından düşmanca karşılandığı söylenirken, İtalyan gönüllüler posta treni ile ve genellikle suçlulara mahsus bir muamele olan polis gözetimi altında memleketlerine nakledildi. Driskos savaşı, Garibaldini'nin Yunan yayılmacı çatışmalarına son müdahalesi oldu.Ricciotti de dahil olmak üzere pek çok kişi daha sonra Faşizm'e dönerken, Cipriano Facchinetti yönetimindeki bir grup muhalif, basında olumsuz curcuna oluşturarak Arnavut Sorunu konusundaki duruşu nedeniyle hareketi terk etmişti.^[17] Bu zaferde payı olan 19.piyade tümeni ise ivedi olarak Driskos'tan Gastrıçadaki mevziilere soğrugeri çekildi.Zira Selanik Yunanların eline geçmiş ve Teselya Ordusu elindeki boşa çıkan tümenleri Epir Kolordusu hizmetine vermeye başlamışti.Bu tümenlerden biri olan 2.tümenin katılımıyla bu muharebe ardından yapılan Pista Muharebesi Osmanlı yenilgisi ile sonuçlandı. Driskos'taki Osmanlı birlikleri de geri çekilmek zorunda kaldılar. Makedonya'daki Yunan kampanyasının sona ermesinin ardından, Epir Ordusu önemli takviyeler aldı. Driskos muharebesi ve Pista Muharebesi akabinde her ne kadar 1. ve 2.Yanya Muharebeleri Osmanlı lehine sonuçlansa da bu Yunan takviyeleri takviye alamaz hale gelen Yanya Kolordusunun zayıflamasıyla Bizani Muharebesi (3. Yanya Muharebesi)(4–6 Mart 1913) sonrasında Yanya Müstahkem Bölgesi'ni ele geçirilmesini sağladı.

Mayıs 1913'e kadar, sayısal olarak yetersizlik sevk ve idarede ciddi yanlışlarla Osmanlılar, Birlik'in ordularına karşı tüm cephelerde bir dizi ciddi yenilgiye uğradılar.^[18] Birlik, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa topraklarının çoğunu ele geçirip hızla İstanbul'a dayandı. 30 Mayıs'ta iki taraf, Midye'den Enez'e (Midye-Enez Hattı) uzanan bir hattın batısındaki tüm Osmanlı topraklarını Birlik üyelerine veren Londra Antlaşması'nı imzaladı. Ege Denizi Midia'nın kuzeyinde Karadeniz ve Girit'te, Arnavutluk'ta ve Yunanistan tarafından işgal edilen Ege adalarının kaderi Büyük Güçler (İngiltere, Almanya,Fransa,İtalya, Avusturya-Macaristan,Rusya) tarafından belirlenecekti.

Kaynakça

Özel

^ Kargakos 2012, ss. 26–29.
^ Kargakos 2012, ss. 35–38.
^ Kargakos 2012, ss. 106–108.
^ Oikonomou 1977, ss. 302–303.
^ Erickson 2003, s. 227.
^ Hall 2000, ss. 62–64.
^ Oikonomou 1977, ss. 304–305.
^ Bitarchas 2019, ss. 207–210.
^ ^a ^b Bitarchas 2019, ss. 215–217.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Kourkoumelis, Nikos. "Το "Σώμα Ελλήνων Ερυθροχιτώνων" του Αλεξάνδρου Ρώμα στη μάχη του Δρίσκου (26-28 Νοεμβρίου 1912) του Νίκου Κουρκουμέλη" [The Alexandr Romas's Corps of Greek Red Shirts in the Battle of Driskos (26-28 November 1912) by Nikos Kourkoumelis]. Corfu Museum (Yunanca). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
^ ^a ^b ^c Oikonomou 1977, s. 305.
^ Edward J. Erickson,(2003) Defeat in Detail - The Ottoman Army in The Balkans, 1912-1913,s.235
^ ^a ^b ^c Bitarchas 2019, s. 217.
^ Kargakos 2012, s. 120.
^ Kargakos 2012, s. 121.
^ ^a ^b Bitarchas 2019, ss. 217–218.
^ Bitarchas 2019, ss. 220–221, 218.
^ Erickson 2003, s. 304.

Genel

Apostolidis, Dimitrios (1913). Ο νικηφόρος ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1912-1913 [The Victorious Greco-Turkish War of 1912-1913] (Yunanca). I. Atina: Estia. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2019.
Bitarchas, Efstrathios (2019). "Ricciotti Garibaldi and the last expedition of the Italian Garibaldini volunteers to Greece (1912)". Italy on the Rimland: Storia Militare di Un Penisola Eurasiatica. 1: 207-222. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
Dimitracopoulos, Anastasios (1992). The First Balkan War Through the Pages of Review L'Illustration. Atina: Hellenic Committee of Military History. OCLC 37043754.
Erickson, Edward (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913. Westport: Praeger. ISBN 978-0-275-97888-4.
Hall, Richard (2000). The Balkan Wars, 1912–1913: Prelude to the First World War. Londra: Routledge. ISBN 978-0-415-22946-3.
Hooton, Edward (2014). Prelude to the First World War: The Balkan Wars 1912-1913. Stroud: Fonthill Media. ISBN 978-1781551806.
Kargakos, Sarandos (2012). Η Ελλάς κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) [Greece in the Balkan Wars (1912-1913)] (Yunanca). Atina: Peritechnon. ISBN 978-960-8411-26-5.
Oikonomou, Nikolaos. "Ο Α′ Βαλκανικός Πόλεμος: Οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού και στόλου" [The First Balkan War: Operations of the Greek army and fleet]. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. 14. ss. 289-326.
Svolopoulos, Konstantinos. "Η Συνθήκη του Λονδίνου" [The Treaty of London]. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. 14. ss. 330-334.