Strażnica WOP Golińsk

Strażnica WOP
Gehlenau/Kamionka/Golińsk

Strażnica SG w Golińsku

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Organizacja
Dyslokacja	Kamionka[1], Golińsk
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	53 komenda odcinka 54 batalion WOP Sudecka Brygada WOP Sudecki Oddział SG

Dyslokacje

1957

1945

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Gehlenau/Kamionka/Golińsk – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Golińsku – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Czeską^[b].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 53 komendy odcinka jako 246 strażnica WOP^[1] (Gehlenau)^[2]  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3]. W 1951 stacjonowała w Golińsku.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[c], a strażnica WOP Golińsk otrzymała nr 258^[5]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica specjalna Golińsk była 22. w 5 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[6]. W 1960, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 5 i zakwalifikowana była do kategorii II w 8 Sudeckiej Brygadzie WOP^[2] . W 1964 strażnica WOP nr 5 lądowa Golińsk zaliczona była do II kategorii^[2] .

Straż Graniczna:
15 maja 1991 po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Golińsku weszła w podporządkowanie Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej w Kłodzku^[7] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Golińsku (Strażnica SG w Golińsku).

W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 nastąpiło zniesie strażnicy SG w Golińsku, a ochraniany odcinek przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Golińsku (GPK SG w Golińsku)^[d][8] .

Ochrona granicy

Strażnice sąsiednie

• 245 strażnica WOP Lomnitz ⇔ 247 strażnica WOP Albendorf – 1946 rok
• 4 strażnica WOP Chełmsko Śląskie ⇔ 6 strażnica WOP Łomnica – 1964 rok.

Dowódcy/komendanci strażnicy

• kpt. Józef Kuna (01.09.1962–24.06.1963)^[9].

Uwagi

1. Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
2. Od 1 stycznia 1993 z Republiką Czeską.
3. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[4].
4. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.

Przypisy

1. Ziemianek 2003 ↓, s. 31.
2. Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
4. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
5. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.27.
6. Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.187.
7. Łach 2013 ↓, s. 294.
8. muzeumsg ↓.
9. Józef Kuna. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2020-01-06]. (pol.).

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Wiesław Ziemianek. Proces powstania, organizacji i rozwoju Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1945-1948 na przykładzie jednostki w Kłodzku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 23/2003, 2003. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Grażyna Szczepańska: Straż Graniczna od 1991 – Sudecki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2019-12-27]. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej, Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.