Strażnica WOP Chyżne

Strażnica WOP/SG Chyżne

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945 od 1991 strażnica SG
Organizacja
Dyslokacja	Chyżne
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	42 komenda odcinka 55 batalion OP 33 batalion WOP

Strażnica w Chyżnem:

1. podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej.
2. graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 42 komendy odcinka^[1] jako 191 strażnica WOP (Chyżne)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP w 1948, strażnica podporządkowana została dowódcy 55 batalionu OP^[4].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[a], a strażnica WOP Chyżne I kategorii otrzymała nr 196^[6]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Chyżne była 10. w 3 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.

W 1963 przeniesiono strażnicę III kategorii Chyżne do kategorii IV^[7][8]. Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica Chyżne weszła w podporządkowanie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej^[9].

Ochrona granicy

W 1960 12 strażnica WOP Chyżne III kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 21 885 m od znaku granicznego (wł.) III/14 do zn. gr. III/42 (wył.).

Strażnice sąsiednie:

• 190 strażnica WOP Chochołów ⇔ 192 strażnica WOP Winiarczykówka – 1946
• strażnica WOP Podczerwone ⇔ strażnica WOP Lipnica Wielka – 1957

Dowódcy strażnicy

• ppor. Kazimierz Zapolski (?-1952)
• chor. Henryk Wróbel (1952-?)

Uwagi

1. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[5].

Przypisy

1. Jarosiński 2000 ↓, s. 80.
2. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
4. Jarosiński 2000 ↓, s. 83.
5. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
6. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.21.
7. Rozkaz organizacyjny dowódcy WOP nr 0148 z 2 09.1963
8. Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
9. Łach 2013 ↓, s. 294.

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.