Strażnica Straży Granicznej w Bielawie Dolnej – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 4 komendy odcinka Zgorzelec jako 19 strażnica WOP[2] (Penzig)[3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4].
10 listopada 1946 przeniesiono strażnicę do kolonii Bielwa Dolna[5]. W 1947 została przeformowana została na strażnicę I kategorii[6] – 55 wojskowych[7].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 19 strażnica OP Bielawa Dolna została włączona w struktury 18 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 84 batalionu WOP w Zgorzelcu.
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic na szczeblu krajowym[e], a strażnica I kategorii otrzymała nr 25[9].
W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Bielawa Dolna była 25 w 8 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[10].
W 1960, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 3 i zakwalifikowana była do kategorii II w strukturach 84 batalionu WOP w Zgorzelcu 8 Łużyckiej Brygady WOP[3].
W 1964 strażnica WOP nr 2 Bielawa Dolna uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do II kategorii w strukturach 84 batalionu WOP w Zgorzelcu[3].
Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Bielawie Dolnej weszła w podporządkowanie Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej[11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Bielawie Dolnej (Strażnica SG w Bielawie Dolnej).
Ochrona granicy
W 1968 zainstalowano i włączono do eksploatacji urządzenia na podczerwień typu US-1 na prawym odcinku strażnicy Bielawa Dolna[f].
↑Pełnienie służby granicznej jest wykonywaniem zadania bojowego w ochronie granicy państwowej. Służbę ochrony granicy państwowej żołnierz WOP powinien pełnić z całkowitym poświęceniem i oddaniem, nie szczędząc swych sił, wiedzy i umiejętności fachowych, a nawet życia. Granica państwa musi być ochraniana zawsze bez względu na porę, doby i warunki (Regulamin Służby Granicznej 1968 ↓, s. 24).
Grzegorz Zaręba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 3/2008, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN1429-2505.
Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
Regulamin Służby Granicznej Część I – Zasady Ogólne. Rozdział V, Obowiązki żołnierza WOP, punkt 70, t. WOP 1/67, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej Szefostwo Wojsk Ochrony Pogranicza, 20 sierpnia 1967, s. 24.
Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.