La topografia de la comuna se compausa de tres partidas:
una sul plan de Frontonés, lo vilatge sus la costièra, e la plana ont i a lo Canal lateral a Garona e lo passatge del tren.
Istòria
Antiquitat del sègle IV a V
Sant Rostesi es conegut mercé a d'escavaments arqueologics[5] que revelèron en 1834 una granda vilà galloromana. Foguèt citada coma praedium roman: las mosaïcas reveladas dins la vilà representan l'Ocean, la Font Aretusa, Tètis, las Ninfas oceanicas. Uèi depausadas al Musèu de Sant Raimond de Tolosa[6]. Aquela vilà foguèt compausada de 10 salas destinadas als banhs d'usatge frequent pels Romans utilizant las aigas superioras d'una font situada al delà del vilatge.
Via romana
L'ancian vilatge de Sent Rostesi, es a dire lo primièr masatge d'ostal del lòc bordava la via romana de Tolosa a Aginnum (Agen).
L'estacion galloromana de Maurin foguèt descobèrta en 1981 per l'abat Georges Braccrabère[7]. Fòrça materials de construccion coma de tròces de mortièr ròse, de placa de marbre, de terralha blancas, grisas o brunas, de rèstas de veiral, e de ceramica.
Nauta Edat Mejana
Lo nom del vilatge ven del sant martir Rusticus, evesque de Caors, assassinat en 630. L'anciana glèisa, qu'es prèp del cimentèri d'uèi, diocèsi de Tolosa, foguèt dedicada a Sant Pèire de Silva Agra e abrigava los rèstas.
Glèisa de Sant Pèire de Silva Agra (sègle VIII)
En 783 l'evesque de Caors daissa al monastèri de Moissac la glèisa de Sant Rostesi; ulteriorament, una carta de 817 auriá balhat lo lòc a l'abadiá del Mas d'asilh, e en 1107 aquel fèucatolic torna a l'abadiá de Moissac.
Aquela glèisa tornèt èsser bastida mai d'un còp aprèp l'an mil quand foguèron bastidas fòrça glèisas per mercejar Dieu per aver retardar la catastròfa de la fin del monde segon las prediccions d'ancians escrichs.[8].
Guèrras de religion
Lo 18 d'octobre de 1567, los senhors calvinistas a l'entorn de Montalban se presentèron amb lor armada davant los barris de Frontonh. Destruiguèron una partida de las muralhas de la ciutat, encendièron lo castèl e massacrèron una partida dels abitants, las decoracion e joièls de la glèisa de Sant Rostesi foguèron pilhats, e l'edifici cremat.
Aprèp aquelas guèrras, Lo Parlament de Tolosa ordenèt d'enquèstas[9]
En 1615 la glèisa foguèt bastida sus tres costats amb de pèiras e de brica, e de l'autre ont èra la dintrada èran mescladas tàpia e fusta.
Èra compausada de quatre bacins Sant Sacrament, Nòstra Dama, Sant Rostesi, lo Purgatòri. En 1643 lo recit de la visita del curat de Frontonh descriu lo campanar en forma de pansièra amb doas campanas, la glèisa mesurava 7 canas de long e 3 canas de larg.
La font venerada de Sant Rostesi
La font que se disiá miraculosa èra situada jos l'altar de la glèisa, dins una cròta. Los abitants anavan posar d'aiga d'aquela font. Pendent sa visita, l'arquevesque Colbert en 1680 ordenèt al curat de ne tapar la dubertura e de far una sacristia en luòc de la font.
Pendent de sègles, foguèt pas abandonada per la populacion. S'utilizava fòrça sas aigas per alimentar lo vilatge, foguèt canalizada en doas direccions amb tèrme, un potz restana e dos bacins bastits: un dins lo vilatge davant lo convent (lavadors) e l'autre al bas del cementèri.
Administracion als Tempses Modèrnes
Pendent l'Ancian Regime, Sent Rostesi èra de la diocèsi civila de Tolosa, doncas de la província de Lengadòc, de la generalitat de Tolosa, de l'archidiocèsi de Tolosa, de la senescauciá de Tolosa. Le vocable de la glèisa es Sent Rustic [10].
En 1868, foguèt nomenat curat a Sent Rostesi que comptava 350 abitants, contribuissiá a salvar de la roïna la glèisa de la parròquia .
Aquel òme de glèisa, fòrt naut, doç de caractèr, d'anament suau mas determinat, ganhèt totes los còrs del vilatge. Professor de latin, presicava en lenga vulgara. Comprèt amb los sèus sòus un terren e bastiguèt d'esperel amb los parroquians un presbitèri. Aprèp qu'agencèt l'òrt ont plantèt un verdièr e vinhal, vendèt son ben a la comuna un prètz pichon a la fin de sa construccion.
Intellectual e manual, èra passionat pel monde de las abelhas, fabriquèt mai de 300 bornhons. Enviava sas merças dins tota Euròpa fins en America, e amb aqueles revenguts, posquèt elevar d'enfants al seminari e enviar fòrça secors.
L'abat Prunet es lo fondador del mai important agropament d’apicultors tolosans, que vendrà apuèi lo Sindicat d’Apicultura Miegjornala[12]. François Prunet nasquèt lo 9 de febrièr de 1838 a Montjòire, e mòrt lo 28 de febrièr de 1907 a Sent Rostesi. Repausa dins lo cementèri de Sent Rostesi. (A&J B.)
Lo centenari 1907-2007
Los abitants del vilatge li volguèron far omenatge pel centenari de sa mòrt. Lo 3 de març de 2007, un ofici religiós foguèt celebrat per Monsenhor Robert Le Gall archevesque de Tolosa en companhiá dels representants municipals e dels Sent Rostesians que poguèron veire de manuscrits objèctes e fotografias sus sa persona e una exposicion fotografica relatant lo vilatge al sègle XIX
[13].
Instruccion publica a Sent Rostesi 1883-20xx
L'ensenhament public continua d'èsser donat dins la comuna dempuèi 1883.
Lo conselh municipal en conformitat amb la lei en vigor decidiguèt que la comuna entretendriá per sos fonses una escòla primària.
L'escòla de Sent Rostesi
La primièra pèira de l'escòla foguèt pausada en 1882, dins aquel bastiment destinat a l'escòla coabitèron l'escòla e l'ostal de vila pendent un sègle. L'ostal de vila demorèt a l'estatge pendent 70 ans. Descendèt al debàs dins los ans 1950 e l'estatge venguèt lo lotjament dels ensenhants. En 1985 l'ostal de vila s'installèt dins lo presbitèri de l'abat Prunet (Passejada dels Ametlièrs)
[14]
Dins los ans 1990, los abitants parents dels escolans defendèron amb energia lor escòla, per evitar la tancadura d'una classa planificada per l'acadèmia de Tolosa.
Canal lateral a Garona e passatge del tren
A Sent Rostesi lo canal e lo passatge del tren son parallèls e separats d'aperaquí dètz mètres.
Una primièra mesa en aiga permet dempuèi 1845 a de barcas d'anar cap al pòrt novèl de Moissac.
En 1848, Agen foguèt religat a Tolosa.
Lo trafec de merças representava 75 000 t en 1897 e 150 000 t en 1903.
Subretot de merças fins als ans 1970, la navegacion sul Canal lateral a Garona es uèi de lesir, coma sul Canal del Miègjorn.
La construccion de la linha de camin de fèrre entre Bordèu e Seta, via Tolosa comencèt aprèp 1850.
La mesa en servici s'efectuèt entre 1855 e 1858[15].
Los lacs artificials son un testimòni de l'activitat de l'industria d'excavacion dels sables, una impausanta usina de produccion es plan vesibla al tèrme de la comuna mas localizada sus la comuna de Castèlnau d'Estretasfonts camin d'En Caulet.
Dicha « glèisa novèla » bastida al centre del vilatge, es la reproduccion de l'anciana glèisa de Sant Pèire, levats los campanars.
En 1863 los dessenhs de l'arquitècte diocesan de Tolosa, M Fitte, foguèron aprovats pel conselh municipal. Lo conselh acceptèt las donas generosas dels abitants mas pas sufisentas per finançar las òbras. Una novèla campanha de dona capitèt.
Le 18 de mai de 1865, se pausèt la primièra pèira. L'abat Prunet faguèt apondre la vòlta, plastre al murs e 17 veirals (ostal Chalos peintre veirièr de Tolosa). E foguèron bastidas doas flèchas.
L'abat Prunet, mercé als beneficis de sas ruchas, poguèt decorar lo santuari
Es una glèisa d'estil neoromanic[16]
Lo convent de Sent Rostesi (sègle XIX)
Convent bastit jos lo desir de l'abat Prunet e finançat per un parroquian generós per abrigar la vertut de las jovenças, e de lor donar una instruccion crestiana. De 1879 a 1905 totas las filhas sens excepcion anèron a l'escòla dirigida per doas religiosas de l'Òrdre de Sant Josèp.
Lo Presbitèri uèi Ostal de vila (sègle XIX)
lo presbitèri bastit per l'abat Prunet venguèt l'ostal de vila de Sent Rostesi en 1985.
Los Pichons Trens del canal
Prèp de la resclausa d'Embalens de Sent Rostesi sul canal, en cò de Philippe Perrier se pòt descobrir sos trens miniaturas[17] e lo filh Laurent fa de miniaturas de camions" [18].
Santat
Personas ligadas a la comuna
Abat Prunet
Nòtas e referéncias
↑Pojada, Patrici (2009). Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières. ISBN 978-2-86266-573-3.
↑(fr)Daniel Cazes conservateur du musée Saint-Raymond, LE MUSEE SAINT-RAYMOND. Musée des Antiques de Toulouse
↑(fr)Georges Baccrabère, L’habitat gallo-romain dans le Toulousain, chronique N° 1-2, 1983, Institut catolic, Tolosa. Georges Braccrabère es un capelan, arqueològ e istorian tolosan contemporanèu
↑(fr)Monografia de Sant Rostesi 1935 per Adrien Escudier, Imprimerie Fournier, Tolosa
↑ conservadas, e reprodusidas en 1920 per M. l'abat Lestrade dins la Revue historique de Toulouse.
Comunas de laNauta Garona (Lengadòc e Gasconha) (comunas actualas, comunas que contenon de comunas delegadas, ancianas comunas, ancianas comunas vengudas comunas delegadas)
_Nymphe_appel%C3%A9e_Ino_ou_Dot%C3%B4_Saint-Rustice_-_Mus%C3%A9e_Saint-Raymond_Ra_20b.jpg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
