Strażnica WOP Jurgów

Strażnica WOP Jurgów

Strażnica SG w Jurgowie

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945 od 1991 strażnica SG
Organizacja
Dyslokacja	Jurgów
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	41 komenda odcinka 53 batalion OP 32 batalion WOP

Strażnica w Jurgowie:

1. podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej.
2. graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 41 komendy odcinka^[1] jako 186 strażnica WOP (Jurgów)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3]. Na początku 1947 obsada personalna strażnicy została wymieniona z obsadą 47 strażnicy Pamięcin^[a].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP w 1948, strażnica podporządkowana została dowódcy 53 batalionu OP^[4]. Od 15 marca 1954 w Wojskach Ochrony Pogranicza wprowadzono nową numerację strażnic^[b]. Strażnica I kategorii otrzymała numer 190^[6]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Jurgów była 4. w 3 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza. 1 stycznia 1964 była 12 strażnicą lądową kategorii II^[7]

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica w Jurgowie weszła w podporządkowanie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej^[8].

Ochrona granicy

W 1960 18 strażnica WOP Jurgów II kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 17000 m:

• Od znaku granicznego (wł.) nr II/153 do znaku gran. nr II/190 (wył).

Na ochranianym odcinku funkcjonowało przejście graniczne małego ruchu granicznego obsługiwanie przez załogę strażnicy^[c]:

• Jurgów - Podspády.

Strażnice sąsiednie

• 185 strażnica WOP Niedzica ⇔ 187 strażnica WOP Skała – 1946
• strażnica WOP Kacwin ⇔ strażnica WOP Łysa Polana – 1957

Komendanci/dowódcy strażnicy

• Zdzisław Mossóczy (do końca 1950)^[9]
• chor. Edward Wojtanowski (od 1952)
• por. Jerzy Stokwiszewski (04.08.1983–30.06.1984)^[10].

Zobacz też

• Placówka Kontrolna Małego Ruchu Granicznego Jurgów

Uwagi

1. Rozkaz organizacyjny dowódcy WOP nr 02 z 21.01.1947
2. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[5].
3. Stan na dzień 1 stycznia 1964 r.

Przypisy

1. Jarosiński 2000 ↓, s. 80.
2. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
4. Jarosiński 2000 ↓, s. 83.
5. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
6. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.21.
7. Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
8. Łach 2013 ↓, s. 294.
9. Gacek 2005 ↓, s. 51.
10. Jerzy Stokwiszewski. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2023-03-25]. (pol.).

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945-1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.