Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Piotrków Kujawski liczył 4426 mieszkańców[1].
Historia
Najstarszy, zachowany dokument dotyczący Piotrkowa pochodzi z 29 stycznia 1259 roku. W tymże dokumencie Jaśko Młodszy (zapewne z Łabędziów) i jego bratanek Klemens (kanonik katedry włocławskiej) darowali swoje dobra Zbląg biskupstwu kujawskiemu. Świadkowie potwierdzają swymi pieczęciami i podpisami: Wolimir (biskup włocławski), Albierz (dziekan kapituły włocławskiej), Stefan (archidiakon włocławski), Radzisław ( kanonik gnieźnieński), Sędzisław (kustosz włocławski), i przytomni, ale nie podpisani: Wojciech (kantor kruszwicki), Wilhelm (kanonik włocławski), uczony Egbert, Radzisław (kanonik gnieźnieński)[4] i proboszcz parafii piotrkowskiej Wincenty (Vincencius plebanus de Petrcow).
31 maja 1870[7] do gminy Piotrków przyłączono pozbawiony praw miejskich Radziejów[8], natomiast pozbawiony praw miejskich 28 sierpnia 1870 Piotrków[9] nie włączono do gminy Piotrkowo, lecz do gminy Wymysłów, którą przemianowano na gminę Gradowo[10].
Dopiero w 1874 roku uporządkowano zawiłą sytuację administracyjną, kiedy to gminę Gradowo (z Piotrkowem) przemianowano na gminę Piotrków, a istniejącą dotychczas gminę Piotrków (z Radziejowem) na gminę Radziejów[11][12][12]. W 1919 Radziejów odzyskał prawa miejskie, i został wyłączony z gminy Radziejów[13].
Poniższa tabela przedstawia tę złożoność, między innymi zmianę znaczenia odpowiednika gminy Piotrków:
W 1933 r. przez Piotrków Kujawski poprowadzono linię kolejową nr 131 Chorzów Batory – Tczew, co spowodowało dalszy wzrost gospodarczy miejscowości i podniosło jej znaczenie w regionie. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1939–1942 nosił nazwę Petrikau, zaś w latach 1943–1945 Petrikau (Wartheland).
Dzięki wieloletnim staraniom władz gminy, 1 stycznia 1998 r. nastąpiło przywrócenie praw miejskich. Równocześnie do Piotrkowa włączono Piotrków Poduchowny oraz części wsi Szewce, Wójcin i Zborowiec (totalna powierzchnia nowego miasta 967,88 ha)[15].
dawny dwór z przełomu XIX i XX w., przebudowany po 1945 r. z utratą cech stylowych[16]
park z 2 połowy XIX w., obecnie park miejski
figura Matki Boskiej z przełomu XIX i XX w.
Demografia
W Piotrkowie w roku 1827 było 60 domów, a w 1862 r. 62 domy. (Do liczby domów i mieszkańców nie liczono wsi i probostwa, które były poza obrębem miasta. W roku 1827 było to 47 domów i 360 osób, a w roku 1885 – 205 osób).
Liczba mieszkańców: w roku 1827 – 643 osoby, w 1862 – 548, w 1885 – 1012 (w tym 730 Żydów), w 1929 – 995.
Piramida wieku mieszkańców Piotrkowa Kujawskiego w 2014 roku[17].
Obecnie Piotrków to znaczący lokalny ośrodek przemysłu spożywczego i elektromaszynowego (m.in. duża proszkownia mleka i fabryka kontenerowych oczyszczalni ścieków), a także ważny węzeł komunikacyjny dla powiatu. Znajdują się tu liczne zakłady rzemieślnicze i gospodarstwa agroturystyczne.
↑Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)
↑Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
↑miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłów (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło eksklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków
↑Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847).
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).
