Polska
mazowieckie
płocki
Bielsk
2653[2]
24
09-230[3]
WPL
0559552[4]
Bielsk – wieś sołecka[5] w Polsce położona w zachodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie płockim, w gminie Bielsk[4][6].
Bielsk uzyskał lokację miejską w 1373 roku, zdegradowany w 1869 roku[7]. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[8] w powiecie bielskim województwa płockiego w 1784 roku[9]. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie płockim, obwodzie płockim województwa płockiego[10].
Jak podaje Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu: "W XIV w. powiat bielski jest organizacyjnie w ściślejszym związku z powiatem płockim, a teren jego obejmuje także późniejszy, powstały w połowie XVI w. powiat sierpecki", oraz "Tak późna pierwsza wzmianka o powiecie bielskim wynika z faktu zaginięcia ksiąg ziemskich bielskich"; pierwsze zachowane źródłowe informacje o powiecie bielskim pochodzą z lat 1417 i 1485[11].
Szacuje się, że w drugiej połowie XVI wieku powiat bielski obejmował obszar 428,8 km2 i zamieszkany był przez 16 075 osób, gdzie 14 575 to ludność wiejska (90,7%) a 1 500 osób to ludność miejska (9,3%); ze wspomnianej ludności wiejskiej 5 104 osoby to kmiecie (35%), 2 128 mieszkańców to zagrodnicy i komornicy (15%), 2 013 stanowiła czeladź (14%), 1 050 osób to rzemieślnicy (7%), 770 zamieszkałych należało do szlachty folwarcznej (5%) a 3 510 stanowiła szlachta zagrodowa (24%). Struktura własnościowa powiatu bielskiego w drugiej połowie XVI wieku przedstawiała się następująco: 1 wieś królewska Cekanowo (21 łanów), 14 wsi stanowiły własność duchowną (łącznie 142 łany), 78 wsi należało do szlachty folwarcznej (łącznie 496,3 łanów), 102 wsie były własnością szlachty zagrodowej (442 łany) oraz 33 łany miejskie (miasta Bielsk i Drobin)[12].
Ostatnim posesorem w okresie I Rzeczypospolitej był Jan Ostaszewski herbu Ostoja, który otrzymał Bielsk w dzierżawę emfiteutyczną decyzją sejmu w 1775 roku[13].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bielsk.
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).