Strażnica WOP Kostrzynek

Strażnica WOP

Stara Rudnica/Kostrzynek

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Tradycje
Rodowód	55 strażnica WOP
Organizacja
Dyslokacja	Stara Rudnica[1] Stary Kostrzynek
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	11 komenda odcinka WOP 121 batalion WOP 122 batalion WOP

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Stara Rudnica/Kostrzynek – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 11 komendy odcinka^[1] jako 55 strażnica WOP (Rudnica)^[2]o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3].

Od stycznia 1951 strażnica podlegała dowódcy 121 batalionu WOP^[4][5]. Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[a], a 55 strażnica WOP Stary Kostrzynek III kategorii otrzymała nr 53^[7]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica Kostrzynek Stary II kategorii była 25. w 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[8].

Batalion WOP Mieszkowice został rozformowany w 1958^[b] Strażnice rozformowanego batalionu podporządkowano 93 batalionowi w Słubicach^[9](sic!). Strażnicę Kostrzynek przekazano z powrotem 12 Pomorskiej Brygadzie WOP i włączono w skład 122 batalionu WOP^[c]. Po reorganizacji batalionu Chojna w 1958 strażnica Kostrzynek posiadała numer 4^[10]. Rozkazem organizacyjnym dowódcy WOP nr 0148 z 2.09.1963 przeformowano strażnicę lądową kategorii IV Kostrzynek na 18 strażnicę WOP rzeczną kategorii I^[11].

Ochrona granicy

W 1960 26 strażnica WOP IV kategorii Kostrzynek ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 7642 m:

• Włącznie od znaku granicznego nr 620, wyłącznie do znaku gran. nr 631.

Komendanci/dowódcy strażnicy

• por. Bolesław Bonczar (03.09.1945–03.03.1947)
• Józef Juchta (1.01.1949–16.06.1950)^[12]
• Józef Tałaj (15.05.1951–31.05.1952)^[13]
• ppor. Stanisław Kućka (1953–1956)^[14]
• por. Eustachy Wołoszyn (1956–1959)^[14]
• ppor. Jan Dąbrowski (1960–1966)^[15]
• ppor. Piotr Iwaszkiewicz (od 1966).

Uwagi

1. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[6].
2. Zarządzenie DWW nr 07/WW z 28.03.1958^[9].
3. Rozkaz dowódcy WOP nr 05/org.mob z 21.04.1958^[10].

Przypisy

1. Wojtaszak i Kozłowski 2001 ↓, s. 278.
2. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
4. Jackiewicz 1998 ↓, s. 60.
5. Prochwicz 2011 ↓, s. 194.
6. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
7. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.6.
8. Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.191.
9. Jackiewicz 1998 ↓, s. 52.
10. Historia PBWOP ↓, s. 124-132.
11. Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
12. Józef Juchta. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej Instytut Pamięci Narodowej [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2023-02-08]. (pol.).
13. Józef Tałaj. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej Instytut Pamięci Narodowej [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2023-02-08]. (pol.).
14. Historia PBWOP ↓, s. 177–199.
15. Historia PBWOP ↓, s. 346.

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek: materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/6, Historia Pomorskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Szczecin 1961.
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.