Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Krajniku Dolnym – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściu granicznym na granicy z Republiką Federalną Niemiec.
Graniczna Placówka Kontrolna Krajnik Dolny została sformowana w 1972 roku w strukturach 12 Pomorskiej Brygady WOP. W 1976 roku zniesiona została numeracja brygad WOP. Wówczas to zarządzeniem DWOP z 17 lutego 1976 roku i 25 lipca 1976 roku przyjęto tylko nazwę „regionalną” Pomorska Brygada WOP[1]. GPK Krajnik Dolny podlegała bezpośrednio pod sztab Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie i tak funkcjonowała do 15 maja 1991 roku[2].
Straż Graniczna:
15 maja 1991 roku po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, od 16 maja 1991 roku ochronę granicy państwowej przejęła nowo sformowana Straż Graniczna. Graniczna Placówka Kontrolna w Krajniku Dolnym weszła w podporządkowanie Pomorskiego Oddziału Straży Granicznej[3] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Krajniku Dolnym (GPK SG w Krajniku Dolnym}.
W 2000 roku począwszy od Komendy Głównej SG, Oddziałów SG i na końcu strażnic SG oraz GPK SG, rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym, tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 roku nastąpiło zniesie Strażnicy SG w Chojnie[4], a ochraniany odcinek granicy wraz z obsadą etatową, przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Krajniku Dolnym[a][5].
Jako Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Krajniku Dolnym funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 roku i 24 sierpnia 2005 roku, Ustawą z 22 kwietnia 2005 roku O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[b], została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Krajniku Dolnym (PSG w Krajniku Dolnym) w strukturach Pomorskiego Oddziału Straży Granicznej[3][5].
2 stycznia 2003 roku GPK SG w Krajniku Dolnym przejęła pod ochronę odcinek granicy państwowej, po rozformowanej Strażnicy SG w Chojnie[4][5].
Dowódcy/Komendanci granicznej placówki kontrolnej
mjr Sylwester Achtielik (był w 1973)
kpt. Zygmunt Ostrowski
Ryszard Stefaniak
Komendanci granicznej placówki kontrolnej SG:
Kazimierz Wakuluk (26.04.1991–31.05.1997)
Jerzy Urbański (01.06.1997–09.03.1999)
Andrzej Lewandowski (04.05.1999–22.08.2001)
Jan Dzięcioł (23.08.2001–23.08.2005) – do przekształcenia.
Uwagi
↑Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 13.12.2002 r. zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
↑W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
↑ abcdZachodnia granica RP – Przejścia graniczne na granicy z RFN. „Pismo Komendy Głównej Straży Granicznej”. 6/1997, s. okładka, 1997. Jarosław Żukowicz (redakcja). Warszawa: Straż Graniczna. ISSN1234-3897. (pol.).
Bibliografia
Ryszard Techman: Pomorski Oddział Straży Granicznej w Szczecinie. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom II. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
SławomirS.ŻurawlowSławomirS., Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
