Gabriel, imię świeckie Hryhorij Fedorowycz Kremenecki (ur. 1708 w Nosówce, zm. 29 lipca?/9 sierpnia 1783 w Kijowie) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego pochodzenia ukraińskiego[1].
Życiorys
Edukację w zakresie filozofii i teologii rozpoczął w Kijowskiej Akademii Duchownej, zakończył w 1736 w Moskiewskiej Akademii Duchownej. Po uzyskaniu dyplomu został zatrudniony w seminarium duchownym przy Ławrze Aleksandra Newskiego jako wykładowca. W 1739, po złożeniu wieczystych ślubów mniszych, został jego prefektem[2].
Od 1748 był stałym członkiem Świątobliwego Synodu Rządzącego, wchodząc w jego skład w związku z objęciem godności przełożonego Monasteru Nowospasskiego. 17 września 1749 został wyświęcony na biskupa kołomieńskiego i kaszyrskiego, zaś w 1755 objął katedrę kazańską. W 1762 został arcybiskupem petersburskim. Urząd ten sprawował przez osiem lat, gdyż w 1770 przeniesiono go na katedrę kijowską i halicką. Szczególnie troszczył się o sytuację Kijowskiej Akademii Duchownej, na którą przeznaczał datki z osobistych środków[2]. Na ziemiach ukraińskich zwalczał lokalne tradycje i obyczaje cerkiewne, wprowadzając tradycje i zwyczaje typowe dla Rosji carskiej[1]. Przyczynił się do rusyfikacji Akademii Mohylańskiej[3].
Brał udział w sądzie nad metropolitą nowogrodzkim Arseniuszem i w obrzędzie pozbawienia go urzędu i znaków godności biskupiej[1][2]. Poparł carycę Katarzynę II w działaniach na rzecz sekularyzacji majątku kościelnego i przygotowywał na jej potrzeby szczegółowy opis dóbr cerkiewnych[1].
Zmarł w 1783 i został pochowany w soborze Mądrości Bożej w Kijowie[2].
Przypisy
- ↑ a b c d S. Bajkułowa, J. Matwiejewa: Rukowoditieli Sankt-Petierburga. Olma Media Group, 2003, s. 291. ISBN 978-5-7654-2114-7.
- ↑ a b c d Архиереи [online], web.archive.org, 5 marca 2016 [dostęp 2024-02-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] .
- ↑ W. Mokry: Stosunek państwowych i cerkiewnych władz moskiewskich do ukraińskiej Cerkwi prawosławnej i unickiej w wiekach XVII-XX. W: Unia brzeska. Geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich. R. Łużny, F. Ziejka, A. Kępiński (red.). Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1994, s. 86. ISBN 83-7052-220-3.