Michał – prawosławny metropolita kijowski i święty prawosławny. Historyczność jego postaci jest kwestionowana.
W tradycji prawosławnej, ustalonej w XVI stuleciu, metropolita Michał był pierwszym zwierzchnikiem metropolii kijowskiej, działającym za rządów Włodzimierza Wielkiego[1] i skierowanym do Kijowa w celu przeprowadzenia chrztu Rusi[2]. Źródłem tradycji był tzw. ustaw cerkiewny Włodzimierza I, pochodzący z XII–XIII w., w którym Michał został wymieniony jako hierarcha działający w epoce Włodzimierza Wielkiego[1]. Z kolei autorzy ustawu zasugerowali się zawartym w Powieści minionych lat pod datą 988 pouczeniem o wierze chrześcijańskiej, będącym skróconym przekładem wyznania wiary autorstwa Michaiła Synkellosa. Spisujący ustaw błędnie przyjęli, iż tekst ten powstał specjalnie dla Włodzimierza i został spisany przez pierwszego metropolitę kijowskiego[1].
Metropolita Michał pojawia się jako pierwszy zwierzchnik Kościoła na Rusi w Latopisie Joakimowskim, gdzie opisano go jako Syryjczyka. Istnieją również źródła przypisujące mu pochodzenie bułgarskie lub serbskie[2]. Michał miał przeprowadzić chrzest Rusinów, kilkakrotnie podróżować poza Kijów w celu głoszenia chrześcijaństwa oraz pobłogosławić budowę szeregu świątyń, w tym cerkwi Dziesięcinnej w Kijowie[2]. W latach 990 i 991 metropolita miał udać się z wizytą duszpasterską do Nowogrodu i Rostowa, gdzie wzniósł pierwszą cerkiew i wyznaczył miejscowego biskupa[2]. Michał miał umrzeć w Kijowie w 992; w ławrze Peczerskiej znajdują się przypisywane mu relikwie[2].
Zdaniem Antoniego Mironowicza istnienie metropolity Michała (jak również wymienianego w latopisach jako jego następca Leoncjusza) jest mało prawdopodobne i za pierwszego metropolitę kijowskiego należy uważać Teofilakta (który zdaniem wymienionego autora pełnił urząd od 988 do ok. 1018)[3]. Teofilakta jako metropolitę kijowskiego działającego w wymienionym okresie wskazuje również Natalia Jakowenko[4].
Przypisy
- ↑ a b c Митрополиты Киевские и всея Руси (988—1305 гг.)
- ↑ a b c d e 13 октября — память Святителя Михаила, первого митрополита Киевского
- ↑ A. Mironowicz, Metropolia kijowska w strukturze patriarchatu konstantynopolitańskiego (988–1685) [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Autokefalie Kościoła prawosławnego w Polsce, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2006, ISBN 978-83-7431-062-8, s. 24
- ↑ Jakowenko N.: Historia Ukrainy. Od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2000, s. 68. ISBN 83-85854-54-1.
.jpg)
