Aleksy (metropolita kijowski)

Aleksy

Jelewfierij Biakont
Metropolita kijowski i całej Rusi
Kraj działania	Wielkie Księstwo Moskiewskie
Data i miejsce urodzenia	1292–1300 Moskwa
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1378 Moskwa
Miejsce pochówku	Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Moskwie
Metropolita kijowski i całej Rusi
Okres sprawowania	1354–1378
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Inkardynacja	Metropolia kijowska
Śluby zakonne	między 1312 a 1320
Chirotonia biskupia	6 grudnia 1350

Aleksy, imię świeckie Jelewfierij Fiodorowicz Biakont^[1] (ur. między 1292 a 1300 w Moskwie, zm. 12 lutego 1378 tamże) – metropolita kijowski w latach 1354–1378.

Życiorys

Urodził się między rokiem 1292 a 1300 w rodzinie pochodzącego z Czernihowa bojara Fiodora Biakonta. W wieku dwudziestu lat wstąpił do monasteru Objawienia Pańskiego w Moskwie, gdzie złożył śluby mnisze z imieniem Aleksy i prowadził życie ascetyczne pod kierownictwem duchowym starca Geroncjusza^[1]. Od 1340 żył w rezydencji metropolity kijowskiego Teognosta i zajmował się sądownictwem wewnątrzcerkiewnym. 6 grudnia 1350 metropolita wyświęcił go na biskupa włodzimierskiego i suzdalskiego^[1].

Po śmierci Teognosta w 1354 został wyznaczony na metropolitę kijowskiego, z tytułem arcybiskupa Kijowa i Wielkiej Rusi, metropolity i egzarchy^[1]. Jako metropolita szczególnie angażował się we wznoszenie nowych monasterów i cerkwi. W 1361 z jego inicjatywy powstały klasztory Czudowski, Spaso-Andronikowski oraz monaster św. Aleksego w Moskwie, rok później – monaster Władyczny w Sierpuchowie i monaster Simonowski. Przyczynił się także do odbudów innych ośrodków życia monastycznego po zniszczeniach wywołanych najazdami tatarskimi^[1]. W 1370 na jego polecenie odbudowano monaster Zwiastowania w Niżnym Nowogrodzie^[2]. W okresie sprawowania przez niego urzędu metropolity wzrosła polityczna pozycja metropolitów kijowskich i ich autorytet w społeczeństwie^[1].

Zmarł w Monasterze Czudowskim i został pochowany w jednej z jego cerkwi. W 1431 miały w niej zostać odnalezione jego nierozłożone relikwie^[1]. Przypisuje mu się ponadto cudowne uzdrowienie Tajduły, żony chana Ozbega^[1].

Przetrwały dwa jego pisemne pouczenia: jedno skierowane do wszystkich wiernych i drugie adresowane do mieszkańców Nowogrodu^[1].

Kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego wspomnienie przypada (według kalendarza juliańskiego) 5 października, 12 lutego i 20 maja^[3]. Relikwie Aleksego, po zniszczeniu Monasteru Czudowskiego w epoce ZSRR, znajdują się w soborze Objawienia Pańskiego w Moskwie^[4].

W 2011 w Moskwie, w pobliżu żeńskiego monasteru Poczęcia św. Anny, odsłonięto jego pomnik^[5]. Zdaniem Riasanovsky'ego był jednym z najwybitniejszych hierarchów prawosławnych rezydujących w Moskwie^[6].

Przypisy

1. Алексий (Бяконт), св.. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ros.).
2. История монастыря. [dostęp 2016-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-31)].
3. Алексий Московский, Киевский, святитель, чудотворец. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ros.).
4. Собор кафедральный в честь Богоявления в Елохове. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (ros.).
5. Освящение памятника основателю Зачатьевского монастыря святителю Алексию, митрополиту Московскому
6. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D.: Historia Rosji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 102. ISBN 978-83-233-2615-1.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 000000008016235X
• VIAF: 267062320
• LCCN: n91067639
• GND: 122109848
• BnF: 124068432
• SUDOC: 093767463
• NKC: kup19990000001194
• RSL: 000007870
• NTA: 100413129
• PLWABN: 9810548048605606
• LNB: 000023061
• GIA: 901001203

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: biography/Saint-Alexis
• БРЭ: 1811826
• VLE: aleksij
• Catalana: 0002205