Teognost (zm. 14 marca 1353 w Moskwie) – metropolita kijowski w latach 1328–1353.
Życiorys
Był z pochodzenia Grekiem[1]. W momencie wyświęcenia na biskupa uważany był za człowieka uczciwego, oddanego swoim obowiązkom i doskonale wykształconego[2]. Urząd metropolity kijowskiego objął w 1328 i zgodnie z wolą swojego poprzednika Piotra[3]. rezydował podobnie jak on w Moskwie[1].
W 1329 w Nowogrodzie ogłosił obłożenie anatemą mieszkańców Pskowa, którzy otworzyli bramy przed księciem twerskim Aleksandrem, poszukiwanym przez chana Złotej Ordy z powodu antytatarskiego buntu w Twerze[1]. Sukcesem zakończyły się również starania Teognosta o likwidację metropolii litewskiej; metropolita pragnął bowiem, by wszystkie ziemie ruskie wchodziły w skład jednej administratury kościelnej[2]. W okresie sprawowania przezeń urzędu w Moskwie wzniesiono szereg nowych świątyń prawosławnych[4]. Przeprowadził również kanonizację swojego poprzednika na katedrze kijowskiej, metropolity Piotra[4].
Dwukrotnie udawał się do Złotej Ordy. W czasie drugiej wizyty, w 1342, został zmuszony do wpłacenia ponad 600 rubli, co było wynikiem donosu o wysokich dochodach metropolity, jaki wpłynął do chana[1]. Uzyskał następnie potwierdzenie wszystkich praw Kościoła prawosławnego, jakie posiadał on w okresie panowania tatarskiego na Rusi[4].
Teognost był pierwszym metropolitą kijowskim, w stosunku do którego cesarz bizantyjski (Jan VI Kantakuzen) użył oficjalnie tytułu metropolita kijowski i całej Rusi[5].
Teognost zmarł w czasie zarazy[6] i został pochowany w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu moskiewskim. W 1471 ogłoszono, że jego ciało nie uległo rozkładowi[1].
Rosyjski Kościół Prawosławny kanonizował metropolitę Teognosta; jego wspomnienie przypada 14 marca (według kalendarza juliańskiego)[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Феогност (святой митрополит киевский)
- ↑ a b A. Mironowicz, Metropolia kijowska w strukturze patriarchatu konstantynopolitańskiego (988–1685) [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Autokefalie Kościoła prawosławnego w Polsce, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2006, ISBN 978-83-7431-062-8, ss. 37–38
- ↑ B. Gudziak, Kryzys i reforma. Metropolia kijowska, patriarchat Konstantynopola i geneza unii brzeskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008, 978-83-227-2899-4, s.24
- ↑ a b c Феогност, митрополит всея Руси
- ↑ B. Gudziak, Kryzys i reforma. Metropolia kijowska, patriarchat Konstantynopola i geneza unii brzeskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008, 978-83-227-2899-4, s. 19
- ↑ J. Łoszczyc, Dymitr Doński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, ISBN 83-06-01458-8, s. 17
