Γρηγόριος, Μητροπολίτης Ναυπλίας (Αλαγονία της Καλαμάτας, 1769 μ.Χ - Τρίπολη, 18 Σεπτεμβρίου 1821). Ήταν Έλληνας, Μητροπολίτης Άργους και Ναυπλίου και αργότερα μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, με έντονη δραστηριότητα στην εισδοχή νέων μέλων. Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.[1]
Πρώτα χρόνια
Ο Γρηγόριος καταγόταν από τη Σίτσοβα Λακωνίας[2]. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1819 από τον Δανιήλ Παμπούκη, ηγούμενο της Μονής του Βράχου Νεμέας.
Προσωπική ζωή
Όταν άρχισε η Επανάσταση, τον έκλεισαν μαζί με τους άλλους, στα υπόγεια του Μεγάλου Σαραγιού της Τρίπολης. Έμεινε εκεί κλεισμένος από τον Μάρτιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1821. Οι Τούρκοι μετά την πανωλεθρία τους στη μάχη της Γράνας (Αύγουστος 1821), βρέθηκαν σε απελπιστική κατάσταση και προσπάθησαν να κάνουν συμφωνία με τους Έλληνες. Έβγαλαν τον Γρηγόριο και τους άλλους από τα υπόγεια. Αυτό ήταν ακόμα χειρότερο, γιατί είχε διαδοθεί μεταξύ τους μια λοιμική νόσος, η οποία άρχισε να καταβάλει τους αδυνατισμένους και υποσιτισμένους ομήρους. Μετά τις 14 Σεπτεμβρίου άρχισαν να τους απελευθερώνουν. Ο Γρηγόριος καταβεβλημένος από την αρρώστια πέθανε καθώς τον μετέφεραν στο Άργος.[3]
Οι Τούρκοι κάλεσαν στην Τρίπολη προύχοντες και αρχιερείς, μαζί πήγαν ο Γρηγόριος και Ιωάννης Περούκα. Εκεί συνελήφθη και πέθανε στη φυλακή, από τις κακουχίες στις 18 Σεπτεμβρίου 1821, πέντε ημέρες πριν από την άλωση της Τρίπολης από τους Έλληνες. Ο λαός της Αργολήδας για να τον τιμήσει ονόμασε μια οδό από το όνομά του, αλλά και έφτιαξε το 1967 και μια προτομή που τοποθετήθηκε αριστερά της δυτικής εισόδου του Καθεδρικού Ιερού Ναού Αγίου Πέτρου.
Έργο στην Ελληνική Επανάσταση
Ο Γρηγόριος ως Φιλικός, βοηθησε πολύ την επανάσταση και ενέταξε στη Φιλική Εταιρεία, σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως τον Ιωάννη Ιατρού και τους αδελφούς Παπαλεξοπούλου στο Ναύπλιο, τον Ιωάννη Περούκα, τον Σταμάτη Αντωνόπουλο, τους αδελφούς Βλάσση στο Άργος, τον Ιερέα Γεώργιο Βελίνη στο Πλατανίτι, τον Θεοδόσιο Μπούσκο στο Τζαφέραγα, τον Γεώργιο Κακάνη στο Χώνικα και τον αρχιδιάκονό του Αθανάσιο Σολιώτη, τον Ιερέα παπα – Κωσταντή στον Αχλαδόκαμπο.[4]
Στις αρχές Μαρτίου του 1821, το μυστικό της επικείμενης Επανάστασης προδόθηκε από κάποιο Τριπολιτσιώτη προεστό ονόματι Κουγιά. Στην Τρίπολη δεν υπήρχε Πασάς, αλλά ένας Καϊμακάμης, δηλαδή προσωρινός αντικαταστάτης. Εκείνος ως μέτρο πρόληψης, ζήτησε από όλους τους δεσποτάδες και τους προεστούς της Πελοποννήσου να συγκεντρωθούν στην Τρίπολη. Δεν πήγαν όλοι. Ο Γρηγόριος πήγε αν και ήταν γνώστης όλων των μυστικών της Φιλικής Εταιρείας. Πήγε συνειδητά να τους καθησυχάσει, γιατί φοβόταν ότι οι Τούρκοι μπορούσαν εύκολα να αφανίσουν όλους τους χριστιανούς του Άργους.[3]
