Strażnica WOP Ustrzyki Górne

Strażnica WOP Ustrzyki Górne

Strażnica SG w Ustrzykach Górnych

Widok na drogę wylotową w kierunku Wetliny, po lewej Strażnica SG w Ustrzykach Górnych (maj 2006)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945; 2000
Rozformowanie	1954–1957; 2005 (przemianowania)
Tradycje
Rodowód	168 strażnica WOP
Kontynuacja	PSG w Ustrzykach Górnych
Organizacja
Dyslokacja	Ustrzyki Górne 21
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	37 komenda odcinka 35 batalion OP 263 batalion WOP Bieszczadzki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Ustrzyki Górne – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.

Strażnica Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 37 komendy odcinka jako 168 strażnica WOP (Ustrzyki Górne)^[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2].

W 1947 strażnicę WOP Ustrzyki Górne wyłączono spod 8 Rzeszowskiego Oddziału WOP^[a].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 251 strażnica OP Ustrzyki Górne została włączona w struktury 35 batalionu Ochrony Pogranicza w Baligrodzie, a po jego rozformowaniu 1 stycznia 1951 263 batalionu WOP w Ustrzykach Dolnych^[3].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[b]. Strażnica III kategorii otrzymała numer 167 w skali kraju^[c]. Także 168 strażnica WOP stacjonowała w Ustrzykach Górnych^[c].

Straż Graniczna:

Strażnica Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych (Strażnica SG w Ustrzykach Górnych) 6 listopada 2000 została włączona do systemu ochrony granicy państwowej w strukturach Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu. Natomiast 10 listopada 2000 w Ustrzykach Górnych^[5], w obecności ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Marka Biernackiego, Komendanta Głównego SG gen. bryg. Marka Bieńkowskiego odbyło się oficjalnie otwarcie nowo wybudowanej strażnicy SG w Ustrzykach Górnych^[6].

W 2002, Strażnica SG w Ustrzykach Górnych miała status strażnicy SG I kategorii^[d].

Jako Strażnica Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...^[e] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych (PSG w Ustrzykach Górnych)^[5].

Ochrona granicy

Granica polsko-ukraińska pod Wielką Rawką (lipiec 2008)

Straż Graniczna:

Strażnica SG w Ustrzykach Górnych przejęła południowo-wschodnią część ochranianego odcinka granicy państwowej po zlikwidowanej strażnicy SG w Lutowiskach, a tym samym został zlikwidowany najdłuższy odcinek granicy ochraniany przez pojedynczą graniczną jednostkę organizacyjną SG^[6].

Strażnice sąsiednie

• 167 strażnica WOP Bukowiec ⇔ 169 strażnica WOP Wetlina – 1946
• 251 strażnica OP Stuposiany ⇔ 253 strażnica OP Ustrzyki Górne – 1949

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Lutowiskach ⇔ Strażnica SG w Wetlinie – 6.11.2000^[5]
• Strażnica SG w Stuposianach ⇔ Strażnica SG w Wetlinie – 23.10.2002^[5].

Komendanci/dowódcy strażnicy

• por. Marian Pelc (był w 1951).

Uwagi

1. Rozkaz organizacyjny szefa Departamentu WOP nr 013 z 21.03.1947.
2. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego 1954^[4].
3. Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954. k. 19.
4. Zarządzenie Komendanta Głównego Straży Granicznej nr 3 z 11.01.2002.
5. W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).

Przypisy

1. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
2. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
3. Jackiewicz 1998 ↓, s. 117–118.
4. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
5. muzeumsg ↓, s. 1.
6. Kozłowski 2011 ↓, s. 255.

Bibliografia

• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Straż Graniczna od 1991 – Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2024-02-28]. (pol.).
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.