Graniczna Placówka Kontrolna Braniewo

GPK Braniewo

GPK Gronowo

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1946
Rozformowanie	2005
Organizacja
Dyslokacja	Braniewo, Gronowo, Braniewo
Formacja	WOP Straż Graniczna
Podległość	5 Oddział OP W-M Oddział SG

Graniczna Placówka Kontrolna Braniewo/Gronowo/Braniewo:

1. pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na przejściu granicznym.
2. graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej pełniący służbę na przejściu granicznym i realizująca zadania w ochronie granicy państwowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W październiku 1945 Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy 51 przejściowych punktów kontrolnych^[a].

Przejściowy Punkt Kontrolny nr 15 w Braniewie rozpoczął pracę w marcu 1946^[1]. Obsada PPK składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego^[2]. 25.06.1947 PPK z Braniewa przeniesiono do Gronowa. W tym samym czasie 114 strażnica WOP przeniosła się do Asun^[3]. Jesienią 1965 placówka weszła w podporządkowanie Komendy wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej^[4].

W 1976 rozformowało 19 Kętrzyński Oddział WOP, a placówkę przekazano do Kaszubskiej Brygady WOP^[5][6].

Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, utworzona Graniczna placówka Kontrolna w Braniewie weszła w podporządkowanie Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej^[7]. Pierwszą siedzibę zajmowała w Braniewie przy ulicy Kościuszki 103 w budynku policji. 1.12.1991 siedziba została przeniesiona do budynku przy ul. Tadeusza Kościuszki 118^[8].

24 sierpnia 2005 funkcjonującą dotychczas Graniczną Placówkę Kontrolną Braniewo przemianowano na placówkę Straży Granicznej w Braniewie^[9].

Przejścia graniczne

Wchodzącej w skład Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej, granicznej placówce kontrolnej SG w Braniewie podporządkowano przejścia^[b]:

• drogowe przejście graniczne Gronowo-Mamonowo
• kolejowe przejście graniczne Braniewo-Mamonowo

Z dniem 26.06.1993 r. do struktury GPK SG w Braniewie włączono

• Morskie przejście graniczne Frombork

17.11.1995 morskie przejście skreślono ze struktury W-MOSG i włączono do nowo powstałej GPK w Elblągu^[10].

Dowódcy/komendanci placówki

• rtm. Józef Liszko (był 10.1946)^[c].
• ppor. Henryk Szemis (był w 1951)
• ppor. Tadeusz Figiel^[11]
• kpt. Potocki^[11]
• kpt. Bronisław Kwiatkowski^[11]
• mjr SG Janusz Izdebski (10.05.1991-31.10.1996)
• kpt. SG Stanisław Kręcisz (25.11.1998-15.04.1999)
• kpt. SG Leszek Jakubowski (1.05.1999-31.07.2001)
• p.o. por. SG Krzysztof Zimoń (1.07.2001 do 30.11.2001)
• kpt. SG Dariusz Stanicki (1.12.2001-1.01.2003)
• mjr SG Krzysztof Strankowski (2.01.2003-30.11.2004)
• p.o. mjr SG Zbigniew Klban (13.09.2004-30.11.2004)
• ppłk SG Dariusz Gełek (1.12.2004 do przemianowania)^[12]

Uwagi

1. Rozkaz nr 0304/Org. ND WP z 28.10.1945 → Prochwicz 2011 ↓, s. 123.
2. Zarządzenie Komendanta Głównego Straży Granicznej nr 3 z 11.01. 2002.
3. Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 053 z 19.10.1946. → Rozkazy personalne D WOP ↓ .

Przypisy

1. Historia KOWOP ↓, s. 8.
2. Dominiczak 1985 ↓, s. 47.
3. Historia KOWOP ↓, s. 15.
4. Jackiewicz 1998 ↓, s. 22–23.
5. Burdyło 2011 ↓, s. 30.
6. Jackiewicz 1998 ↓, s. 88.
7. Burdyło 2011 ↓, s. 33.
8. Burdyło 2011 ↓, s. 81–82.
9. Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757
10. Burdyło 2011 ↓, s. 82–83.
11. Jarmoliński 2013 ↓, s. 166.
12. Burdyło 2011 ↓, s. 83–85.

Bibliografia

• Dorian Burdyło: Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej im. gen.bryg. Stefana Pasławskiego w Kętrzynie. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza. (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół D WOP, sygn. 217/32, k.56-60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945
• Rejestr główny jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
• ASGr.Historia Kętrzyńskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Kętrzyn 1961