Dzień 14 lipca rozstrzygnął los polskiej obrony na pozycji okopów poniemieckich. Wobec sytuacji jaka wytworzyła się na lewem skrzydle 1 Armii, jej dowództwo nakazało odwrót na nową linię obrony mającą na celu osłonę Lidy[8].
14 lipca 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Jana Rządkowskiego otrzymała rozkaz opuszczenia linii okopów niemieckich z czasów I wojny światowej, a o świcie 16 lipca obsadziła odcinek frontu na północ od Niemna, od Honczar po Kierwy[1]. Nowogródzki pułk strzelców obsadził odcinek Zbójsk – Pawłowicze – Honczary[9][10].
Nacierające z dużym impetem sowieckie 21. i 56 Dywizja Strzelców po kilkugodzinnej walce przełamały jej obronę w rejonie Kierwy – Dunaj. Dywizja cofała się dalej z zamiarem obrony na linii Gawii. Do 18.00 oddziały dywizji przechodziły przez most na południowy brzeg Niemna.
Na skutek nieporozumienia saperzy przedwcześnie wysadzili most na Niemnie pod Moryniem i tym samym odcięli jedyną drogę odwrotu nowogródzkiemu pułkowi strzelców[11][12].
Pułk, wzmocniony 9 baterią 1 pułku artylerii Litewsko-Białoruskiej por. Kitkiewicza, odcięty od sił głównych macierzystej dywizji, zajął stanowiska na północ od Morynia i zatrzymał ścigające go oddziały 21 Dywizji Strzelców[13]. Jednak przewaga liczebna nieprzyjaciela była znaczna, a na posiłki dowódca Nowogródzkiego ps mjr. Kazimierz Rybicki liczyć nie mógł. Zdecydował się więc na uderzenie II batalionem, a pod osłoną zapadającego zmroku ściągnął swoje pododdziały ze stanowisk obronnych i nocą z 16 na 17 lipca przeprowadził je w bezwzględnej ciszy brzegiem Niemna, tuż obok sowieckich pozycji[13]. O świcie przez bród przeprawiono się przez Niemen. Następnego dnia pułk dołączył do pozostałych oddziałów dywizji. Wyczyn ten był szeroko komentowany w całej 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej i dodatnio wpłynął na nastroje polskich żołnierzy[1].
Stefan Pomarański: Pierwsza wojna polska (1918 – 1920). Zbiór wojennych komunikatów prasowych Sztabu Generalnego, uzupełniony komunikatami Naczelnej Komendy we Lwowie i Dowództwa Głównego Wojska Polskiego w Poznaniu. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1920.
Stanisław Szeptycki: Front Litewsko-Białoruski; 10 marca 1919-30 lipca 1920. Warszawa: Wydawnictwo 2 Kolory. Sp.z o.o; Fundacja Patriotyczna Serenissima, 2016. ISBN 978-83-64649-19-6.
Bolesław Waligóra: Dzieje 85-go pułku Strzelców Wileńskich. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1928.
Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.