16 Armia Sołłohuba oraz Grupa Mozyrska Tichona Chwiesina miały związać siły polskiej 4 Armii i Grupy Poleskiej[10].
Całością sił uderzeniowych dowodził dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski[11].
Przebieg bitwy
4 lipca 1920 wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego rozpoczęły natarcie[2]. Trzy armie sowieckie uderzyły na polską 1 Armię i przełamały jej obronę. 5 lipca, na rozkaz dowódcy frontu gen. Szeptyckiego, 1 Armia przystąpiła do odwrotu na linię Milcza – Budsław – Postawy – Koziany. Front polski nad Autą został przełamany, a sowieckie dywizje parły na zachód[12].
Po załamaniu się frontu nad Autą postanowiono włączyć do walki stojącą na polsko-litewskiej linii demarkacyjnej 2 Dywizję Litewsko-Białoruską. 7 lipca na stację Ignalino przybyły kompanie II batalionu słuckiego pułku strzelców. Wspólnie z 1 baterią 8 pułku artylerii polowej batalion obsadził pod Widzami stare okopy niemieckie.
8 lipca na batalion uderzyły, działające wzdłuż traktu Widze – Ignalino, oddziały sowieckiego III Korpusu Kawalerii Gaja[13]. Pierwsze natarcie zostało odparte, ale przewaga kawalerii była zbyt duża, aby utrzymać przez dłuższy czas zajmowaną rubież obronną. Co prawda obronę wzmocnił, liczący ok. 250 żołnierzy, batalion 33 pułku piechoty, ale zaczęło brakować amunicji. Po odparciu kolejnych ataków przeciwnika, naboje zabierano poległym czerwonoarmistom. Około południa załamała się obrona 5 i 8 kompanii. Pod osłoną ognia 1/8 pułku artylerii polowej, pozostałe kompanie pułku rozpoczęły odwrót i zajęły stanowiska w okolicach wsi Wilancy po obu stronach traktu Widze – Nowe Święciany. Dowódca batalionu wysłał patrol w celu nawiązania łączności z I batalionem białostockiego pułku strzelców. W okolicach Daugieliszek został on otoczony przez kawalerię i niemal w całości wybity. W tej sytuacji batalion cofał się dalej i odszedł na drugą linię obrony koło Nowej Derewni. Tym samym wzmacnił obronę 33 pułku piechoty. Na nowych pozycjach zatrzymano oddziały sowieckiej kawalerii. Jednak z uwagi na niepomyślny rozwój wydarzeń na innych odcinkach frontu i groźby otoczenia, wieczorem Polacy rozpoczęli odwrót wzdłuż torów kolejowych Święciany – Wilno[13].
Uwagi
↑Michaił Tuchaczewski podaje stan walczących Frontu Zachodniego: 160 118 żołnierzy w tym „bagnetów” 80 942 i 10 521 „szabel”[5]. Całość wojsk polskich przed jego Frontem ocenia na 86 400 „bagnetów” i 8600 „szabel”[6].
Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
