Jesienny termin wyborów poparła 31 stycznia 2005 Rada Krajowa SLD. Zgodnie z wcześniejszym porozumieniem, które zawarli 30 grudnia 2004 prezydent Aleksander Kwaśniewski i przewodniczący SLD Józef Oleksy, wybory miały odbyć się w czerwcu 2005. Sejm nie podjął decyzji o skróceniu kadencji, więc wybory odbyły się w konstytucyjnym terminie (Sejm dotrwał do końca konstytucyjnej kadencji). 23 maja 2005 Prezydent RP zarządził wybory na 25 września 2005.
Kampania wyborcza
Kampania przedwyborcza do parlamentu prowadzona była w sposób spokojny i nieagresywny. Wzmożoną kampanię dało się dopiero zauważyć w jej ostatnich tygodniach. Przed wyborami Prawo i Sprawiedliwość i Platforma Obywatelska wielokrotnie deklarowały chęć zawarcia koalicji (tzw. POPiS). W czasie jednej z konwencji wyborczych przewodniczący PO Donald Tusk zaatakował PiS, nakreślając różnice pomiędzy PO a tą partią, czym wprowadził Jarosława Kaczyńskiego w zdumienie. Prezes PiS powiedział: „Słuchając takich słów, mam wrażenie, że zatraciliśmy pewne poczucie wspólnoty kulturowej, która nas łączyła z Platformą”[4]. Według Lecha Kaczyńskiego Donald Tusk odrzucił wówczas współbudowanie IV Rzeczypospolitej, a zaczął reprezentować program nazwany przez Jarosława Kaczyńskiego restauracyjnym[5]. Politycy PiS także prowadzili wobec PO konfrontacyjną kampanię. Jacek Kurski stwierdził, że dziadek Donalda Tuska na ochotnika zgłosił się do Wehrmachtu (za co został na krótko wykluczony z tej partii)[6]. Ponadto w spocie partii grającym na emocjach skrytykowano wizję państwa według PO, którą PiS określało jako „Polskę liberalną”, przeciwstawiając ją własnej wizji „Polski solidarnej”[7].
Samoobrona RP prowadziła swoją kampanię pod hasłem podobnym do tego z wyborów w 2001 – Oni już byli, oni już rządzili, atakując wszystkie postsolidarnościowe i postkomunistyczne partie startujące w wyborach.
Sojusz Lewicy Demokratycznej skupił się na stworzeniu swojego wizerunku jako partii odchudzonej i zmienionej. SLD po czterech latach rządów stracił najwięcej z powodu afer w swoich kręgach, przede wszystkim Afery Rywina. Nowy przewodniczący Wojciech Olejniczak, reprezentujący młode pokolenie, w spotach starał się przyciągnąć wyborców, tłumacząc, że SLD to jedyna siła lewicowa, która ma szanse znaleźć się w nowym parlamencie.
Komitety wyborcze do Sejmu i Senatu
Komitety, które zarejestrowały listy do Sejmu w co najmniej połowie okręgów wyborczych
** Jako komitet mniejszości narodowej zwolniony z obowiązku przekraczania progu wyborczego.
Listy wyborcze w poszczególnych okręgach oraz ich liderzy
Poniższe zestawienie zostało opracowane na podstawie danych z serwisu informacyjnego PKW[50]
Obecność list komitetów wyborczych w poszczególnych okręgach w wyborach do Sejmu. Tam, gdzie komitet zarejestrował listę, podano imię i nazwisko kandydata z nr 1
W wyborach do Sejmu na 594 listach zarejestrowanych w 41 okręgach wyborczych przez 22 komitety wyborcze znalazło się łącznie 10 661 kandydatów na posłów, w tym 2613 kobiet (24,51%) i 8848 mężczyzn (75,49%).
W wyborach do Senatu w 40 okręgach wyborczych zarejestrowanych zostało przez 108 komitetów wyborczych 623 kandydatów na senatorów, w tym 99 kobiet (15,89%) i 524 mężczyzn (84,11%).
Podział mandatów i rozkład procentowy poparcia w wyniku wyborów z uwzględnieniem podziału na późniejszą koalicję rządzącą w kolejności: ugrupowania rządowe, opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna (komitety, które nie przekroczyły 1% poparcia w skali kraju potraktowano zbiorczo):
Frekwencja w wyborach według komunikatu PKW wyniosła w skali kraju 40,57%. Badanie przeprowadzone przez TNS OBOP i PBS dla TVP w ramach sondażu exit poll przewidywało całkowitą frekwencję na poziomie 40,4%.
Ważność wyborów
Sąd Najwyższy uznał wybory za ważne. W związku z brakiem na kartach do głosowania do Senatu nazw komitetów popierających poszczególnych kandydatów Sąd Najwyższy 15 grudnia 2005 uznał karty – a tym samym wybory do Senatu w okręgu nr 27 – za nieważne[53]. Jarosław Lasecki i Czesław Ryszka stracili swoje mandaty – był to pierwszy tego typu przypadek w wyborach parlamentarnych w III Rzeczypospolitej.
↑Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie ważności wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 25 września 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 248, poz. 2097).