Jerzy Andrzej Szmajdziński (ur. 9 kwietnia 1952 we Wrocławiu , zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku ) – polski polityk , poseł na Sejm PRL IX kadencji w latach 1985–1989, poseł na Sejm I , II , III , IV , V i VI kadencji (1991–2010), wicemarszałek Sejmu VI kadencji , w latach 2001–2005 minister obrony narodowej .
Życiorys
W latach 1966–1971 był uczniem Elektronicznych Zakładów Naukowych we Wrocławiu [1] . W 1975 ukończył studia na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu .
W 1968 wstąpił do Związku Młodzieży Socjalistycznej . Jako student przewodniczył radzie uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich , potem zasiadał w zarządzie głównym tej organizacji. W latach 1973–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej . Zasiadał w egzekutywie Komitetu Uczelnianego na AE we Wrocławiu, w 1975 był delegatem na Wojewódzką Konferencję Sprawozdawczo Wyborczą partii. Od 1986 zasiadał w jej Komitecie Centralnym . W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego . W okresie 1984–1989 był przewodniczącym Zarządu Głównego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej , a w 1989–1990 kierownikiem Wydziału Organizacyjnego KC PZPR. W latach 1986–1988 był członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta w Zamościu [2] .
Od chwili powołania należał do Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej , pełniąc funkcje we władzach krajowych tej partii. Od 1999 działał w Sojuszu Lewicy Demokratycznej .
W latach 1988–1990 był wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego . W latach późniejszych był także członkiem zarządu koszykarskiej spółki akcyjnej Śląsk Wrocław .
Sprawował mandat poselski na Sejm PRL IX kadencji , ponownie był wybierany w 1991 , 1993 , 1997 , 2001 i 2005 . W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz siódmy został posłem, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci w okręgu legnickim i otrzymując 42 724 głosy. Od 22 kwietnia 2008 zasiadał w klubie poselskim Lewica .
W Sejmie był m.in. przewodniczącym Klubu Parlamentarnego SLD (dwukrotnie) oraz przewodniczącym Komisji Obrony Narodowej . W 2007 został wicemarszałkiem VI kadencji .
W październiku 2001 objął stanowisko ministra obrony narodowej w rządzie Leszka Millera . 21 kwietnia 2004 został tymczasowo pełniącym obowiązki ministra spraw wewnętrznych i administracji (w związku z wyborem dotychczasowego szefa resortu Józefa Oleksego na stanowisko marszałka Sejmu ). Zachował stanowisko ministra obrony narodowej w pierwszym i drugim rządzie Marka Belki . Był także członkiem komitetu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza w wyborach prezydenckich w 2005 . Od początku zasiadał we władzach krajowych Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w czerwcu 2008 został wiceprzewodniczącym tej partii.
Grób Jerzego Szmajdzińskiego
W grudniu 2009 został ogłoszony kandydatem SLD w wyborach prezydenckich w 2010 [3] .
10 kwietnia 2010 zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej [4] . Pochowany 20 kwietnia 2010 na Cmentarzu w Wilanowie [5] .
Życie prywatne
Syn Henryka i Heleny. Mąż Małgorzaty Sekuły-Szmajdzińskiej , późniejszej radnej Warszawy i posłanki na Sejm . Ojciec Agnieszki i Andrzeja.
Odznaczenia i wyróżnienia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2010, pośmiertnie)[6]
Odznaka pamiątkowa Ministerstwa Obrony Narodowej – 2001, ex officio
Order Gwiazdy Białej I klasy (Estonia , 2002)[7]
Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (2004, Wielka Brytania )[8]
Honorowe obywatelstwa: Jeleniej Góry (2002)[9] , Bolkowa (2004)[10] , Dolnego Śląska (2010, pośmiertnie), Lubina (2010, pośmiertnie)[11] , Wrocławia (2010, pośmiertnie)[12] i Legnicy (2011, pośmiertnie)[13]
W 2010 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową przy stadionie Oporowska [14] , a 10 kwietnia 2011 tablicę pamiątkową przed siedzibą SLD przy ul. Wojska Polskiego w Jeleniej Górze[15] .
11 kwietnia 2012 imię Jerzego Szmajdzińskiego otrzymała Sala Reprezentacyjna w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej[16] .
Wyniki wyborcze
Przypisy
↑ Jerzy Szmajdziński . wyborcza.pl, 14 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-01].
↑ Społeczny Komitet Odnowy Starego Miasta . zamosciopedia.pl, 26 października 2014. [dostęp 2020-04-12].
↑ Jerzy Szmajdziński jest kandydatem SLD na prezydenta . bankier.pl, 19 grudnia 2009. [dostęp 2010-04-10].
↑ Oświadczenie Marszałka Sejmu . abw.gov.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-06].
↑ Uroczystości pogrzebowe Jerzego Szmajdzińskiego . interia.pl, 20 kwietnia 2010. [dostęp 2012-04-20].
↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587 .
↑ Riiklike autasude andmine. Vastu võetud 13.03.2002 nr 121 . riigiteataja.ee. [dostęp 2011-09-16]. (est. ) .
↑ Honorary knighthoods awarded 1997–2006 . parlament.uk. s. 10. [dostęp 2015-09-30]. (ang. ) .
↑ Nadanie tytułu Honorowego Obywatela Miasta Jeleniej Góry Jerzemu Szmajdzińskiemu (Film) . jbc.jelenia-gora.pl, 22 lipca 2010. [dostęp 2010-07-22].
↑ Minister J. Szmajdziński honorowym obywatelem Bolkowa . wp.mil.pl, 19 maja 2004. [dostęp 2010-07-22].
↑ Kolejny honorowy obywatel . lubin.pl, 28 kwietnia 2010. [dostęp 2022-05-01].
↑ Civitate Wratislaviensi Donatus . um.wroc.pl. [dostęp 2023-12-26].
↑ Jerzy Szmajdziński honorowym obywatelem Legnicy . gazeta.pl, 29 marca 2011. [dostęp 2012-09-01].
↑ Wrocław: Dzisiaj zostaną odsłonięte trzy tablice pamiątkowe Honorowych Obywateli Wrocławia . gazetawroclawska.pl, 28 czerwca 2010. [dostęp 2018-10-26].
↑ Tablica pamięci Jerzego Szmajdzińskiego odsłonięta. O 8.41 pod siedzibą SLD . jelonka.com, 10 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-29].
↑ Sala imienia Jerzego Szmajdzińskiego . wp.mil.pl, 11 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-12].
↑ M.P. z 1985 r. nr 28, poz. 198 .
↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288 .
↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470 .
↑ M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620 .
↑ Serwis PKW – Wybory 2001 . [dostęp 2020-08-20].
↑ Serwis PKW – Wybory 2005 . [dostęp 2020-08-20].
↑ Serwis PKW – Wybory 2007 . [dostęp 2020-08-20].
Bibliografia
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu
kursywa – ministrowie, którzy pełnili funkcję do końca istnienia rządu
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu
kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
od 5 listopada 2007 do 7 listopada 2011
Marszałek Sejmu
Wicemarszałkowie
Sejm II RP
Sejm RP/PRL
Sejm III RP