16 Brygada Strzelców (URL)

16 Brygada Strzelców

Historia
Państwo	Ukraińska Republika Ludowa
Sformowanie	1920
Rozformowanie	1921
Dowódcy
Pierwszy	płk Roman Suszko
Działania zbrojne
Wojna ukraińsko-sowiecka, Wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	6 Siczowa DS

16 Brygada Strzelców – oddział piechoty Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce^[1].

Rozkazem dowódcy 6 Siczowej Dywizji Strzelców nr 25 z 31 marca 1920 rozpoczęto formowanie brygady. W jej skład włączono 46 kureń strzelców, z którego wydzielono kadry dla nowego 47 kurenia. Każdy kureń posiadał dwie półsotnie piechoty i dwie półsotnie karabinów maszynowych. 5 kwietnia brygada stacjonowała w forcie Graf Berg w Twierdzy Brzeskiej^[2]. 21 kwietnia, po zakończeniu pierwszej fazy organizacji, brygada była gotowa do wyruszenia na front. W tym czasie składała się ze sztabu, dwóch kureni piechoty i czoty telefonicznej. Następnego dnia brygada opuściła Brześć i 1 maja przybyła do Berdyczowa, a niedługo potem została przetransportowana do Kijowa. Tu kontynuowano prace organizacyjne. Półsotnie piechoty i karabinów maszynowych zostały przekształcone w sotnie. W sierpniu, wskutek intensywnych walk, liczebność brygady nieco się zmniejszyła. 1 września 16 Brygada Strzelców jako pierwsza ze wszystkich jednostek 6 Siczowej Dywizji Strzelców przeszła w podporządkowanie dowódcy Armii Czynnej^[2].

W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej wyniku liczebność jej oddziałów znacznie wzrosła^[3]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie^[4]. 21 listopada, pod naporem wojsk sowieckich, brygada przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie^[2][5]. Rozkazem dowódcy dywizji nr 57 z 15 sierpnia 1921 została przekształcona w 16 kureń strzelców^[6].

Struktura organizacyjna

Organizacja brygady we wrześniu 1920^[6]

• dowództwo i sztab
• czota telefoniczna
• 46 kureń strzelców
• 47 kureń strzelców

Żołnierze oddziału

Dowództwo jednostki[7]
Stopień, imię i nazwisko	Okres pełnienia służby	Uwagi
Dowódca brygady
płk Roman Suszko	31 III – koniec wojny
Szef sztabu
sat. Mykoła Łotockyj

Przypisy

1. Szajdak 2005 ↓, s. 108.
2. Rukkas 2020 ↓, s. 283.
3. Legieć 2002 ↓, s. 189.
4. Legieć 2002 ↓, s. 177.
5. Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 219.
6. Rukkas 2020 ↓, s. 284.
7. Rukkas 2020 ↓, s. 285.

Bibliografia

• Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
• Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
• Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
• Sebastian Szajdak: Polsko-ukraiński sojusz polityczno-wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.
• Emilian Wiszka: Szósta Dywizja Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej. Formowanie, szlak bojowy, internowanie; 1920–1924. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. ISBN 978-83-231-2926-4.