Պոլ Դիրակ

Պոլ Դիրակ անգլ.՝ Paul Dirac
Ծնվել է	օգոստոսի 8, 1902(1902-08-08)[1][2][3]^[…] Բրիստոլ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4][3][5]
Մահացել է	հոկտեմբերի 20, 1984(1984-10-20)[1][2][3]^[…] (82 տարեկան) Թալահասի, ԱՄՆ[3][5]
Գերեզման	Roselawn Cemetery[6]
Բնակության վայր(եր)	Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն
Դավանանք	դեիզմ[7]
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս, գիտնական, ակադեմիկոս, դաստիարակ, ուսուցիչ և ճարտարագետ
Հաստատություն(ներ)	Մայամիի համալսարան[3][8], Ֆլորիդայի նահանգային համալսարան[3][8], Քեմբրիջի համալսարան[3][1] և Սուրբ Ջոնի քոլեջ[1]
Գործունեության ոլորտ	տեսական ֆիզիկա[3][9], մաթեմատիկա[9], քվանտային մեխանիկա[9] և քվանտային էլեկտրադինամիկա[9]
Պաշտոն(ներ)	Մաթեմատիկայի Լուկասյան պրոֆեսոր
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[3], Լեոպոլդինա[10], Պապական գիտությունների ակադեմիա[11][1], ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա[1], Լինչեի ազգային ակադեմիա[1], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա[1], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[12][1], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[1], Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5][1], Indian Academy of Sciences?[1], Chinese Physical Society?[1], Իռլանդիայի թագավորական ակադեմիա[1], Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն[1], Ֆրանսիայի ինստիտուտ[1], Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա[1], Թագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա[1] և Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[1]
Ալմա մատեր	Բրիստոլի համալսարան (1923)[13][1], Քեմբրիջի համալսարան (1926)[13][1] և Cotham School?
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն[14][3][15] և ֆրանսերեն
Գիտական ղեկավար	Ռալֆ Ֆաուլեր
Եղել է գիտական ղեկավար	Հոմի Ջեհանգիր Բաբա[16], Հոյլ Ֆրեդ[16], Դենիս Սիամա[16], John Polkinghorne?[16], Ռիչարդ Ջոն Էդեն[16], A. Lees?[16], Christie Jayaratnam Eliezer?[16], Harish-Chandra?[16] և Roger J. N. Phillips?[17]
Հայտնի աշակերտներ	Ռոբերտ Օպենհեյմեր և Փոլ Վայս
Ազդվել է	Ջոն Ստյուարտ Միլ
Պարգևներ	[18][19][3] Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ [3][20] [21] Թագավորական մեդալ [20] Մաքս Պլանկի անվան մեդալ [22] Հելմհոլցի մեդալ [22] Ռոբերտ Օփենհեյմերի հիշատակի մրցանակ [22] Բեյքերյան լեկցիա [20] Բեյկերյան մեդալ և doctor honoris causa from the University of Paris? [23]
Ամուսին(ներ)	Մարգիտ Դիրակ[3][22]
Հայր	Charles Dirac?[22]
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
Paul Dirac Վիքիպահեստում

Պոլ Ադրիեն Մորիս Դիրակ (անգլ.՝ Paul Adrien Maurice Dirac, օգոստոսի 8, 1902(1902-08-08)^{[1][2][3][…]}, Բրիստոլ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն^[4][3][5] - հոկտեմբերի 20, 1984(1984-10-20)^{[1][2][3][…]}, Թալահասի, ԱՄՆ^[3][5]), անգլիացի ֆիզիկոս, տեսաբան, քվանտային մեխանիկայի հիմնադիրներից։ Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1930 թ.)։ Մի շարք երկրների ակադեմիաների և գիտական ընկերությունների, այդ թվում նաև ՍՍՀՄ ԳԱ 1931 թվականից արտասահմանյան անդամ։

Կենսագրություն

Դիրակ Պոլ Ադրիեն Մորիսը ծնվել է 1902 թ. օգոստոսի 8-ին Բրիստոլ քաղաքում։ Սովորել է Բրիստոլի, ապա Քեմբրիջի համալսարաններում ավարտել է 1924 թվականին։ 1932 թվականից Քեմբրիջի համալսարանի պրոֆեսոր։ Դիրակը կառուցել է քվանտային մեխանիկայի, այսպես կոչված, ձևափոխությունների տեսությունը 1926-1927 թթ., մշակել է ճառագայթման քվանտային տեսության հիմունքները։ Էնրիկո Ֆերմիի հետ մեծ ավանդ է ներդրել քվանտային վիճակագրության բնագավառում (Ֆերմի-Դիրակի վիճակագրություն), մասնավորապես պարզել բաշխման վիճակագրական բնույթի և ալիքային ֆունկցիայի սիմետրիայի հատկությունների կապը 1925 թվականին։ 1928 թվականին ստեղծել է էլեկտրոնի շարժման ռելյատիվիստական տեսությունը, որը հնարավորություն տվեց բացատրել մի շարք ֆիզիկական երևույթներ և կանխատեսել պոզիտրոնի գոյությունը։ Դաշտի քվանտային տեսության տարբեր բնագավառներին են նվիրված նաև Դիրակի մի շարք ուրիշ աշխատանքներ, նա առաջինն է կիրառել երկրորդային քվանտացման մեթոդը 1927 թվականին, որը հետագայում լայն տարածում գտավ տեսական ֆիզիկայում։ Դիրակը Էրվին Շրյոդինգերի հետ 1933 թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ քվանտային մեխանիկայի վերաբերյալ աշխատությունների և էլեկտրոնային տեսության զարգացման համար։

Ծանոթագրություններ

1. Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
2. Kojevnikov A. Encyclopædia Britannica
3. P.A.M.Dirac Biography // biography
4. Дирак Поль Адриен Морис // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
5. www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
6. Find A Grave — 1996.
7. https://es.wikipedia.org/wiki/Paul_Dirac#Car%C3%A1cter_e_ideolog%C3%ADa
8. https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsbm.1986.0006 — P. 160.
9. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
10. https://www.leopoldina.org/mitglieder/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/paul-dirac/
11. www.pas.va
12. Notable Names Database — 2002.
13. P.A.M.Dirac Biography // Biography: Historical & Celebrity Profiles
14. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
15. CONOR.Sl
16. Mathematics Genealogy Project — 1997.
17. https://cerncourier.com/a/roger-j-n-phillips-1931-2020/
18. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1933/
19. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
20. Who's who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
21. Award winners : Copley Medal — Royal Society.
22. Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
23. Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1946. — P. 7930. — ISSN 0242-6773

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոլ Դիրակ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոլ Դիրակ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 409)։