Յոիչիրո Նամբու

Յոիչիրո Նամբու ճապ.՝ 南部 陽一郎
Ծնվել է	հունվարի 18, 1921(1921-01-18)[1][2][3]^[…]
Ծննդավայր	Տոկիո, Ճապոնիա
Մահացել է	հուլիսի 5, 2015(2015-07-05)[3][4][5]^[…] (94 տարեկան)
Մահվան վայր	Toyonaka, Օսակայի պրեֆեկտուրա, Ճապոնիա
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և  Ճապոնիա
Կրթություն	Տոկիոյի համալսարան (1952), Փրինսթոնի համալսարան և Fukui Prefectural Fujishima High School?
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր (1952)
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս և հետազոտող
Աշխատավայր	Չիկագոյի համալսարան, Osaka City University?, Ritsumeikan University? և Տոկիոյի համալսարան
Պարգևներ և մրցանակներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ [6] [7][8] Օսկար Կլեյնի հաշատակի դասախոսություն [9] Մաքս Պլանկի անվան մեդալ Ֆիզիկայի Վոլֆի մրցանակ [10] մշակույթի վաստակավոր գործիչ Ռոբերտ Օփենհեյմերի հիշատակի մրցանակ Մաթեմատիկական ֆիզիկայի Դենի Հայնեմանի մրցանակ [11] Սակուրաի պարգև [12][12] Ի. Յա. Պոմերանչուկի անվան մրցանակ և Դիրակի մեդալ [13]
Անդամություն	ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[2]
Yoichiro Nambu Վիքիպահեստում

Յոիչիրո Նամբու (ճապ.՝ 南部 陽一郎 Nanbu Yōichirō), հունվարի 18, 1921(1921-01-18)^{[1][2][3][…]}, Տոկիո, Ճապոնիա - հուլիսի 5, 2015(2015-07-05)^{[3][4][5][…]}, Toyonaka, Օսակայի պրեֆեկտուրա, Ճապոնիա), ճապոնացի ամերիկյան ֆիզիկոս, 2008 թվական Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Ներատոմային ֆիզիկայում համաչափության ինքնաբուխ խախտման մեխանիզմի բացահայտման համար։

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ (1973)^[14], ԱՄՆ արվեստների և գիտության ակադեմիայի անդամ (1971), Ճապոնիայի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ (1984)։

Կենսագրություն

Յոիչիրո Նամբուն ծնվել է 1921 թվականին Տոկիոյում^[15]։ Երբ քաղաքը 1923 թվականի ավերվեց երկրաշարժից նրանց ընտանիքը տեղափոխվեց Ֆուկուի, նրա հոր ծննդավայր^[16]): 1942 թվականին Ավարտել է Տոկիոյի համալսարանը ստանալով բալալավրի աստիճան^[17]։

Այնուհետև անցել է զինվորական ծառայություն, սկզբում որպես սովորական զինվորական, ապա սկսել աշխատել ռադարների ստեղծման վրա։ 1945-1949 թվականներին աշխատել է Տոկիոյի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետում, որտեղ իր վրա մեծ ազդեցություն են թողել Շինիչիրո Տոմոնագայի հետազոտությունները Քվանտային էլեկտրադինամիկայի բնագավառում և Րյոգո Կուբոյի աշխատանքները խտացված նյութի ֆիզիկայի ոլորտում։ 1950 թվականին Օսակայի համալսարանում ստացել պրոֆեսորի կոչում։

1952 թվականին ստանալով դոկտորի կոչում տեղափոխվում է ԱՄՆ աշխատելով Հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտում, ապա տեղափոխվել Չիկագոյի համալսարան, սկզբում որպես գիտաշխատող (անգլ.՝ research associate): 1970 թվականին ստացել է ԱՄՆ քաղաքացիություն։ 1973-1976 թվականներին եղել է Չիկագոյի համալսարանաի ֆիզիկայի ֆակուլտետի դեկան։

Ընտանիք

Հայրը՝ Կիիչիրո Նամբու, մայրը՝ Կիմիկո Նամբու։ 1945 թվականին ամուսնացել է Չիեկո Հիդեի հետ, որդին՝ Ջունիչի Նամբուն, քիմիկոս է^[18][19]։

Գրականություն

• Храмов Ю. А.  Физики: Биографический справочник. 2-е изд. — М.: Наука, 1983. — 400 с.

Աշխատություններ

• Намбу Й.  Почему нет свободных кварков(ռուս.) // Успехи физических наук. — Российская академия наук, 1978. — Т. 124, вып. 1. — С. 147—169.
• Намбу Й.  Спонтанное нарушение симметрии в физике элементарных частиц: пример плодотворного обмена идеями (Нобелевская лекция. Стокгольм, 8 декабря 2008 г.)(ռուս.) // Успехи физических наук. — Российская академия наук, 2009. — Т. 179, вып. 12. — С. 1323—1326. — doi:10.3367/UFNr.0179.200912g.1323.
• Намбу, Ёитиро.  Кварки. — М.: Мир, 1984. — 225 с.

Արտաքին հղումներ

• Иванов, Игорь. Нобелевская премия по физике (2008) // Сообщение на сайте «Элементы».
• Информация с сайта Нобелевского комитета(անգլ.)
• Намбу с сотрудниками на сайте физического факультета Чикагского университета(անգլ.)

Ծանոթագրություններ

1. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402205/Yoichiro-Nambu
2. Notable Names Database — 2002.
3. Encyclopædia Britannica
4. Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
5. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
6. Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
7. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/
8. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
9. http://www.okc.albanova.se/research/memorial-lecture/earlier-lectures
10. https://wolffund.org.il/yoichiro-nambu/
11. http://www.aps.org/programs/honors/prizes/heineman.cfm
12. https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm
13. https://www.ictp.it/about-ictp/prizes-awards/the-dirac-medal/the-medallists.aspx
14. http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/52211.html
15. «Yoichiro Nambu, American physicist». // Encyclopædia Britannica. 2015 թ․ հոկտեմբերի 13. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
16. Mukerjee, Madhusree  Profile: Yoichiro Nambu — Strings and Gluons, The Seer Saw Them All // Scientific American, 1995, 272 (2). — P. 37—39. — doi:10.1038/scientificamerican0295-37.
17. Hatsuda, Tetsuo. «Notable Alumni: Yoichiro Nambu (Nobel Prize in Physics 2008)». // Website of the School of Science, the University of Tokyo. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
18. «Yoichiro Nambu». // Database NNDB. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
19. Nambu, Yoichiro. «Yoichiro Nambu — Biographical». // The Official Web Site of the Nobel Prize. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.:

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոիչիրո Նամբու» հոդվածին։