PZL-103

PZL-103

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Polskie Zakłady Lotnicze
Typ	szybowiec
Konstrukcja	metalowa
Załoga	1
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	14,96 m
Długość	6,2 m
Wysokość	1,83 m
Powierzchnia nośna	11,13 m²
Profil skrzydła	NACA 633618
Masa
Własna	176 kg
Użyteczna	90 kg
Startowa	226 kg
Osiągi
Prędkość minimalna	62 km/h
Prędkość dopuszczalna	250 km/h
Prędkość min. opadania	0,62 m/s przy 72 km/h
Doskonałość maks.	32 przy 76 km/h
Dane operacyjne

PZL-103 – projekt polskiego szybowca opracowany w Polskich Zakładach Lotniczych.

Historia

W 1959 r. w biurze konstrukcyjnym WSK-Okęcie powstał projekt metalowego szybowca klasy standard. Został opracowany przez inż. Ryszarda Orłowskiego i inż. Zdzisława Lewalskiego, w pracach uczestniczył również inż. Stanisław Lassota^[1].

Nowa konstrukcja pod względem sylwetki przypominała szybowiec SZD-22 Mucha Standard, posiadała jednak mniejszą powierzchnię nośną, krótszy kadłub i usterzenie motylkowe^[2]. Doświadczenia konstrukcyjne związane z projektowaniem PZL M-3 Pliszka pozwoliły na zastosowanie kesonu skorupowego ze wzmocnionej blachy, co poprawiło aerodynamikę oraz uprościło konstrukcję. Zrezygnowano z podłużnic, w celu zapewnienia odpowiedniej sztywności konstrukcji w projekcie przewidziano wykonanie pokrycia z grubszej blachy.

Dokumentacja projektowa została ukończona, jednak brak zamówień na szybowiec spowodował wstrzymanie dalszych prac.

Konstrukcja

Jednomiejscowy średniopłat o konstrukcji metalowej (z elementami laminatowymi)^[1][2].

Skrzydło o konstrukcji skorupowej jednodźwigarowe z kesonem skorupowym, bez podłużnic. Zadźwigarowa część miała szkielet z kształtowników duralowych, zaś pokrycie z płyt laminatowych lub nitowanej sklejki bakelitowej. Wyposażone w lotki bezszczelinowe kryte płótnem i płytowe hamulce aerodynamiczne. Na końcach skrzydeł kroplowe zakończenie spełniające rolę płozy skrzydłowej.

Kadłub w części przedniej kratownicowy z pokryciem laminatowym, w tylnej skorupowy, z wręgami, ale bez podłużnic. Kabina zakryta, osłona kabiny jednoczęściowa. Przewidywano możliwość zabudowy radia i aparatury tlenowej.

Usterzenie motylkowe o niezależnym sterowaniu (kierunkowym i wysokości). Stateczniki skorupowe z blachy duralowej. Stery o szkielecie duralowym, kryte płótnem.

Podwozie jednotorowe z płozą przednią, kołem głównym i płozą ogonową.

Przypisy

1. Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 65.
2. PZL-103, 1959 (1956). [dostęp 2018-08-23]. (pol.).