Lucjusz III (łac.Lucius III, właśc. Ubaldo de Lucca, ur. ok. 1100 w Lukce, zm. 25 listopada 1185 w Weronie[1]) – papież w okresie od 1 września 1181 do 25 listopada 1185[2].
Życiorys
Ubaldo urodził w Lukce około roku 1100. Wiadomo, że jego ojciec miał na imię Orlando, natomiast dość powszechnie przypisywane mu nazwisko Allucingoli nie jest poświadczone w źródłach mu współczesnych[3].
Był blisko związany z Bernardem z Clairvaux, nie ma jednak pewności, czy został kiedykolwiek członkiem zakonu cysterskiego. Na podstawie listu, który już jako papież wystosował do kapituły zakonu cysterskiego w 1182, część historyków przyjmuje, że św. Bernard przyjął go do swojego zakonu[1], podczas gdy inni uważają, że Ubaldo został przyjęty jedynie do związanego z cystersami bractwa modlitewnego, ale nie składał ślubów zakonnych[4].
W grudniu 1138 Innocenty II mianował go kardynałem diakonem S. Adriano, a w maju 1141 kardynałem prezbiterem Santa Prassede. W latach 1142–48 kilkakrotnie działał jako legat papieski w Lombardii. W 1156 roku był jednym z kardynałów negocjujących w imieniu papieża Adriana IV tzw. traktat benewencki z królem Sycylii Wilhelmem II. W grudniu 1158 Adrian IV mianował go kardynałem biskupem Ostii[2]. W trakcie podwójnej papieskiej elekcji 1159 poparł prawnie obranego Aleksandra III i konsekrował go w Ninfa koło Velletri. W następnych latach działał jako legat Aleksandra III w królestwie Sycylii (1165-66), Konstantynopolu (1167 i 1168-69) i Lombardii (1176-77). W 1177 był jednym z legatów negocjujących w Wenecji traktat z cesarzem Fryderykiem I Barbarossą, który położył kres trwającej od 1159 roku schizmie papieskiej[1]. Ubaldo był jedną z najbardziej wpływowych osób w kurii Aleksandra III. Podpisywał bulle papieskie między 25 stycznia 1139 a 24 maja 1181.
Pontyfikat
Został wybrany na papieża po śmierci Aleksandra III, w napiętej sytuacji (jego poprzednik, przez lata zmagający się z antypapieżami, pod koniec pontyfikatu został wygnany z Rzymu). Wskutek wrogiej postawy ludu rzymskiego, Lucjusz koronował się w Velletri (6 września 1181), a w marcu 1182 został zmuszony do opuszczenia Rzymu. Sprawował rządy papieskie z Velletri, następnie z Anagni i Werony[1].
Chcąc odzyskać władzę w Rzymie, próbował nawiązać porozumienie z cesarzem Fryderykiem, początkowo jednak spory o los ziem stanowiących tzw. dziedzictwo Matyldy Toskańskiej oraz bieżąca kwestia obsady arcybiskupstwa Trewiru uniemożliwiały zawarcie sojuszu[1]. Do spotkania papieża z cesarzem doszło ostatecznie na synodzie w Weronie w listopadzie 1184[2]. Uzgodniono wspólne stanowiska w sprawach spadkowych o ziemie, dynastycznych (papież zgodził się koronować syna cesarza, Henryka VI, na króla Italii i zaakceptował małżeństwo Henryka z Konstancją, księżniczką sycylijską)[2] i postępowania wobec heretyków (Kościołowi pozostawiono prawo ekskomuniki, po czym oskarżonych miano przekazywać władzy świeckiej)[1]. Nie znaleziono jednak wspólnego stanowiska w sprawie ważności święceń udzielanych przez schizmatyków w Niemczech i Italii, co spowodowało faktyczne zerwanie rozmów[1]. Przy tej okazji planowano także przygotowania do III wyprawy krzyżowej[2].
Papież nie otrzymał spodziewanej pomocy militarnej i zmarł jesienią 1185 w Weronie[2]. Został pochowany w tamtejszej katedrze[2].
↑Informacja o przynależności Lucjusza III do rodziny Allucingoli, jednej z najznamienitszych w Lukce, pojawia się dopiero w źródłach z XVI wieku (Brixius, s. 90).
Richard P. McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003
Kazimierz Dopierała, Księga Papieży, Wyd. Pallotinum, Poznań 1996
Ian Stuart Robinson, The Papacy 1073-1198. Continuity and innovations, Cambridge University Press 1990
Johannes M. Brixius, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130-1181, Berlin 1912
Karl Wenck: Die römischen Päpste zwischen Alexander III. und Innocenz III. und der Designationsversuch Weihnachten 1197, w: Albert Brackmann: Papsttum und Kaisertum. Monachium: Verl. d. Münchener Drucke, 1926, s. 415-478.
