Gelazjusz II (łac. Gelasius II, właśc. Jan Coniulo z Gaety OSB; ur. między 1060 a 1064 w Gaecie[1] – zm. 29 stycznia 1119 w Cluny[2]) – papież w okresie od 24 stycznia 1118 do 29 stycznia 1119[3].
Życiorys
Wczesne życie
Prawdopodobnie był spokrewniony z biskupem Tusculum Giovannim Minuto (zm. ok. 1094)[1]. Wstąpił do zakonu benedyktynów na Monte Cassino i tam kształcił się pod opieką mnicha Alberyka i opata Dezyderiusza, późniejszego papieża Wiktora III (1087)[3]. W sierpniu 1088 pojawił się w otoczeniu papieża Urbana II jako subdiakon Świętego Kościoła Rzymskiego[4]. Kilka tygodni później (prawdopodobnie 23 września 1088[4]) został wyświęcony na kardynała diakona Santa Maria in Cosmedin[2]. W 1089 został kanclerzem Stolicy Apostolskiej; urząd ten sprawował aż do wyboru na papieża[3]. Po roku 1116 wycofał się z czynnej pracy w kurii do opactwa Montecassino[4]. Ponownie został wezwany do Rzymu po śmierci Paschalisa II (21 stycznia 1118).
Pontyfikat
Giovanni Coniulo, człowiek w podeszłym wieku[3], został papieżem w wyniku papieskiej elekcji 24 stycznia 1118. Przybrał imię Gelazjusz II[3]. Jego wybór spotkał się z oporem procesarskiej frakcji w Rzymie, której przewodził ród Frangipanich[2]. Krótko po elekcji baron Cenzio Frangipani uwięził Gelazjusza II, który został jednak uwolniony w wyniku buntu Rzymian[2]. Mimo to Gelazjusz II musiał opuścić Wieczne Miasto, z powodu zbrojnej wyprawy cesarza Henryka V do Rzymu. 9 i 10 marca 1118 zostały mu udzielone święcenia i został konsekrowany w Gaecie[2]. W tym samym czasie Henryk V opanował Rzym i zażądał powrotu papieża, by rozstrzygnąć spór o inwestyturę drogą pokojową[2]. Gelazjusz odmówił, proponując odbycie jeszcze jednego synodu w Mediolanie lub Cremonie[2]. Wówczas Henryk mianował antypapieża w osobie Maurycego z Bragi, który przyjął imię Grzegorz VIII[3]. W konsekwencji, papież rzucił klątwę na cesarza i na antypapieża, a gdy król wyjechał z miasta, Gelazy powrócił do Rzymu[3]. Ponieważ miasto było jednak opanowane, jesienią tego samego roku, Gelazjusz II udał się na wygnanie do Francji[3]. 23 października dotarł do Marsylii, a następnie do Saint-Gilles, gdzie spotkał Norberta z Xanten i pobłogosławił jego działalność[2]. Następnie udał się do opactwa w Cluny, gdzie zmarł w 29 stycznia 1119 roku[2].
Gelazjusz II w ciągu swego pontyfikatu mianował jednego kardynała – został nim Pietro Ruffino, krewny Paschalisa II, mianowany na konsystorzu 9 marca 1118[5].
Przypisy
Bibliografia
- Rudolf Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049-1130, Tybinga 1977
- Pope Gelasius II. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-02]. (ang.).