Ռիչարդ Թեյլոր

Ռիչարդ Թեյլոր Richard Edward Taylor
Ծնվել է	նոյեմբերի 2, 1929(1929-11-02)[1][2][3]^[…] Մեդիսին Հաթ, Ալբերտա, Կանադա
Մահացել է	փետրվարի 22, 2018(2018-02-22)[3][4][5] (88 տարեկան) Սթենֆորդ, Կալիֆորնիա, Սանտա Կլարա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Կանադա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Սթենֆորդի համալսարան, Lawrence Berkeley National Laboratory? և Բարձրագույն նորմալ դպրոց
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Կանադայի թագավորական ընկերություն, Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[6]
Ալմա մատեր	Սթենֆորդի համալսարան և Ալբերտայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ [7] Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ [8][9] Wolfgang Paul Lecture? [10] Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Պանոֆսկի մրցանակ [11] Կանադայի թագավորական ընկերության անդամ honorary doctorate at the Blaise-Pascal university? [12][13] և Q126416289? [14]
Richard E. Taylor Վիքիպահեստում

Ռիչարդ Էդվարդ Թեյլոր (անգլ.՝ Richard Edward Taylor, նոյեմբերի 2, 1929(1929-11-02)^{[1][2][3][…]}, Մեդիսին Հաթ, Ալբերտա, Կանադա - փետրվարի 22, 2018(2018-02-22)^[3][4][5], Սթենֆորդ, Կալիֆորնիա, Սանտա Կլարա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս, աշխատել է Սթենֆորդի համալսարանում։ 1990 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է Ջերոմ Ֆրիդմանի և Հենրի Քենդալի հետ համատեղ, «էլեկտրոնների պրոտոնների և կապված նեյտրոնների վրա խորը ոչառաձգական ցրման հեղափոխական հետազոտությունների համար, որոնք էական կարևորություն ունեն մասնիկների ֆիզիկայում քվարկային մոդելի մշակման համար»։

Վաղ կյանք

Թեյլորը ստացել է իր բակալավրի (1950) և մագիստրոսի (1952) աստիճանները Կանադայի Ալբերտայի համալսարանում։ Նոր ամուսնացած լինելով դիմել է Սթենֆորդի համալսարանին դոկտորական հետազոտությունները կատարելու համար, որտեղ նա սկսել է աշխատել Բարձր էներգիայի ֆիզիկայի լաբորատորիայում^[15]։ Նրա դոկտորական թեզը հիմնված է եղել փորձի վրա, որը նախատեսում էր պիոնների հետազոտություններ օգտագործելով բևեռացված գամմա ճառագայթները^[16]։

Հետազոտություններ

Երեք տարի աշխատելով École Normale Supérieure Փարիզում և մեկ տարի Քալիֆոռնիայի Լոուրենս Բերքլիի լաբորատորիայում, Թեյլորը վերադարձավ Սթենֆորդ^[17]։ Այդ ժամանակ սկսվում էր Սթենֆորդի գծային արագացուցիչի կենտրոնի շինարարությունը (այժմ SLAC National Accelerator Laboratory)^[18]: Համատեղ Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի գիտնականների հետ Թեյլորը զբաղվում էր հատուկ սարքավորումների նախագծմամբ և կառուցմամբ, և ներգրավված է եղել բազմաթիվ փորձերի իրականացման մեջ^[18]։

1971 թվականին Թեյլորին շնորհվեց Գուգենհայմի կրթաթոշակ, որի շնորհիվ նա կարողացավ անցկացնել մեկ տարի ՑԵՌՆ-ում^[19]։

1960-ականներին և 1970-ականների սկզբում Սթենֆորդի գծային արագացուցիչի կենտրոնում կատարվող փորձերի ընթացքում նաև կատարվում էին պրոտոններից, դեյտերոններից և ավելի ծանր ատոմների միջուկներից բարձր էներգիայի էլեկտրոնների ճառագայթների ցրման փորձեր^[20][21]։ Ցածր էներգիաների դեպքում արդեն իսկ ապացուցված էր, որ էլեկտրոնները ցրվում էին միայն ցածր անկյունների տակ, ինչը ապացուցում էր այն գաղափարը, որ միջուկները չունեն ներքին կառուցվածք^[21]։ Այնուամենայնիվ, SLAC-MIT փորձերը ցույց տվեցին, որ բարձր էներգիայով էլեկտրոնները կարող են ցրվել նաև բարձր անկյունների տակ, որոշ էներգիայի կորուստով^[21]։ Այս խորը ոչառաձգական ցրման արդյունքները հանդիսացան առաջին փորձնական ապացույցները այն բանի, որ պրոտոնները և նեյտրոնները կազմված են մասնիկներից, որոնք ավելի ուշ անվանվեցին U և d քվարկեր, և կանխատեսվել էին ավելի վաղ տեսական վարկածներով^[18]։ Այս փորձերը նաև ներկայացրեցին գլյուոնների գոյության առաջին ապացույցները։ Թեյլորը, Ֆրիդմանը և Քենդալը այս աշխատանքի համար ստացան Նոբելյան մրցանակ 1990 թվականին^[22]։

Մահ

Թեյլորը մահացավ իր Սթենֆորդի համալսարանի մոտ գտնվող տանը 2018 թվականի փետրվարի 22-ին, 88 տարեկան հասակում^[18][23]։

Պարգևատրումներ

• Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի ավագ գիտնականի մրցանակ, 1982.^[24]
• Պանոֆսկու մրցանակ, 1989.^[25]
• Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ, 1990.^[18]
• Շաառու, Գուգենհայմի հիմնադրամ, 1971 – 1972.^[18]
• Շաառու, Ամերիկյան Ֆիզիկական միություն^[17]
• Շաառու, Առաջավոր գիտության ամերիկյան միություն^[26]
• Շաառու, Կանադայի թագավորական ընկերություն^[18]
• Անդամ, Ամերիկայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա.^[26]
• Անդամ, Կանադայի ֆիզիկոսների միություն^[26]
• Արտասահմանյան թղթակից անդամ, Գիտությունների ազգային ակադեմիա^[26]

Ծանոթագրություններ

1. Encyclopædia Britannica
2. L'Encyclopédie canadienne, The Canadian Encyclopedia
3. Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
4. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
5. Munzinger Personen (գերմ.)
6. Notable Names Database — 2002.
7. Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
8. The Nobel Prize in Physics 1990 — Nobel Foundation.
9. Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
10. https://www.pi.uni-bonn.de/en/events/wolfgang-paul-lecture/homepage
11. W.K.H. Panofsky Prize in Experimental Particle Physics — APS.
12. http://www.univ-bpclermont.fr/article2576.html
13. Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
14. Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1980. — P. 1134. — ISSN 0242-6773
15. Taylors Nobel banquet speech
16. Taylor, Richard Edward (1962). Positive pion production by polarized bremsstrahlung (PhD thesis). Stanford University. OCLC 38657023.
17. Biography and Bibliographic Resources, from the Office of Scientific and Technical Information, United States Department of Energy
18. «Richard E. Taylor, Nobel Prize Winning Physicist Who Helped Discover Quarks, Dies at 88». The Washington Post. 2018 թ․ փետրվարի 25. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 25-ին.
19. Nobel autobiography
20. Prescott, C.Y.; Atwood, W.B.; Cottrell, R.L.A.; DeStaebler, H.; Garwin, Edward L.; Gonidec, A.; Miller, R.H.; Rochester, L.S.; Sato, T.; Sherden, D.J.; Sinclair, C.K.; Stein, S.; Taylor, R.E.; Clendenin, J.E.; Hughes, V.W.; Sasao, N.; Schüler, K.P.; Borghini, M.G.; Lübelsmeyer, K.; Jentschke, W. (1978). «Parity non-conservation in inelastic electron scattering». Physics Letters B. 77 (3): 347–352. Bibcode:1978PhLB...77..347P. doi:10.1016/0370-2693(78)90722-0. ISSN 0370-2693.
21. Bloom, E. D.; Coward, D. H.; DeStaebler, H.; Drees, J.; Miller, G.; Mo, L. W.; Taylor, R. E.; Breidenbach, M.; Friedman, J. I.; Hartmann, G. C.; Kendall, H. W. (1969). «High-Energy Inelastice−pScattering at 6° and 10°». Physical Review Letters. 23 (16): 930–934. Bibcode:1969PhRvL..23..930B. doi:10.1103/PhysRevLett.23.930. ISSN 0031-9007.
22. Nobel prize press release
23. https://www.nytimes.com/2018/03/01/obituaries/richard-e-taylor-nobel-winner-who-plumbed-matter-dies-at-88.html?mtrref=www.google.se&gwh=390FD1633D613D25365CA4B08F051C35&gwt=pay
24. «Taylor's entry in the SLAC index of faculty». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 25-ին.
25. «All Prize & Award Recipients». APS.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-02-26-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 25-ին.
26. «Richard E. Taylor». science.ca. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 25-ին.

Արտաքին հղումներ

• Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
• Ռ. Է. Թեյլոր. «Խորը ոչառաձգական ցրում. Վաղ տարիներ». Նոբելյան դասախոսություն // «Ֆիզիկական գիտությունների հաջողություններ», հատոր 161, թողարկում 12, դեկտեմբեր 1991

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիչարդ Թեյլոր» հոդվածին։