Բրայան Շմիդտ

Բրայան Շմիդտ Brian P. Schmidt
Ծնվել է	փետրվարի 24, 1967(1967-02-24)[1][2] (57 տարեկան) Միսսուլա, Մոնտանա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և  Ավստրալիա
Մասնագիտություն	աստղագետ, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս, աստղաֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Գործակից	Ավստրալիական ազգային համալսարան[2][3][4]^[…] և University of Washington Graduate Program in Neuroscience?
Հաստատություն(ներ)	Մաունթ Սթրոմլոյի աստղադիտարան, Ավստրալիական ազգային համալսարան, Ավստրալիական ազգային համալսարան[5], Massachusetts General Hospital?[5] և Smithsonian Astrophysical Observatory?[6]
Գործունեության ոլորտ	աստղաֆիզիկա[7], Գերնոր աստղեր[7] և տիեզերք[7]
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ավստրալիայի գիտությունների ակադեմիա և Միջազգային աստղագիտական միություն
Ալմա մատեր	Հարվարդի համալսարան, Արիզոնայի համալսարան, Bartlett High School? և Վաշինգտոնի համալսարան
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր և դոկտորի աստիճան
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն[7]
Գիտական ղեկավար	Robert Kirshner? և Jay Neitz?
Եղել է գիտական ղեկավար	Lisa Maree Germany?[8], Paul Antony Price?[8] և Bradley Elton Tucker?[8]
Պարգևներ	[15] [9][10] Գրուբերի տիեզերագիտության մրցանակ [11] Հիմնարար ֆիզիկայի մրցանակ Դիրաքի արծաթե մեդալ տեսական ֆիզիկայի բնագավառում ունեցած հաջողությունների համար [12] Ավստրալիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ [13] Աստղագիտության ոլորտում Շաու մրցանակ Pawsey Medal? [14] Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ [16] Clarivate Citation Laureate [17] Fellow of the Australian Academy of Technology and Engineering? [18] և Fellow of the International Science Council? [19]
Կայք	mso.anu.edu.au/~brian/
Brian Schmidt Վիքիպահեստում

Բրայան Շմիդտ (անգլ.՝ Brian P. Schmidt, փետրվարի 24, 1967(1967-02-24)^[1][2], Միսսուլա, Մոնտանա, ԱՄՆ), ավստրալիացի-ամերիկացի ֆիզիկոս և աստղաֆիզիկոս, աշխատել է Մաունթ Սթրոմլոյի աստղադիտարանում։ 2011 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Սոլ Փերլմութերի և Ադամ Ռիսի հետ, «գերնոր աստղերի դիտարկման միջոցով Տիեզերքի արագացված ընդարձակումը բացահայտելու համար»^[20]։ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի (2008), Լոնդոնի թագավորական ընկերության (2012), Ավստրալիական գիտությունների ակադեմիայի և Իսպանական թագավորական գիտությունների ակադեմիայի անդամ։

Կենսագրություն

1985 թվականին ավարտել է Բարտլետի միջնակարգ դպրոցը Ալյասկայի Անքորեջ քաղաքում։ 1989 թվականին ավարտել է Արիզոնայի համալսարանը, իսկ 1993 թվականին Հարվարդի համալսարանում ստացել է դոկտորի կոչում։ 1993-ից 1994 թվականները Շմիդտը աշխատել է Հարվարդ-Սմիթսոնյան աստղաֆիզիկայի կենտրոնում։ 1995 թվականին անցել է աշխատանքի Ավստրալիայի Մաունթ Սթրոմլոյի աստղադիտարան, որտեղ էլ աշխատում է մինչ այս պահը։

Շմիդտը ղեկավարում է Ia տեսակի գերնոր աստղերի որոնման ծրագիրը, որի նպատակն է հետազոտել Տիեզերքի ընդլայնումը 8 միլիարդ տարի առաջ, նույն խմբում աշխատում է նաև Ադամ Ռիսը։ 1998 թվականին Պեռլմուտերի գլխավորած խմբի հետ միասին Շմիդտին հաջողվել է ապացուցել Տիեզերքի արագացված ընդարձակումը^[21]։ Այս հայտնագործությունը Science ամսագիրն անվանել է «տարվա բեկում»։

Այս պահին Շմիդտը ղեկավարում է հարավային կիսագնդի երկնակամարի հետազոտությունների ծրագիրը SkyMapper աստղադիտակով։

2015 թվականի հունվարին Շմիդտը նշանակվել է Ավստրալիայի ազգային համալսարանի ռեկտոր։

2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ^[22][23][24]։

Բրայան Շմիդտի պատվին է անվանվել (233292) Բրայանշմիդտ աստերոիդը^[25]։

Մրցանակներ

• 2000 — Ավստրալիայի մրցանակ
• 2000 — Հարվարդի համալսարանի Բոկի մրցանակ
• 2001 — Ավստրալիական ԳԱ Պոզի մեդալ
• 2002 — Հնդկական աստղագիտական միության Վայնու Բապու մեդալ
• 2006 — Շաոյի մրցանակ աստղագիտության բնագավառում, համատեղ Սոլ Փերլմութերի և Ադամ Ռիսի հետ
• 2007 — Գրուբերի մրցանակ տիեզերագիտության բնագավառում
• 2011 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ
• 2012 — Նոր Հարավային Ուելսի համալսարանի Դիրաքի մեդալ
• 2015 — Հիմնարար ֆիզիկայի մրցանակ
• 2015 — Նիլս Բորի ինստիտուտի Պատվո մեդալ

Ծանոթագրություններ

1. Munzinger Personen (գերմ.)
2. Դավոս 2014 մասնակիցների ցանկ
3. Davos 2015 Participant List
4. Davos 2016 Participant List
5. ORCID Registry — 2012.
6. Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
7. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
8. Mathematics Genealogy Project — 1997.
9. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2011/
10. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
11. https://gruber.yale.edu/cosmology-laureates
12. https://web.archive.org/web/20180322130304/http://www.science.unsw.edu.au/alumni/dirac-lecture-series
13. https://www.science.org.au/profile/brian-schmidt
14. https://www.science.org.au/supporting-science/awards-and-opportunities/pawsey-medal
15. Australian honours system
16. https://web.archive.org/web/20140424234949/https://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2012/
17. https://clarivate.com/citation-laureates
18. https://www.atse.org.au/our-fellows/2023-new-fellows/brian-schmidt%20-ac-ftse-faa-frs
19. The International Science Council appoints 100 new Fellows to help advance its vision of science as a global public good
20. «The 2011 Nobel Prize in Physics - Press Release» (անգլերեն). Nobel Media. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
21. Cosmology ABC Catalyst segment on Cosmology, with Brian Schmidt, Ray Norris, & Lawrence Kraus
22. 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
23. Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
24. Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ
25. IAU. «233292 Բրայանշմիդտ աստերոիդի անվանումը». Վերցված է 6 հունվար 2019-ին.

Արտաքին հղումներ

• «Brian P. Schmidt, Home Page» (անգլերեն). Research School of Astronomy and Astrophysics. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրայան Շմիդտ» հոդվածին։