گویش سوادکوهی

سوادکوهی
زبان بومی در ایران
استان مازندران
منطقهشهرستان سوادکوه
شهرستان سوادکوه شمالی
الفبای فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹–

گویش سوادکوهی یا طبری سوادکوهی یا مازندرانی سوادکوهی گویشی از زبان مازندرانی[۱][۲][۳] که در دو شهرستان سوادکوه شمالی و سوادکوه گویش می‌شود. گویش سوادکوهی جز گویش های شرقی مازندرانی محسوب می‌شود و به گویش های فیروزکوهی، قائمشهری، ساروی و جویباری نزدیکی دارد.[۴]

دستور زبان

ضمایر

در گویش سوادکوهی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.[۵]

ضمیر ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
فاعلی، سوادکوهی men te ve/vi emâ šemâ vešun
مفعولی، سوادکوهی mere tere vere emâre šemare vešunre
ملکی، سوادکوهی me te vene/ve ame šeme vešune

شناسه

در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در گویش سوادکوهی سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی.[۶]

۱. گذشته:
  • بن ماضی ساده: -baxerd = خورد
  • بن ماضی استمراری: -xerd = می‌خورد
گذشته ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
شناسه eme i e emi eni ene
شناسه (پس از واکه) me i e mi ni ne

۲. حال ساده:

  • بن مضارع اخباری: -xer = می‌خوره
حال ساده ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
شناسه embe eni ene embi enni enne
شناسه (پس از واکه) mbe ni ne mbi nni nne

۳. حال التزامی:

  • بن مضارع التزامی: -baxer = بخورد
حال التزامی ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
شناسه em i e im in en
شناسه (پس از واکه) m i e im in n

صرف فعل

در جدول زیر فعل خوردن (baxerden) بر اساس گویش سوادکوهی در زمان‌های مختلف صرف می‌شود.[۷](نمونه زیر براساس سوادکوه می‌باشد)

زمان/شخص ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
گذشته ساده baxerdeme baxerdi baxerde baxerdemi baxerdeni baxerdene
گذشته کامل baxerde-bime baxerde-bi baxerde-bie baxerde-bimi baxerde-bini baxerde-bine
گذشته التزامی baxerde-bum baxerde-bui baxerde-bu baxerde-buim baxerde-buin baxerde-bun
گذشته التزامی کامل baxerde-bi-bum baxerde-bi-bui baxerde-bi-bu baxerde-bi-buim baxerde-bi-buin baxerde-bi-bun
گذشته استمراری xerdeme xerdi xerde xerdemi xerdeni xerdene
گذشته در حال انجام daime-xerdeme dai-xerdi daie-xerde daimi-xerdemi daini-xerdeni daine-xerdene
حال ساده/آینده xerembe xereni xerene xerembi xerenni xerenne
حال در حال انجام dareme-xerembe dari-xereni dare-xerene daremi-xerembi dareni-xerenni darene-xerenne
حال التزامی baxerem baxeri baxere baxerim baxerin baxeren
آینده xâmbe baxerem xâni baxeri xâne baxere xâmbi baxerim xânni baxerin xânne baxeren

افعال

شماری از افعال سوادکوهی و مقایسه آن با گویش فیروزکوهی و فارسی:[۸]

گویش سوادکوهی گویش فیروزکوهی فارسی
kembe kembe می‌کنم
hâkerdeme hâkerdeme کردم
hedâme hedâme دادم
dene dene می‌دهد
bahiteme bahiteme گرفتم
girne girne می‌گیرد
bahuteme bahuteme گفتم
gembe gembe می‌گویم
harešime harešime دیدم
ešime ešime می‌دیدم
ešine ešine می‌دید
ešene ešene می‌بیند

قیاس واژگان سوادکوهی و فیروزکوهی

شماری از واژه‌های سوادکوهی و مقایسه آن با گویش فیروزکوهی و فارسی:[۹]

گویش سوادکوهی گویش فیروزکوهی فارسی
piyer/per piyer پدر
mâr mâr مادر
rikâ/peser rikâ/peser پسر
kijâ/deter kijâ/deter دختر
mičkâ mičkâ گنجشک
melije melije مورچه
merqene morqene تخم مرغ
telâ telâ خروس
attâ attâ/yettâ یک
sikâ sikâ اردک
der der/dur دور
gat gat بزرگ
vessre/se vessere/se برای
tur tur تبر
bur bur برو
našo našo نرو
are are آره
nâ/no nâ/no نه

واژگان گویش سوادکوهی

در جدول زیر برخی واژگان سوادکوهی آمده است.[۱۰]

گویش سوادکوهی گویش فارسی گویش سوادکوهی گویش فارسی گویش سوادکوهی گویش فارسی
essel مرداب، باتلاق asli اشک asp kefte مدفوع اسب
armon be del آرزو به دل ezbenâ گیشنیز ajuni بیکاری
âsuuk آرام، یواش ajiš سرماخوردگی، تب ولرز abček شیروانی
eškel لای پا ašnik راسو elâ باز، گشاد
alo جفت گوساله alluk زبانه آتش ammes سفت
anjištâ ناشتا، صبحانه نخورده evreti زشت us آبستن
ussi آستین udang آسیاب آبی urešem ابریشم
ungeder آن زمان bingum بادمجان bi dele بی مغز، پوک
bâkele باقلا bâye کاسه beblâs پوسیده
betim شکم bečâ سرد bareki چنگول زدن
befre اَبرو benessi پایین دست، فرو دست benvari از زیر، از پایین
bume lu لب بام bulin لگد کن pezgâle تاول
pešu فضولی کردن، بهم زدن peyi پشت سر، عقب pâpi عمه
paftul چاق pet چپ petnik پونه
petki مه غلیظ pâhe پایه peček گیسو
pečuk کوچک perzu صافی perik کم، اندک
peštim پشت و رو، دم و رو pe kat پس گردن، پشت گردن pahli بغل، کنار
pe sang پشت پا piš جلو pile بغل، دامن

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ قاسمی، علیرضا؛ به کوشش انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه گیلان (۱۳۷۷). سیری در زبان و شعر مازندرانی. رشت: انتشارات دانشگاه گیلان. ص. ۳.
  2. ↑ جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
  3. ↑ واژه‌نامه بزرگ تبری، گروه پدید آورندگان به سرپرستی: جهانگیر نصراشرفی و حسین صمدی، سال 1377، جلد اول، ص 31
  4. ↑ نوری‌نژاد، علی (۱۳۸۹). گویش سوادکوهی. نشر روجین مهر. ص. ۱۳.
  5. ↑ نوری‌نژاد، علی (۱۳۸۹). گویش سوادکوهی. نشر روجین مهر. ص. ۱۶.
  6. ↑ نوری‌نژاد، علی (۱۳۸۹). گویش سوادکوهی. نشر روجین مهر. ص. ۱۹.
  7. ↑ نوری‌نژاد، علی (۱۳۸۹). گویش سوادکوهی. نشر روجین مهر. ص. ۲۰.
  8. ↑ ASATRIAN, GARNIK (1998). "Some Mazandarani Materials From Firuzkuh" (PDF). Yerevan State University (به انگلیسی). 2 (2): 126.
  9. ↑ ASATRIAN, GARNIK (1998). "Some Mazandarani Materials From Firuzkuh" (PDF). Yerevan State University (به انگلیسی). 2 (2): 129.
  10. ↑ نوری‌نژاد، علی (۱۳۸۹). گویش سوادکوهی. نشر روجین مهر. ص. ۹۷.

پیوند به بیرون

معنای مازندران را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.

Read other articles:

Toxicología

Toxicología La toxicología es una ciencia que identifica, estudia y describe la dosis, la naturaleza, la incidencia, la severidad, la reversibilidad y, generalmente, los mecanismos de los efectos tóxicos que producen los xenobióticos que dañan el organismo. La toxicología también estudia los efectos nocivos de los agentes químicos, biológicos y de los agentes físicos en los sistemas biológicos y que establece, además, la magnitud del daño en función de la exposición de los orga...

 

Lesotho at the 2023 World Athletics Championships

Sporting event delegationLesotho at the2023 World Athletics ChampionshipsFlag of LesothoWA codeLESin Budapest, Hungary19 August 2023 (2023-08-19) – 27 August 2023 (2023-08-27)Competitors2 (1 man and 1 woman)Medals Gold 0 Silver 0 Bronze 0 Total 0 World Athletics Championships appearances1983198719911993199519971999200120032005200720092011201320152017201920222023← 2022 2025 → Lesotho competed at the 2023 World Athletics Championships i...

 

Vlaams Belang

Flemish political party This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (July 2022) Flemish Interest Vlaams BelangAbbreviationVBLeaderTom Van GriekenFounded14 November 2004; 19 years ago (2004-11-14)Preceded byVlaams BlokHeadquartersMadouplein 8 bus 91210 BrusselsYouth wingVlaams Belang JongerenMembership (2021) 22,194[1]IdeologyFlemish nationalism[2][3]Right-wing populism...

Бунвілл (Міссісіпі)

У Вікіпедії є статті про інші географічні об’єкти з назвою Бунвілл. Місто Бунвіллангл. Booneville Координати 34°39′39″ пн. ш. 88°33′41″ зх. д. / 34.66110000002777269° пн. ш. 88.56140000002778834° зх. д. / 34.66110000002777269; -88.56140000002778834Координати: 34°39′39″ пн. ш. 88°33′41″ ...

 

Asian openbill

Species of bird Asian openbill Pair (India) Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Ciconiiformes Family: Ciconiidae Genus: Anastomus Species: A. oscitans Binomial name Anastomus oscitans(Boddaert, 1783)      range The Asian openbill or Asian openbill stork (Anastomus oscitans) is a large wading bird in the stork family Ciconiidae. This distincti...

 

World's Greatest Melodies

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: World's Greatest Melodies – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2016) (Learn how and when to remove this template message)1972 studio album by The Nashville String BandWorld's Greatest MelodiesStudio album by The Nashville String BandReleased1972Recorded...

Tim Robbins filmography

Robbins attending the Toronto International Film Festival in September 2012 American actor and filmmaker Tim Robbins started his acting career in 1982 with a few episodes on the medical drama series St. Elsewhere. His film debut was in the 1984 action film Toy Soldiers. He had minor roles in Fraternity Vacation (1985) and Top Gun (1986) before co-starring in the 1988 romantic comedy sports film Bull Durham with Kevin Costner. He went on to star in the films Erik the Viking with Mickey Rooney ...

 

Porsha Williams

American television personality Porsha WilliamsWilliams at The Arsenio Hall Show in 2014BornPorsha Dyanne Williams (1981-06-22) June 22, 1981 (age 42)Atlanta, Georgia, U.S.Other namesPorsha StewartEducationAmerican InterContinental University (BSIT)OccupationTelevision personalityYears active2005–presentTelevisionPorsha's Family MattersThe Real Housewives of AtlantaDish NationCelebrity ApprenticeSpouse Kordell Stewart ​ ​(m. 2011; div. 20...

 

2013–14 HRV Twenty20

2013–14 HRV Twenty20Dates1 November 2013 – 18 January 2014Administrator(s)New Zealand CricketCricket formatTwenty20Tournament format(s)Round-robin and knockoutChampionsNorthern Knights (1st title)Participants6Matches32Most runsDaniel Flynn (278)Most wicketsJames Fuller, Jono Boult (14)← 2012–132014–15 → The 2013–14 HRV Twenty20 (named after the competition's sponsor HRV) was the ninth season of the Men's Super Smash Twenty20 cricket tournament in New Zealand. The competi...

Jaksa Agung Amerika Serikat

Jaksa Agung Amerika SerikatLambang Departemen Kehakiman Amerika SerikatPetahanaMerrick Garlandsejak 11 Maret 2021Dibentuk26 September 1789Pejabat pertamaEdmund Randolph Jaksa Agung Amerika Serikat adalah kepala Departemen Kehakiman Amerika Serikat yang berurusan dengan masalah-masalah hukum dan pejabat penegak hukum utama dalam pemerintah Amerika Serikat. Jaksa Agung dianggap sebagai pengacara utama pemerintah AS. Jaksa Agung diangkat oleh Presiden Amerika Serikat dan dikukuhkan oleh Sen...

 

Megaworld Corporation

Real-estate company in the Philippines This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Megaworld Corporation – news · newspapers · books · scholar · JSTOR ...

 

Whiplash Smile

1986 studio album by Billy IdolWhiplash SmileStudio album by Billy IdolReleased20 October 1986 (1986-10-20)Recorded1985–1986StudioRight Track StudiosUnique Recording Studios[1](New York City, New York)Genre Rock new wave[2] Length45:29LabelChrysalisProducerKeith ForseyBilly Idol chronology Vital Idol(1985) Whiplash Smile(1986) Idol Songs: 11 of the Best(1988) Singles from Whiplash Smile To Be a LoverReleased: 23 September 1986 Don't Need a GunReleased:...

Stade Charles-Mathon

Sports stadium in Oyonnax, France Stade Charles-MathonLocationOyonnax, FranceCoordinates46°15′13″N 5°38′41″E / 46.25361°N 5.64472°E / 46.25361; 5.64472OwnerCity of OyonnaxCapacity11,500Surfacesynthetic grassConstructionOpened1939Renovated1983Expanded2005TenantsOyonnax Rugby Stade Charles-Mathon is a sports stadium located in Oyonnax, France. It is the home of rugby union side Oyonnax Rugby who play in the Top 14. It was first opened in 1939,[1] and ...

 

Kido Station

Railway station in Naraha, Fukushima Prefecture, Japan This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Kido Station – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2015) (Learn how and when to remove this template message) Kido Station木戸駅Kido Station, June 2014General informationLocationYamadao...

 

Jishnu Dev Varma

Indian politician Jishnu Dev VarmaOfficial Portrait,20182nd Deputy Chief Minister of TripuraIn office9 March 2018 – 2 March 2023Chief MinisterBiplab Kumar DebManik SahaPortfoliosPower, Rural Development (including Panchayat), Finance, Planning and Coordination (including Statistics), TREDA, Science, Technology & Environment[1]Preceded byDasarath Deb (1988)Succeeded bySubodh Deb BarmaConstituencyCharilamPresident, Badminton Association of Tripura Personal detailsBornJish...

Bristol Bolingbroke

Maritime patrol aircraft and trainer used by the Royal Canadian Air Force during World War II Bolingbroke Bolingbroke Role Maritime patrol aircraft/trainerType of aircraft National origin United Kingdom /Canada Manufacturer Bristol Aeroplane Company Fairchild Aircraft Ltd. (Canada) First flight 14 September 1939 Introduction 15 November 1939 Primary user Royal Canadian Air Force Produced 1939–1943 Number built 626 Developed from Bristol Blenheim The Bristol Fairchild Bolingbroke is a m...

 

الفرسان الثلاثة (فيلم 2011)

  لمعانٍ أخرى، طالع الفرسان الثلاثة (توضيح). الفرسان الثلاثةThe Three Musketeersالملصق الدعائي للفيلممعلومات عامةالتصنيف فيلم ثلاثي الأبعاد الصنف الفني  القائمة ... فيلم مغامرة[2][3][4] — فيلم ستيم بانك — فيلم أكشن[2][3][4] — فيلم رومانسي — فيلم دراما — ف...

 

Canagliflozin

Chemical compound CanagliflozinClinical dataPronunciation/ˌkænəɡlɪˈfloʊzɪn/ KAN-ə-glif-LOH-zin Trade namesInvokana, Sulisent, Prominad, othersOther namesJNJ-28431754; TA-7284; (1S)-1,5-anhydro-1-C-(3-{[5-(4-fluorophenyl)thiophen-2-yl]methyl]}-4-methylphenyl)-D-glucitolAHFS/Drugs.comMonographMedlinePlusa613033License data EU EMA: by INN US DailyMed: Canagliflozin Pregnancycategory AU: C[1] Routes ofadministrationBy mouth (tablets)Drug classSGLT2 i...

1981 Turkish consulate attack in Paris

Turkish consulate attack in ParisLocationParis, FranceDate24 - 25 September 1981 (1981-09-25) 11 a.m.TargetTurkish consulateAttack typeBuilding takeoverDeaths1Injured2 The Turkish consulate attack (also known as Van Operation,[1] Armenian: «Վան» գործողություն) was an attack on the Turkish consulate in Paris, France, on 24–25 September 1981. According to a statement issued by Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia, army's militants demand...

 

Reiner Maurer

German footballer (born 1960) Reiner Maurer Maurer in the Allianz Arena in 2005Personal informationDate of birth (1960-02-16) 16 February 1960 (age 64)Place of birth Mindelheim, West GermanyHeight 1.83 m (6 ft 0 in)Position(s) DefenderYouth career TSV Mindelheim FC MemmingenSenior career*Years Team Apps (Gls)0000–1982 FC Memmingen 1982–1983 SpVgg Unterhaching 1983–1984 Bayern Munich 7 (0)1984–1985 VfB Stuttgart 11 (0)1985–1986 Karlsruher SC 25 (3)1986–1987 Armi...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!